Σέρρες: Σκοπιά-Σκρίτσοβο-Скрижово: Η ακρόπολη του σχίσματος και οι Βούλγαροι Κομιτατζήδες του.

Διαβάζοντας την ανάρτηση αυτή θα ήθελα να προβληματιστούμε  για το πια ήταν η εθνικότητα των Σκριτσοβαλιωτών.

Το ότι  ήταν Μακεδόνες νομίζω είναι σίγουρο, αν δείτε στο διπλανό χάρτη που βρίσκεται το Σκρίτσοβο, δηλαδή λίγα μόνο χιλιόμετρα από χωριά Μακεδονομάχων όπως η Αλιστράτη, η οποία ήταν έδρα της μητροπόλεως Δράμας-Φιλίππων, και η γενέτηρα ενδόξων Μακεδονομάχων, η αιματοβαμμένη απο τους κομιτατζήδες του Σκρίτσοβο Καλλιθέα .

Τί ήταν λοιπόν στην πραγματικότητα; Βούλγαροι όπως αυτοπροσδιοριζόταν οι ίδιοι, ή Βουλγαρομακεδόνες ή μήπως "σκέτοι" Μακεδόνες.

ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΙΣΤΡΑΤΙΝΟΙ, ΟΙ ΚΑΛΛΙΘΙΩΤΕΣ;;;;;;;;


  Αναδημοσίευση από   Σκοπιά Σερρών.
----------------------------  Η “Προ-Ποντιακή”...... ιστορία της Σκοπιάς------------------------------------------------------------------------------


Σε μια από τις επισκέψεις στο χωριό και μετά από πολλά τσίπουρα, κάποιος συνδαιτυμόνας έριξε την ιδέα στο τραπέζι να ψάξουμε σε βουλγαρικά αρχεία πληροφορίες για το χωριό.
 Άλλο που δεν θέλαμε και μεις !
 Ψάξαμε και βρήκαμε κάποια πράγματα στα βουλγαρικά βέβαια.
Παρακαλέσαμε έναν καλό συνάδελφο που γνωρίζει βουλγαρικά να μας τα μεταφράσει.
ας τα παραθέτουμε με κάθε επιφύλαξη.

Γεωγραφική θέση

Το χωριό βρίσκεται στην ιστορική γεωγραφική περιοχή Zahna (Ζίχνη) στη νοτιοανατολική πλευρά του βουνού  Zmiynitsa (Μενοίκιο), 7 χλμ βορειοδυτικά της Alistrat (Αλιστράτης), 15 χιλιόμετρα βορειοανατολικά από το δημογραφικό κέντρο (demoviya)  Zilyahovo (Νέα Ζίχνη) και 45 χιλιόμετρα ανατολικά Σερρών (Cerres).
Το χωριό είναι κτισμένο σε κοιλότητα η οποία περιβάλλεται από όλες τις πλευρές με λόφους όπως Libehovo, Γκράντιστε, Αγία Ελένη, φλοιός, Golak, λόφοι οι οποίοι είναι κατάσπαρτοι με ερείπια παλιών οικισμών.

Η Ετυμηγορία του Ονόματος

Από την ιδιαίτερη θέση του προήλθε και το όνομα του. Στα βουλγαρικά  CKPNBAM [ SKRIVAM ]  σημαίνει ΚΡΥΒΟΜΑΙ , SKRIZHOVO ή SKRITZOVA =>  ‘Κρυφό χωριό’.

Σύμφωνα με το μύθο, το χωριό είναι χτισμένο γύρω στον 7ο αιώνα από τον άγιο Γερμανό Kushnichki (Kozinitski) , (Ο άγιος Γερμανός ο ομολογητής *,  επίσκοπος Κων/πολεως την εποχή των εικονομαχιών, ο οποίος ίδρυσε και το μοναστήρι "Παναγία  Εικοσιφοίνισσα " ** στις παρειές του Παγγαίου όρους (Kushnitsa ).

Μεσαίωνας:  Στο λόφο υπάρχουν ερείπια μεσαιωνικού Gradishte,  ερείπια του κάστρου υπάρχουν και στα ανατολικά και νότια του  Libehovo στη θέση Lovtishta. Στις θέσεις  Ρούπιτε και Magushova Rupa υπάρχουν πολύ παλιά  εγκαταλελειμμένα μεταλλεία.

 Στην Εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας,  κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης το  Skrizhovo είναι ένα μεγάλο και  ονομαστό κέντρο της περιοχής, με καθαρά βουλγαρικό πληθυσμό, το οποίο αναπτύχθηκε οικονομικά κυρίως από την γεωργία και κτηνοτροφία αλλά και μέσω του εμπορίου με τα γύρω χωριά, σε όλη την περιοχή των σημερινών νομών Δράμας, Καβάλας  και Σερρών.


Ο τοπικός πληθυσμός παρέμεινε πάντα ‘με βουλγαρική συνείδηση’ πιστός στην Σόφια, σε τέτοιον βαθμό  ώστε Έλληνες αξιωματούχοι και κληρικοί το 1912 να αποκαλούν
το  Skrizhovo  ‘ακρόπολη του σχίσματος’ και ‘ένα σημαντικό προπύργιο του Βουλγαρισμού’.

Πληθυσμός:


 Στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής υπηρεσίας από το 1866 δείχνουν το Skrizhovo ως καθαρά βουλγαρικό χωριό με 1500 κατοίκους Ορθόδοξους Βούλγαρους.
Στην έκδοση «Βιλαέτια Εθνογραφίας της Αδριανούπολης, το Μοναστήρι και τη Θεσσαλονίκη», που δημοσιεύθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1878, παρουσιάζονται στατιστικές του ανδρικού πληθυσμού από το 1873. Το Skrizhovo αναφέρεται ως χωριό με 240 νοικοκυριά και 810 κατοίκους αμιγώς Βούλγαρους.

Το 1889 ο Stephen Verkovich ("Topografichesko-эtnograficheskіy ocherka Makedonіi") σημειώνει το Skrizhivo ως ένα χωριό με 200 βουλγαρικά σπίτια

Σύμφωνα με τον George Strezov 1891 στο χωριό έχει 220 βουλγαρικά σπίτια καθώς  και την Βουλγαρική εκκλησία ’’Κοίμηση της Θεοτόκου’’.

Από το 1900, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του Basil Kanchov ("Μακεδονία. Εθνογραφία και στατιστικά στοιχεία"), ο αριθμός του πληθυσμού Skrizhovo 1680 Βούλγαροι-Χριστιανοί. Σύμφωνα με τον γραμματέα της Βουλγαρικής Εξαρχίας Dimitar Mishev ("La ΜΑΚΕΔΟΝΑΣ ET SA Πληθυσμός Chrétienne") το 1905 ο χριστιανικός πληθυσμός του χωριού αποτελείται από 2488 Βούλγαρους Εξαρχικούς.
Την εποχή αυτή στο χωριό λειτουργεί ένα δημοτικό σχολείο με 1 βούλγαρο δάσκαλο και 66 μαθητές.
Με το ξέσπασμα του Βαλκανικού Πολέμου το 1912, πενήντα οκτώ άτομα ,εθελοντές από το χωριό, κατατάσσονται  στο Βουλγαρικό Μακεδονικό Σώμα Εθελοντών στην Αδριανούπολη.

Το 1913 το χωριό έχει 320 οικογένειες με περίπου 2.000 ανθρώπους.Τον Ιούλιο του 1913 κατά τη διάρκεια του Βαλκανικού Πολέμου το Skrizhovo καταστρέφεται, καίγεται  και μεγάλο μέρος του τοπικού πληθυσμού διασώζεται στη Βουλγαρία .
 Οι περισσότεροι απόγονοι των προσφύγων αυτών ζουν σήμερα μέσα και γύρω από το Gotse Delchev, Sandanski και λιγότεροι στο Plovdiv , Asenovgrad και αλλού.

Κ’ επεκί έρθαν τεμετέρ !!!

Στη θέση των Βουλγάρων μεταναστών εγκαταστάθηκαν  Έλληνες πρόσφυγες από την Τουρκία. Σύμφωνα με την απογραφή του 1928 το Skrizhovo αποτελείται εξ ολοκλήρου από Ελληνικές προσφυγικές οικογένειες 120 τον αριθμό, συνολικά  505 άτομα.

Το 1927 το χωριό μετονομάζεται σε ‘Σκοπιά’.

Γνωστά ονόματα με καταγωγή από Skrizhovo:

Kocho Avramov

Kocho Avramov, Βούλγαρος  παιδαγωγός, επαναστάτης


Vladimir Blagoev, Βούλγαρος επαναστάτης

Georgi Rodoef Ivanov μετονομασθείς Skrizhovski Giorgi (1882 - 1925), Βούλγαρος επαναστάτης και παιδαγωγός

Stoyo Kostov  ( Skrizhovski, 1846 ή 1855 - 1895), ηγέτης της Βουλγαρίας και της επαναστατικής των ανταρτών, Μακεδόνας κατατάσσεται στην Αδριανούπολη, εθελοντής  από Skrizhovo
 Vangel Andonov, 30-year-old αγρότης, μέλος της επισιτιστικής MOO, μια εταιρεία του Τάγματος Kukush

Skrizhovski Giorgi

 Georgi Nikolov  Νικόλοφ, 36-year-old αγρότης, τμήμα IV, 3 Εταιρεία του 13 Τάγματος Kukush

Stavro Abramov, 45 από 2 έως 5 εταιρεία Αδριανούπολη οδήγησε νωρίτερα το τάγμα στην Αδριανούπολη
 Stavro Agelov  , 32, πολέμησε με το 13 τάγμα, χάνοντας στις 29 του Ιουνίου 1913
 Stogian Aggelov ,  20-year-old βοσκός, δεύτερος τει τάξει στο σώμα ανταρτών
Cristo Agelov , Μακεδόνας-Αδριανούπολη σώμα εθελοντών, 13 Kukush ομάδα
 Asen Abramov, βουλγαρική επαναστατική ομάδα και ακτιβιστής του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης

* Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου  ‘ Άγιος Γερμανός ο Ομολογητής’ διαβάζουμε:

Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη μονογραφία για τον άγιο Γερμανό Α΄ τον Ομολογητή, πατριάρχη Κων/πολης, ο οποίος έζησε και έδρασε στην αρχή της Εικονομαχίας (8ος αι.). Διαφωτίζονται στοιχεία του Βίου και των συγγραμμάτων του. Παρατίθεται η χειρόγραφη παράδοσή τους και εκτίθεται λεπτομερώς η διδασκαλία του αγ. Γερμανού. Αποτελεί συμβολή στην περίοδο της Εικονομαχίας, ως περιόδου της Πατερικής Γραμματείας, αλλά και της Ιστορίας. Γίνεται επισκόπηση του ιστορικού, πνευματικού και πολιτικού κλίματος της εποχής σε συνάρτηση με την προσωπικότητα και τη δραστηριότητα του σημαντικού, αλλά άγνωστου σε πολλούς, μεγάλου αυτού Εικονόφιλου Ιεράρχη. Η ειρήνη στην Εκκλησία και στο Κράτος, η πίστη στην ορθόδοξη παράδοση των προηγουμένων αιώνων και η εποικοδομητική συγγραφική παραγωγή είναι χαρακτηριστικά στοιχεία της ζωής και του έργου του αγ. Γερμανού.

** Στην ιστοσελίδα http://dim-krinid.ser.sch.gr/eikosifinisa.html  στην Ιστορία της Μονής της Εικοσιφοίνισσας διαβάζουμε:

 Σύμφωνα με πληροφορίες, ο επίσκοπος Φιλίππων ΣώΖων, που έλαβε μέρος στη Δ' Οικουμενική Σύνοδο ( Χαλκηδόνα, 451) ίδρυσε ναό και μοναστικό οικισμό στη θέση Βίγλα, 50μ. ανατολικά της σημερινής Μονής, όπου τα σωζόμενα ερείπια τείχους και πύργου, μαρτυρούν την ύπαρξη αρχαίου μεγάλου φρουρίου.
Όλα αυτά εγκαταλείφθηκαν αργότερα, όταν έφθασε εδώ ο πρώτος κτίτορας της Μονής, ο Άγιος Γερμανός (518μ.Χ), ο οποίος από πολύ νεαρή ηλικία ασκήτευσε στους Άγιους Τόπους, στην Ι. Μονή Τιμίου Προδρόμου, πλησίον του Ιορδάνη ποταμού.
Από τότε και για αρκετούς αιώνες η ιστορία της Εικοσιφοίνισσας είναι τελείως άγνωστη. Αρχαιολογικές ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι κατά τον 11ο αι. κτίσθηκε ξανά το "Καθολικό" της Μονής. Κατά την περίοδο αυτή η Μονή έγινε "Σταυροπηγιακή", δηλ. εξαρτιόταν απ' ευθείας από τον Οικουμενικό Πατριάρχη
-------------------------------------------------------- τέλος Ανάρτησης ---------------------------------------------

Yauna:

Μερικές συμπληρωματικές φωτογραφίες από το WIKIPEDIA για να τονίσω γιατί θεωρείτο το Σκρίτσοβο το Προπύργιο του Βουλγαρισμού!!

Κομιτατζήδες του Σκρίτσοβο:


Kocho Avramov, Βούλγαρος  παιδαγωγός, επαναστάτης της SMAC, IMARO-VMRO

Kocho Avramov SMAC Skrizhovo

Κωνσταντίνος (Kocho) Avramov, πολιτικός, εκπαιδευτικός, ακτιβιστής του ΑνώτατουΜακεδόνας-Αδριανούπολη Επιτροπής και Εσωτερικής Επαναστατικής Οργάνωσης Μακεδόνας IMARO-VMRO.  

Petar Darvingov Doncho Zlatkov Dimitar Zografov Kocho Avramov.

Ο Kocho Avramov γεννήθηκε στο χωριό Skrizhovo σήμερα,Σκοπιά, Ελλάδα. Εργάστηκε ως δάσκαλος. Το 1898 δουλεύει στην εφημερίδα«Αυτονομία» στη Σόφια. Εντάσσεται στην ΕΜΕΟ και γίνεται οπαδός του Damian Γκρούεφ, Γκότσε Ντέλτσεφ, ο Ιβάν και ο Matt Χρήστο Garvanov. Κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης του Ίλιντεν το καλοκαίρι του 1903 ήταν μεταξύ των ηγετών της Belasishka της Ανωτάτης Επιτροπής με τον Peter Darvingov, DonchoZlatkov και ο Ντίμιταρ Zografov.Ο Konstantin Avramov είναι ο πατέρας του Ασέν Avramov .

Stoyo Kostov  ( Skrizhovski, 1846 ή 1855 - 1895), ηγέτης της Βουλγαρίας και της επαναστατικής των ανταρτών, Μακεδόνας κατατάσσεται στην Αδριανούπολη, εθελοντής  από Skrizhovo

Stoyo Kostov.

Cheta SMAC Stoyo Kostov

Cheta SMAC Stoyo Kostov Dimitar Dumbalakov

Skrizhovski Giorgi
( Η Google-μετάφραση από το Wikipedia για τον Георги Скрижовски)
Γιώργος Skrizhovski γεννήθηκε το 1882 στο χωριό Skrizhovo,
Πτυχιούχος δάσκαλος στις Σέρρες το 1896, όντας ακόμη φοιτητής μπαίνει στην ΕΜΕΟ-VMRO,

 Είναι επικεφαλής της επιτροπής της ΕΜΕΟ στη Δράμα. 

Ο Skrizhovski συμμετέχει στην εξέγερση του Ίλιντεν ως γραμματέας  του Γιάνε Σαντάνσκι.
Κατά την πρώτη τακτική συνέδριο των Σερρών επαναστατική περιοχή το 1905 εξελέγετε βοεβόδας.

Στο κινήμα των Νεότουρκων του 1908 συμμετείχε στην απόσπαση του Σαντάνσκι και την πορεία στην Κωνσταντινούπολη.

Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους συμμετείχε στην απελευθέρωση της Δράμας και κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ως ηγέτης της τσέτας την εκτέλεση σαμποτάζ πίσω από τις γραμμές του εχθρού.

Το 1919 εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα.

 1903 σε σπηλιά κοντά στο χωριό των Σερρών Κρούσεβο.
Ο Skrizhovski είναι στη πέμπτη σειρά, έκτος  αριστερά προς τα δεξιά.

 Chudomir Kantardzhiev,
 Stoyo Hadzhiev, Yane Sandanski,
Georgi Skrizhovski, (άγνωστος)