Η μετάφραση στην ελληνική αρχαιότητα: Η μετάφραση των εβδομήκοντα

Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΒΔΟΜΗΚΟΝΤΑ (Μέγας Αλέξανδρος)

από το Greek Biblos

 Εάν υπήρξε ένας αληθινά μέγας στην ανθρώπινη ιστορία για τα κατορθώματά του, αυτός ήταν ο Έλληνας Μακεδόνας Αλέξανδρος.

 "ΙΔΟΥ, ΤΡΑΓΟΣ ΗΡΧΕΤΟ ΑΠΟ ΤΗΣ ΔΥΣΕΩΣ ΕΠΙ ΠΡΟΣΩΠΟΝ ΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΔΕΝ ΗΓΓΙΖΕΝ ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ... ΚΑΙ ΕΙΔΟΝ ΑΥΤΟΝ ΟΤΙ ΕΠΛΗΣΙΑΣΕΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΡΙΟΝ
... ΚΑΙ ΕΚΤΥΠΗΣΕ ... 
ΚΑΙ ΣΥΝΕΤΡΙΨΕ ...
 ΚΑΙ ΕΡΡΙΨΕΝ ΑΥΤΟΝ ΚΑΤΑ ΓΗΣ, ΚΑΙ ΚΑΤΕΠΑΤΗΣΕΝ ΑΥΤΟΝ ... 


ΔΙΑ ΤΟΥΤΟ Ο ΤΡΑΓΟΣ ΕΜΕΓΑΛΥΝΘΗ ΣΦΟΔΡΑ ...
Ο ΚΡΙΟΣ ... 


ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΒΑΣΙΛΕΙΣ ΤΗΣ ΜΗΔΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΕΡΣΙΑΣ..
 Ο ΤΡΙΧΩΤΟΣ ΤΡΑΓΟΣ 
ΕΙΝΑΙ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ..." 

Δανιήλ η' κεφάλαιο. 

 Οι εκστρατείες του Αλεξάνδρου από το 334-332 π.Χ., που ξεκίνησαν από τον Ελλήσποντο με 35.000 στρατιώτες, έφεραν τον Ελληνισμό ως τα όρια του τότε γνωστού κόσμου και ακόμη μακρύτερα. 

Ο Αλέξανδρος πέρασε και από την Ιερουσαλήμ, όπου έγινε σεβαστός με τιμές από τον αρχιερέα και τα θετικά στοιχεία του Ελληνισμού άρχισαν να υιοθετούνται από πολλούς Ιουδαίους, παρά τη σφοδρή αντίδραση πολλών εθνικιστών. Για παράδειγμα, τον 4ο αιώνα, το βασίλειο του Ιούδα χρησιμοποιούσε νομίσματα με την αττική γλαύκα. 

Οι Μακκαβαίοι είχαν συναίσθηση του Ελληνικού κόσμου και ο βασιλιάς Ιωνάθαν έστειλε πρεσβευτές στη Σπάρτη (Ιδέ Β' Μακκαβαίων 12:2). 

 Οι Ελληνες συγγραφείς αρχίζουν να αναφέρονται εκτενώς για τους Εβραίους τους οποίους οι, Θεόφραστος και Κλέαρχος - μαθητές του Αριστοτέλη - χαρακτηρίζουν σαν μια "φυλή φιλοσόφων". 

Οι ίδιοι Εβραίοι άρχισαν να γράφουν Ελληνικά και ο Ευπόλεμος έγραψε την πρώτη ίσως ιστορία του λαού του στην Ελληνική γλώσσα. 

 Στην Αίγυπτο όμως έλαβε χώρα το κορυφαίο έργο της μετάφρασης της Παλαιάς Διαθήκης στην Ελληνική. 

Πολλοί Εβραίοι είχαν εγκατασταθεί εκεί μετά την πτώση της Ιερουσαλήμ από τους Βαβυλωνίους στα 587 π.Χ. και μάλιστα είχαν εγκατασταθεί στη νήσο Ελεφαντίνη. Πιο εντυπωσιακό είναι ίσως το γεγονός, που πολλοί αγνοούν, ότι στα μέσα του 2ου αιώνα, ο Ονίας IV έκτισε ένα ναό - αντίγραφο του Σολομώντα - στην Λεοντούπολη. 

 Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου στα 323 π.Χ. ο Πτολεμαίος Α' ο λεγόμενος σωτήρ, ανέλαβε την Αίγυπτο και προσάρτησε τη Φοινίκη, τη Συρία και την Κυρηναϊκή. 

Ο ίδιος μετέφερε την πρωτεύουσα της Αιγύπτου από τη Μέμφιδα στην Αλεξάνδρεια. 

 Ο διάδοχός του, Πτολεμαίος Β', ο Φιλάδελφος, ενίσχυσε ακόμη περισσότερο την Αίγυπτο και ήλθε σε σύγκρουση με τον κυρίαρχο της Ασίας Αντίοχο Α'. 

"ΚΑΙ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ ΘΕΛΕΙ ΙΣΧΥΣΕΙ... ΕΚ ΤΩΝ ΒΛΑΣΤΩΝ ΟΜΩΣ ΤΩΝ ΡΙΖΩΝ ... ΑΥΤΟΥ...ΘΕΛΕΙ ΕΙΣΕΛΘΕΙ ΕΙΣ ΤΑ ΟΧΥΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΤΟΥ ΒΟΡΡΑ ... ΚΑΙ ΥΠΕΡΙΣΧΥΣΕΙ,  ΠΡΟΣΕΤΙ ΘΕΛΕΙ ΦΕΡΕΙ ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΥΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟΝ...". Δανιήλ ια:1-10 

 Επί Πτολεμαίων, ο Εβραϊκός πληθυσμός της Αιγύπτου αυξάνει και η Εβραϊκή κοινότητα θεωρεί σημαντικό, τα μέλη της να είναι ενεργοί πολίτες της Ελληνιστικής Αιγύπτου. Η ελληνική γλώσσα γίνεται κτήμα τους και μέσον επικοινωνίας. Ο Ιουδαίος Δημήτριος, περί το 300 π.Χ. έγραψε χρονολόγιο της Εβραϊκής ιστορίας, ο Αριστόβουλος στο 2ον αιώνα ήταν φιλόσοφος και δάσκαλος, ενώ ο Αρτάπανος ήταν δραστήριος στο να προσηλυτίζει Εθνικούς στον Ιουδαϊσμό. 

 Παράλληλα η Εβραϊκή διασπορά που άρχισε ήδη από τον 7ον αιώνα, πήρε εκπληκτικές διαστάσεις σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο και εισήχθη ο θεσμός της συναγωγής που αριθμούσαν σε χιλιάδες σε όλο τον κόσμο. Ο Ιουδαίος Φίλωνας τον 1ον αιώνα, δηλώνει ότι μόνο στην Αίγυπτο κατοικούσαν ένα εκατομμύριο Ιουδαίοι... 

 Το πρόβλημα από τους προσηλύτους, αλλά και τη νέα γενιά των μεταναστευσάντων Εβραίων που μιλούσαν τα Ελληνικά, τη γλώσσα της εποχής, άρχισε να γίνεται οξύτατο. Η πρώτη απόφαση για την ιστορική μετάφραση, αρχικά της Πεντατεύχου (Γένεσις - Εξοδος - Λευϊτικόν - Αριθμοί - Δευτερονόμιο), επάρθηκε στην Αίγυπτο και ακολούθησε η μετάφραση της υπολοίπου Παλαιάς Διαθήκης. Το όλο έργο τέθηκε υπό την αιγίδα του Πτολεμαίου Β', (285 - 246 π.Χ.), που ίδρυσε βιβλιοθήκη περιέχουσα 500.000 χειρόγραφα. Προϊστάμενος της βιβλιοθήκης διετέλεσε ο Καλλίμαχος ο Κυρηναίος, που είχε γράψει 800 τόμους και ακολούθησαν οι Ζηνόδοτος, Απολλώνιος, Ρόδιος, Ερατοσθένης κ.α. 

 Ο Πτολεμαίος με σύμβουλο επί πολιτιστικών θεμάτων το Δημήτριο Φαληρέα, πήρε την ιστορική απόφαση. 

Ο Κ. Παπαρρηγόπουλος στην έγκριτη ιστορία του, τόμος Α' σελ.57, γράφει: "Τας βάσεις της βιβλιοθήκης του Μουσείου έθεσεν... ο Πτολεμαίος, ο Φιλάδελφος, με συνεργάτην και εις τούτο και εις όσα έκαμεν, αλλά διά την προαγωγήν της τέχνης και της επιστήμης, τον Δημήτριον Φαληρέα. 

Ο Φιλάδελφος επλούτισε τη βιβλιοθήκη με βιβλία, τα οποία συγκέντρωσε από όλα τα μέρη του κόσμου και τα οποία ακαταπαύστως αντεγράφοντο εις το Μουσείον. Με την φροντίδα του Φιλαδέλφου έγινε συν τοις άλλοις και η μετάφρασις των ιερών βιβλίων των Ιουδαίων, ήτοι της Παλαιάς Διαθήκης,

 η γνωστή με το όνομα "μετάφρασις των Εβδομήκοντα". 

 Οι Εβδομήκοντα - για την ακρίβεια 72 - αυτοί λόγιοι της εποχής, έκαναν πράγματι ένα μνημειώδες έργο, το οποίο ήταν σε ευρεία χρήση την εποχή του Κυρίου Ιησού Χριστού και των Αποστόλων, οι οποίοι χρησιμοποιούν αποκλειστικά στα συγγράμματά τους, στην Καινή Διαθήκη, όταν επικαλούνται την Παλαιά. 

 Το σημαντικότερο όλων όμως είναι το γεγονός ότι οι 70(Ο') έδωσαν ζωή στο κείμενο, δεδομένου ότι η Εβραϊκή γραφή χρησιμοποιεί μόνο σύμφωνα και τα φωνήεντα εννοούνται. 

Οταν οι Μασορίτες Εβραίοι, λόγιοι τον 10ον αιώνα μ.Χ. μετά από τεράστια πίεση εξέδωσαν την Παλαιά Διαθήκη με φωνήεντα, παγκοσμίως ομολογήθηκε η υπεροχή της απόδοσης του κειμένου από τους Εβδομήκοντα, αλλά και η εγκυρότητά της λόγω αρχαιότητας. 

Γι' αυτό, ας μη φανεί περίεργο το γεγονός ότι η μετάφραση αυτή είναι πιο αξιόπιστη και στα νοήματα και στην κριτική των κειμένων από οποιαδήποτε εν χρήση Εβραϊκή, δεδομένου ότι με εξαίρεση μια αρχαιότερη Πεντάτευχο των Σαμαρειτών, η αρχαιότερη Παλαιά Διαθήκη στο Εβραϊκό έφθασε σε μας σήμερα από την εποχή των Μασοριτών, δηλ. από τον 10ον μ.Χ. αιώνα. 

 Η περίφημη βιβλιοθήκη κάηκε από τους Αραβες περί το 650 μ.Χ. και όπως έγραψε ο Αμπούλ Φαράζ (1226-86), "ο Αμρ διένειμε το περιεχόμενο της βιβλιοθήκης μεταξύ των δημοσίων λουτρών της πόλεως, των οποίων τα 4.000 καζάνια ετροφοδοτούντο επί έξι μήνες με τους κυλίνδρους των παπύρων και περγαμηνών..." 

 Το 699 μ.Χ. καθιερώθηκε στην Αίγυπτο υποχρεωτικά η Αραβική γλώσσα και η Ελληνική που κυριάρχησε για 1.000 χρόνια, απαγορεύθηκε. 

 Η ανεκτίμητη όμως μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης στην Ελληνική μέχρι σήμερα φωτίζει τα πέρατα της οικουμένης. 

"ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΙΩΝΑ ΚΥΡΙΕ, ΔΙΑΜΕΝΕΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΣΟΥ ΕΝ ΤΩ ΟΥΡΑΝΩ, Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΣΟΥ ΕΙΣ ΓΕΝΕΑΝ ΚΑΙ ΓΕΝΕΑΝ... ΕΙΣ ΠΑΣΑΝ ΤΕΛΕΙΟΤΗΤΑ ΕΙΔΟΝ ΟΡΙΟΝ, ΑΛΛ' Ο ΝΟΜΟΣ ΣΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΛΑΤΥΣ ΣΦΟΔΡΑ..." 

Ψαλμός ριθ:89-96