Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ H ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ ΕΞΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΟΙ "ΕΘΝΙΚΑ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ".

Ο Μέγας Αλέξανδρος
στην Ελληνική Παράδοση,
Φώτης Κόντογλου.

by Yaunatakabara

Η Βουλγαρική Αναγέννηση στη Μακεδονία 
η εθνική ταυτότητα των κομιτατζήδων,
ο κληρονομικός ανθελληνισμός και η περίπτωση της Έδεσσας.

Η αναζήτηση της εθνικής ταυτότητας από τον 18ο αιώνα ως σήμερα. 

"Δεν είμαστε ούτε Έλληνες ούτε Βούλγαροι ούτε Σέρβοι είμαστε εθνικά Μακεδόνες."

  

"Καταλαβαίνω τον κόσμο ως ένα πεδίο ανταγωνισμού των πολιτισμών μεταξύ των εθνών"

"Аз разбирам света, единствено като поле за културно съревнование между народите"

Χάρτης Χριστιανικών σχολείων και εκκλησιών το 1903
 στην Ιστορική Μακεδονία (Βιλαέτι Θεσσαλονίκης).
Η Ελληνική και η Βουλγαρική παιδεία.
Η βουλγαρική έχει παρουσία 25 χρόνια, η ελληνική 25 αιώνες.
Συλλογή Μαζαράκη, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους

φέρεται να είπε ο κοινός "ήρωας" των Βουλγάρων και Σκοπιανών Γκότσε Ντέλτσεφ.

Σε πρόσφατη δημοσίευση η ΜΙΤ δημοσίευσε το πρόγραμμα pantheon τις 10 διασημότερες προσωπικότητες των τελευταίων 6.οοο χρόνων.  

Δεν θα σταθούμε στα κριτήρια επιλογής, αυτό που θέλουμε να τονίσουμε η αξία του ελληνικού πνεύματος, του ελληνικού πολιτισμού.

Γιατί οι Μακεδόνες Αριστοτέλης και Μέγας Αλέξανδρος όπως και οι Πλάτων, Σωκράτης, Πυθαγόρας και Όμηρος είναι αντιπρόσωποι ενός και μοναδικού πολιτισμού του ελληνικού.

 Οι Έλληνες Φιλόσοφοι:
Όμηρος, Θουκιδίδης, Αριστοτέλης, Πλάτων, Πλούταρχος
 σε Αγιογραφία.

Εμείς οι Έλληνες Μακεδόνες είμαστε περήφανοι για την διάκριση αυτή και θεωρούμε ότι ο Αριστοτέλης και ο Πλάτων ανήκαν σε ΕΝΑΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟ, στον ελληνικό πολιτισμό μας και πιστεύουμε ότι ο σύγχρονος είναι συνέχεια του αρχαίου ελληνικού και βυζαντινού.

Σε ποιον πολιτισμό, σε ποια κουλτούρα ανήκει ο Γκότσε Ντέλτσεφ και τι εθνικότητα είχε και πως φανταζοταν τον ανταγωνισμό  θα δούμε παρακάτω.

Η κατάσταση των εθνοτήτων πριν και μετά την Εξαρχία.

 

Τα έθνη στα Βαλκάνια κατά Carl Sax (1877):
Σερβοκροάτες, Βούλγαροι, Έλληνες, Σκιπετάροι, Τούρκοι,
ούτε ίχνος "εθνικά Μακεδόνων".

Από τους  εθνολογικούς χάρτες της εποχής βγαίνει ιστορική αλήθεια ότι δεν υπήρχε στο παρελθόν μακεδονικό έθνος όπως το διακηρύττουν οι αυτοαποκαλούμενοι "εθνικά Μακεδόνες".

Η προσπάθεια ανάδειξης μια εθνικής ομάδας με το όνομα "εθνικά Μακεδόνες" πέρα από τις γνωστές οι οποίες είχαν φυσική παρουσία στη ιστορία της Μακεδονίας γίνεται εις βάρος μια άλλης, των Βουλγάρων Μακεδόνων οι οποία εθνικά όμως ήταν Βούλγαροι.

Τι είναι όμως έθνος, τι χαρακτηρίζει ένα έθνος και προπάντων τι ξεχωρίζει το ένα από άλλο το οποίο βρίσκεται στον ίδιο φυσικό χώρο εν προκειμένω στη Μακεδονία.

Από την Wikipedia:

Τα κυριότερα από τα γνωρίσματα αυτά μπορεί να είναι η φυλή, η γλώσσα, το θρήσκευμα, η κοινή ιστορία και πολιτισμός και η γεωγραφική καταγωγή.

Ιστορικά όμως, βασικότερο στοιχείο για την ύπαρξη ενός έθνους είναι η ανάπτυξη της εθνικής του συνείδησης.

Τι είναι όμως εθνική συνείδηση και ποιες εθνικότητες είχαμε τους τελευταίους αιώνες στη Μακεδονία.

Ένα από τα ανυπέρβλητα προβλήματα για μερικούς ακόμη και σήμερα είναι οτι δεν μπορούν και δεν θέλουν να καταλάβουν ότι η λέξη  "Βούλγαρος" από τον μεσαίωνα και μέχρι σήμερα 

δεν εννοεί τους πρωτοβούλγαρους του Ασπαρούχ και του Κρούμμου αλλά τους σλαβόφωνους κατοίκους της Μοισίας Θράκης και Μακεδονίας οι οποίοι φυλετικά σαφώς και δεν ήταν Βούλγαροι.

Στα μέρη αυτά υπήρχαν Βούλγαροι σλαβόφωνοι και σλαβόφωνοι Έλληνες οι οποίοι αποκαλούνται μετά την βουλγαρική ανάνηψη και αναγέννηση, από τους ομόφωνους υποτιμητικά "Γκραικομάνοι, Гъркомани" σε αντιδιαστολή με τους ελληνόφωνους που λέγονται απλά "Γκρτσκι, гърци" οι ακολουθουντες τον βυζαντινό πολιτισμό. 

Σημειώτεον και αυτό θεωρούμε πολύ σημαντικό  ότι έχει σχέση με Βυζάντιο και βυζαντινό ονομάζεται  "Γκρτσκι" δεν συνηθηζεται ο όρος βυζαντινός Византийските.

ΕΛΛΗΝ ΕΣΤΙ Ο ΕΧΩΝ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ!

Αμφισβητείται λοιπόν από αυτούς η ιστορικά αποδεδειγμένη οντότητα των Βουλγάρων της  Μακεδονίας (Macedonian Bulgarians, Македонски българи) και θα γίνουμε πιο σαφείς.

Η επιχειρηματολογία τους είναι:

"άλλοι γίνανε πατριαρχικοί και άλλοι εξαρχικοί, υποτίθεται όλοι είμαστε  "εθνικά Μακεδόνες" και μας χωρισανε οι θρησκευτικες πεποιθήσεις."

Το παράλογο είναι ότι παρόλο που δεν δέχονται τον διαχωρισμό πατριαρχικός=Έλληνας και εξαρχικός=Βούλγαρος παραδέχονται όμως ότι και οι δύο ομάδες είχαν εθνική συνείδηση, τότε, ΑΛΛΆ ΗΤΑΝ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΕΣ !

Η αλήθεια βέβαια είναι ότι για 1.800 χρόνια ΑΝΕΛΛΙΠΩΣ είχαμε ελληονορθόδοξη πίστη και θρησκεία αι για 18 χρόνια βουλγαρική Εξαρχία.

Επομένως δεν υπάρχει Έλληνας Μακεδόνας 
και ειδικά Βούλγαρος Μακεδόνας.

ΓΛΩΣΣΑ, ΘΡΗΣΚΕΙΑ, ΚΟΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ  ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ

Αδιαμφισβήτητο ότι η παλαιοσλαβονική γλώσσα  δεν είχε σχέση με την πρωτοβουλγαρική.

ΌΜΩΣ όλες οι σλαβικοί διάλεκτοι της Βουλγαρίας της Θράκης και μέρους της Μακεδονίας ονομάζονται βουλγαρικές από τους ίδιους τους αναμορφωτές της νέας γλώσσας και οι οποίοι είναι επί το πλείστον Μακεδόνες.

Όπως και η νέα ορθόδοξη εκκλησία λέγεται Βουλγαρική Εξαρχία.

Μέχρι την ανεξαρτησία της βουλγαρικής Εξαρχίας έχουμε σε όλη τη Μακεδονία, μια εκκλησία και ένα εκπαιδευτικό σύστημα.

ΠΑΣ ΜΗ ΕΛΛΗΝ ΒΑΡΒΑΡΟΣ η ΒΟΥΛΓΑΡΟΣ;

Η λέξη Βούλγαρος ταυτόσημος με αυτή του βαρβάρου αποκτά μετά τον Παΐσιο και με τους Μακεδόνες Βουλγάρους λόγιους εθνική υπόσταση.

Ο Παΐσιος θέτει ακριβώς και τα πλαίσια για του ποιος είναι Βούλγαρος.

Το 1762 ημερομηνία ορόσημο έκδοσης του έργου του θεωρείται η αρχή της Βουλγαρικής Αναγέννησης (Българско възраждане )

Χάρτης Βουλγαρικής Αναγγένησης
Карта на национално-освободителното движение в България 1875-1876

 Αφύπνιση Εθνικών συνειδήσεων.

Ο Μακεδόνας Στρατηγός
Τσάμης Καρατάσος

Για τους Έλληνες της Μακεδονίας αμέσως μετά την πτώση της Πόλης ξεκινά ο Γολγοθάς της Ανάσταση του Γένους στην οποία οι Μακεδόνες λόγιοι και επαναστάτες έπαιξαν σημαντικό ρόλο.

Επαναστατικά κινήματα στη Μακεδονία είχαμε πολλά αλλά το αποκορύφωμα ήταν η συμμετοχή των Μακεδόνων στη επανάσταση του 1821.

 Εδώ αποδεικνύεται η ελληνική εθνική συνείδηση των Μακεδόνων.

Ένα πολύ σημαντικό έργο του Σαθά:
Βιογραφίαι των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων

 από της καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι της Ελληνικής Εθνεγερσίας 

1453-1821  (1868)

καταγράφει τους εκατοντάδες Έλληνες λόγιους μεταξύ αυτών και πολλοί Μακεδόνες .  

Βλέπουμε μέσα από αυτό ότι υπάρχει στο διάστημα της τουρκοκρατίας παραγωγή πολιτισμού και προπάντων καλλιέργεια και εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας, και στη Μακεδονία!

Για το χρονικό διάστημα αυτό από την άλλη πλευρά στον σλαβόφωνο κόσμο των Βαλκανίων έχουμε, η καλύτερα δεν έχουμε τίποτε ΚΑΜΜΙΑ παραγωγή λογοτεχνικού έργου.

Τα ελάχιστα έργα τα οποία γράφονται στην παλαιoσλαβονική είναι ακατάληπτα από το απλό κόσμο.

 Η έλλειψη συμπληρώνεται με μεταφράσεις ελληνικών θρησκευτικού περιεχομένου έργα.

Ανάμεσα στους εκατοντάδες λόγιους από το έργο του Κ. Σαθα ξεχωρίσαμε τον Μακεδόνα λόγιο και   Άγιο  Δαμασκηνό  Στουδίτη , Επισκόπου Λητής και Ρεντίνης (1558-1574)στον οποίο αφιερώσαμε την προηγούμενη ανάρτηση.

Το «Βιβλίον ωραιότατον,
καλούμενον Αμαρτωλών Σωτηρία /
Συντεθέν εις κοινήν των Γραικών διάλεκτον
 παρά Αγαπίου Μοναχού του Κρητός»

Ο άγιος αυτός άνθρωπος συνέγραψε τον Θησαυρό, έναν πνευματικό οδηγό στα απλά ελληνικά για να τον καταλαβαίνουν οι απλοί Μακεδόνες και υπόλοιποι Έλληνες.

Ο Θησαυρός του λοιπόν μεταφράστηκε κατά κόρον από πολλούς Βουλγάρους στην ομιλουμενη γλώσσα της περιοχής τους, δηλαδή σε πολες διαλέκτους.

Εκτός του Θησαυρού ένα άλλο έργο πολύ διαδεδομένο η ΑΜΑΡΤΩΛΩΝ ΣΩΤΗΡΙΑ του κρητικού Μοναχού Αγαπίου

Αυτά συν αλλά μεταφρασμένα έργα Ελλήνων λογιων ονομάστηκαν Δαμασκηνάρια Дамаскините.

Ιδιαιτέρως στη Βουλγαρία θεωρείται ότι η μετάφραση των Δαμασκηνάριων απέτρεψε τον εκτουρκισμό των Ορθοδόξων Βουλγάρων.

Το εξώφυλλο της
μετάφρασης τους
Ιωακείμ Καρσόβσκι.

Με την μετάφραση και διάδοση των Δαμασκηναρίων τον 17ο και 18ο αιώνα ξεκινά η νέα εποχή, περίοδος της βουλγαρικής γλώσσας.

 Μια από αυτές η  ΑΜΑΡΤΩΛΏΝ ΣΩΤΗΡΊΑ έγινε και από τον Μακεδόνα ιερέα και Βούλγαρο Ανναγεννηστη Yoakim Karchovski το 1817 στα βουλγαρικά. είναι γραμμένο σε " простейший язик болгарский" (Простѣйшїи языкъ Болгарскїй), δηλαδή στην ομιλούμενη γλώσσα του βουλγαρικού λαού στα τέλη του 18ου αιώνα και στις αρχές του 19ου αιώνα.

Και ενώ τα Δαμασκηνάρια ήταν μια ευκαιρία ενσωμάτωσης του βουλγαρικού λαού στην ελληνοχριστανική παράδοση και πολιτισμό, κάτι που θεωρείται υποτιμητικά ως 'εξελληνισμός'

το 1762 με το βιβλίο "Σλαβοβουλγαρική Ιστορία¨ του ο Παίσιος Χιλανδαρινός ο οποίος διείδε τον "κίνδυνο" αυτόν αφυπνεί τον βουλγαρικό λέοντα.

Ο σύνθημα του νέου εθνικού ξεκινήματος δίνεται με το:

"Ξυπνήστε Βούλγαροι και μη ντρέπεστε που μιλάτε βουλγαρικά."

Το Πρωτότυπο της
Σλαβοβουλγαρικής Ιστορίας
1762

"Αντιληφθείτε εσείς οι αναγνώστες και ακροατές, εσείς οι Βούλγαροι, που αγαπάτε το βουλγαρικό γένος και τη έχετε την Πατρίδα στη καρδιά σας.

Είναι υποχρέωσή σας και χρήσιμο να γνωρίζετε τους άθλους των προγόνων σας, των βασιλέων και Αγίων σας.

 Είναι υποχρέωσή σας και χρήσιμο να γνωρίζετε τα πεπραγμένα των προγόνων σας όπως και γνωρίζουν και οι άλλοι λαοί το γένος, τη γλώσσα και την ιστορία τους.

Για σας έγραψα αυτά, ότι είναι γνωστό για το γένος σας και τη γλώσσα σας.

......

Ω, αμετανόητε και  ηλίθιε, γιατί ντρέπεσαι να λέγεσαι  Βούλγαρος και δεν διαβάζεις και να μιλάς τη γλώσσα σου;"

Η βουλγαρική αναγέννηση ξεκίνησε ουσιαστικά από την Μακεδονία.

Ο Άγιος των Βουλγάρων Παίσιος Χιλανδαρινός γεννήθηκε το 1722 στο Μπάνσκο, στη "Μακεδονία του Πιρίν" το 1762 ξεκίνησε τη συγγραφή της Σλαβοβουλγαρικής ιστορίας την οποία συνέγραψε στο Άγιο Όρος, στη Μονή Χιλανδαρίου.

Η Πρώτη Εκτύπωση της
Σλαβοβουλγαρικής Ιστορίας
1844

και η οποία θα αποτελέσει ουσιαστικά το ξεκίνημα της αφύπνισης της  βουλγαρικής συνείδησης και την απαρχή της Βουλγαρικής εθνικής αναγέννησης η οποία θα οδηγήσει μετά από 100 χρόνια, το 1878 στη ανεξαρτησία της Βουλγαρίας.

Το έργο του θα τυπωθεί για πρώτη φορά το 1844 μέχρι τότε αναπαράγονταν γραπτά.

Τον Παίσιο ακολουθούν ο Σωφρόνιος Βράτσα από το Κότελ της Ανατολικής  Ρωμυλίας και οι Μακεδόνες λόγιοι του 18ου αιώνα.

Βασικότερο πρόβλημα όμως αποτελεί η ομιλούμενη σλαβική γλώσσα,  τα βουλγαρικά.

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΙΑ ΕΝΙΑΊΑ ΓΛΩΣΣΑ στην Μακεδονία και στη Βουλγαρία και στη Θρακη.

Υπάρχουν πολλές τοπικές διάλεκτοι από τη Μαύρη Θάλασσα μέχρι την Αδριατική.

Όλα τα έργα που γράφονται πριν την καθιέρωση της διαλέκτου του Βέλικου Τάρνοβου ως επίσημης το 1854 ονομαζόταν όλες βουλγαρικές από τους ίδιους τους συγγραφείς

Τρεις είναι οι εστίες της Βουλγαρικής Αναγέννησης, δύο στη Μακεδονία:

- Bansko Μελένικο Μακεδονίας στην οποία έχουμε την διάλεκτο Γκόρνο Τζουμαγιάς

Παίσιος Χιλανδαρινός Паисий Хилендарски (1722–1773)

Νεόφυτος Ρίλσκι, Неофит Рилски, Никола Поппетров Бенин (1793-1881)

Κωνσταντίνος Φωτείνωφ, Константин Георгиев Фотинов από το Σάκομοφ (1790-1858)

Μανωλάκης Βασκίδης, Емануил К. Васкидович (1795-1875)

- Αχρίδα Μακεδονίας τη διάλεκτο Πρίλεπ Μοναστηρίου

Ιωακείμ Καρσόφσκι, Йоаким Кърчовски, ή Хаджи Яким, Даскал Яким, Яким Монах  (1760-1820)

Δημήταρ Μιλαντίνωφ, Димитър Христов Миладинов (1810-1862)

Γρηγόρης Σταυρίδης, Григор Ставрев Пърличев (1830-1893)

Γιανάκι Στρέζωφ, Янаки или Яким Георгиев Стрезов  (1818-1903)

Κούζμαν Σαπκάρεφ Кузман Анастасов (Тасев) Паскалев Шапкарев (1834-1909)

- Κότελ Ανατολικής Ρωμυλίας τη διάλεκτο Βέλικο Τάρνοβο.

Σωφρόνιος Βράτσα, Софроний Врачански (1739-1813),

Νεόφυτος Βοτσβελι, Неофит Бозвели, (1785-1848),

ο Φαναριώτης Στέφανος Βογορίδης, Княз Стефан Богориди 1780-1859)  

Βασίλ Απρίλοφ, Васил Евстатиев Априлов (1789-1847) από το Garbovo,

Δρ Πετάρ Βερόν, Петър Хаджи Берович (1800-1871) ,

Ιλαρίων Μακαριοπόλσκι, Иларион Макариополски (1812-1875) από την Έλενα,

Χρήστο Βότεφ, Христо Ботьов Петков η Христо Ботев (1848-1876),

και ο σημαντικότερος

Γκεόργκι Ρακόφσκι, Георги Стойков Раковски (1821-1867)

Όλοι οι Βούλγαροι λόγιοι της Αναγέννησης είχαν αρίστη ελληνική μόρφωση.

Βουλγαρικές εκκλησιαστικες  Σχολές (Килийно училище).

Το Καταστατικό της
 εκκλησιαστικής Σχολής Ραζλκίου.
Мехомийската γιατί το Ραζλόκ 

Καταρχήν στην ιστορική Μακεδονία δεν υπήρχαν ποτέ σλαβόφωνες εκκλησιαστικές σχολές.

Το έτος 1762 που έγραψε τα παραπάνω ο Παίσιος υπήρχαν 112 υποτυπώδες εκκλησιαστικές σχολές στη Βουλγαρία, το 1835 έγιναν 235.

Υποτυπώδες γιατί οι σχολές δεν είχαν  γραπτούς κανόνες διδασκαλίας  και πρότυπα.

Διδάσκονταν η παλαιοσλαβική και η ελληνική γλώσσα για τις ανάγκες της εκκλησίας, δηλαδή δεν υπάρχει λόγια-επίσημη βουλγαρική .

Αναφέρουμε το καταστατικό του Ραζλoκ, για να τονίσουμε καταγωγή της σύγχρονης σλαβομακεδονικής γλώσσας των Σκοπίων.

Άλλωστε το Ραζλοκ ανήκει στην ονομαζόμενη Μακεδονία του Πιρίν.

Είναι η γραφή που έγραψαν όλοι οι Μακεδόνες και Βούλγαροι λόγιοι της Βουλγαρικής Αναγέννηση.

Τα Δαμασκηνάρια τα οποία γράφηκαν στη παλαιοσλαβονική ήταν η διδακτέα ύλη στα εκκλησιαστικά σχολεία.

Χρησιμοποιείται η απλή γλώσσα του βουλγαρικού λαού.

Είναι τα πρώτα βήματα της νεοβουλγαρικής, όπως προείπαμε.

Το σημαντικότερο είναι ότι δεν υπάρχει στη Βουλγαρία η κατάλληλη υποδομή και οι θεσμοί για την ανάπτυξη της παιδείας.

Όλα όμως ξεκινούν με την Βουλγαρική αναγέννηση και ειδικά με τον αγώνα Ανεξαρτησία ς της Βουλγαρικής εκκλησίας με υποκινητη την Ρωσία και έδρα την Κωνσταντινούπολη.

Ελλείψει υλικού έχουμε μεταφράσεις από που;

φυσικά από τα ελληνικά στα βουλγαρικά.

Βουλγαρικά  Σχολεία, παιδεία

Όλοι οι πρωτοπόροι της Αναγέννησης μαθαίνουν τα πρώτα γράμματα σε ελληνικά σχολεία, γιατί δεν υπάρχουν βουλγαρικά και όλοι τους διδάσκουν στην αρχή ελληνικά σε ελληνικά σχολεία.

Ο Γιανάκι Στρέζωφ από την Αχρίδα ήταν από τους πρωτοπόρους της Βουλγαρικής Αναγέννησης.

Μαζί με το  Δημητάρ Μιλαντίνωφ σπούδασαν το 1840 σε ελληνικό γυμνάσιο στην Αθήνα.

Ο Κούζμαν Σαπκάρεφ ανηψιός του Στρέζωφ, όπως και ο Θείος του και ο Μιλαντίνωφ όπως επίσης και ο Γρηγόρης Σταυρίδης Πάρλιτσεφ δίδασκαν σε ελληνικά σχολεία της Μακεδονίας ελληνικά και βουλγαρικά , και αυτό για έναν απλούστατο λόγο,
ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΑΝ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ την εποχή εκείνη.

Ενδεικτικά αναφέρουμε από την Βικιπέδια το βιογραφικό του Σαπκάρεφ:

Κούζμαν Σαπκάρεφ (βουλγ. Кузман Шапкарев, σλαβομακ. Кузман Шапкарев ) έχουμε στη βουλγαρική Βικιπέδια:

"Работи като учител по гръцки и български език в Струга (1856 - 1859), Охрид (1859 - 1860), Прилеп (1861 - 1865, 1872 - 1873), Кукуш (1865 - 1872, 1881 - 1882), Битоля (1873 - 1874)."

και στη σλαβομακεδονική Βικιπέδια

"Така станал учител и учителствувал во Битола, Охрид, Струга, Прилеп и Кукуш на грчки и бугарски јазик."

Δηλαδή δίδασκε στη Στρούγκα, Οχρίδα, Πρίλεπ, Κιλκίς, Μοναστήρι ελληνική και

βουλγαρική γλώσσα (βουλγ. български зик σλαβμακ. бугарски јазик).

Ποια βουλγαρική γλώσσα όμως και σε ποιους μαθαίνουν βουλγαρικά.

Δεν πιστεύουμε κανένας "νορμάλ" άνθρωπος (κατά την γνωστή φρασεολογία των "εθνικά Μακεδόνων") να νομίσει ότι η βουλγαρική διδασκόταν ως ξένη γλώσσα!!

Δεν ήταν λοιπόν η μητρική τους γλώσσα η βουλγαρική;

Το 1815 έχουμε την εμφάνιση των πρώτων ελληνοβουλγαρικών Σχολείων.

Τα ελληνοβουλγαρικά σχολεία είναι μια μεταβατική λύση μεταξύ των εκκλησιαστικών  σχολείων για των νέων βουλγαρικών σχολείων. 

Ο Εμμανουήλ ή Μανολάκης, Μανωλάκης Βασκίδης γεννήθηκε το 1775 στο προπύργιο του ελληνισμού στη Περιοχή Μελένικο.

Σπούδασε την ελληνική παιδεία στο Μελένικο και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Χίο και στη ελληνική Ακαδημία Βουκουρεστίου.

Συνέγραψε 15 βιβλία μεταξύ άλλων και Γραμματική της αρχαίας Ελληνικής.

Ο Βασκίδης συνεργάστηκε το 1835 με το Νεόφυτο Βοτζβέλι στη έκδοση του παιδαγωγικού βιβλίου  Slavenobolgarskoe Detevodstvo (Славеноболгарское детоводство) το οποίο περιέχει Αναγνωστικό, Σλαβοβουλγαρική Γραμματική, Αριθμητική, Πατριδογνωσία (το πρώτο βιβλίο γεωγραφίας στη νεοβουλγαρική γλώσσα).

Ο Βασκίδης είναι ο ιδρυτής του πρώτου ελληνοβουλγαρικού σχολείο στην νεότερη ιστορία της Βουλγαρίας το έτος 1815  στη παραδουνάβια Πόλη Svishtov Свищов η οποία βρίσκεται στα σύνορα Βουλγαρίας Ρουμανίας.

Μέχρι το 1845 ήταν διευθυντής του σχολείου, χρονιά κατά την οποίαν μετά την προσπάθεια του να "απαλλαγή" από την διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας εκδιώχθηκε από τους Έλληνες της πόλης.

Το 1875 εκδίδει την Σύντομη Εγκυκλοπαίδεια Кратка Енциклопедия.

Στις Δεκαετίες 1850-1870 εδραιώθηκε ουσιαστικά το νέο εκπαιδευτικό σύστημα της βουλγαρικής αναγέννησης και ανοίγουν τα πρώτα λαϊκά σχολεία της Βουλγαρίας με την μέθοδο της αυτοδιδακτικής του Lancaster.

Το πρώτο Αναγνωστικό
της σύγχρονης βουλγαρικής
εκπαίδευσης (1824).

Από τους πρωτοπόρους και ο Δρ. Πετάρ Βερόν από το Κότελ της Ανατολικής Ρωμυλίας ο οποίος συγγράφει το 1824 το πρώτο αναγνωστικό " Αναγνωστικό με ποικίλες διδασκαλίες ή το "Αναγνωστικό του Ψαριού" ("Буквар с различни поучения" или "Рибен буквар") στη διάλεκτο του Βέλικου Τάρνοβου και έτσι θεωρείτε αυτό το πρώτο βιβλίο στη σύγχρονη βουλγαρικη

Άλλη μεγάλη μορφή της Βουλγαρικής Αναγέννησης ο Μακεδόνας Νεόφυτος Ρίλσκι.

Ο Νεόφυτος συνεχιστής του έργου του  συμπατριώτη του Παισίου γράφει όπως και ο Παίσιος στη βουλγαρική μακεδονική διάλεκτο της Γκόρνο Τζουμαγιάς.

Η πρώτη
Βουλγαρική Γραμματική
(1835).

Το 1835 συντάσσει τη πρώτη Βουλγαρική Γραμματική.

Το 1835 δημοσιεύει τη πρώτη βουλγαρική γραμματική της νεότερης ιστορίας (bulg. Болгарска Грамматiка / Bolgarska Grammatika).

Το 1875 δημοσιεύει το Λεξικό της Βουλγαρικής Γλώσσας  „Словар на българския език, изтълкуван от църковно-славянски и гръцки език“,
"Λεξικό της βουλγαρικής γλώσσας, Ερμηνεία από την παλαιοσλαβονική  και την ελληνική γλώσσα"

Το άνοιγμα του σχολείου στην πόλη Gabrovo το 1835 από τον Νεόφυτο σηματοδοτεί ένα σημαντικό πρόβλημα:

η έλλειψη διδακτικού υλικού στη βουλγαρική γλώσσα.

 Το 1824 ο Petar Beron μπορεί να δημοσίευσε το πρώτο Αναγνωστικό του στη νεοβουλγαρική γλώσσα, αλλά ήταν περισσότερο μια εγκυκλοπαίδεια από ένα απλό μαθητικό διδακτικό  βιβλίο.

Το 1828, τέσσερα χρόνια μετά τη δημοσίευση του πρώτου Αναγνωστικού ο Κωνσταντίνος Φωτείνωφ άνοιξε στη Σμύρνη ένα ελληνοβουλγαρικό σχολείο και παρόλο που ο ίδιος διέπρεπε  στην θεολογία ως απόφοιτος της περιφήμου σχολής του Θεόφιλου Καίρη στη Άνδρο, επέκτεινε την διδασκαλία σε ξένες γλώσσες, τα μαθηματικά και τη γεωγραφία.

Ωστόσο, το ιδιωτικό σχολείο στη Σμύρνη κλείνει λόγω έλλειψης ενιαίων σχολικών βιβλίων.

Η αδυναμία συγκέντρωσης εκπαιδευτικού υλικού είχε ως αποτέλεσμα το 1847 να υπάρχουν ελάχιστα σχολεία σε όλη την επικράτεια!

Το 1847 το υποσημειώνουμε γιατί θα μας χρειαστεί παρακάτω.

Το 1854 η διάλεκτος του Βέλικου Τάρνοβου είναι πλέον η επίσημη νέα και λόγια γλώσσα και της Εξαρχίας και του εκπαιδευτικού συστήματος, βεβαια Βουλγαρικό κράτος δεν υπάρχει την περίοδο αυτή.

Η κίνηση των Λοζαρς και η προσπάθεια ένταξης των μακεδονικών διαλέκτων στη νεοβουλγαρική,

Όπως είναι φανερό με την επισημοποιηση της γλώσσας παραμελιζονται και υποβαθμιζονται οι μακεδονικες διαλεκτοι.

Η πρώτη αντίδραση έρχεται μόλις το 1891 με την ίδρυση  του Μακεδονικόυ Φιλολογικόυ Σύλλογου Νέων  "Млада македонска книжовна дружина" στη Σόφια , ο οποίος εκδίδει το περιοδικό Λόζα „Лоза“ (η Άμπελος)

 Ένας από τους στόχους του συλλόγου και του περιοδικού ήταν να υπερασπιστεί τις Μακεδονικές διαλέκτους  έτσι ώστε να εκπροσωπούνται στη νέα  βουλγαρική γλώσσα .

Ο Σύλλογος εκδίδει την Λόζα με κείμενα στις μακεδονικές διαλέκτους.

Η Λόζα είναι δηλαδή η παρουσία, ο εμπλουτισμός και η ενσωμάτωση των μακεδονικών διαλέκτων στη νέα βουλγαρική.

Ο Σύλλογος περιλάμβανε μια σειρά από εκπαιδευτικούς , επαναστάτες , καθώς και προσωπικότητες από τη όλη Μακεδονία με μεγάλη αντιπροσώπευση από την Περιοχή Αχρίδας, Πρίλεπ, Μοναστηρίου.

Μέλη του όλα σχεδόν τα ιδρυτικά μέλη των κομιτατζήδικων οργανώσεων ΒΜΡΟ ΚΑΙ ΒΕΡΧΟΒΕΝ.
Μεταξύ αυτών και τον Γκουσε Ντελτσεφ.

Τα μέλη του Συλλόγου θεωρούσαν τους εαυτούς τους Βούλγαρους Μακεδόνες

Μετάφραση της Αγίας Γραφής στη νεοβουλγαρική γλώσσα.

Οι πρώτες προσπάθειες για την μετάφραση της Αγίας Γραφής έγινε με εντολή της British and Foreign Bible Society ( BCHBD ).

Μετά από κάποιες αποτυχημένες προσπάθειες από το Οικουμενικό Πατριαρχείο  μετάφρασης της βίβλου στη γλώσσα που μιλούσε ο Βουλγαρικός λαός, δίνεται η εντολή για την μετάφραση της Αγίας Γραφής στο Νεόφυτο Ρίλσκι ο οποίος ξεκινά την μετάφραση της Καινής Διαθήκης το 1835 και την ολοκληρώνει το 1838. Την μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης ολοκλήρωσε το 1858.

Η μετάφραση όπως είπαμε έγινε στη μακεδονική διάλεκτο της Γκορνο Τζουμαγιας πράγμα που δυσαρέστησε τους εντολοδόχους Βρετανούς και έτσι το 1858 του ζητήθηκε να αναιρέσει τα στοιχεία της μακεδονικής διαλέκτου, πράγμα που βρήκε αντίθετο τον Ρίλσκι.

Η εντολή για την δέουσα επεξεργασία δόθηκε το 1862 στον ποιητή Πέτκο Σλαβέικοφ Петко Славейков (1827-1895), ο οποίος ολοκλήρωσε το έργο το 1871.

Βουλγαρική Εξαρχία στη Μακεδονία.

Ο Παίσιος διαβλέποντας το 1762 τον εξελληνισμό των Βουλγάρων κηρύσσει την Βουλγαρική Αναγέννηση.

Ο αγώνας ωστόσο για ανεξάρτητη Βουλγαρική Εκκλησία Борбата за българска църковна независимост ξεκινά το 1824 με το Νεόφυτο Βοζβέλι από το Κότελ και ολοκληρώνεται με την έκδοση του Σουλτανικού Φιρμανιού στις 28. Φεβρουαρίου 1870.

Σημαντικότερος όλων ο Ιλαρίων Μακαριοπόλσκι, μοναχός της Μονής Χιλανδαρίου, φοίτησε και αυτός στην θεολογική Σχολή Θεόφιλου Καίρη και έπειτα στη Ακαδημία Αθηνών.

Ο Ιλαρίων έμαθε τα πρώτα γράμματα στο ελληνικό σχολείο στο Αρμπανάσι.

Επιγραφή από
το Ναό "Γεννήσεως του Χριστού"
Αρμπανάσι, 1638

Στο Αρμπανάσι Арбанаси υπήρχαν γύρω στις 1.000 οικογένειες οι οποίες μιλούσαν όλες ελληνικά.

Το Αρμπανάσι ήταν προπύργιο της ελληνικής πολιτιστικής ταυτότητας για αιώνες.

Ο Ιλαρίων λοιπόν από το 1844 και έπειτα ηγείται από την Κωνσταντινούπολη του αγώνος για ανεξάρτητη Βουλγαρική εκκλησία η οποία επισημοποιήθηκε το 1870 με σουλτανικο φιρμάνι.

Έτσι ανοίγει ο δρόμος δυστυχώς για την βουλγαροποιηση της Ανατολικής Ρωμυλίας, της Θράκης και της Μακεδονίας.

Οι ναοί των ενοριών στις οποιες οι Εξαρχικοι ξεπερνούν  τα 2/3 των ενοριτων καταλαμβάνονται. 
Η εναλαξ θεία λειτουργία σε πολλές περιπτώσεις καταστρατηγητε...

Όμως δεν είναι μόνο η απλή  προσχώρηση των σλαβόφωνων στη νέα βουλγαρική εκκλησία.

Ακολουθούν δυναμικά οι λεγόμενες βουλγαρικές εκκλησιαστικές κοινότητες (Българската църковна община).

Με την Εξαρχία όμως έχουμε τον εκβουλγαρισμό της Μακεδονίας.

Όλες οι μεγάλες πόλεις της Μακεδονίας μέσω της Εξαρχίας αποκτούν βουλγαρικές κοινότητες οι οποίες θα ιδρύσουν σχολεία και φιλανθρωπικά ιδρύματα.

Η ρήση του Παιδιού : μη ντρέπεστε που είστε Βούλγαροι αποκτά σάρκα και οστά.

Η απόριψη της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου και της "Μεγάλης Βουλγαρίας" ξεσηκώνει θύελλα αντιδράσεων στην Βουλγαρια.

Έτσι έχουμε το 1878 την ίδρυση του κομιτάτου ΕΝΤΝΙΣΤΟ„Единство“ ΕΝΟΤΗΤΑ καθώς και αντίδραση από τις βουλγαρικές κοινότητες της Μακεδονίας και Θράκης οι οποίες θέλουν την Ένωση με την Βουλγαρία. 
Ολες οι επαναστατικές οργανώσεις που θα ακολουθήσουν θα ονομάζονται "Μακεδονίας και Αδριονούπολης", του βιλαετίου Ανδριονούπολης.

Το αποκορύφωμα έρχεται με το 1878 με το μνημόνιο των Βουλγάρων Μακεδόνων.

Ποιοι το υπογράφουν;

Οι αντιπρόσωποι των βουλγαρικών κοινοτήτων Μακεδονίας:

Οι υπογράφοντες το Μνημόνιο του 1878

Έδεσσα
Ράντοβο,

Κιλκίς,

Στιπ,

Μτάσα,

Τέτοβο,

Κουμάνοβο,

Πετρίτσι,

Νευροκόπι,

Πρίλεπ,

Μοναστήρι,

Αχρίδα,

Σέρρες,

Βέλες,

Σκόπια,

Στρούμιτσα,

Θεσσαλονίκη,

Νεγκότινο,

Γευγελή,

Σιδηρόκαστρο,

Δράμα,

Ένωση διδασκόντων Σερρών, Μελενίκου, Δράμας, Νευροκοπίου.

Επίσημα Βούλγαροι Μακεδόνες.

Το έργο της αποβυζαντινοποίησης και αφελληνισμού ανέλαβε η βουλγαρική εκκλησία με την βοήθεια των ενόπλων κομιτατζήδων της ΒΜΡΟ.

Οι Κομιτατζήδες: Βούλγαροι της Μακεδονίας (ή) και "εθνικά Μακεδόνες".

Τα ιδρυτικά μέλη της Βουλγαρικού Επαναστατικού Κομιτάτου Μακεδονίας Αδριανούπολης, με έτος ιδρύσεως 1893 και το οποίο το έτος 1905 ονομάστηκε σε Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση Μακεδονίας Ανδριανούπολης και το

1919 πήρε τη τελική ονομασία Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση ΕΜΕΟ-ΒΜΡΟ

ήταν όλοι Βουλγαροδιδάσκαλοι, δηλαδή δάσκαλοι του βουλγαρικού εκπαιδευτικού συστήματος οι περισσότεροι διορισμένοι από την Βουλγαρική Εξαρχία:

Τα ιδρυτικά μέλη της VMRO

Petar Pop Arsov , Петър Попарсов (1868-1941) Βέλες δάσκαλος στη Skopje, Θεσσαλονίκη, Veles, Prilep, Štip

Dame Gruev , Дамян (Даме) Йованов Груев (1871-1906) Σμίλεβο  δάσκαλος στο Smilevo, Prilep

Christo Nikolow Tatartschew, Христо Николов Татарчев (1869-1952) Ρέσεν, καθηγητής στο Βουλγαρικό Γυμνάσιο Αρένων Θεσσαλονίκης

Anton Dimitrow Filachtetsche, Антон Димитров Филахтечев (1867-1933) Λητή, καθηγητής στο Βουλγαρικό Γυμνάσιο Αρένων Θεσσαλονίκης

Christo Iwanow Batandschiew, Христо Иванов Батанджиев (-1913) Γουμένισσα, καθηγητής στο Βουλγαρικό Γυμνάσιο Αρένων Θεσσαλονίκης

Iwan Chadschinikolow, Иван Хаджиниколов (1861-1934) Κιλκίς, δάσκαλος στο Kostenets, Έδεσσα, Κιλκίς και Θεσσαλονίκη.

Άλλα ονομαστά στελέχη:

Georgi Nikolow Deltschew, Георги (Гоце) Николов Делчев (1872-1903) Κιλκίς, δάσκαλος στο Bansko, Štip

Gyorche Petrov Nikolov, Георги (Гьорче) Петров Николов (1865-1921) Πρίλεπ, δάσκαλος

Skopje, Βουλγαρικό Γυμνάσιο Αρένων Θεσσαλονίκης, Μοναστήρι, Štip

"Καταλαβαίνω τον κόσμο ως ένα πεδίο ανταγωνισμού των πολιτισμών μεταξύ των εθνών".

Το βασικότερο και βαρύνοντα ρόλο έπαιξε η αντιβυζαντικη-ανθελληνική στάση των Βουλγάρων λογίων για ένα λόγο.

Μπροστά στη πασιφανή διάφορα της ελληνικής παιδείας με την νεοβουλγαρική παιδεία μόνο ο φανατισμός ήταν η λύση.

Η αδυναμία και η ανυπαρξία εκπαιδευτικό υλικού και λογοτεχνικών κειμένων σε σχέση με την πλουσιότατη ελληνική μπορεί μόνο με φανατισμό να αποτρέψει τον διψώντα για μάθηση να  αποστραφεί την ελληνική γραμματεία.

Ξεκίνησε έναν ανελέητος πόλεμος της Εξαρχίας ενάντια στο ελληνικό στοιχείο.

Δεν είναι τυχαία η ρήση του Γκότσε Ντέλτσεφ:

"Гръцките свещеници и учители са пречка за нас.

Дойде време да работим за България, понеже ние всички сме българи.

Трябва да работим за България, защото тя ще дойде и ще ни помогне да отхвърлим турското робство."

Δηλαδή

" Οι Έλληνες ιερείς και οι εκπαιδευτικοί είναι για μας εμπόδιο.

Ο χρόνος έχει έρθει για να εργαστούμε για τη Βουλγαρία, γιατί είμαστε όλοι οι Βούλγαροι.

Πρέπει να εργαστούμε για τη Βουλγαρία, γιατί αυτή θα έρθει και θα μας βοηθήσει να αποτινάξουμε τον τουρκικό ζυγό."

Πολύ πολιτισμένη άποψη είχε ο Γκότσε Ντέλτσεφ για τον ανταγωνισμό των πολιτισμών.

Οι ιερείς και οι εκπαιδευτικοί είναι εμπόδιο.

Είναι γνωστά τι εννοεί και πως ξεπέρασαν το "εμπόδιο". Βασίλειος Μεγαλάνος Δάσκαλος από το Κεφαλάρι1905

Ο ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΩΝ!
Το "εμπόδιο" Μεγαλάνος Βασίλειος δάσκαλος εκ Κεφαλαρίου,
 δολοφονηθείς το 1905
γιατί δίδασκε Αριστοτέλη και  άλλους Γκρσκι Φιλοσόφους.

Αυτός δεν είναι ο ανταγωνισμός των πολιτισμών του Γκότσε Ντέλτσεφ ήταν η αιτία του Μακεδονικού αγώνα.

Το καταστατικό της ΒΜΡΟ
απευθύνεται στο "βουλγαρικό πληθυσμο"
"бьлгарсото население"της Μακεδονίας και Θράκηςκαι του οποίου συντάκτης ήταν και ο Γκότσε Ντέλτσεφ.

Όλοι οι Μακεδόνες σλαβόφωνοι λόγιοι του 18ου και19ου αιώνα και οι επαναστάτες της ΒΜΡΟ, χαρακτηρίζουν τη ομιλουμένη και γραπτή γλώσσα βουλγαρική.

Δεν αρκεί μόνο αυτό.

Όλοι τους στα γραπτά τους μιλούν για Βουλγάρους της Μακεδονίας.

Το τι δίδασκαν όλα τα στελέχη της ΒΜΡΟ πληροφορούμαστε από τον Συμεών Ράντεφ Симеон Радев , στέλεχος της ΒΜΡΟ και μετέπειτα Βούλγαρος διπλωμάτης ο οποίος πρωτοστάτησε στη διαίρεση της Μακεδονίας αντιπροσωπεύοντας τα βουλγαρικά διεκδικήσεις.

Γράφει λοιπόν ο Συμεών Ράντεφ, μαθητής  του Gyorche Petrov, Гьорче Петров και του Gotze Delchev, Гоце Делчев :

"Ο Gyorche Petrov ήταν δάσκαλος γεωγραφίας μας στα βουλγαρικά και γαλλικά. Ήταν αναμφισβήτητα από όλους τους συναδέλφους του το πιο ισχυρό πρόσωπο ... ....... τα μαθήματα του στη γεωγραφία τραβούν τη προσοχή  μας .

Από αυτά, έχουμε αποκτήσει μια ιδέα των ορίων της βουλγαρικής πατρίδας.

Επεσήμανε σε μας το αδιαίρετο της Μακεδονίας από το βουλγαρικό σύνολο.

Το 1916 τον είδα στη Μπίτολα/Μοναστήρι.

Ήταν χαρούμενος όπως όλοι μας που πιστεύουμε, λοιπόν, ότι η Βουλγαρία είναι ενωμένη...

Η διδασκαλία της βουλγαρικής και η αλλοίωση των τοπικών σλαβικών  ιδιωμάτων και

Μια Φωτογραφία που ενοχλεί!!!
Gyorche Petrov, Gotze Delchev και ο Βερχοβιστής Nikola Maleshevski.
O Maleshevski Малешевски ήταν γραμματέας της Βουλγαρικής Οργάνωσης "ΕΝΟΤΗΤΑΣ"„Единство“
 υπεύθυνης για την "ανάκτηση των χαμένων εδαφών Μακεδονίας και Θράκης"
από την Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου.

Η ΓΛΏΣΣΑ ΤΩΝ "ΕΘΝΙΚΆ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ"

Επίσημη σλαβομακεδονική γλώσσα είναι μετά το 1945 η διάλεκτος Πρίλεπ δηλαδή αυτή που πρωτογράφηκαν τα έργα της Βουλγαρικής Αναγέννησης.

Σήμερα είναι εύκολο επί χάρτου το ρετουσάρισμα της ιστορίας και ο χρωματισμός.

Σήμερα οι "εθνικά Μακεδόνες" σε διάφορες παρουσιάσεις μιλούν για 'μακεδονική ' γλώσσα.

Καταρχήν δεν είναι γλώσσα όπως αναφέραμε πλειστάκις, αλλά διάφορες σλαβικές, κατά την γνώμη μας βουλγαρικές διάλεκτοι, διαφορετική στη Δράμα στη Σέρρες στη Καστοριά στη Φλώρινα.

Πολλές διάλεκτοι από αυτές δεν ταιριάζουν μεταξύ τους γιατί χρησιμοποιούν  λέξεις διαχρονικά οι οποίες είναι άγνωστες στις άλλες διαλέκτους

Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις που σε δυο γειτονικά σλαβόφωνα χωριά για καθημερινά αντικείμενα χρησιμοποιούν διαφορετικές λέξεις.

Αφού η γλώσσα είναι τόσο σημαντική προϋπόθεση για τους "εθνικά Μακεδόνες" ας αποφασίσουν ποια γλώσσα η πια διάλεκτο θα διδαχθούν αν δεν θέλουν να είναι δορυφόροι και φερέφωνα των Σκοπίων.

Μήπως όμως η εκμάθηση της επίσημης σλαβομακεδονικής σβήσει, εκτοπίσει τα τοπικά σλαβικά της υπόλοιπης Μακεδονίας.

Και κλείνοντας να επανέλθουμε στο 1847.

ΣΗΜΕΡΑ 

Ο ανταγωνισμός του ελληνικού πολιτισμού

 ενάντια στο Βουλγαρο-ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ.
Η περίπτωση των Βοδενών-Έδεσσας.

Παραθέτουμε από την ανάρτησή μας "Η ελληνικήπαιδεία στη τουρκοκρατούμενη Μακεδονία: Η Κεντρική Ελληνική Σχολή Αλιστράτης." σχετικό απόσπασμα:

  

Σέρραι τη 4η Σεπτεμβρίου 1847

....

αύριον θέλομεν κάμη αρχήν του Β'. 'Ολυνθιακού λόγου τον Δημοσθένους. 

Επειδή τον Α'. Φιλιππικόν και τον Α'  Ολυνθιακόν τους ετελειόσαμεν, ταύτα δε παραδιδόμεθα υπό του Κυρ Χρηστίδου μετά το (γεύμα ;) δε, δις της εβδομάδος τεχνολογικόν δις σύνταξιν, και δις Ιταλικά εως ότου να ελθη ο προσδοκόμενος Σχολάρχης και ότε τα πράγματα θα μεταβληθώσιν.

Όταν το ελληνόπουλο της Αλιστράτης το 1847,  των Βοδενών,  των Σερρών και απανταχού στη Μακεδονία, διδασκόταν φιλοσοφία,
 στη Βουλγαρία δεν υπήρχαν σχολεία και τα λιγοστά εκκλησιαστικά  που υπήρχαν δεν είχαν διδακτέα ύλη, ενώ όπως προείπαμε μόλις το 1835 ο Νεόφυτος Ρίλσκι εκδίδει τη πρώτη Βουλγαρική Γραμματική.

Αν είναι δυνατόν, αγαπητέ αναγνώστη,

να έρθουν από την Βουλγαρία δάσκαλοι με το πάνφτωχο τους εκπαιδευτικά σύστημα, που στήθηκε με χίλια ζόρια , να εκπαιδεύσουν τα παιδιά στη Μακεδονία!

Που;

Στη Χώρα του Αριστοτέλη και του Μεγάλου Αλεξάνδρου 

του Πλάτωνα του Σωκράτη, Πυθαγόρα και του Ομήρου.

Στην Έδεσσα Βοδενά είχαμε το 1870  τον "Βουλγαρικό  Εκκλησιαστικό – Σχολικό  δήμο  Έδεσσας", την στιγμή που υπήρχε ακμάζουσα ελληνική παιδεία.
Η Έδεσσα ήταν Μητροπολιτική έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Σφραγίδες του Βουλγαρικού  εκκλησιαστικού δήμου 
και πολιτικού  και του Βουλγαρικού αναγνωστηρίου
 (πολιτιστικού κέντρου) Βοδενών-Έδεσσας (1870).

Παραπέμπουμε σε σχετική ανάρτησή μας: 
Βοδενά : Η ελληνική και η βουλγάρικη εκπαίδευση στις αρχές του αιώνα.
και
Η εκπαίδευση στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία: Η εκπαίδευση στα Βοδενά - Έδεσσα στα μέσα.
του 19ου αιώνα(1857-1865).

Με αυτά και με αυτά που προαναφέραμε για την βουλγαρική αναγέννηση και βουλγαρική παιδεία ρωτάμε για τα Βοδενά:
 ποιος ανταγωνισμός των πολιτισμών στο "Μάνσεστερ των Βαλκανίων πριν την άφιξη των προσφύγων", όπως αναγράφεται σε ανθελληνικό blog της πόλης;

Σήμερα υπάρχει η "Μορφωτική και Πολιτιστική Κίνηση Έδεσσας" η οποία ενδιαφέρεται για τη" διάσωση και την διάδοση αυτής της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς"

Διάσωση ποιού ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΎ;

Του πολιτισμού που δίδαξε ο Γκότσε Ντέλτσεφ και η ΒΜΡΟ;

Ο ελληνικός πολιτισμός και η ελληνική πολιτιστική παράδοση των Βοδενών που υπήρχε δεν ενδιαφέρει.

Μόνο ο βουλγαρικός; 

Είναι στοιχείο παράδοσης η Εξαρχία και οι οργανώσεις της στα Βοδενά;
Τα αναγνωρίζουν ως πολιτιστικά ιστορικά στοιχεία ή την θεωρουν μια αποτυχημένη προσπάθεια βουλγαροποίησης των ντόπιων στα Βοδενά;
Προσέφερε  ή αλλοίωσε την πολιτιστική και εκκλησιστική κληρονομιά;

Το ότι αλλοίωσε τη γλώσσα μετά από δεκαετίες παρουσίας της βουλγαρικής γλώσσας στην εκκλησία και στην παιδεία είναι δεδομένο.

Ενδιαφέρον θα είχε μια προσπάθεια πλαισιωμένη με τις γνώσεις του και εξαιρετικού ερευνητή  κ. Ευαγγελίδη, ο οποίος είναι μοναδικός στο είδος του, αποβουλγαροποίησης της ντόπιας γλωσσολαλιάς.

Παράδειγμα.
Θα ενδιέφερε πάρα πολλούς η εξέταση του όρου "Γκρεκομάνοι"  γλωσσολογικά-εννοιολογικά και προπάντων ιστορικά, δηλαδή του πότε εμφανίστηκε και ποιους εννοούσε και αν σήμερα εξακολουθεί να έχει υπόσταση.

Οι πρόγονοι στα Βοδενά είχαν ενεργή συμμετοχή στη Βουλγαρική αναγέννηση και αυτοπροσδιοριζόταν, όπως μαρτυρούν οι σφραγίδες των βουλγαρικών συλλόγων, Βούλγαροι Μακεδόνες.

Μη ντρέπεστε που είστε Βούλγαροι, θα έλεγε σήμερα ο Παίσιος.

Ως φορέας πολιτισμού οφείλεται μια απάντηση στο λαό της Έδεσσας!
Επιπλέον καλό θα ήταν να λάμβαναν υπόψιν και την επιστολή της ¨
"Κίνηση Δημοτών Έδεσσας για την Κοινωνία, τον Πολιτισμό και το Περιβάλλον «ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ»

Σε αυτόν τον ανταγωνισμό των πολιτισμών στη Μακεδονία οι "εθνικά Μακεδόνες" ποιόν αναγνωρίζουν ως δικό τους; 

Τότε, στα δύσκολα χρόνια του βουλγαρικού επεκτατισμού η επιλογή του να ήσουν Ελληνας και να ανήκες στο Πατριαρχείο και να ακολουθείς τη διδασκαλία του Αριστοτέλη ήταν συνειδητή επιλογή του καθενός στη Μακεδονία.
Η υπαγωγή στη Βουλγαρική Εξαρχία και αποδοχή της Βουλγαρικής παιδείας και ιστορίας ήταν και αυτό επιλογή στην αρχή μέχρι το 1893, δηλαδή μέχρι την ίδρυση των βουλγαρικών κομιτάτων της ΒΜΡΟ και το 1895 της ΒΕΡΧΟΒΕΝ.
Από τότε ασκήθηκε βία στους απροστάτευτους Μακεδόνες να υπογράψουν υποταγή στην Εξαρχία, όποιος αντιστεκόταν εκτελείτο, πολύ προτού εμφανιστούν τα πρώτα ένοπλα μακεδονικά σώματα του Μακεδονικού Αγώνα.

Άλωστε ο Μακεδονικός Αγώνας ήταν ο ανταγωνισμός των πολιτισμών, κατά Γκότσε Ντέλτσεφ.