Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατoλική Μακεδονία.Τα τραγικά γεγονότα και οι θηριωδίες της ζοφερής διετίας 1916–18

του Ιάκωβου Mιχαηλίδη* κείμενο αυτούσιο από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (πλην της εικόνας)

Μπαλγκάρσκι Γιουγκ (Βουλγαρικός Νότος) λεγόταν η εφημερίδα που εξέδιδαν οι Βούλγαροι στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας. Οι θηριωδίες της διετίας 1916-1918 επανέφεραν στη μνήμη των Σερραίων την πυρπόληση της πόλης το 1913. Εκτοπίσεις, ομηρίες, αρπαγές περιουσιών και απαγόρευση της ελληνικής γλώσσας έμελλε να ξαναδούν οι Ανατολικομακεδόνες και κατά την κατοχή 1941-44 οπότε οι Βούλγαροι επανήλθαν στην περιοχή για τρίτη φορά σε σαράντα χρόνια.

Σαν σήμερα: 30 Ιουνίου 1913, η σφαγή των Ελλήνων Μακεδόνων του Δοξάτου

 Εκδηλώσεις μνήμης για την επέτειο της σφαγής του Δοξάτου

30η Ιουνίου και όπως κάθε χρόνο την ημέρα αυτή, τελούνται εκδηλώσεις μνήμης 

για την  επέτειο της σφαγής
 και της πυρπόλησης του Δοξάτου (30 Ιουνίου 1913) από τα Βουλγαρικά στρατεύματα. 

Οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται  στο χώρο του Ηρώου, στην Πλατεία της Εκκλησίας του Δοξάτου.

Για την ιστορία

Κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο η περιοχή της Δράμας καταλαμβάνεται τον Οκτώβριο του 1912 από τους Βουλγάρους, για να απελευθερωθεί από τον ελληνικό στρατό κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο την 1η Ιουλίου 1913.

Κατά την αποχώρησή τους όμως οι Βούλγαροι προκαλούν ολέθριες καταστροφές και τα γεγονότα του Δοξάτου στις 30 Ιουνίου 1913 συγκλονίζουν την υφήλιο.

Σφάζονται άντρες, γυναίκες και παιδιά και η κωμόπολη παραδίδεται στις φλόγες.

Ο τραγικός απολογισμός της καταστροφής είναι εξακόσιοι πενήντα (650) νεκροί και 240 σπίτια και 80 καταστήματα πυρπολημένα.

Τις επόμενες ημέρες όλες οι έγκριτες εφημερίδες του κόσμου δημοσιεύουν φρικιαστικές λεπτομέρειες από τη σφαγή και την πυρπόληση του Δοξάτου.

Η Νεοτουρκική Επανάσταση και ο τερματισμός του Μακεδονικού Αγώνα.

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ,  ΔΙΕΘΥΝΣΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ, Ο ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝ  ΚΑΙ ΤΑ ΕΙΣ ΘΡΑΚΗΝ ΓΕΓΟΝΟΤΑ  

Ο Ισμαήλ Εμβέρ πασάς,
 Τούρκος αξιωματικός,
ηγετική μορφή του νεοτουρκικού κινήματος.

Νεότουρκοι καί Νεοτουρκική Έπανάστασις

Κατά τάς τελευταίας δεκαετίας του 19ου αίώνος πολλοί Τούρκοι άξιωματουχοι άνεγνώριζαν τήν ανάγκην εκσυγχρονισμού τής ’Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Είναι γεγονός ότι ό Σουλτάνος ’Αβδουλ Χαμιτ δεν άντετίθετο εις τον εκσυγχρονισμόν και αρκετήν προσπάθειαν είχε καταβάλει πρός τήν κατεύθυνσιν αύτήν.

Ειχεν αναδιοργανώσει και επεκτείνει τήν Σχολήν Πολιτικών Υπαλλήλων είχε βελτιώσει αισθητώς τάς Στρατιωτικός Σχολάς καί ειχεν εισαγάγει νέον σύστημα διδασκαλίας είς τήν Επαγγελματικήν και Μέσην Έκπαίδευσιν.

Ολα όμως τά ιδρύματα αύτά, τά όποια προωρίζοντο νά παραγάγουν τους λειτουργούς τής εκσυγχρονισμένης Αύτοκρατορίας, άπέβησαν μέ τήν πάροδον του χρόνου κέντρα συζητήσεων και ενστερνισμού τών νέων ιδεών, αί όποιαι εκρινον αύστηρώς τον δεσποτισμόν, τον όποιον προωρίζοντο νά υπηρετήσουν.

Έπί πλέον οι σπουδάσαντες είς τό εξωτερικόν Τούρκοι, οι αλλοδαποί — οι άπασχολούμενοι είς τούς οργανισμούς οικονομικής εκμεταλλεύσεως τής Όθωμανικής Αύτοκρατορίας —, ή διεύρυνσις τών σιδηροδρομικών συγκοινωνιών, τά ταχυδρομεία, οι τηλέγραφοι, ή αΰξησις τών έκδιδομένων βιβλίων καί ως ενα σημείον ό λογοκρινόμενος Τύπος, συνέβαλον όλα εις τήν δημιουργίαν τής νέας εκείνης Τουρκικής γενεάς τών Νεοτούρκων, οί όποιοι έφιλοδόξουν νά άναλάβουν τήν διοίκησιν καί νά διασώσουν τήν διαλυομένην Αύτοκρατορίαν, άναδιοργανούντες αύτήν εκ βάθρων.

Από πολύ ενωρίς οί Νεότουρκοι συνηνώθησαν είς τό σωματείον «Ένωσις καί Πρόοδος».

Μακεδονικός Αγώνας: Ο Μακεδονομάχος Γ. Στοιμενίδης και η συμβολή της Αλιστράτης στο Μακεδονικό Αγώνα

του Κωνσταντίνου Ι. Κοντού.

 
Όπως προαναφέρθηκε και πριν από την είσοδο του Π. Μελά στη Μακεδονία, ένα χρόνο νωρίτερα (1903), είχε κάνει την εμφάνισή του στην Αλιστράτη ελληνικό ανταρτικό σώμα, αρχηγός του οποίου ήταν ο Αντώνιος Ντούρας από την Κρήτη, με υπαρχηγό το Σερραίο Αθανάσιο Θάνο.

Αλλά τον επόμενο χρόνο το 1904, έρχονται στην Αλιστράτη ο Αντώνιος Σακτούρης, πρόξενος της Ελλάδος στις Σέρρες και ο υπίλαρχος του ελληνικού στρατού, Γουναρίδης, ο γνωστός καπετάν Βαρδής, δήθεν ως διευθυντής της Σχολής, οι οποίοι οργανώνουν την κωμόπολη, μυούν τους κατοίκους στον Αγώνα και ορίζουν Επιτροπή Άμυνας από τους πλέον γενναίους προκρίτους του χωρίου.


Ο καπετάν Βαρδής οργανώνει νέο ανταρτικό σώμα με επικεφαλής τον οπλαρχηγό Δούκα, φόβητρο των Βουλγάρων και του διαβόητου αρχηγού τους Πανίτσα, ο οποίος με ορμητήριο τη Σκρίτζοβα (Σκοπιά) επιχειρούσε ληστρικές και δολοφονικές επιδρομές εναντίον της περιοχής της Αλιστράτης.

Μακεδονικός Αγώνας: Ο Ναουσαίος Μακεδονομάχος-Οδηγός ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΑΛΛΙΟΣ

του ΓΙΑΝΝΗ Γ. ΜΩΡΑΛΙΔΗ

Ή σπουδή πού ακολουθεί δεν εχει άξιώσεις ιστορικού σημειώματος είναι μια απλή πληροφόρηση, και άποσκοπεΐ στο νά διασώσει άπό τή λήθη ορισμένα στοιχεία, πού δεν έχουν βέβαια άπό μόνα τους ιδιαίτερη βαρύτητα, αλλά πού θά μπορούσαν ϊσως, σέ συσχετισμό καί κάτω άπό μιάν ευρύτερη θεώρηση των πραγμάτων, νά άποκτήσουν ενδεχομένως κάποιαν ουσιαστικότερη σημασία, καί νά άξιοποιηθούν ετσι σύμμετρα άπό τούς ειδικούς ερευνητές.

Τά στοιχεία αυτά άναφέρονται κυρίως στό πραγματικό επώνυμο του γνωστού ώς Σταύρου Μπάλ(λ)ια ή Μπάλλιου, Ναουσαίου μακεδονομάχου- όδηγού, καί στό συγγενικό εξ αίματος δεσμό του με τον επίσκοπο Κίτρους Θεόκλητο Β' , καθώς καί στήν καταγωγή τού τελευταίου άπό τήν πόλη τής Νάουσας.

Οί σχετικές μέ τά στοιχεία αύτά πληροφορίες είναι καθ’ όλα άξιόπιστες καί προέρχονται άπό γραπτές πηγές καί εμμεσες προφορικές μαρτυρίες:

Μακεδονικός Αγώνας: Ο οπλαρχηγός Παρλιάρης και οι αγωνιστές από τον Ταξιάρχη Χαλκιδικής

ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΑΞΙΑΡΧΗ  (ΛΟΚΟΒΗ) ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

της ΕΡΑΤΩ ΖΕΛΛΙΟΥ - ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ

Ο Παρλιάρης Ιωάννης του Δημητρίου γεννήθηκε τό 1883.
 Από 20 ετών περίπου, λεβεντόκορμος και ωραίος όπως ήταν, στράφηκε στον πόλεμο και υπηρέτησε στο ανταρτικό σώμα του καπετάν Βάρδα (Τσόντου Γεωργίου). 


Όταν έφυγε από το σώμα του καπετάν Βάρδα, επειδή οι Τούρκοι υπέβλεπαν τους αντάρτες, πήγε στο Άγιο Όρος και εργαζόταν σαν ημίστηγος στη μονή Διονυσίου . 


Εκεί σκότωσε έναν τελωνοφύλακα Τουρκαλ- βανό που φερόταν σκληρά στους Έλληνες. 


Μετά το γεγονός αυτό εγκατέλειψε τη μονή και με τρία άλλα οπλισμένα παλικάρια κατέφυγε στο Παγγαίο όρος. 


Οι άνδρες του σύντομα έγιναν δώδεκα.

99 χρόνια από την Απελευθέρωση της Δράμας. Ελευθέρια Δράμας 2012 - Πρόγραμμα εκδηλώσεων

Δείτε το πρόγραμμα εκδηλώσεων των Ελευθερίων Δράμας 2012, που θα διαρκέσουν από 20 Ιουνίου έως 2 Ιουλίου 2012 σε μορφή pdf. 
Στο τέλος της ανάρτησης υπάρχει και σε μορφή βιβλίου-Issuu.

ΔΕΚΠΟΤΑ_Ελευθέρια_2012_pdf. (κλικ)

Ακολουθεί το σχετικό Δελτίο Τύπου του Δήμου Δράμας και στη συνέχεια το πρόγραμμα εκδηλώσεων.

Το φετινό πρόγραμμα των «Ελευθερίων» αποτελεί ένα ταξίδι στους πολιτισμούς της πόλης μας.

Και φέτος ο Δήμος Δράμας σε συνεργασία με τη ΔΕΚΠΟΤΑ, ακριβώς ένα χρόνο πριν την συμπλήρωση ενός αιώνα από την απελευθέρωση της πόλης μας τιμά όλους εκείνους που αγωνίστηκαν για την ελευθερία και την πρόοδο.

Βυζαντινή Παρακαταθήκη.Ιερά Μονή Παναγία Εικοσιφοίνισσα: Επιστροφή των λεηλατηθέντων κειμηλίων.

Αναδημοσίευση από την δραμινή εφημερίδα "Πρωινός Τύπος" 2.10.2010. Σελ.8

Η Ιερά Μονή της Παναγίας της Εικοσιφοινίσσης του Παγγαίου στη δεκαετία του 1930 μετά τη λεηλασία των χειρογράφων και των κειμηλίων της καθώς και την καταστροφή της την οποία κατά τον πλέον βάρβαρο τρόπο επιφέρανε ο Βλαδίμηρος Σις με τον αρχικομιτατζή Πανίτσα το 1917.

      Δυστυχώς οι ανεκτίμητης αξίας θησαυροί εξακολουθούν 93 χρόνια μετά τη λεηλασία τους να παραμένουν φυλακισμένοι στη Σόφια της Βουλγαρίας.

Τα μεν χειρόγραφα στο Ινστιτούτο Ivan Dujcev, 
ενώ τα κειμήλια στο ιστορικό μουσείο.

Πότε επιτέλους η βουλγαρική κυβέρνηση θα ευαρεστηθεί να επιστρέψει τα κλοπιμαία στη χώρα, που τα δημιούργησε;

Πληροφορούμεθα ότι η Ιερά Μονή της Εικοσιφοινίσσης θα προσφύγει στα ευρωπαϊκά δικαστήρια για την επιστροφή των κειμηλίων και χειρογράφων.

Καιρός είναι πια οι Εταίροι μας να ευαισθητοποιηθούν σεβόμενοι την πολιτιστική κληρονομιά της πατρίδος μας.

Αγαθάγγελος Β΄ ο Μάγνης: Η συμβολή του στον Μακεδονικό Αγώνα και στην απελευθέρωση της Δράμας το 1913.

Από Εταιρεία Δραμινών Μελετών.

99 ΧΡΟΝΙΑ ΔΡΑΜΙΝΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ. 

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ Β΄ΣΤΗΝ 

ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ΤΟ 1913.

Η 1η Ιουλίου 1913 αποτελεί έναν από τους κορυφαίους σταθμούς της νεότερης ιστορίας της μαρτυρικής μας πόλης. 
Είναι η ημέρα κατά την οποία ο Δραμινός λαός ανέπνευσε το μυρωμένο αγέρι της πιο λατρευτής θεάς, της λευτεριάς, αποτινάσσοντας τον διπλό ζυγό της σκλαβιάς, τον τουρκικό και βουλγαρικό.


Ανάμεσα στους πρωτεργάτες για τη σμίλευση αυτού του μεγαλειώδους σταθμού της νεότερης ιστορίας μας εξέχουσα θέση κατέχει και ο αοίδιμος Ιεράρχης Δράμας Αγαθάγγελος ο Μάγνης Κωνσταντινίδης.
Η ιστοσελίδα μας( σημ.Yauna: http://eteriadraminonmeleton.blogspot.gr/) αποτίοντας τον οφειλόμενο φόρο τιμής στη μεγάλη αυτή μορφή της Ορθοδοξίας και του Έθνους μας, αποφάσισε, στα πλαίσια των φετινών εορταστικών εκδηλώσεων για τα Δραμινά Ελευθέρια, να προβεί στη δημοσίευση μονογραφίας για τον αοίδιμο Ιεράρχη, την οποία συνέγραψε ο τακτικός συνεργάτης μας τ. Λυκειάρχης κ. Γ. Κ. Χατζόπουλος.

Ελληνική Μακεδονική Γη: Κορμίστα Σερρών και η Ιερά Μονή Εικοσιφοίνισσας.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΟΡΜΙΣΤΑΣ 

Καπετάν Δούκας

 Η Κορμίστα βρίσκεται στις βορειοδυτικές υπώρειες του Παγγαίου όρους σε υψόμετρο 299 μ. και διοικητικά υπάγεται στην Επαρχία Φυλλίδας (πρωτεύουσα η Νέα Ζίχνη) του Νομού Σερρών. Πρόκειται για παλιό οικισμό, στα όρια των Νομών Σερρών - Δράμας και Καβάλας (απέχει 65 χλμ. από τις Σέρρες, 24 χλμ. από τη Δράμα και 40 χλμ. από την Καβάλα),
κάτω ακριβώς από το Μοναστήρι της Εικοσιφοίνισσας, 
που υπάγεται διοικητικά στην Κοινότητα της (ήδη Δήμο Κορμίστας).

Ως οικισμός προϋπήρξε της καθόδου των Σλάβων, 
αν και σε θέση διαφορετική από τη σημερινή (βορειότερα - βλ. σχετ. «ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ» Έκδοση Υπηρεσίας Οικισμών του Υπουργείου Δημοσίων -1977 σελ. 42.)

Άγνωστες πτυχές του Μακεδονικού Αγώνα. Μακεδόνες Αξιωματικοί στην Τούρκικη Χωροφυλακή.

 του Φ.Τριάρχη. "Μακεδονικός Αγών".

NΙΚΗΤΑΣ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, ένας ΘΑΣΙΟΣ Αγωνιστής στην Δράμα.

Ό κυριότερος μυστικός πράκτωρ του Χρυσοστόμου, μέσα στις τουρκικές υπηρεσίες της Δράμας, ήταν ό Νικήτας Δρακόπουλος, αξιωματικός της Τουρκικής Χωροφυλακής.

Ό Νικήτας Δρακόπουλος γεννήθηκε στο χωριό Μαρίες Θάσου, όπου τελείωσε και τις πρώτες τάξεις του Σχολείου.
Τις σπουδές του ολοκλήρωσε τελειώνοντας το Γυμνάσιο στην Κωνσταντινούπολη.

Εισήχθη στη Σχολή της Τουρκικής Χωροφυλακής κι έγινε Αξιωματικός.

Στα 1903 τοποθετήθηκε στο Αστυνομικό Τμήμα τής Τουρκικής Χωροφυλακής Δράμας.

Ό ίδιος διηγείται την άφιξη του στη Δράμα και την επαφή του με το Χρυσόστομο, με τα ακόλουθα λόγια :

«Στην Δράμα, ό εθνομάρτυρας Μητροπολίτης Χρυσόστομος έβαζε, σταθερά πλέον, τις βάσεις για την διοργάνωση του Ελληνικού Αγώνος, στην περιοχή τής Ανατολικής Μακεδονίας.

Κατέβαλε προσπάθεια για να πλαισίωση τις τουρκικές υπηρεσίες τής Δράμας με Έλληνες υπαλλήλους. 
Είχε συνεννοηθεί με τον Γενικό Γραμματέα τής Γενικής Διοικήσεως Μακεδονίας στην Θεσσαλονίκη, 
τον πασίγνωστο Κωνσταντινίδη — Πασά, Έλληνα στην καταγωγή.

Μελένικο: Ο υπέροχος Μακεδόνας λόγιος Αναστάσιος Πολυζωίδης, ο δικαστής του Κολοκοτρώνη.

του Κωνσταντίνου Β. Χιώλου.

Αναστάσιος Πολυζωίδης (1802-1873)

"Ό Πολυζωίδης έγεννήθη διά τήν Ελλάδα,

 διήνυσεν τό στάδιόν του 

διά τό μεγαλείον τής Ελλάδος." 

Τό Μελένικο άνέδειξε έξέχοντες άνδρες που διακρίθηκαν στά Γράμματα και τίς ’Επιστήμες, όπως

 1) Τόν Μανασσή Ήλιάδη, ιατρό και λόγιο, που εγινε τό 1780 Διευθυντής τής Ακαδημίας του Βουκουρεστίου,

2) Τόν Αναστάσιο Παλλατίδη, οικογενειακό ιατρό τής αυλής τών Αψβούργων και μέλος τής έν Βιέννη ’Ιατρικής Συνδιδακτορίας άπό του έτους 1830,

3) Τόν Αναστάσιο Χρηστομάνο, ιδρυτή του Χημείου και Καθηγητή τής Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Σημειωτέον ότι ή οικογένεια Χρηστομάνου ειχε μέλη έγκατεστημένα στή Βιέννη άπό του έτους 1790, τά όποια είχαν εμπορικές σχέσεις μέ Μελενικίους εμπόρους και έπροστάτευαν τά συμφέροντα τής Κοινότητος του Μελενίκου.

Σέρρες: Σκοπιά-Σκρίτσοβο-Скрижово: Η ακρόπολη του σχίσματος και οι Βούλγαροι Κομιτατζήδες του.

Διαβάζοντας την ανάρτηση αυτή θα ήθελα να προβληματιστούμε  για το πια ήταν η εθνικότητα των Σκριτσοβαλιωτών.

Το ότι  ήταν Μακεδόνες νομίζω είναι σίγουρο, αν δείτε στο διπλανό χάρτη που βρίσκεται το Σκρίτσοβο, δηλαδή λίγα μόνο χιλιόμετρα από χωριά Μακεδονομάχων όπως η Αλιστράτη, η οποία ήταν έδρα της μητροπόλεως Δράμας-Φιλίππων, και η γενέτηρα ενδόξων Μακεδονομάχων, η αιματοβαμμένη απο τους κομιτατζήδες του Σκρίτσοβο Καλλιθέα .

Τί ήταν λοιπόν στην πραγματικότητα; Βούλγαροι όπως αυτοπροσδιοριζόταν οι ίδιοι, ή Βουλγαρομακεδόνες ή μήπως "σκέτοι" Μακεδόνες.

ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΙΣΤΡΑΤΙΝΟΙ, ΟΙ ΚΑΛΛΙΘΙΩΤΕΣ;;;;;;;;


  Αναδημοσίευση από   Σκοπιά Σερρών.
----------------------------  Η “Προ-Ποντιακή”...... ιστορία της Σκοπιάς------------------------------------------------------------------------------

Ο Ελληνισμός της Στρώνιτσας: Ο Μακεδονομάχος Ευάγγελος Κουκουδέας και προσωπογραφία επιφανών κατοίκων της (1870-1913)

του Αθανασίου Α. Αγγελόπουλου.

"ΒΟΡΕΙΟΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ"

Ο Ελληνισμός της Στρωμνίτσης.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΥΚΟΥΔΕΑΣ

Ευάγγελος Κουκουδέας,
ως Μακεδονομάχος,
ψυχογιός του οπλαρχηγού
Ιωάννη Δέστιχα στη λίμνη Γιαννιτσών.

Ύπηρέτησεν εις τό βασιλικόν ναυτικόν ώς δίοπος.
’Έλαβε μέρος εις τον άνταρτικόν άγώνα ύπό τον Καπετάν Νικηφόρον, άξιωματικόν τού ναυτικου , μετέπειτα ναύαρχον, έντός της λίμνης Γιαννιτσών.

Κατά τον ιταλοτουρκικόν πόλεμον του  1911-1912, μετά τήν κατάληψιν της Δωδεκανήσου ύπό των ’Ιταλών, κατά τό θέρος του  1912, έπί κεφαλής άποβατικου  άνταρτικου  σώματος, προλαμβάνων τήν ιταλικήν κατοχήν της νήσου ’Ικαρίας, κατέλαβε τήν νήσον προ της κηρύξεως των βαλκανικών πολέμων, και άνεπέτασε τήν έλληνικήν σημαίαν, αύτοανακηρυχθείς κυβερνήτης της νήσου.

 Οί κάτοικοι της νήσου είχαν ήδη καταργήσει τάς τουρκικάς άρχάς άπό του  ’Ιουλίου 1912.
Ειχεν άποφοιτήσει άπό τήν γυμνασιακήν σχολήν των ’Αθηνών. Κατά τον А' παγκόσμιον πόλεμον ύπηρέτησεν ώς έφεδρος άξιωματικός του  πεζικού , έν συνεχεία μετά τήν μονιμοποίησίν του έπολέμησεν εις τήν Μ. ’Ασίαν.
Μέ τήν κατάρρευσιν του  μικρασιατικού μετώπου ήχμαλωτίσθη ύπό των Τούρκων.
Μετά τήν έπιστροφήν του έκ της αιχμαλωσίας συνέχισε τήν υπηρεσίαν έν τώ στρατώ και εφθασε μέχρι του  βαθμου  του  Συνταγματάρχου.

ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΡΩΜΝΙΤΣΙΩΤΩΝ.

Οι Πομάκοι και η Μακεδονική επανάσταση του 1878.

Καλ. Παπαθανάση-Μουσιοπούλου, 

ΣΕΛΙΔΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΘΡΑΚΗ (1870-1886) 

ΟΙ ΠΟΜΑΚΟΙ ΚΑΙ ΠΤΥΧΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥΣ ΤΟΥ 1878

(Σημ. Yauna. Οι Πομάκοι μιλούν το ίδιο γλωσσικό ιδίωμα με τους σλαβόφωνους της Μακεδονίας.)

Thrakischer Peltast, 5-4 Jh v. Chr. 

Όλοι οι σοβαροί Ιστορικοί συγγραφείς θεωρούν τους Πομάκους απογόνους των Αγριάνων, θρακικού λαού που κατοικούσε στις πηγές τού Στρυμόνα.

 'Εξάλλου, ο Θουκυδίδης μιλει γιά τους «Άγριάνας» ή «Άγραίους» και τους τοποθετεί στις περιοχές που τους συναντούμε και σήμερα1.

 Ό Δ. Κ. Βογασλής έπισημαίνει ότι μία από τις τρείς θρησκευτικές αιρέσεις των Πομάκων «φέρει ειδικώς το όνομα Αγριανοί».

Είναι άξιοσημείωτο έπίσης ότι άρκετά έθιμα των Πομάκων, όπως το σταύρωμα τού μωρού και τής ζύμης, ή παρασκευή είδους βασιλόπιτας με «παρά» κ.ά., μαρτυρούν το χριστιανικό παρελθόν τους.

Χωρίς άμφιβολία οι Πομάκοι έκχριστιανίσθηκαν, όταν έπικράτησε ό Χριστιανισμός στή χερσόνησο τού Αίμου.

Η Επανάστασις της Μακεδονίας: Το ανταρτικό κίνημα της Εθνικής Εταιρείας στα 1896

του Κ.Βακαλόπουλου.

1. Η δραστηριότητα της Εθνικής Εταιρείας στη Μακεδονία και η οργάνωση των ανταρτικών κινημάτων του 1896—1897, αν και ελάχιστα μελετημένα θέματα από την ελληνική και ξένη βιβλιογραφία, αποτελούν ένα πολύ ενδιαφέρον κεφάλαιο της νεότερης ιστορίας της Μακεδονίας και γενικότερα της νεοελληνικής ιστορίας.

Δυστυχώς ό,τι απόμεινε από τα αρχεία της Εθνικής Εταιρείας, που σώζονται σήμερα στα Γενικά Αρχεία του Κράτους και στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία, δεν μας διαφωτίζει αρκετά γύρω από τη δραστηριότητά της στο μακεδονικό χώρο.

Πρόσφατες έρευνές μου στα Γενικά Αρχεία του Κράτους απόφεραν ωστόσο αξιόλογους καρπούς. Είναι όμως γεγονός ότι χωρίς την ύπαρξη των ελληνικών και ευρωπαϊκών προξενικών εκθέσεων της Μακεδονίας, θα ήταν ανέφικτη η παρουσίαση μιας ολοκληρωμένης εικόνας για το ανταρτικό κίνημα του 1896.

Η μοναδική ιστορική πηγή, η οποία είναι σύγχρονη με τα γεγονότα του 1896, έχει γραφεί από τον ειδικό απεσταλμένο της εφημερίδας « Άστυ» στη Μακεδονία και φέρει τον τίτλο «Η Επανάστασις της Μακεδονίας».

 Η μελέτη αυτή, παρά το δημοσιογραφικό τρόπο της συγγραφής της, προσφέρει πλούσια στοιχεία για τη δραστηριότητα των ελληνικών ανταρτικών σωμάτων στη Μακεδονία στα 1896.
 Δεν είναι όμως δυνατό να ελεχθεί η αξιοπιστία των εξιστορούμενων γεγονότων, εφόσον ελάχιστααναφέρονται σ’ αυτά οι σωζόμενες αρχειακές πηγές της Εθνικής Εταιρείας.

Η αισθητή λοιπόν έλλειψη των πηγών πάνω στο θέμα αυτό παρακίνησε τον απόστρατο αξιωματικό Γεώργιο Λυριτζή να βασιστεί (κατά τη συγγραφή της εργασίας του «Η Εθνική Εταιρεία και η δράσις αυτής» που κυκλοφόρησε στην Κοζάνη το 1970) κυρίως στο περιεχόμενο των ειδήσεων τού απεσταλμένου της εφημερίδας «Άστυ», στις εφημερίδες της εποχής εκείνης, καθώς και στις λιγοστές αρχειακές πηγές της Εθνικής Εταιρείας.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι ο Γ. Λυριτζής, αν και ερασιτέχνης ιστορικός, είναι ο πρώτος που έκαμε μέχρι σήμερα μια αξιόλογη προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή και έδωσε στην ιστορική επιστήμη μια γενική εικόνα για τη δραστηριότητα της Εθνικής Εταιρείας στη Μακεδονία στα 1896—1897.

Mια μακεδονική ιστορία:Η ελληνική παροικία στη Βιέννη, 18ος-πρώτο μισό 19ου αιώνα, Griechische Gemeinde Wien

της Βάσω Σειρηνίδου

Η Βάσω Σειρηνίδου είναι Λέκτορας στο Τμήμα Ιστορίας 

και Αρχαιολογίας του Εθνικού 

και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ο Δημήτριος Χατζηκώτσιος ξεκίνησε γύρω στα 1740 από την πατρίδα του, τη Σιάτιστα, ακολουθώντας τα εμπορικά καραβάνια προς την Κεντρική Ευρώπη.

 Εκτοτε διάβηκε αρκετές φορές τα σύνορα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας διέμεινε κατά διαστήματα στη Σαξονία και στην Ουγγαρία.
Το 1766, σε ηλικία 48 ετών, ζοΰσε μόνιμα στη Βιέννη και διατηρούσε εμπορικό οίκο στην περιοχή της alter Fleischmarkt.
Εισήγαγε από την Ανατολή βαμβάκι, μαλλί, κρόκο και δέρματα και το ύψος των ετήσιων συναλλαγών του έφτανε τα 10.000 αυστριακά φιορίνια. Σύμφωνα με δήλωσή του, δεν σκόπευε να επιστρέψει στην πατρίδα του .

Στις λίγες γραμμές που οι αψβουργικές αρχές αφιέρωσαν στον άγνωστό μας Δημήτριο Χατζηκώτσιο από τη Σιάτιστα, με αφορμή την απογραφή των εμπορευόμενων Οθωμανών υπηκόων στη Βιέννη (το 1766), συνοψίζονται όλες εκείνες οι ιστορικές διαδικασίες, οι συλλογικές πρακτικές και οι ατομικές αποφάσεις που συνέθεσαν ένα από τα εμβληματικότερα παραδείγματα της νεοελληνικής ιστορίας, αυτό του παροικιακοΰ ελληνισμού στην Κεντρική Ευρώπη.

Ελληνικοί Μακεδονικοί Σύλλογοι στα ντόπια χωριά της Ανατολικής Μακεδονίας(1870-1913)

 Φιλεκπαιδευτικοί Σύλλογοι 

και Αδελφότητες 

στους καζάδες Δράμας, 

Ζίχνης και 

Νευροκοπίου(1870-1913).

του Γιάννη Αθανασιάδη.

A. Εισαγωγικές διευκρινήσεις

Στην εργασία-εισήγηση αυτή διερευνάται η ίδρυση, ανάπτυξη και δραστηριοποίηση των Φιλεκπαιδευτικών Συλλόγων και Αδελφοτήτων στους καζάδες Δράμας, Ζίχνης και Νευροκοπίου στο τέλος της τουρκοκρατίας, στο διάστημα 1870-1913. Δεν ακολουθείται η πολιτική διαίρεση των περιοχών αυτών, αλλά η θρησκευτική.
Βασικός ενοποιητικός άξονας είναι ο θρησκευτικός, και ειδικότερα η μητρόπολη Δράμας.

Στη διάρκειατης τουρκοκρατίας η Ανατολική Μακεδονία συμπεριλαμβανόταν στο βιλαέτι Θεσσαλονίκης.
Στο σαντζάκι της Δράμας εντάσσονται οι καζάδες Δράμας, Πραβίου, Καβάλας, Σαρισαμπάν και Θάσου.
Οι καζάδες Ζίχνης και Νευροκοπίου εντάσσονται στο σαντζάκι Σερρών , είναι δηλαδή αυτόνομοι πολιτικά, θρησκευτικά όμως υπάγονται στη μητρόπολη Δράμας, της οποίας ο πλήρης τίτλος, στην ύστερη φάση της τουρκοκρατίας, είναι: Μητρόπολη Φιλίππων, Δράμας, Ζιχνών και Nευροκοπίου.

Τα ιστορικά στοιχεία-θρησκευτικά γεγονότα, τα οποία είναι απαραίτητο να αναφερθούν, στην περίπτωση αυτή, είναι τα εξής:

Καζάς Δράμα: Οργάνωση και δράση των αγωνιστών του Μακεδονικού Αγώνα (1870-1908)

Ο Μητροπολίτης
 Δράμας Χρυσόστομος

ΕΛΙΣΑΒΕΤ Δ. ΚΑΡΑΤΖΑ-ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ

Κατά τατέλη του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ού, ήταν φανερό πως η απλωμένη σε τρεις ηπείρους (Ευρώπη, Ασία και Αφρική) Τουρκική αυτοκρατορία παρουσίαζε συμπτώματα μεγάλης κρατικής αδυναμίας και βρισκόταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης. 


Στους διπλωματικούς κύκλους της Ευρώπης η Τουρκία ονομαζόταν “ο μέγας ασθενής” και η κάθε Δύναμη, που είχε βλέψεις, κατάστρωνε τα σχέδιά της για τη σχετική κληρονομιά. Έτσι δημιουργήθηκε ένας μεγάλος ανταγωνισμός μεταξύτων Δυνάμεων, που παρέτεινε τη ζωή της Τουρκικής αυτοκρατορίας, διασώζοντας ίσως και την ύπαρξή της. 


Περισσότερο απ’ όλους η πιθανότητα μιας τέτοιος κατάρρευσης συγκινούσετον Ελληνισμό, που είχε πολλούς υπόδουλους πληθυσμούς και εδάφη κάτω από το πέλμα του σουλτάνου.


Ενδιαφέρονταν όμως και οι Σλάβοι στα Βαλκάνια - στα μέσα του 19ου αι. είναι γνωστό ότι εμφανίστηκε -τη Ρωσία το κίνημα “των πανσλαβιστών”- που είχαν ως κύριο εκπρόσωπό τους τους Βουλγάρους, τους οποίους και κατηύθυναν.
 Οι Βούλγαροι ήταν βέβαια και αυτοί υπόδουλοι στους Τούρκους. 
Ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι και αναγνώριζαν ως ανώτατη αρχή τους το Πατριαρχείο της Κωνσταντιπόλης. Στη δεκαετία 1860-1870 οι Έλληνες βρέθηκαν αντιμέτωποι με τους Βουλγάρους.