ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΕΙΚΟΣΙΦΟΙΝΙΣΣΑΣ (Παγγαίου)

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Στο δρόμο Σερρών-Καβάλας ,αμέσως μετά την κοινότητα Κορμίστας ,στα όρια των νομών Σερρών-Καβάλας ,στη βόρια πλευρά του κατάφυτου όρους Παγγαίου , σε μία θαυμάσια τοποθεσία , σε υψόμετρο 753 μέτρων βρίσκεται η Ιερά Μονή της ΠΑΝΑΓΙΑΣ της ΕΙΚΟΣΙΦΟΙΝΙΣΣΑΣ .


Eίναι ένας από τους δύο ιερούς χώρους της ανατολικής Μακεδονίας, που συνεχίζει και σήμερα να αποτελεί πόλο έλξης πλήθους πιστών που έρχονται να προσκυνήσουν την ‘‘ αχειροποίητο εικόνα της Θεοτόκου’’ και να ηρεμήσουν μέσα στο γαλήνιο περιβάλλον Της .

Το όνομα της Μονής , κατά μία από τις τρεις εκδοχές , οφείλεται στο θαύμα της εικόνας της Παναγίας , η οποία έλαμπε και σκορπούσε φως φοινικούν, δηλαδή κόκκινο, όπως η πορφύρα των Φοινίκων.

 Απ’ αυτό προέρχεται και η ονομασία : Εικών φοινίσσουσα - Εικών-φοίνισσα - Εικοσιφοίνισσα .

H Μονή, ιδίως στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, πρόσφερε πάρα πολλά για τη διατήρηση της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού στην Ανατολική Μακεδονία και στη Θράκη, ώστε δίκαια προκάλεσε την οργή των Τούρκων και των Βουλγάρων.

Αντιμετώπισε επανειλημμένα τις καταστροφικές επιδρομές τους και ανέδειξε πλήθος μαρτύρων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο επίσκοπος Φιλίππων Σώζων που έλαβε μέρος στη Δ’ Οικουμενική Σύνοδο (451μ.Χ.) ίδρυσε ναό και μοναστικό οικισμό στη θέση Βίγλα, 50 μέτρα ανατολικά της σημερινής Μονής, όπου τα σωζόμενα ερείπια τείχους και πύργου, μαρτυρούν την ύπαρξη αρχαίου μεγάλου φρουρίου .

Όλα αυτά εγκαταλείφθηκαν αργότερα, όταν έφτασε εδώ ο πρώτος κτήτορας της Μονής,
ο Άγιος Γερμανός (518 μ.Χ.),
ο οποίος από πολύ νεαρή ηλικία ασκήτεψε στους Αγίους Τόπους ,στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, πλησίον του Ιορδάνη ποταμού.

Από τότε και για αρκετούς αιώνες η ιστορία της Εικοσιφοίνισσας είναι τελείως άγνωστη.

Αρχαιολογικές ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι κατά τον 11ο αιώνα κτίσθηκε ξανά το ‘Καθολικό’’ της Μονής.

Κατά την περίοδο αυτή η Μονή έγινε ‘‘Σταυροπηγιακή’’, δηλαδή εξαρτιόταν απ’ ευθείας από τον Οικουμενικό Πατριάρχη .

Νέα λάμψη γνώρισε το Μοναστήρι το έτος 1472, όταν σ’ αυτό αποσύρθηκε, παραιτηθείς από το θρόνο του, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Άγιος Διονύσιος, που θεωρείται ο δεύτερος κτήτορας της Ιεράς Μονής .

Κατά το μακρύ διάστημα της παραμονής του στην Μονή ανήγειρε πολλά κτίσματα και επισκεύασε παλαιά.
Στην εποχή του το Μοναστήρι απέκτησε μεγάλη ακμή και αίγλη.

Έτσι ,σύμφωνα με πληροφορία ενός κατάστιχου του 16ου αιώνα το έτος 1507 ζούσαν στην Μονή 24 Ιερομόναχοι, 3 Ιεροδιάκονοι και 145 Μοναχοί.
Αυτοί διέτρεχαν στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη και ενίσχυαν την πίστη των Χριστιανών. Η δράση τους αυτή προκάλεσε την οργή των Τούρκων που στις 25 / 8 / 1507 κατασφάξανε και τους 172 μονάζοντες .

Δεν κατέστρεψαν το ναό και τα κτίρια, όμως η Μονή παρέμεινε ακατοίκητη επί 13 χρόνια .
Μετά από το τραγικό συμβάν της σφαγής, το Οικουμενικό Πατριαρχείο πέτυχε το 1510 να λάβει άδεια του Σουλτάνου για την αναδιοργάνωση της Μονής.

Έτσι, με τη βοήθεια δέκα Μοναχών του Άγιου Όρους, μέσα σε δέκα χρόνια προσήλθαν να μονάσουν στη Μονή 50 Μοναχοί, Διάκονοι και Ιερομόναχοι, που είχαν και τη διακυβέρνηση του Μοναστηριού.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, η Μονή είχε γίνει πνευματικό και εθνικό κέντρο της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Εδώ, ελθών από τις Σέρρες ο Εμμανουήλ Παπάς όρκισε τους οπλίτες και κήρυξε την Επανάσταση .

Στην Ιερά Μονή λειτουργούσε περίφημη Ελληνική Σχολή. Ιδιαίτερα αξιόλογη ήταν η Βιβλιοθήκη της Εικοσιφοίνισσας.
Πριν την λεηλασία της από τους Βουλγάρους, το 1917, περιελάμβανε 1300 τόμους βιβλίων. Ορισμένα χειρόγραφα ήταν μεγάλης αρχαιολογικής αξίας.
Κατά τους αιώνες αυτούς της ακμής,  επισκευάστηκαν και αναγέρθηκαν πολλά κτίσματα της Μονής.

Κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, αντιμετώπισε σοβαρές δυσκολίες:

το 1845 πυρκαγιά αποτέφρωσε τη δυτική και βόρεια πλευρά  ενώ 
το 1864 επιδημία χολέρας αποδεκάτισε τους Μοναχούς. 

Για την ανόρθωση των καταστροφών φρόντισε ο Μητροπολίτης Δράμας Χρυσόστομος.

Το 1917, οι Βούλγαροι σύλησαν τους ανεκτίμητους εθνικοθρησκευτικούς θησαυρούς της Μονής.

Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο,πάλι οι Βούλγαροι έβαλαν φωτιά και τα οικοδομήματα της Μονής κάηκαν.
Η ανοικοδόμηση της Μονής ξεκίνησε το 1965 και τελείωσε μέσα σε 15 χρόνια, παίρνοντας τη μορφή που έχει τώρα.

Σήμερα, η Μονή έχει 25 Μοναχές.
Γιορτάζει στις 15 Αυγούστου στη μνήμη της Παναγίας Θεοτόκου, στις 14 Σεπτεμβρίου στη μνήμη του Τιμίου Σταυρού και στις 21 Νοεμβρίου στη μνήμη των εισοδίων της Θεοτόκου.

ΚΤΙΣΜΑΤΑ

Η κυρίως Μονή στο κέντρο έχει τον επιβλητικό ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου και περιλαμβάνει το Ηγουμενείο, 

τα κελιά των μοναζούσων, 

το Αρχονταρίκι, 

το παρεκκλήσι της Αγ. Βαρβάρας με το Αγίασμα, 

το Μουσείο,

την Τράπεζα, 

τα εργαστήρια

 και συναφείς εγκαταστάσεις ,ενώ όλο το συγκρότημα το περιβάλλει υψηλό τείχος. 

Προ της Μονής υπάρχει πλατεία και κοντά σ’ αυτή βρίσκεται το μνημείο των 172 Μοναχών που σφαγιάστηκαν το 1507.

Στον εξωτερικό τοίχο υπάρχει καλλιμάρμαρο προσκυνητάρι,
κάτω από το οποίο υπάρχει Αγίασμα.
Στη συνέχεια υπάρχει το ναϊδριο των Αγίων Αναργύρων .

Στην νοτιοανατολική γωνία του ναού υψώνεται μεγαλοπρεπές κωδωνοστάσιο. Έξω και πάνω από τα τείχη της Μονής ,προς Ανατολάς, βρίσκονται ο παλαιός ανεμόμυλος και το ‘‘στασίδιον της Παναγίας’’ με μικρό προσκυνητάρι .
________________________________________