Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2013

Ιεράρχες στο Μακεδονικό Αγώνα: ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΑΣΣΑΝΔΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΩΗΝ ΜΕΛΕΝΙΚΟΥ. Hierarchen im makedonischen Freiheitskampf: Irenäus Bischof von Meleniko (bulg. Melnik) und Kassandreia Mazedonien.

 Μητροπολίτης Ειρηναίος
                      Bischof Irenaeus
(1864-1945) 
Bischof Irenaeus von Meleniko und Kassandreia in Makedonien, wurde in den Prinzeninseln in Konstantinopel am 25-11-1864 geboren und starb am 16-8-1945 in Poligiros in Chaldikiki Makedonien.

Irenaues wurde von Patriarchen Ioakim den III zum Bischof mit Sitz  Meleniko am Oktober 1903 geweiht.
Meleniko war eine, nach Ion Dragoumis:
byzantinische schwarze Perle mit Byzantiner Nachkommen von vertiebenen Prinzen“
Irenaues war ein Kirchenvater der über seine kirchlichen Tätigkeiten sehr stark gegen die panslavischen imperialistischen Absichten von Sofia in Makedonien widersetzt hat.
Irenaues war in seinem Diözese Meleniko, Initiator und Organisator von Maßnahmen  gegen die unbarmherzige Verfolgung und systematische Vernichtung  die Griechen von den bulgarischen revolutionären Komitee  (VMRO).

Er hat zwar viele gegen Ihn verübte  Attentate von den bulgarichen VMRO Komitatji (Milizen - Freischärler) überlebt, aber er musste zusehen wie viele Griechen  in seine griechisch-orthodoxe Gemeinde  gefoltert, misshandelt und getötet wurden.

Diese Gräueltaten wurden überall in Makedonien begangen  um die Makedonier zu zwingen dem erst im Jahr 1870 initiiertem bulgarischem Exarchat beizutreten.

Im Prinzip war der widerstand gegen den bulgarischen Expansionspolitik die Erhaltung der jahrtausende griechisch orthodoxen Tradition in Makedonien.

Die slavischkliegende Sprache  die damals, vor Titos-Makedonien, ‚bulgarisch’ heute rechtswidrig als ‚makedonisch’ in einige teile Makedoniens gesprochen wurde, war ein Argument und ein mittel  um die meist Analphabeten Makedonier vom Patriarchat von Konstantinopel zum Exarchat von Sofia zu wechseln. 

So wurden die Makedonier die zum Exarchat übertraten als Bulgaren gezaehlt. Der Fall das bei Gebrüdern der einer griechisch orthodox blieb und der andere zu Exarhat beigetreten ist war keine Seltenheit.   
Sehr viele griechische Kirchenväter (Bischöfe und Priester) haben diesen Kampf gegen die Bulgarisierung Makedoniens mit ihren Leben bezahlt.
Die Aktivitäten von Irenaues haben die türkische Behörden, nach massivem Druck seitens Sofia, den Patriarchen gezwungen Irenaus von Meleniko zu entfernen.
Am 27.07.1907  wurde er zu Diözese Kassandria mit Sitz Poligiro versetzt. Hier setzte er sein Werk fort.
Er starb am 16.08.1945 in Poligiro Chalkidiki Makedonien.
Yauna.
Αγγέλου Κ. Ανεστόπουλου
"Ο Μακεδονικός Αγών 1903-1908"
Τόμος Β΄
Θεσσαλονίκη 1969

Ό άείμνηστος Μητροπολίτης Ειρηναίος έγεννήθη εις τήν Νήσον Πριγκηπόνησον Χάλκης τήν 25-11-1864 έκ των εύσεβών γονέων του Παντελεήμονος και μητρός Φλώρας.

Προ τής εις τον μοναχικόν βίον εισόδου του ώνομάζετο Εμμανουήλ.

Έκ παιδικής ήλικίας ό άείμνηστος 'Ιεράρχης Ειρηναίος διεκρίνετο διά εύφυΐαν, μνήμην και κρίσιν. Οι ευσεβείς γονείς του τον προέκριναν διά λειτουργόν του Ύψίστου και εις νεαρωτάτην ήλικίαν τον άπέστειλαν εις τήν περίφημον Σκήτην τής νήσου Χάλκης 'Αγίου Σπυρίδωνος πλησίον του θεοσεβούς και πνευματικού και άφιερωμένου εις τά Θεία Ίερομονάχου Αρσενίου.

Αφού έπεράτωσε τάς πρώτας έγκυκλίους σπουδάς του εισήχθη εις τήν Θεολογικήν Σχολήν Χάλκης ενθα διέπρεψεν εις ευσέβειαν και τά μαθήματα και ενθα διακρινόμενος μεταξύ των 'Ιεροσπουδαστών. 

Περατώσας τάς έκει σπουδάς του έχειροτονήθη Iεροδιάκονος, άκολούθως διωρίσθη Ίεροκήρυξ επί τινα χρόνον εις τήν έμπορικήν σχολήν Χάλκης και εν συνεχεία εις Ξάνθην πλησίον του Μητροπολίτου Διονυσίου παραλλήλως και καθηγητής Γυμνασίου.

Εις τήν 'Ιεράν Μητρόπολιν Ξάνθης άνέπτυξε πλουσίαν έθνικήν δράσιν, όπου διά των πυρίνων λόγων του ένεθάρρυνε και άνεπτέρωνε τό ήθικόν των κατοίκων, παρωτρύνων αυτούς νά εμμένουν με καρτερίαν και έμμονήν εις τά πάτρια και ούδέποτε νά ξεχνούν ότι έγεννήθησαν 'Έλληνες και ότι έχουν ιεράν άποστολήν εις τήν άνθρωπότητα.

Επίσης ούδέποτε νά ξεχνούν ότι πλησίαζεν ή ήμέρα τής άπελευθερώσεως έκ τής Τουρκικής τυραννίας και ότι  ρέπει νά άγωνίζωνται άενάως διά τήν άπελευθέρωσιν τής ίεράς γης τών προγόνων και τήν Μακεδονίαν.

Διά τών δεινών ρητορικών λόγων του, ό άείμνηστος Ειρηναίος συνεκλόνιζε, συνεκίνει και συνήγειρε τούς πολυπληθείς άκροατάς του, πρός άποτίναξιν του Τουρκικού ζυγού.

Ό άείμνηστος Μητροπολίτης Ειρηναίος διά τών καρποφόρων και εθνωφελών διδασκαλιών του ύπήρξε τό εγερτήριον σάλπισμα εις τούς άπελευθερωτικούς αγώνας τού ύποδούλου Ελληνισμού. Έπότισε τήν μαθητιώσαν νέαν γενεάν με τά νάματα τής Ελληνικής γλώσσης και παιδείας και άνεζωπυρήθη τό Έλληνικόν αίσθημα τών Χριστιανών κατοίκων.

Δι αυτού έκαλλιεργήθη τό Έθνικόν Έλληνικόν φρόνημα, ήλεκτρίσθη ό Έλληνικός πατριωτισμός και ύπεδαυλίσθη ό ένθουσιασμός τών Ελλήνων ύπέρ τού ένοπλου άγώνος διά τήν άπελευθέρωσιν τής Ελληνικής φυλής, τής αιματοβαμμένης γής τής Μακεδονίας.

Κατά Ιούλιον 1894 άπεστάλη υπό τού Οικουμενικού Πατριάρχου διά άνωτέρας σπουδάς εις Κίεβον Ρωσίας. 
Τέλος τό 1895 έπέστρεψεν εις Χάλκην ένθα διωρίσθη καθηγητής.
 Κατά μήνα Σεπτέμβριον 1896 έχειροτονήθη ύπό, του Πατριάρχου Άνθιμου, Ζ' ώς Ίερεύς.

Τον Δεκέμβριον 1897 επί Πατριάρχου Κωνσταντίνου Γ' άνέλαβε τήν διεύθυνσιν τής Ιστορικής Σχολής Χάλκης από τήν διεύθυνσιν του σοφού Γρηγορά άπολυθέντος λόγω των αιωνίων ερίδων, πού κατατρύχει τήν φυλήν μας.


Τό Οίκουμενικόν Πατριαρχεΐον, επί Πατριάρχου Ιωακείμ του Γ', 
εξέλεξε Μητροπολίτην Μελενίκου τον Ειρηναίον.
 Όκτώβριον 1903.
Stieler, Adolf; Petermann, A.(1869)

 Ή Επαρχία Μελενίκου άπετελείτο από δύο έδρας

μίαν χειμερινήν, τό Σιδηρόκαστρον 
με πληθυσμόν (4.700), εκ τούτων δέ τρεις χιλιάδες Τούρκοι, χίλιοι Έλληνες, 300 άθίγγανοι, διακόσιοι Κιρκάσιοι, 150 Αθίγγανοι /Ορθόδοξοι και 50 Έξαρχικοι έξωμόται.
Σχολεία ύπήρχον, 3 διδάσκαλοι 3 δίδασκάλισσαι και μαθηταί 180.
 Ναοί δύο.

Θερινή έδρα τό ίστορικόν Μελένικον. 
Εΐχεν 70 Ναούς, έξ αυτών δύο παναρχαίους τής Παντανάσσης και των Ταξιαρχών μέ 816 οικογενείας Έλλη νικάς, 69 αθιγγάνους, ουδεμίαν δέ Βουλγαρικήν, μέ 4 Ελληνικά σχολεία.

 Κάθε Βουλγαρική άπόπειρα διεισδύσεως εις τό Μελένικον έθραύετο ύπό τής Ελληνικής έμμονής εις τά πάτρια.

 Ό Ιων Δραγούμης το είχεν ονομάσει
«ερημικό μαργαριτάρι μαύρο Βυζαντινόν με Βυζαντινούς άνθρώπους απογόνους των εξόριστων πριγκήπων»

ό δε επιφανής Γάλλος δημοσιογράφος κατά περιήγησίν του έκεΐ άποκαλούσε αύτήν
«πόλιν φαντασιώδη μοναδικήν έν τη ύφηλίω, πολυκίνδυνον πρόσκοπον του Ελληνισμού, Έλληνικήν μέχρι θεμελίων, διότι είναι άρχαΐον Βυζαντινόν άστυ, χρονολογούμενον από του 6ου αίώνος».

Μητροπολίτης Ειρηναίος 
Αμα τη άναλήψει τής υψηλής θέσεως του Μητροπολίτου υπό του Ειρηναίου εις άπασαν σχεδόν τήν Μακεδονίαν, είχε δημιουργηθή αδυσώπητος διωγμός καί συστηματική έξόντωσις των Ελλήνων υπό του Βουλγαρικού κομιτάτου τής Σόφιας. 

Είς τήν κατάστασιν αύτήν εύρέθη και ή Επαρχία ήν έποίμενεν ό Ειρηναίος.
Ώς ήτο επόμενον καί ώς έμπνεόμενος ουτος άπό τα ύψηλά Ελληνοχριστιανικά ιδεώδη, εύθύς αμέσως έκινήθη δραστηρίως διά τήν διάσωσιν του Ελληνισμού καί συγχρόνως, έν μυστική συνεργασία, μέ τό Έλληνικόν Προξενειον Θεσσαλονίκης καί τό Γενικόν Κέντρον Άμύνης, προετοίμασε τήν ελευσιν Ελληνικών άνταρτικών Σωμάτων καί έδημιούργησε τοιαύτα εκ Μακεδόνων κατοίκων περιοχής.

Πρός τον σκοπόν δε τούτον έδέχθη εις σύσκεψιν τον είδικώς άφιχθέντα απεσταλμένον Π. Άργυρόπουλον, άργότερον Υπουργόν Εξωτερικών.
Τούτον αί Τουρκικαί Άρχαί τον έθεώρησαν ώς ύποπτον καί ράδιουργον καί έπεχείρησαν νά τον συλλάβουν, πλήν ό διακρινόμενος κατά πάντα διά εύστροφίαν λόγου καί διπλωματικότητα Ειρηναίος έπεισε τούς Τούρκους, ότι δέν πρόκειται περί υπόπτου, άλλά περί διακεκριμένου έπιστήμονος άσχολουμένου μέ τήν σεισμολογίαν. Πράγμα πού έπίστευσαν οι Τούρκοι καί άφέθη έλευθέρα ή άναχώρησίς του.

Κατά μήνα Δεκέμβριον 1904 είσέβαλον εις τήν περιοχήν Σάρτζοβον 100 κομιτατζήδες ύπό τήν άρχηγίαν του αιμοχαρούς καπετάν Ντοτσιώφ καί έπεχείρησαν νά συλλάβουν τήν ήρωΐδα διδασκάλισσαν Φωτεινήν Παπαδημητρίου, διότι, διά τής Εθνικής δράστηριότητός της, είχε κατορθώσει νά διατηρή τούς κατοίκους, όλων των πέριξ χωρίων, είς τά Ελληνικά Ιδεώδη, κατώρθωσεν δμως αύτη καί διέφυγε τήν σύλληψιν καί έκτέλεσιν.

Τήν 12ην Δεκεμβρίου έπανήλθεν ή Βουλγαρική συμμορία ζητούσα τήν διδασκάλισσα καί τον διδάσκαλον πρός έκτέλεσιν, τή έπεμβάσει όμως των προκρίτων διεσώθησαν, προέβησαν δέ είς λεηλασίας καί άγρίαν φορολογίαν των κατοίκων.

Κατόπιν διαβημάτων του Μητροπολίτου Ειρηναίου διετάχθη καί άπεστάλη στρατιωτική δύναμις διά τήν φύλαξιν τής περιοχής άπό τάς ληστρικάς έπιδρομάς των Βουλγάρων κομιτατζήδων.

Τήν 30ήν Ιουνίου πολυμελής Βουλγαρική συμμορία είσήλθεν εις τό χωρίον Ράδοβο καί συνέλαβε 4 φλογερούς πατριώτας καί τούς έκακοποίησαν διά νά άσπασθούν τον Βουλγαρισμόν και τήν Εξαρχίαν, οί δέ έκ τούτων Μίτας Μελαδέν και 9 Αθανάσιος Λουκουνίσης διέτρεξαν άμεσον κίνδυνον θανάτου, οι δέ άλλοι Βάνης και ό Άθάνος έφερον καταφανή ίχνη ξυλοδαρμού.

Διέταξαν δέ αυτούς πάραυτα όπως τό συντομώτερον έκδιώξουν τον Έλληνα ιερέα έκ του χωρίου.
Τήν έπομένην 1 Ιουλίου άλλη συμμορία εισήλθεν εις τό χωρίον Στάρτζοβον και προέβη εις λεηλασίας, έξωθι δέ του χωρίου εις άγροτικήν περιοχήν Στρυμώνος συνέλαβε 5 νέους και άφού τούς υπέβαλαν εις φρικτά βασανιστήρια τούς έθανάτωσεν. 

'Έτερον δέ νέον, άφού τον έκακοποίησαν άγρίως, τον άφησαν νά έπιστρέψη εις τό χωρίον νά άναφέρη τά διατρέξαντα, ίνα τρομοκρατηθούν οί Έλληνες κάτοικοι.

Οί μαρτυρικοί κάτοικοι του Στάρτζοβου ύπέστησαν τά πάνδεινα άπό τάς έκάστοτε έπιδρομάς καί τήν τρομοκρατίαν τών Βουλγάρων κομιτατζήδων.
’Άφθονον είναι τό αίμα πού έχύθη εις τον βωμόν τής Ελευθερίας ύπό τών ήρωίκών τέκνων του.

Οί κομιτατζήδες μέ έπικεφαλής τον αίμοβόρον άρχηγόν Νταντζιώφ τούς άπειλούσαν μέ ποινήν θανάτου και πυρπόλησιν τών οικιών των, διότι έδέχοντο "Ελληνας διδασκάλους και ιερείς.
Εις τό Στάρτζοβο ύπηρέτει έπί σειράν έτών ή ήρωΐδα διδασκάλισσα Φωτεινή Παπαδημητρίου τήν όποίαν εΐχον έπικηρύξει διά πολλών τουρκικών λιρών διά τήν έξόντωσίν της λόγω τής μεγάλης Εθνικής δραστηριότητος όπου είχε άναπτύξει και τήν έθεώρουν υπεύθυνον διά τήν μή προσχώρησιν τών κατοίκων εις τήν Βουλγαρικήν Εξαρχίαν.

Οί πρόκριτοι του χωρίου, διά νά άποφύγουν τήν καταστροφήν του χωρίου έκ τών κομιτατζήδων, έζήτησαν άπό τήν Τουρκικήν Διοίκησιν νά έγκαταστήση Τουρκικήν χωροφυλακήν καί στρατόν εις τό χωρίον των πράγμα τό όποιον καί έπέτυχον.
Τό έτος 1907 καί κατά μήνα Μάρτιον οί Τούρκοι έξεκένωσαν τό χωρίον.
Τό Έλληνικόν Προξενεΐον Σερρών πρός έξασφάλισιν τών κατοίκων άπό νέας έπιδρομάς τών Βουλγάρων τούς έφωδίασε μέ δπλα γκράδες και ώργανώθη τό χωρίον στρατιωτικώς μέ ένοπλον Σώμα έκ τών κατοίκων μέ άρχηγόν τον ριψοκίνδυνον καπετάν Τσιότσιαν.

Ούτος μέ τά τέκνα του και τον μονόφθαλμον Σπασή και μέ τά άλλα παλληκάρια περιεφέρετο συχνά εις τά πέριξ χωρία και έξώντωνε δλους τούς λιποψυχούντας έξωμότας και πράκτορας τής Βουλγαρικής προπαγάνδας καί έντός ολίγου έμπεδόθη ή τάξις και ή ασφάλεια τών Ελλήνων κατοίκων τής περιοχής.

Οί θρασύδειλοι κομιτατζήδες έκτοτε άπέφευγον νά έρχωνται εις έπαφήν καί νά δίδουν μάχην μέ τά ήρωίκά παλληκάρια του Στάρτζοβου.
Κατά γενομένην μεγάλην συμπλοκήν είς έγγύς του Στρυμώνος περιοχήν έφόνευσαν 8 κομιτατζήδες και θά έξωντώνετο ολόκληρος ή Βουλγαρική συμμορία, έάν δεν κατέφθανεν Τουρκικός στρατός εκ Πετριτσίου.

Μετά την άπελευθέρωσιν τής Μακεδονίας τό 1913, τό ήρωίκόν χωρίον Στάρτζοβον περιήλθεν εις τήν Βουλγαρίαν, οι δέ κάτοικοι τό έγκατέλειψαν άπαντες έγκατασταθέντες εις τό σημερινόν Νέον Πετρίτσι, περιοχής Μπέλλες.

Και συνεχίζεται τό Βουλγαρικόν όργιον έκτελέσεων Ελλήνων προκρίτων. Τήν 20-7-1904 συνέλαβον εξωθι του Μελενίκου κατά γενομένην έμποροπανήγυριν Τουρίτσας τον Βέλιον Μιτσκάρην και τον έφόνευσαν κατόπιν βασανιστηρίων. 
Όμοίως συνέλαβον τούς Σπάσην Κοτζάμπαην εκ χωρίου Σαβιάκου ώς και τον φύλακα τής Ίεράς Μονής Κούλιας Μήτα Κέπα έκ του αύτού χωρίου και άφού τούς έθραυσαν τά κρανία και τούς πόδας, άπήλθον, τά σώματα δέ αυτών έφερον και πολλαπλά τραύματα διά μαχαίρας.

Έκ του χωρίου Σαβιάκου ό Μποζίνης Αγγέλου Μόντας και Μίτας Μαζάνης έφονεύθησαν ύπό συμμορίας κομιτατζήδων εις Βέλες κατά τήν 29 Σεπτεμβρίου 1901.

Έκ του αύτού χωρίου έφονεύθη δολοφονικά ό επιφανής πρόκριτος Γεώργιος Αθανασίου Μόντας 7-4-1902 μεταξύ Σιδηροκάστρου και Σαβιάκου ύπό του αιμοχαρούς άρχικομιτατζή Βάνια Ήλία.


ΑΓΓΕΛΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΑΣΙΡΤΖΗΣ. Έφονεύθη διά πελέκεως τήν 18ην Μαρτίου 1903 εις άγροτικήν περιοχήν Σαβιάκου ώς και οι πρόεδροι τής Κοινότητος Σπάσης, Ντίνας και Μήτας Κέπας.
Ό Ίερεύς Παπαγιάννης Κρασόβου κάι ό έκ Καταφυγίου Δ. Μακεδονίας διδάσκαλος Περικλής Άστεριάδης έπιστρέφοντες έκ τής πόλεως Σερρών εις Κρούσοβον ένέπεσαν εις άνανδρον δολοφονικην ένέδραν κομιτατζήδων μεταξύ Έλεσνίκάς και Τσιρβίτσας.Έθανατώθησαν ύποστάντες μαρτυρικόν θάνατον ό Βέλιος Δημητρίου Μισκάρης τήν 20 Μαΐου 1906, συλληφθεις εις άγροτικήν περιοχήν Κρουσόβου και έθανατώθη, διότι ήρνήθη νά γίνη Βούλγαρος. Επίσης μαρτυρικόν θάνατον ύπέστη ό ίερεύς Παπαχρΐστος έξωθι τής οίκίας του τήν 28 Ιουνίου 1906, δολοφονηθείς δι3 άμφιστόμου μαχαίρας κατόπιν ήρωίκής άντιστάσεως ύπό του σεβασμίου γέροντος.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΓΟΥΝΑΡΗΣ έκ Σιδηροκάστρου, έφονεύθη τήν 24 Νοεμβρίου 1901. Τον έκαυσαν ζώντα ρίψαντες αυτόν έντός άνημμένου φούρνου έντός σάκκου εις Σουσίτσαν Μελενίκου.

ΗΛΙΑΣ ΠΕΚΑΣ, έξ Άνω Ποροί'ων. Τήν 17 Νοεμβρίου 1907 έφονεύθη έντός του χωρίου διά περιστρόφου ύπό αιμοχαρούς κομιτατζή όνόματι Κουρτούζωφ.

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΜΗΤΑΣ, δημογέρων έκ Πετριτσίου. Έδολοφονήθη τήν 20101905 εις τήν έβδομαδιαίαν άγοράν.

Παραλλήλως πρός τήν Βουλγαρικήν δράσιν εις τήν περιοχήν είχον άναπτύξει τοιαύτην και ή Ρουμανική προπαγάνδα, ήτις έν αγαστή σύμπνοια συνειργάζετο μέ τήν Βουλγαρικήν τοιαύτην.

"Ολην τήν άναπτυχθεΐσαν δραστηριότητα και τήν έγκληματικήν δράσιν των κομιτάτων, ό αείμνηστος Ειρηναίος εΐχεν αναφέρει μέχρι λεπτομερείας είς τον Οίκουμενικόν Πατριάρχην, όστις έκανε παραστάσεις πλησίον τής Υψηλής Πύλης.

Παραλλήλως πρός τήν άνεκτίμητον Έθνικήν δράσιν του ό άείμνηστος Ειρηναίος άνέπτυξε πλουσίαν έκπαιδευτικήν δραστηριότητα.

Προέβη εις τήν ίδρυσιν πολυαρίθμων σχολείων είς όλην τήν περιοχήν και διώρισεν είς όλα διδασκάλους.

Παρομοίαν δράσιν άνέπτυξε και πρός τον Έκκλησιαστικόν τομέα, άνεγείρων περικαλλή Ναόν είς Μελένικον και είς Σιδηρόκαστρον, ώς και είς τά χωρία τής ύπαίθρου.

Προέβη δέ είς χειροτόνησιν πολλών εύσεβών πατριωτών είς Ίερεις και έπλήρωσεν δλας τάς Εκκλησίας τής περιφερείας του.

Ή άναπτυχθεΐσα Έθνικοθρησκευτική δράσις του Ειρηναίου κίνησε τήν μήνιν τής Βουλγαρικής προπαγάνδας, διότι, έν τώ προσώπω αύτού, έχάνετο τό σχέδιον αύτής περί Βουλγαροποιήσεως τής Μακεδονίας. 

Διό και προέβη κατ΄ έπανάληψιν είς δολοφονικήν απόπειραν κατ΄ αύτού και εύτυχώς άνεπιτυχώς τήν μίαν φοράν παρά τήν δίοδον πλησίον Στρυμώνος ένθα είχεν έξέλθει είς περιοδείαν και διά καλήν του τύχην είς τήν στηθείσαν ένέδραν διήρχετο τήν ώραν έκείνην καί Τουρκικός στρατός και άπεφεύχθη τό μοιραΐον.

Έτέρα δέ άπόπειρα έξωθι του Μελενίκου εις ερημική ν περιοχήν ύπό δωροδοκηθέντων εξωμοτών, πλήν τήν τελευταίαν στιγμήν μετεμελήθησαν και δέν έξετέλεσαν τό άπαίσιον έργον των και διεσώθη ώς έκ θαύματος άπό βέβαιον θάνατον.

Ό θρυλικός αγωνιστής Ειρηναίος κατ΄ άπόφασιν τής Ίεράς Συνόδου άνεκλήθη κατ' Αύγουστον 1906 και άνέλαβε τήν διεύθυσνιν τής ιστορικής Θεολογικής Σχολής.

Είς τήν Σχολήν ό άείμνηστος Ειρηναίος έπανέφερε τήν διασαλευθεισαν τάξιν και πειθαρχίαν και έξετιμάτο ύπό δλων, πλήν δέν ήδύνατο νά ήσυχάση ήμέραν και νύκτα άκούων νά δολοφονούνται άνάνδρως οι Ελληνες άδελφοι είς Μακεδονίαν καί έζήτει έπιμόνως άπό τό Οίκουμενικόν Πατριαρχεΐον νά τοποθετηθή εις μίαν οίανδήποτε Επαρχίαν τής γογγυζούσης ύπό τό πέλμα του κομιτατζή Ελληνικής Μακεδονίας.

Μετά πολλών παρακλήσεων ή Ιερά Σύνοδος τον εξέλεξε και διώρισεν είς τήν Μητρόπολιν Κασσανδρείας τήν 27-7-1907 καί άφίχθη είς Πολύγυρον τήν 8-9-1907 γενόμενος δεκτός ένθουσιωδώς ύπό τών εύσεβών κατοίκων Όρθοδόξων Χριστιανών.

Ώς γνωστόν ή Χαλκιδική κατοικείται καί έκατοικειτο ύπό άμιγούς Ελληνικού πληθυσμού καί δέν ήτο εΰκολον νά εύνοηθή ή Βουλγαρική προπαγάνδα κατά οίονδήποτε τρόπον καί ούτοι κατ' έξαίρεσιν είχον και τό προπρονόμιον νά αλληλογραφούν μέ τάς Τουρκικάς Άρχάς Ελληνιστί. 

Πλήν όμως, ό Εθνικός ήγέτης Ειρηναίος, διά παν ένδεχόμενον, κατήρτισε Κέντρα "Αμύνης διά τάς πόλεις καί Έπιτροπάς ’Αμύνης δι΄ ολα τά χωρία τής περιοχής Κασσανδρείας, τόσον διά τήν άπόκρουσιν καί έκδίωξιν κινουμένων ενόπλων κομιτατζήδων, αλλά καί Τουρκικών τμημάτων στρατού πού κατεπίεζον τον Χριστιανικόν πληθυσμόν.

Κατήρτισεν ομάδας κρούσεως τροφοδότας, οδηγούς καί συνδέσμους διά τήν έξυπηρέτησιν τών Σωμάτων του Ελληνικού Κομιτάτου.

Εις τάς έκάστοτε καθόδους του εις Θεσσαλονίκην ήρχετο εις επαφήν καί συνεργασίαν μέ τό Κέντρον Άμύνης Θεσσαλονίκης ως και τό Γενικόν Προξενεΐον.
 Επίσης συνειργάζετο μετά τών άρχηγών Σωμάτων Μακεδονικού άγώνος καπετάν Ζώη (Δημητρίου Κάκαβου), Β. Παπακώστα, Γ. Γαλανοπούλου καί Μηνοπούλου. 

Ούσιαστικός αρχηγός του Μακεδονικού άγώνος εις περιοχήν Κασσάνδρας ήτο ό ενθουσιώδης πατριώτης Μητροπολίτης Ειρηναίος.

 Ή συμβολή του Ειρηναίου εις τον Μακεδονικόν άγώνα ήτο Εθνωφελής καί καρποφόρος, συνέτειενεν είς τήν δυαφύλαξιν του Ελληνισμού καί τήν άπελευθέρωσιν τής Μακεδονίας άπό τήν βαρβαρικήν δουλείαν καί τήν Σλαβικήν θηριωδίαν.

Μετά τήν άνακήρυξιν του Τουρκικού Συντάγματος τό 1908 καί τήν έπικράτησιν των Νεοτούρκων, ό κατά πάντα ευφυέστατος και διορατικός Μητροπολίτης Ειρηναίος προεΐδε τά νέα σατανικά σχέδια τούτων και διά καταλλήλων έμνευσμένων Εθνικών ομιλιών άπό του ’Άμβωνος προετοίμαζε τον Ελληνισμόν διά ενδελεχή έπαγρύπνησιν καί διά νέους άγώνας άπελευθερώσεως.

Τοιαύτη δέ ήτο ή πολεμική του εναντίον τών Τούρκων, ώστε ούτοι άπεφάσισαν δπως τον εξοντώσουν και προέβησαν εις τήν άνεπιτυχή δολοφονικήν απόπειραν έν Πορταρια ύπό του Τουρκαλβανού χωροφύλακος Μουλλάχ μετά έτέρων τριών συμπατριωτών του.

 Έπυροβόλησαν τον Μητροπολίτην άνεπιτυχώς, δικαιολογηθέντες ότι δήθεν έτέλουν έν μέθη.

 Ή απόπειρα δολοφονίας έγινεν είς τό Μετόχι τής Μονής Έσφιγμένου.
Ο πατριαρχικός έξαρχος μητροπολίτης Κασσανδρείας Ειρηναίος
με την Ιερά Κοινότητα κατά τη σύνταξη των
Γενικών Κανονισμών του Αγίου Όρους (30 Σεπτεμβρίου 1910)

Ό σεμνός Ιεράρχης Ειρηναίος, καθ’ όλον τον μετέπειτα βίον του μέχρι τής 16-8-1945, ότε παρέδωσε τήν άγίαν του ψυχήν είς τον Δημιουργόν, δέν έπαυσε νά εργάζεται και νά ένδιαφέρεται διά τήν πρόοδον και τό μεγαλείον τής Ελληνικής φυλής, άναλώσας ολόκληρον τήν ζωήν του ύπέρ τών Εθνικών ιδεωδών.
Τα εγκαίνια του σχολείου Βασιλικών το 1915, στην οποία διακρίνονται
 στο κέντρο ο μητροπολίτης Κασσανδρείας Ειρηναίος
Ή πολύπλλευρος καί ποικίλη ήθική,πατριωτική καί πνευματική προσφορά πρός τον άγωνιζόμενον λαόν τον έπέβαλεν πανελληνίως.

Περί τής Εθνικής συμβολής του άοιδήμου Μητροπολίτου Ειρηναίου είς τον Μακεδονικόν άγώνα, γράφει χαρακτηριστικώς είς ύποβληθεΐσαν έκθεσίν του τήν 28-10-1908 ό αρχηγός του είς Χαλκιδικήν Σώματος καπετάν Βάλτσας τά έξής:

«Ό Κασσανδρείας Ειρηναίος άπό τής άναλήψεως τών ιερατικών του καθηκόντων καί μέχρι τής άνακηρύξεως του Συντάγματος ύπό τών Τούρκων είργάσθη μετά παραδειγματικού ζήλου πρός έπιτέλεσιν του έπιδιωκομένου έν γένει σκοπού έν τώ λαώ τής Χαλκιδικής, ούδόλως παρέλειψε νά συνεργάζηται μετά τών σωμάτων άτινα παρετήρει ότι έπετέλουν τό καθήκον των.

Γνώστης τής Ρωσικής γλώσης προσέκτησε τήν συμπάθειαν καί εΰνους κατέστη του έκει Ρώσου Συντ/ρχου, Αρχηγού τής Χωρ/κής ώς έπίσης καί του Ρώσου Διπλωματικού πράκτορος έν Θεσσαλονίκη, τήν φιλίαν τών όποιων έξεμεταλλεύετο, ύπέρ τής έπιτυχίας τών Εθνικών σκοπών καί συμφερόντων. 
Καί ταύτα ένεργών ούδόλως παρέλειπε νά έκπληροΐ καί τά άναγόμενα τώ καθήκοντί του ίεραρχικά δικαιώμτα, άτινα καλώς έγνώριζε τιμωρών αύστηρώς τον παραβάτην. 
Έν ένί λόγω, ό ιεράρχης ούτος είναι έκ τών άξιων έκείνων, οίτινες δέον τά έθνη, πρός τό συμφέρον των, νά έγκολπώνται και έν τώ δέοντι να άμείβωνται ήθικώς. Ιεράρχην τής αξίας του Μητροπολίτου Κασσανδρείας Ειρηναίου ό έν Τουρκία Ελληνισμός δεν έχει πλήν έλαχίστων».

Χρονικά Χαλκιδικής, σελ. 60.

Δεν υπάρχουν σχόλια: