Ελληνική Μακεδονική Γη: Γευγελή (Гевгелија), ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟΤΗΣ

Φιλόπτωχος Αδελφότης Γευγελής (1904).

 του Ιωάννου Ξανθού

Συνταξιούχου Δημοδιδασκάλου

και ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΥ

"ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΕΓΕΛΗΣ ΚΑΙ 

ΕΘΝΙΚΗ ΔΡΑΣΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΑΥΤΗΣ

 ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΞ ΧΩΡΙΩΝ"

Θεσσαλονίκη 1954

Οι κάτοικοι της Γευγελής και των πέριξ χωρίων ως και οι κάτοικοι της Βορείου Μακεδονίας ώμίλουν μίαν γλώσσαν εις διαφόρους ιδιωτισμούς, έχουσαν λέξεις διαφόρων εθνικοτήτων εκ των οποίων πλείστας όσας έλληνικάς ως και μερικάς Δωρικής και Ομηρικής διαλέκτου ακόμη έκτων οποίων, άλλαι μέν, προφέρονται άπαράλλακτα, ως προφέρονται εις την έλληνικήν, άλλαι δε έχουν άλλάξει την αρχήν η την κατάληξιν της λέξεως π. χ. εφθασα—φτασάχ, κίνησα=κινησάχ, άρέσω=άρέσαμ, πίνω —πίαμ, σίτος=ζίτο κ.τ.λ.

Άλλ΄ έκτος των εις την γλώσσαν αυτήν ευρισκομένων ελληνικών λέξεων εκ των οποίων έχω συλλέξει άνω των 350 και των οποίων πίνακα κατ΄ άλφαβητικήν σειράν παραθέτω κατωτέρω ύπάρχουν πολλαί λέξεις Τουρκικαί, Άγγλικαί, Γαλλικαί, Γερμανικαί, Ίταλικαί, Βουλγαρικοί και Σερβικαί,
 από τάς όποίας έσχηματίσθη το ανάμικτον τούτο γλωσσικόν ιδίωμα το μολύνον το Μακεδονικόν όνομα.

Έν πάσει περιπτώσει είναι μια γλώσσα, η οποία δεν δύναται να νοηθή καλώς, ούτε από Έλληνας, ούτε από Βουλγάρους, ούτε και από Σέρβους.

Γεώργιος Χατζηκυριακού: Ο Μακεδόνας Επιθεωρητής Εκπαίδευσης των Σχολείων της Μακεδονίας στην Περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα.

Γεώργιος Κ. Χατζηκυριακού.

ΣΚΕΨΕΙΣ

 ΚΑΙ 

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΕΚ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑΣ 

ΑΝΑ ΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΝ 

ΔΡΑΜΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΑ

(1905-1906).

Από το Δραμινό Περιοδικό

 "ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ", τεύχη 13,14

Δράμα 1989.

Ποιός ήταν ο Γεώργιος Κ. Χατζηκυριακού.

Είναι ένας από τους επώνυμους πνευματικούς ανθρώπους, που η συμβολή του στον ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ υπήρξε σημαντική.

Γεννήθηκε στη Θεσ/νίκη το 1863.
 Ο πατέρας του, πλοιοκτήτης από τα ψαρά, είχε νυμφευθεί κόρη παλαιός οικογένειας της Θεσσαλονίκης.
Εφοίτησε στο Γυμνάσιο Θεσ/νίκης.
 Σπούδασε φυσική και Μαθηματικά και επέτυχε να λάβει και τον τίτλο του διδάκτορα. Όταν
άρχισε ο Μακεδονικός Αγώνας, τοποθετήθηκε στο Γενικό Ελληνικό Προξενείο Θεσ/νίκης, σαν επιθεωρητής των Σχολείων των Ελλήνων της Μακεδονίας. Οι υπηρεσίες που πρόσφερε στον ΑΓΩΝΑ, κοντά στον υπέροχο Έλληνα πρόξενο ΛΑΜΠΡΟ ΚΟΡΟΜΗΛΑ ήταν σημαντικές.
Περιόδευσε με αυτοθυσία πολλές φορές τη Μακεδονία, με εντολή του Προξένου, εκτελώντας μυστικές αποστολές.
Η ιδιότητά του ως επιθεωρητού ελληνικών σχολείων, του επέτρεπε να έρχεται σε άμεση επαφή και επικοινωνία με σημαντικά πρόσωπα, όπως Μητροπολίτες κ.λπ. και να μορφώνει γνώμη για την υφισταμένη κατάσταση. Πορίσματα των επιτόπιων περιοδειών του υποβάλλονταν στο Προξενείο.
Οι εντυπώσεις του γραμμένες με γλαφυρότητα αποκαλύπτουν την πλούσια πνευματική καλλιέργεια του συγγραφέα.
Σημαντικό μέρος των εντυπώσεών του αυτών, που αφορούν τη Δράμα και την περιοχή, θα δημοσιεύσουμε σε συνέχειες. Οι αναγνώστες μας θα έχουν έτσι την ευκαιρία να εκτιμήσουν την ολοζώντανη εικόνα της Δράμας και της περιοχής της, κατά την εποχή εκείνη, στις αρχές δηλαδή του αιώνα που τελειώνει, όπως την είδε το διεισδυτικό και παρατηρητικό μάτι του.

Για την πολυσχιδή εθνική δράση του, μετά το κίνημα των Νεοτούρκων, ο Γ.Κ.Χ. απελάθηκε από την Θεσ/ νίκη. Το 1912 διετέλεσε Γενικός Επιθεωρητής Εκπαιδεύσεως Μακεδονίας και για ένα διάστημα, επί παγκάλου, υπουργός Παιδείας, οπότε και υπέγραψε το διάταγμα ιδρύσεως του Πανεπιστημίου Θεσ/ νίκης, το οποίο ο αείμνηστος και πρώτος πρωθυπουργός της πρώτης Δημοκρατίας Αλέξανδρος Παπαναστασίου το είχε έτοιμο.
Αυτός είναι ο Γεώργιος Κ. Χατζηκυριακού, που η συμβολή του στην Παιδεία και στον Μακεδονικό Αγώνα, υπήρξε ανυπολόγιστη. 
Πέθανε το 1933 φορτωμένος με τιμητικές διακρίσεις.