Παναγιώτης Ηλιάδης, Δημοσιογράφος-Κοινωνιολόγος
ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ, στην εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ήταν τριπλής διάστασης, ήτοι, ρομαντικό, διαφωτιστικό, πολιτικοαπελευθερωτικό.
Στην Ιστορία, δημιουργήθηκε ένα κίνημα ερμηνειών στη βάση αυτών στηριγμένο στην διάσταση αυτή και σε διαφοροποίηση με την Ιερά Συμμαχία του Μέτερνιχ και τις μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης.
Λαμβανομένου υπόψιν, ότι η ελληνική εξέγερση ήταν εθνικοαπελευθερωτική και αστικομετασχηματική, κατά τα πρότυπα της γαλλικής επανάστασης, στο πλαίσιο αυτό, τοποθετούνται οι ιδέες, οι αντιλήψεις και η πρακτική των προσωπικοτήτων και των κρατών σχετικά με την "ελληνική υπόθεση".
Μια υπόθεση που φτάνει tus ιην εγκαθίδρυση του Όθωνα και τής Βαυαρικής αυλής στη χώρα και τελειώνει το 1864 με το Σύνταγμα της χώρας.
Μέσα στο γενικότερο πλαίσιο, επίσης, εντασσεται και η ναυμαχία στο Ναυαρινο, στην οποία "τυχαία" οι μεγάλες δυνάμεις επικράτησαν των Οθωμανών ευνοώντας την ελληνική κυριαρχία.
ΣΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΤΟΥ ΛΑΪΜΠΤΣΙΧ, Λειψίας, ο καθηγήτης Κάρλ Ντίντριχ, εξέδωσε επιστολές και αποτελέσματα ερευνών, που δημοσίευσαν οι ίδιοι οι εθελοντές Γερμανοί στην Ελλάδα, για την περίοδο 1821- 22, υπό τον τίτλο
"Γερμανοί Φιλέλληνες στην Ελλάδα'. 'Αμβούργο 1929).
Τα κείμενα του καθηγητή Ντίντριχ, είναι καταλυτικά αλλά δεν είχαν την απαραίτητη απήχηση στην Ελλάδα.
Ένας λόγος θα ήταν η καθυστερημένη έκδοση, έναν αιώνα πλέον από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους και ένας άλλος, η εποχή που δημοσιεύθηκαν, πριν τον πόλεμο, 1929 και την κρίση, καθώς δεν υπήρχε η δυνατότητα επεξεργασίας από τα ελληνικά εκδοτικά και εκπαιδευτικά συστήματα.
Στην ελληνική ιστοριογραφία, επικρατουσε το πνεύμα της νέας μετοθωμανικής δυνάστευσης με την Βαυαροκρατία.
Η γερμανική κατοχή 1941-44, οι αποζημιώσεις πολέμου και συναφή στερεότυπα, διεκδικήσεις και αναστολές στην επεξεργασία των δεδομένων των σχέσεων των δύο χωρών.
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ, αναφέρεται εδώ και η ερμηνεία του Φαλμεράϊερ
"Περί της καταγωγής των σύγχρονων Ελλήνων" στον γερμανόφωνο χώρο που επίσκιασε το τοπίο, που ήδη εκυριαρχείτο από τα στερεότυπα, όπως αυτά διαμορφώθηκαν ιστορικά.
Το ιστορικό σκέλος της αλήθειας, ουσιαστικά ουδέποτε έλαβε την διάσταση που έπρεπε.
Τα ιστορικά στερεότυπα υπερίσχυσαν.
Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ ΕΥΘΥΣ ΕΞΑΡΧΗΣ, ετέθη από την πρώτη Γενική Συνέλευση στη Στουτγκάρδη της Φιλελληνικής Επιτροπής, η ανάγκη δημιουργίας σώματος εθελοντών και παροχής χρηματικής βοήθειας σε όσους επιθυμούσαν να μεταβούν στην Ελλάδα.
Στην συνέχεια, διεξήχθησαν έρανοι ενίσχυσης.
Τα σχετικά γεγονότα, περιγράφονται από τον πρόεδρο της Επιτροπής A. Schott-A. Σοτ- στην γερμανική έκδοση της Ιστορίας του Λουκεβίλ, "Ιστορία της αναγέννησης της Ελλάδας", Χαιδελβέργη 1824, 4.5
Σύμφωνα με τις ιστορικές καταγραφές, τα έτη 1821-22 αναχώρησαν εκ Γερμανίας 327 εθελοντές, συνολικά, στους οποίους ήλθαν επιπλέον και 50 οι οποίοι ανεχώρησαν μεμονωμένα.
Συνολικά από αυτούς 121 έχασαν την ζωή τους ή απεβίωσαν ή εφονεύθησαν κατά τη διάρκεια της εξέγερσης.
Στην τρίτη αποστολή συμμετείχε ο γνωστός δια τις υπηρεσίες του στον Ναπολέοντα από το Βυρτεμπέργκ, στρατηγός κόμης Νόρμαν Έρενφελς, ο οποίος έπεσε στην μάχη του Πέτα, 22 Νοεμβρίου 1822 στο Μεσολόγγι.Εκεί, στο Μεσολόγγι εδόθη προς τιμήν του το όνομα σε έναν από τους προμαχώνες της πόλης.
Ο τύπος του φιλέλληνα, που διεδόθη δια του τύπου ήταν ρομαντικός.
Νέος με πάθος που εγκαταλείπει την άνεση, ερωτευμένος με την ελευθερία και με μία εικόνα στην ψυχή της Ελλάδας της αρχαιότητας ως ιδανική.
Ο ενθουσιασμός, μετετράπη σε απογοήτευση.
Αιτία υπήρξε η εχθρική στάση των κυβερνήσεων και τα απογοητευτικά δημοσιεύματα που κυκλοφορούσαν με αναφορές εθελοντών που εγκατέλειψαν την χώρα!
ΕΚΕΙΝΟ που έχει διαπιστωθεί ήταν ότι, η αποστολή ήταν πολυδάπανη και εξυπηρετούσε τους εθελοντές και όχι τους ίδιους τους Ελληνες.
Στο ανεξέλεγκτο παιχνίδι, συμμετείχε και Έλληνας, ο οποίος είχε αναλάβει χρέη συνοδού των Γερμανών εθελοντών, κατά την τελευταία αποστολή τον Νοέμβριο του 1822, ο ονομαζόμενος Κεφαλάς, στη Μασσαλία εξαφανίσθηκε, αφού πούλησε το υλικό που μετέφεραν στην Ελλάδα οι Γερμανοί εθελοντές.
Στην Ελλάδα της εποχής, επικρατούσε μία χαοτική κατάσταση και το γεγονός θεωρείται απόρροια αυτής, τελικά, αυτή υπήρξε η τελευταία αποστολή των γερμανών εθελοντών.
Εκτός των ευγενώς εμφορουμένων από ιδανικά, υπήρχαν διαφωνίες μεταξύ τους αλλά και διάφοροι πλανήτες, τύχην αναζητώντες ή ακόμη και φιλόδοξοι να αναδειχθούν στρατιωτικά στο πεδίο της μάχης.
Με την μετάβασή τους στην Ελλάδα, φιλοδοξούσαν να αποκτήσουν στρατιωτικές θέσεις, παράσημα, εύνοια και οικονομική αποκατάσταση.
Για τις επιτροπές των Φιλελλήνων, το έργο της διάκρισης των πραγματικών Φιλελλήνων, υπήρξε δύσκολο. Ανάμεσα στους δήθεν φιλέλληνες υπήρξαν και επώνυμοι που είχαν άλλα κίνητρα, από αυτά της ιστορικής περίστασης και του πνεύματος που επικρατούσε στο φιλελληνικό ρεύμα.
Παράδειγμα αντιπροσωπευτικό υπήρξε ο γνωστός από το Βερολίνο δημοσιογράφος Φράντς Λίμπερ, του οποίου το ημερολόγιο:
Ημερολόγιο παραμονής μου στην Ελλάδα, στη διάρκεια των μηνών Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου και Μαρτίου 1822 (έκδοση στη Λειψία 1822), εξέπεμπε ένα μάλλον "ανθελληνικό πνεύμα" και καθόλου συμπάθεια για τους Έλληνες.
Ορισμένοι, μάλιστα από αυτούς, θιγμένοι στον εγωισμό τους, για το ότι οι Έλληνες δεν τους θεωρούσαν σωτήρες, ακόμη και όταν επέστρεψαν στην πατρίδα τους, μετεβλήθησαν λίγο ή πολύ σε ανθέλληνες. Αναφορικά, ενδεικτικό είναι το παράδειγμα του Κρίστιαν Μύλερ, ο οποίος εξέδωσε τις "ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ" του το 1822 στη Λειψία, υπό τον τίτλο:
"Ταξίδι στην Ελλάδα,στα Ιόνια Νησιά, xous phves Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο 1821, όπως κ.α, ενδεικτικά αναφέρω xous φον Γιάρκοβ, συγγραφέα και φον Λέστεν, σατυρικό κωμωδιογράφο, που με άρθρα τους στον τύπο, ικανοποιούσαν την αρνητική διάθεση της περίεργης κοινής γνώμης, υπό τον τύπου ταξιδιωτικών, γλαφυρών περιγραφών και όχι Ιστορικών πτυχών των γεγονότων.
Υπήρξε και η εξαίρεση, από τους φιλέλληνες, οι οποίοι, είτε υπό τύπου ανταποκρίσεων είτε υπό τύπου αναφορών κατά την επάνοδό τους, που υμνούσαν την χώρα.
Ορισμένοι από αυτούς θυσίασαν αγωνιζόμενοι και την ζωή τους, είναι φυσικά το τελικό δίδαγμα αυτής της αναφοράς.
ΤΑ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΣΗΜΕΡΙΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ Γ.Φ. ΦΑΛΜΕΡΑΙΕΡ
Το έργο του αυστριακού περιηγητή, δημοσιογράφου και ιστορικού, όπως και το βιβλίο του"Ιστορία της χερσονήσου της Πελοποννήσου κατά τους Μεσαιωνικούς Χρόνους"
και το "Περί της καταγωγής των σημερινών Ελλήνων"
από τον ίδιο, το τελευταίο 1830, διατυπώνει την άποψη ότι οι Ελληνες της εποχής, δεν κατάγονται από τους αρχαίους Έλληνες αλλά προέρχονται από Σλάβους που εισέβαλλαν στην Ελλάδα την περίοδο του Μεσαίωνα αλλά και Αλβανούς που εξαπλώθηκαν τον ύστερο Μεσαίωνα και τους νεότερους χρόνους και οι οποίοι αναμίχθηκαν με ελληνόφωνους αλλά μη Έλληνες στην καταγωγή, Βυζαντινούς πρόσφυγες, δημιουργώντας τον νέο πληθυσμό της Ελλάδας.
Η θεωρία αυτή, είχε αντιδράσεις από την πλευρά των λογίων της Ελλάδας, ενώ τα βιβλία του δεν μεταφράστη¬καν στην Ελλάδα, έγκαιρα παρά μόνον το 2002 και το 1984.
Ο Γιακομπ-Φιλιπ-Φαλμεραιερ (1790-1860) ετελεύτησε, ως μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Βαυαρίας.
Η σημασία του έργου του επανήλθε στο Πανεπιστήμιο Λούντβιχ-Μαξιμίλιαν του Μονάχου, μέσω μιας ομιλίας στην αίθουσα παραδόσεων του Πανεπιστημίου, στις 5 Νοεμβρίου 2007, από την καθηγήτρια Δρ. Χανελόρε Πουτς.
Στο συμπέρασμα, που καταλήγει μεταξύ άλλων, παρουσιάζοντας την προσωπικότητά του είναι, ότι ένα στοιχείο είναι και Η ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ ΤΟΥ ΘΕΩΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου