Ηδωνίδα Γη-Διονυσιακά δρώμενα. Ληνός της Αρχαίας Δράμας με αναθηματική επιγραφή

Η γέννηση του Διονύσου

του Βασίλειου Κ. Πασχαλίδη

ΔΡΑΜΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ

Δράμα 1992.
 (οι φωτογραφίες είναι επιλογή Yauna)

Ο Διόνυσος δεν ελατρεύετο μόνον στην αρχαία Αθήνα (Διονύσια) αλλά και στην αρχαία Δράμα.

Ήταν προστάτης της αμπέλου και του κρασιού.

Στη Δράμα υπήρχαν, στην αρχαιότητα, όπως και σήμερα, γύρω-γύρω από τον οικισμό απέραντοι και πλούσιοι αμπελώνες και πολλά εργαστήρια για το πάτημα του σταφυλιού και την παραγωγή του κρασιού.
Όλη η ανατολική και βόρεια πλευρά, που ξεκινά μετά τον σκεπασμένο ξηροχείμαρρο και όπου σήμερα υπάρχουν σπίτια και καταστήματα ήταν στην αρχαιότητα αμπελότοπος με εκτάσεις αμπελοφυτείας και δενδροφυτείας.

Σ’ αυτόν τον χώρο βρέθηκε πρόσφατα ένα αμπελουργικό πατητήρι, των αρχαίων χρόνων της Δράμας που λέγεται και ληνός. 

Βρίσκεται σήμερα σε κάπως καλή κατάσταση και τοποθετήθηκε προσωρινά στο προαύλιο της Αγίας Σοφίας.

Σε μια πλευρά του έχει χαραγμένη όχι και πολύ καλά διατηρημένη αφιερωτική επιγραφή, που από το σύστημα της γραφής των γραμμάτων φαίνεται ότι το πατητήρι και η επιγραφή ανήκουν στο δεύτερο μισό του Εου αιώνος προ Χριστού.

Έχει εξωτερικές διαστάσεις: 0,75 μ. μήκος, 0,68 μ. πλάτος και 0,44 μ. ύψος και εσωτερικά στο κέντρο του πυθμένος υπάρχει τρύπα, απ’ όπου κατέβαινε το υγρό των σταφυλιών με το πάτημά τους.

Το κείμενο της επιγραφής αποτελείται από δύο στίχους.

Στον πρώτο στίχο υπήρχε το όνομα του αφιερωτού και ιδιοκτήτου του ληνού και του αμπελώνος, που, όμως, λείπει.
Ακολουθεί το επώνυμό του, που, ως γνωρίζομεν στην ουσία ήταν το πατρώνυμό του και το οποίο υπάρχει σήμερα όχι ολοκληρωμένο, διότι λείπουν απ’ αυτό δυο γράμματα.

Το πατρώνυμο του αμπελουργού θα πρέπει να ήταν, το:

Ληνός του Ανδροκλέους.

(ΑΝ)ΔΡΟΚΛΕΟΥΣ. Στο δεύτερο στίχο λείπουν πολλά γράμματα. Σώζεται, μόνον, η λέξις ΔΙΟΝΥΣΩ.

Από την επιγραφή μαθαίνουμε ότι ο ληνός θα πρέπει να ανήκε σε Έλληνα, αρχαίο κάτοικο της Δράμας, διότι το όνομα «Ανδροκλέους» ήταν ελληνικότατο και συνήθως το συναντάμε στα αρχαία κείμενα ν’ αναφέρεται σε Αθηναίους, Κορινθίους, Σικυωνίους, Χαλκιδείς, Σπαρτιάτες κτλ.

Συνεπώς βγαίνει αναμφισβήτητα το συμπέρασμα ότι στην αρχαία Δράμα υπήρχαν Έλληνες κάτοικοι, που φάνηκαν στον οικισμό και στην περιοχή από πολύ παλαιότερα χρόνια.

Αν λείπουν ιστορικές μαρτυρίες για την παρουσία του ελληνισμού στην προϊστορική και αρχαία ιστορική Δράμα αυτό δεν πρέπει ν’ αποτελεί «ταμπού» για τους ερευνητές για να μη προσπαθούν να βρούνε τα αποδεικτικά στοιχεία τους στις αρχαίες πέτρες τους με λογιών-λογιών γράμματα, σε κομμάτια από βάσεις, κολώνες, κιονόκρανα, τάφους, αγγείας κλπ.


 Τα αρχαιολογικά ευρήματα μιλάνε περισσότερο απ’ ό,τι θα μπορούσε να μας μιλήσει ένα κείμενο ιστορικό.

Αυτήν την σημασία έχει για την αρχαία ιστορία της Δράμας και το αρχαιολογικό τούτο εύρημα. Φωτίζει πολλές σκοτεινές πλευρές της αρχαίας ιστορίας της πόλεως.

Και το κυριώτερο αποτελεί συντριπτική απόδειξη της ελληνικότητος της Δράμας από τα αρχαιότατα ίσαμε σήμερα χρόνια.


ΠΡΩΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ, 15.10.1966