Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2009

Η "σλαβική πλευρά" της Μακεδονίας

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Είναι γνωστό πως οι σλαβικοί λαοί αποτελούν ένα τεράστιο κομμάτι του συνολικού πληθυσμού της γηραιάς ηπείρου. Με την προσθήκη σε αυτό, της Ρωσικής Ομοσπονδίας ,το κομμάτι μεγεθύνεται ιδιαίτερα.
Οι Σλάβοι έχουν συνείδηση της κοινής καταγωγής τους και επιδιώκουν τη σύσφιξη των σχέσεων με διάφορες κοινωνικές και διακρατικές εκδηλώσεις. Είναι γνωστά τα περίφημα πανσλαβιστικά συνέδρια, όπου σλάβοι διανοητές και ερευνητές όλων των επιπέδων διακοινώνουν τις απόψεις και θέσεις τους σε τομείς όπως οι αρχαιολογία, η ιστορία ή πολιτική και ό,τι άλλο εμπίπτει στο σλαβικό ενδιαφέρον και σχεδιασμό.

Ποιοι είναι οι σλαβικοί λαοί

Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2009

81 Μακεδονικές οργανώσεις ζητούν το αυτονόητο

http://taxalia.blogspot.com/2009/11/81.html

81 Μακεδονικές οργανώσεις ζητούν το αυτονόητο



Εν όψει της συζήτησης του Δεκεμβρίου, στο Συμβούλιο κορυφής της Ε.Ε. για τη χορήγηση ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων του κράτους των Σκοπίων, καθώς και στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ του ιδίου μηνός, οι Μακεδονικές Οργανώσεις εξωτερικού και εσωτερικού εξέδωσαν το παρακάτω ψήφισμα:

ΨΗΦΙΣΜΑ
Οι Μακεδονικές Οργανώσεις καθώς και οι φορείς που υποστηρίζουν τις θέσεις και τις απόψεις των τριών εκατομμυρίων Μακεδόνων, τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό, έχοντας επίγνωση της κρισιμότητας στην οποία έχει περιέλθει η διαπραγμάτευση για το όνομα της ΠΓΔΜ, καλούν την Κυβέρνηση καθώς και...
τους πολιτικούς Αρχηγούς και Βουλευτές όλων των κομμάτων, όπως διαφυλάξουν τα εθνικά συμφέροντα και την εθνική αξιοπρέπεια από την επιβουλή των Σλάβων των Σκοπίων κατά της Ιστορίας και του Πολιτισμού της Μακεδονίας και συνακόλουθα της Ελλάδος.



ΔΗΛΩΝΟΥΝ ότι δεν πρόκειται να δεχθούν την συμπερίληψη του όρου Μακεδονία στο όνομα του κράτους των Σκοπίων.

ΖΗΤΟΥΝ από την Κυβέρνηση να εγκαταλείψει την πολιτική του γεωγραφικού προσδιορισμού και να συμπεριλάβει στη διαπραγμάτευση και τα ζητήματα του καθορισμού της ονομασίας του έθνους, της υπηκοότητας και της γλώσσας, ώστε να αποτραπεί η χρήση του όρου Μακεδονία.
ΚΑΛΟΥΝ την Κυβέρνηση να αρνηθεί την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ΠΓΔΜ, καθώς και την ένταξή της στο ΝΑΤΟ ή σε άλλους Διεθνείς Οργανισμούς, στους όποίους η χώρα μας έχει το δικαίωμα της αρνησικυρίας, προτού λυθούν τα προβλήματα του ονόματος, της εθνότητας, της υπηκοότητας και της γλώσσας.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ: όσες ενημερώθηκαν και απάντησαν από 9/11 έως 17/11/2009:
Συνέχεια..Παμμακεδονική Ένωση Αμερικής
Παμμακεδονική Ένωση Αυστραλίας
Παμμακεδονική Ένωση Καναδά
Παμμακεδονική Ένωση Ευρώπης
Μακεδονικά Τμήματα Αφρικής
Κέντρο Μακεδονικών Σπουδών (ΗΠΑ)
Διεθνές Ίδρυμα Μνημείου Μεγάλου Αλεξάνδρου
Φιλόπτωχος Αδελφότης Ανδρών Θεσσαλονίκης
Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών Θεσσαλονίκης
Σωματείο ΑΧΕΠΑ «Μέγας Αλέξανδρος»
Φίλοι του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα
Περιφερειακή Εφορεία Προσκόπων Θεσσαλονίκης
Πανελλήνιος Ομοσπονδ. Μικρασιατικών Σωματείων
Ροταριανός Όμιλος Θεσσαλονίκης
Παμμακεδονική Οργάνωση Γυναικών
Σωματείο Φίλων Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης
Λέσχη Ελλήνων Καταδρομέων
INNER WHEEL
LIONS Εγνατίας
Σύλλογος Φίλες της ΕΛΕΠΑΠ
Μέριμνα του Παιδιού
Λαογραφική Εταιρεία Νομού Πέλλας
Κίνηση Δημοτών Έδεσσας «Ίων Δραγούμης»
Σύλλογος Φίλων Αρχαιοτήτων Έδεσσας «Οι Τημενίδες»
Φιλεκπαιδευτικός Όμιλος Φλωρίνης «Αριστοτέλης»
Φιλανθρωπικός Σύλλογος «Φίλοι Νεότητας Υπαίθρου»
Ινστιτούτο «Αριστοτέλης»
Στέγη Μακεδονικού Πολιτισμού
Καρίπειο Ίδρυμα Μελετών Μακεδονίας – Θράκης
Ίδρυμα Φιλόπτωχου Αδελφότητας Κυριών Θεσσαλονίκης
Ίδρυμα Δημητρίου και Μαρίας Δελιβάνη
Βοήθεια Ζωής προς το Ειδικό Παιδί
Φίλες Ορφανοτροφείου «Μέλισσα»
Οι εν Χριστώ Φίλοι των Μαθητών του χωριού
Θυγατέρες της Πηνελόπης «Ολυμπιάδες»
Μορφωτικός Σύλλογος Ίδα «Ιων Δραγούμης»
Ιδρυτικός Σοροπτιμιστικός Όμιλος
Σοροπτιμιστικός Όμιλος «Βυζάντιο»
Σύλλογος Πολυγυρινών
Σύλλογος Καστοριέων κυριών «Το Κέλετρον»
Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης
Πανελλήνιος Ομοσπονδία Θρακικών Σωματείων
Ομοσπονδία Δυτικομακεδονικών Σωματ. Θεσ/νίκης
Παμμακεδονική Συνομοσπονδία Αθηνών
Πανελλήνιος Ομοσπονδία Ειδικών Δυνάμεων
Λύκειο Ελληνίδων Θεσσαλονίκης
Παγκρήτια Αδελφότης Μακεδονίας
«Ομάδα 21» Μακεδονίας – Θράκης
Ένωση Ποντίων Μακεδονίας
Μέριμνα Ποντίων Κυριών
Σωματείο «Παναγία Σουμελά»
Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού Περιφέρειας Θεσ/κης
Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματ. Ανατ. Ρωμυλίας
Σύνδεσμος Θεσσαλονικέων (Αθήνας)
Ηπειρωτική Εστία
Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης
Σύλλογος Κοζανιτών «Ο ?γιος Νικόλαος»
Σύλλογος των εν Θεσσαλονίκης Μπαλτζανών
Κυνηγετικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης
Πανελλήνιος Σύλλογος Απογόνων Μακεδονομάχων «Ο Παύλος Μελάς»
Σύλλογος «Ο Αίσωπος»
Σύλλογος Λημνίων Θεσσαλονίκης «Ο Ήφαιστος»
Πολιτιστικός Σύλλογος Κάτω Γραμματικού «Πατριάρχης Χρύσανθος»
Βοϊακή Εστία
«Ιωνική Εστία» Θεσσαλονίκης
Σύλλογος Σαρακατσαναίων Θεσ/νίκης «Η Ένωσις»
Σύνδεσμος Μοναστηριωτών «Καρτερία»
Σύλλογος Σιατιστέων
Σύλλογος Τσοτιλιωτών και φίλων Τσοτιλίου
Σύλλογος Απογόνων Μακεδονομάχων Ν. Πέλλας
Μακεδονικός Χορ. Πολιτιστικός Σύλ.«Αμύντας»
Σωματείο «?γιος Βασίλειος - Βασιλειάδα»
Σύνδεσμος Μοναστηριωτών «Η Ελπίς»
Σύλλογος Απανταχού Πισοδεριτών «Η Αγία Τριάς»
Ιστορική & Λαογραφική Ετ. Γιαννιτσών Ο Φίλιππος
Σπίτι της Ευρώπης
Ένωση Ρουμελιωτών Βορ. Ελλάδος
Μορφ/κός Περιβ/ικός Όμιλος Πέλλας Αρχαία Πέλλα
Πολιτιστική Εταιρεία Πανελλήνων «Μακεδνός»
Ομοσπονδία Συλλόγων Κεντρικής Μακεδονίας
Όμιλος Πολιτιστικής Ανάπτυξης Θες/νίκης

Το ψήφισμα εστάλη στους κ.κ. Πρόεδρο Δημοκρατίας, Υπουργούς, βουλευτές, Έλληνες ευρωβουλευτές και ΜΜΕ.


Μύθοι και κατασκευή του «μακεδονικού έθνους»

Τ. ΚΑΤΣΙΜΑΡΔΟΣ

Με ιστορικούς όρους η «Μακεδονία», όπως χρησιμοποιούν τον όρο οι γείτονές μας, δηλαδή ως μια εθνοτική ταυτότητα στο σύνολο του γεωγραφικού χώρου της Μακεδονίας, είναι μια σχετικά νέα κατασκευή. Καταρχήν εξυπηρετούσε εσωγιουγκοσλαβικές σκοπιμότητες.

Η γέννηση του «μακεδονικού έθνους» από τους περισσότερους ιστορικούς (Ελληνες και ξένους) τοποθετείται το 1943-1944.

Με την ίδρυση της Αντιφασιστικής Συνέλευσης Εθνικής Απελευθέρωσης Μακεδονίας και του Μακεδονικού ΚΚ πρώτα και ύστερα της Λαϊκής Δημοκρατίας Μακεδονίας στα όρια της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας. Μέχρι τότε δεν γίνεται λόγος για ενιαία «μακεδονική εθνότητα» στον γεωγραφικό χώρο της Μακεδονίας. Με οποιονδήποτε τρόπο κι αν οριοθετηθεί από την αρχαιότητα ως τα οθωμανικά χρόνια.


Στη διάρκεια του μεσοπολέμου βρίσκεται σε χρήση ο όρος «μακεδονικός λαός», αλλά αυτός δεν έχει εθνικό περιεχόμενο. Περιλαμβάνει Σέρβους, Ελληνες, Βούλγαρους, Αλβανούς, Τούρκους, Βλάχους και όσους κατοικούν στον γεωγραφικό χώρο της Μακεδονίας, που είναι μοιρασμένος σε Ελλάδα, Βουλγαρία και σε Γιουγκοσλαβία.

Πριν από την έκρηξη του Β Παγκοσμίου Πολέμου ο όρος «Μακεδόνες» θα χρησιμοποιηθεί από τους Γιουγκοσλάβους κομμουνιστές ως δηλωτικό των σλαβόφωνων κατοίκων της γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας. Αλλά και τότε το Γιουγκοσλαβικό ΚΚ δέχεται την ύπαρξη πολλών εθνοτήτων στον χώρο. Αρχίζει η σύγχυση του γεωγραφικού ονόματος της Μακεδονίας με τους σλαβόφωνους.
Κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο κι ενώ το έδαφος της γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας βρίσκεται υπό την κατοχή της φασιστικής Βουλγαρίας, η σύγχυση θα γενικευτεί. Μακεδόνας για τους Γιουγκοσλάβους θα τείνει να είναι κάθε σλαβόφωνος σ' όλο τον γεωγραφικό χώρο της Μακεδονίας.

Απορία Δημητρόφ

Οταν, πια, μετά την απελευθέρωση και την ανακήρυξη της Ομόσπονδης Γιουγκοσλαβίας από τον Τίτο γίνεται, επισήμως, λόγος, για ξεχωριστή μακεδονική εθνότητα ο ηγέτης της Βουλγαρίας Δημητρόφ εμφανίζεται στο ημερολόγιό του ν αναρωτιέται: «Μιλάμε για μακεδονικό έθνος ή για μακεδονικό πληθυσμό που αποτελείται από Βουλγάρους, Ελληνες και Σέρβους; Υπάρχει μακεδονικό έθνος και αν ναι πού και πώς;».
Ενώ, όμως, ο Δημητρόφ απορούσε, ο Τίτο προχωρούσε στην κατασκευή της «μακεδονικής εθνότητας». Μέχρι τότε υπήρχε ένα ομόσπονδο κράτος με τ όνομα Μακεδονία. Είχε το δικό του έδαφος και τα δικά του όργανα εξουσίας, έπρεπε να έχει και τη δική του ιστορία. Ν αποκτήσει «εθνική συνείδηση», γλώσσα, εκπαίδευση, πολιτισμό...
Ετσι, προέκυψε μια τυπική περίπτωση οικοδόμησης ενός έθνους από ένα κράτους. Το φαινόμενο δεν είναι μοναδικό ούτε στην Ευρώπη, κατά τη διαδικασία της συγκρότησης των εθνών- κρατών το 19ο αιώνα. Ούτε και στον κόσμο.
Αλλωστε, «τα περισσότερα κράτη πιστεύουν ότι έχουν αρχαία καταγωγή, ένα ιστορικό υπόβαθρο που τα βοηθά να δημιουργήσουν μια ισχυρή εθνική ταυτότητα και περηφάνια...»
Το ιστορικό πρόβλημα με τη FYROM δεν είναι τόσο η παραχάραξη και ο σφετερισμός της Ιστορίας των γειτόνων της, ούτε οι ιστορικοί ερασιτεχνισμοί περί της αρχαίας Μακεδονίας. Αλλά ότι η διαδικασία κατασκευής της «μακεδονικής ταυτότητας», μετά τη συγκρότηση της ομόσπονδης γιουγκοσλαβικής δημοκρατίας, συνυφαίνεται με «φαντάσματα» περί ενιαίας εθνοτικά Μακεδονίας και με ανύπαρκτες σήμερα μειονότητες σε άλλες χώρες. Ετσι, όμως, το «δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού» μπορεί να μεταλλάσσεται σε κάτι σαν «επεκτατικό δικαίωμα»...

Η αρχή και ο πρώτος στόχος

Από το 1944 και μετά η Γιουγκοσλαβία του Τίτο αποδύθηκε σε τεράστια προσπάθεια δημιουργίας μακεδονικής ιστορίας, παράδοσης και γλώσσας, λαϊκού πολιτισμού, πανεπιστημίου, ακαδημίας και όποιου άλλου στοιχείου ταυτοποιεί ένα έθνος-κράτος. Κεντρικός άξονας ήταν ότι οι Σλάβοι της Μακεδονίας αποτελούν χωριστή εθνότητα και άρα εντάσσονταν ισότιμα με τους Σέρβους, Κροάτες και τις άλλες εθνότητες στη μεταπολεμική γιουγκοσλαβική ομοσπονδία. Αμεση επιδίωξη ήταν ο πλήρης έλεγχος του χώρου και η ενσωμάτωση ενός πληθυσμού, που «λοξοκοίταξε», λόγω σύνθεσης και δεσμών, προς τη Βουλγαρία


Οι ηγέτες των σοσιαλιστικών δημοκρατιών της πάλαι ποτε Γιουγκοσλαβίας

Η συνέχεια και η αλλαγή

Η τιτοϊκή ιδέα της «μακεδονικής εθνότητας» για εσωγιουγκοσλαβικούς λόγους στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια γρήγορα διευρύνθηκε. Συμπεριέλαβε στην ουσία, αν και με διάφορους αντιφατικούς τρόπους, όλους τους σλαβόφωνους πληθυσμούς της Ελλάδας και της Βουλγαρίας. Στόχος ήταν η προετοιμασία και η εδραίωση ηγεμονικού ρόλου της Γιουγκοσλαβίας στα μεταπολεμικά Βαλκάνια. Τα σχέδια, όμως, αυτά για πολλούς και διάφορους λόγους (ρήξη Βελιγραδίου-Μόσχας, κατάσταση στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία) προς τα τέλη της δεκαετίας του 1940 θα ναυαγήσουν και θα εγκαταλειφθούν.

Η μετάλλαξη του ζητήματος

Ενώ με την έναρξη της δεκαετίας του 1950 δεν υφίσταται «Μακεδονικό», τουλάχιστον ως πρόβλημα αμφισβήτησης του status quo, αρχίζει να κυοφορείται ένα άλλο νέο μακεδονικό. Αποκλήθηκε «μακεδονισμός» και βασική επιδίωξη ήταν η μετάλλαξη των κατοίκων της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας Μακεδονίας σε «Μακεδόνες», μέλη του ευρύτερου «μακεδονικού έθνους». Τέσσερις δεκαετίες μετά, με τον τεμαχισμό της Ομόσπονδης Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, θ αποδειχτεί ότι η μετάλλαξη ήταν επιτυχής. Με την εμφάνιση της ανεξάρτητης «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» ένα ακόμη Μακεδονικό ζήτημα θα εμφανιστεί στα Βαλκάνια...

Η γεωγραφική διαίρεση της Μακεδονίας
Μετά το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου (καλοκαίρι 1913) ο διαφιλονικούμενος χώρος της γεωγραφικής Μακεδονίας (χώρος αρχαίας Μακεδονίας συν εδάφη που προστέθηκαν από τη διευρυμένη οθωμανική διοικητική διαίρεση) διαμοιράστηκε στα τρία βαλκανικά κράτη. Η νότια ζώνη και η μισή περίπου μεσαία επιδικάστηκε στην Ελλάδα. Τα υπόλοιπα εδάφη του ευρύτερου μακεδονικού χώρου περιέρχονταν στη Σερβία και τη Βουλγαρία. Πρόκειται για τη σημερινή κατανομή, με μερικές μικρές τροποποιήσεις μετά το τέλος του Α Παγκοσμίου Πολέμου (1919):
-Ελλάδα: έκταση 34.603 τ.χ. ποσοστό 51,57%
-Γιουγκοσλαβία: έκταση 25.774 τ.χ. ποσοστό 38,32%
-Βουλγαρία: έκταση 6.789 τ.χ. ποσοστό 10,11%
Το ελληνικό ποσοστό αντιστοιχεί περίπου στα όρια της ιστορικής Μακεδονίας των κλασικών χρόνων. Εδάφη της (οι υπολογισμοί είναι ελαστικοί, αλλά σε κάθε περίπτωση μιλούν για μερικές δεκάδες χιλιόμετρα) περιλήφθηκαν στα μέρη που επιδικάστηκαν σε Γιουγκοσλαβία (Σερβία) και Βουλγαρία.
Το πρόβλημα, που έμενε ανοιχτό και θα λυθεί τα επόμενα χρόνια, με τις μετακινήσεις, τις ανταλλαγές πληθυσμών και την εθελουσία ή καταναγκαστική αφομοίωση, ήταν πως ελληνικοί πληθυσμοί παρέμεναν στα σερβικά και βουλγαρικά εδάφη. Ενώ σλαβικοί και μουσουλμανικοί στα ελληνικά. Κι αυτό, όμως, διευθέτησε οριστικά η Ιστορία εδώ και πάνω από μισό αιώνα ...

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΔΙΑΚΗΡΥΞΕΙΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ

1944: Η πρώτη Αντιφασιστική Συνέλευση για την Απελευθέρωση του Μακεδονικού Λαού. Η διακήρυξή της για «τα βασικά δικαιώματα του πολίτη της δημοκρατικής Μακεδονίας» θεωρείται η ιδρυτική πράξη του ανεξάρτητου μακεδονικού κράτους. Ανακήρυξη της Λαϊκής Δημοκρατίας.
1945: Στο πλαίσιο της Γιουγκοσλαβίας των ομόσπονδων κρατών (Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κροατία, Μακεδονία, Μαυροβούνιο, Σερβία, Σλοβενία-Κόσοβο και Βοϊβοδίνα είναι αυτόνομες περιοχές ως τμήματα της Σερβίας) συγκροτείται η πρώτη εθνική κυβέρνηση της ΛΔΜακεδονίας. Επικεφαλής είναι ο Μετόντια Αντόνοφ- Τσέντο.
1991: Διακήρυξη της ανεξαρτησίας της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» από τη Βουλή της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (Ιανουάριος). Στο πρώτο σύνταγμα της νέας χώρας (Απρίλιος) γίνεται αναφορά «σε δικαιώματα του μακεδονικού λαού στις γειτονικές χώρες».

19ος και 20ός ΑΙΩΝΑΣ
Βαλκανικοί πόλεμοι και Συνθήκη Βουκουρεστίου

Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι του 1912-1913 παρουσιάζονται από τις επίσημες και ημιεπίσημες πηγές της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» ως ένας αγώνας δρόμου για την κατάκτηση των εδαφών της Μακεδονίας. Ο καθένας από τους τρεις στρατούς (Ελληνικός, Σερβικός, Βουλγαρικός) προσπαθούσε να καταλάβει όσο το δυνατόν περισσότερα εδάφη και όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Το συνολικό αποτέλεσμά τους κρίνεται μοιραίο και ατυχές συνολικά για τη Μακεδονία.
Με αυτή την έννοια είναι ενδεικτικό ένα συμπερασματικό σχόλιο του Πέταρ Στογιάνοφ στο έργο «Η Μακεδονία στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων και τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο» (που εκδόθηκε από το Ινστιτούτο Εθνικής Ιστορίας της ΣΔΜ): «...για τον μακεδονικό λαό ο Α Βαλκανικός Πόλεμος σήμανε απλώς μια αλλαγή αφεντικών, με τη διαφορά ότι, μετά το 1912, τα νέα αφεντικά συνέχισαν και ενίσχυσαν την παλαιά πολιτική αφομοίωσης για να εξαφανίσουν τον μακεδονικό λαό ως αυτόνομη εθνική οντότητα στα Βαλκάνια, κάτι το οποίο οι Τούρκοι δεν είχαν επιδιώξει ποτέ στους πέντε αιώνες της κυριαρχίας τους...».
Οσο για τον Β' Βαλκανικό Πόλεμο, αυτός οφείλεται στη δίψα των συμμάχων και τις απογοητεύσεις για εκείνα που είχαν πετύχει κατά τον Α Βαλκανικό, σε σύγκριση με τις προσδοκίες για το τι ανήκε «φυσιολογικά» στον καθένα από τη Μακεδονία.
Το συμπέρασμα εδώ είναι πως τα μοναδικά πραγματικά θύματα της σύγκρουσης «των σοβινιστικών βαλκανικών εθνικισμών» ήταν και παραμένουν η Μακεδονία και ο μακεδονικός λαός...
Η έμφαση για την περίοδο αυτή δίνεται στα μέτρα για «την αφομοίωση των Μακεδόνων που πήραν τα νέα αφεντικά, στην καταστροφή εκατοντάδων χωριών και πόλεων, στην εκδίωξη του πληθυσμού που αναγκάστηκε να μεταναστεύσει, στην αλλαγή των ονομάτων σε βουλγαρική, ελληνική και σερβική μορφή, στην εισαγωγή άλλων γλωσσών στα σχολεία» κτλ. Ολες αυτές οι αδικίες σφραγίστηκαν με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου (1913). Η Μακεδονία βρίσκεται από τότε υπό τριπλή κατοχή (ελληνική, σερβική και βουλγαρική). Το καθεστώς αυτό θα συνεχιστεί ως την ανακήρυξη της Λαϊκής (κατοπινά Σοσιαλιστικής) Δημοκρατίας στο πλαίσιο της Ομόσπονδης Γιουγκοσλαβίας. Τότε υποτίθεται ότι αίρεται εν μέρει η ιστορική αδικία.
Το τέλος των βαλκανικών πολέμων αποτελεί το βασικό κλειδί για τη σλαβομακεδονική αφήγηση της Ιστορίας. Η «κατακτητική φύση τους» και η «τραγική έκβαση» της συνθήκης του Βουκουρεστίου παραμένουν τα τελικά συμπεράσματα, που τροφοδότησαν την κατασκευή εθνικής ταυτότητας των γειτόνων μας.

Η... γέννησή του
Τα «υλικά δημιουργίας» Προϊστορίας και Ιστορίας

Την περασμένη Κυριακή είχαμε δει μερικούς από τους βασικούς μύθους, με τους οποίους κατασκευάζεται η μακεδονική «εθνική συνείδηση» των γειτόνων μας. Προς άρση τυχόν παρεξηγήσεων πρέπει να υπογραμμιστεί πως η μυθολογία και η κατασκευή της Ιστορίας, στο έναν ή άλλο βαθμό, δεν είναι προνόμιο της σλαβομακεδονικής ιστοριογραφίας. Τα βασικά υλικά κατασκευής της Προϊστορίας και Ιστορίας του «μακεδονικού έθνους» θα μπορούσαν, κάπως απλουστευμένα, να συνοψιστούν στα εξής:
1. Οι αρχαίοι Μακεδόνες ανήκαν σε μη ελληνικά φύλα και δεν μιλούσαν Ελληνικά.
2. Οι Σλάβοι ήρθαν στη γεωγραφική περιοχή της Αρχαίας Μακεδονίας (7ος αιώνας) και αναμείχτηκαν με τους αυτόχθονες (Μακεδόνες - μη Ελληνες κ.ά.) της περιοχής. Διαμόρφωσαν τους αιώνες που ακολούθησαν (βυζαντινούς και οθωμανικούς) κάποια μακεδονική «ταυτότητα».
3. Καθυστέρησαν ν αποκτήσουν εθνική (μακεδονική) συνείδηση, όπως οι άλλοι βαλκανικοί λαοί κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας (15ος - 19ος αιώνας). Γι αυτό και δεν διεκδίκησαν την απελευθέρωσή τους ως διακριτή εθνική οντότητα. Ετσι για παράδειγμα εξηγείται πως δεν έγινε μακεδονική επανάσταση, όπως ελληνική, σερβική, βουλγαρική.
4. Προς το τέλος του 19ου αιώνα, μέσα από «επαναστατικές διαδικασίες», τελικά αποκτήσανε «εθνική αστική τάξη», χωριστή εθνική ταυτότητα, αλλά αυτό δεν στάθηκε δυνατόν να εκφραστεί και εδαφικά, με τη δημιουργία ενός μακεδονικού κράτους...
Κάθε μια από τις βαλκανικές χώρες, που είχαν στο μεταξύ συγκροτηθεί (Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία, Μαυροβούνιο), «αγωνιζόταν να επιβληθεί στα Βαλκάνια και να εξασφαλίσει οικονομική και πολιτική κυριαρχία στη Μακεδονία, η οποία καλύπτει το κεντρικό και σημαντικότερο από οικονομική άποψη τμήμα των Βαλκανίων, μέσω του οποίου διέρχονται όλες οι επικοινωνίες.
Καταλαμβάνοντας τη Μακεδονία επιθυμούσαν να αποκτήσουν εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα εύφορης γης, που παρήγαν περίπου ένα δισεκατομμύριο κιλά σιτηρά...».
Το απόσπασμα προέρχεται από την «Ιστορία του μακεδονικού λαού» του Ινστιτούτου Εθνικής Ιστορίας της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας Μακεδονίας και εκφράζει μέχρι σήμερα την επίσημη Ιστορία (από το ίδιο τρίτομο έργο αντλούνται και άλλα στοιχεία για την πορεία του «μακεδονικού λαού» τα επόμενα χρόνια).


Τρίτη 3 Νοεμβρίου 2009

Ο Γόρδιος Δεσμός του Μακεδονισμού και οι ιστορικές μας ευθύνες

Επιμέλεια: Γιώργος Εχέδωρος

Διαβάζω ένα παλιό αφιέρωμα εφημερίδας και αναρωτιέμαι: Αυτός ο λαός, οι Σλαβομακεδόνες, μόνος του αποφάσισε να πετάξει τους πραγματικούς προγόνους του στα χαντάκια του παρελθόντος και να ανασύρει τους νέους προγόνους του από την αρχαία Μακεδονία;
Ο θρύλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου υπάρχει σε όλους τους λαούς της ανατολής. Σε τέτοια ένταση μόνο στην Ευρώπη παρουσιάστηκε πρώτα το δέκατο ένατο αιώνα στους Βουλγάρους και τώρα στο συνονθύλευμα των σλάβικων φυλών της Μακεδονίας.
Παραθέτουμε το κείμενο, και αν δεν σας φανεί κουραστικό, διαβάστε το, θα αντιληφθείτε πως εμείς, οι Έλληνες, τους σπρώξαμε στο Μακεδονισμό που γιγαντώθηκε και έγινε γόρδιος δεσμός των ημερών μας.
Και αν υπάρξουν κάποιες ενστάσεις για το κείμενο, ας μην ξεχνάμε πως όταν γράφηκε δεν υπήρχαν τα σημερινά δεδομένα…


alexander Ο Γόρδιος Δεσμός του Μακεδονισμού και οι ιστορικές μας ευθύνες

Μεγαλέξανδροι όλων των χωρών

Δεν είναι μόνο η γοργόνα, η αδελφή του Μεγαλέξανδρου, που ανησυχεί για την τύχη του στρατηλάτη. Το ίδιο ενδιαφέρον επιδεικνύουν, από το θάνατό του μέχρι και σήμερα, κράτη, εθνότητες και λαοί με διαφορετικές καταβολές και ανταγωνιστικές σχέσεις. Ποιος ευθύνεται για το μπέρδεμα που κινδυνεύει να καταντήσει νέος “γόρδιος δεσμός”;

Ενας μύθος με κέρατα

Μισή δεκαετία έχει πια κυλήσει από τις μέρες που η συλλογική αγωνία για την απώλεια του Μεγαλέξανδρου σήμανε το ουσιαστικό τέλος της Μεταπολίτευσης στη χώρα μας, κι όμως η μορφή του μακεδόνα βασιλιά δε λέει να βγει από τις σελίδες της (πολιτιστικής, έστω) επικαιρότητας για να επιστρέψει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Τη μια αναλαμβάνει να μας τον θυμίσει ο Ολιβερ Στόουν, που συζητάει με το υπουργείο Πολιτισμού την ιδέα μιας κινηματογραφικής βιογραφίας του εθνικού μας ειδώλου· την άλλη, έχουμε τον καλλιτεχνικό καυγά για κάποιο από τα αγάλματά του · άλλοτε πάλι την παράσταση κλέβει κάποιο από τα επεισόδια του συνεχιζόμενου σίριαλ “ο τάφος στην όαση Σίβα”. Σε περίπτωση ειδησεογραφικής ανομβρίας, τέλος, υπάρχουν πάντα διαθέσιμα τα ρεπορτάζ από τους Καλάς και τις λοιπές φυλές του Ινδοκούχ που πλασάρονται ως οι αυθεντικοί απόγονοι του Ισκαντέρ. Ευτυχώς οι τόνοι έχουν πέσει – σε σχέση τουλάχιστον με την εθνικιστική ψύχωση του 1992-3, όταν ένας 18χρονος μαθητής καταδικαζόταν σε ένα χρόνο φυλακή για τη διανομή προκήρυξης που χαρακτήριζε το διάσημο στρατηλάτη “εγκληματία πολέμου”. Μπορεί έτσι κανείς ν’ αναφερθεί στη διεθνή εικόνα του Αλεξάνδρου χωρίς να θεωρηθεί εξ ορισμού ύποπτος ή, έστω, “εθνικός μειοδότης”…
Οταν το 1935 ο Αλέξανδρος Αλεξάνδρου Πάλλης παρατηρούσε με ενθουσιασμό πως ο μακεδόνας κοσμοκράτορας λατρευόταν σαν εθνικός ήρωας από τους λαούς του ρωσικού Τουρκεστάν (των σημερινών δηλαδή ανεξάρτητων χωρών της Κεντρικής Ασίας) και της Μογγολίας, φρόντιζε να επισημάνει παράλληλα ότι αυτό δεν ήταν παρά ένα μονάχα μέρος των δοξασιών που είχαν ως αντικείμενο το πρόσωπό του:
“παντού απ’ όπου είχε περάσει ο Αλέξανδρος και πιο πέρα ακόμη, η μνήμη του διατηρήθηκε ζωντανή μέσ’ από τους αιώνες, περισσότερο από κάθε άλλου μεγάλου άντρα της Αρχαιότητας”.
Ο συγγραφέας θα θεωρήσει την έκταση της υστεροφημίας αυτής φυσική για την “καταπληκτική σταδιοδρομία του Μεγάλου Μακεδόνα, που κατόρθωσε, σε έντεκα χρόνια μέσα, να καταχτήσει ολόκληρο σχεδόν το γνωστό Αρχαίο Κόσμο”.
Επιχειρεί μάλιστα και ορισμένες διαχρονικές συγκρίσεις, που σήμερα μάλλον θα σοκάριζαν τους πιο ένθερμους από τους λάτρεις του εθνικού μας συμβόλου: “Από όλους τους μεγάλους καταχτητές της Ασίας που ήλθαν ύστερα απ’ αυτόν, μονάχα ο Μογγόλος Τζεγκίζ Χαν και ο Τάταρος Τιμούρ (Ταμερλάνος) – και αυτωνών η ιστορία είναι πολύ πιο πρόσφατη – μπορούνε να συγκριθούνε με τον Αλέξαντρο από άποψη υστεροφημίας” (ιστορική εισαγωγή στη “Φυλλάδα του Μεγαλέξαντρου, επανεκδ.1990, σ.19-20).
Μια λιγότερο εξιδανικευμένη προσέγγιση των πραγμάτων θα εστίαζε ίσως την προσοχή της περισσότερο στους μηχανισμούς που οργάνωσαν τη συλλογική μνήμη σε τέτοια έκταση και διάρκεια. Το κάνει στο πρόσφατο βιβλίο του ο γνωστός αιρετικός ιστορικός Κυριάκος Σιμόπουλος: ο Αλέξανδρος, μας θυμίζει, ήταν ένας από τους πρώτους ηγεμόνες της αρχαιότητας που επέβαλαν τη θρησκευτική λατρεία του προσώπου τους στους υπηκόους τους. Η θεοποίησή του, σύμφωνα με τη φαραωνική παράδοση της Αιγύπτου, ως γιου του Αμμωνα Ρα, μπορεί να συνάντησε την έντονη αντίδραση των συμπολεμιστών του (αντίδραση που, ειρήσθω εν παρόδω, πνίγηκε στο αίμα), αποτέλεσε όμως βάση και μοντέλο για τους απόλυτους μονάρχες που τον διαδέχθηκαν. Η λατρεία του συνεχίστηκε από τους αλληλοσπαρασσόμενους διαδόχους του, που αναζητούσαν σ’ αυτόν μια πηγή ιδεολογικής νομιμοποίησης της δικής τους εξουσίας, κι από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες, που είδαν στο θρύλο του το ιδεώδες πρότυπο για τους εαυτούς τους. Οι επιδράσεις αυτής της οργανωμένης λατρείας -και πολύ λιγότερο η ανάμνηση των πραγματικών ιστορικών περιστατικών- σημαδεύουν άλλωστε τα έργα εκείνα της λαϊκής και λόγιας παράδοσης με βάση και χάρη στα οποία θα διατηρηθεί η εικόνα του Αλέξανδρου στη συλλογική μνήμη των λαών τους επόμενους αιώνες (χοντρικά, μέχρι την εποχή μας και την οργάνωση της μαζικής εκπαίδευσης από τα εθνικά κράτη).
Πρόκειται για διάφορες εκδοχές του λαϊκού αναγνώσματος που, με σημείο εκκίνησης την Αίγυπτο του 2ου ή 3ου αιώνα μ.Χ., κυκλοφόρησε σε 80 παραλλαγές σε 24 γλώσσες (από τα προβηγκιανά και τα ισλανδικά μέχρι τα αρμενικά, τα αιθιοπικά ή τα ινδονησιακά) και στη χώρα μας έγινε γνωστό σαν “η Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου”.
Καθόλου συμπτωματικά, στο παραμύθι αυτό ο μακεδόνας στρατηλάτης εμφανίζεται γόνος όχι του Φιλίππου αλλά του τελευταίου βασιλιά της Αιγύπτου, Νακτεναβώ, που παρασέρνει την Ολυμπιάδα μεταμορφωμένος σε Αμμωνα Ρα!
Από την αναπαράσταση του Αλέξανδρου με κέρατα -όπως απεικονιζόταν και ο “πατέρας του”, Αμμων Δίας- θα του βγει και το όνομα “Δικέρατος” (Δουλ- Καρνέϊν) με το οποίο εμφανίζεται στο Κοράνι και τη λοιπή παράδοση των μουσουλμανικών λαών.
Από κει και πέρα, όπως σημειώνουν οι ερευνητές, κάθε λαός και πολιτισμικό ρεύμα έπλασε και το δικό του Μεγαλέξανδρο, κατ’ εικόναν αυτού και ομοίωσιν: οι μουσουλμάνοι χρονογράφοι τον θέλουν να πολεμά τους απίστους στο όνομα του Ισλάμ και τον στέλνουν για προσκύνημα στη Μέκκα, οι βυζαντινοί κι αιθίοπες χριστιανοί τον βάζουν να χτίζει εκκλησίες και μοναστήρια πριν αναληφθεί στους ουρανούς σαν καλός προφήτης, κάποιοι εβραίοι τον παρουσιάζουν να περιμένει κι αυτός την έλευση του Μεσσία για να του κληροδοτήσει την επίγεια βασιλεία, για τους Φράγκους τέλος δεν είναι παρά ένας ιππότης του κύκλου του Καρλομάγνου…
Αυτό που παρέμεινε σταθερό, πάντως, ήταν η νομιμοποιητική λειτουργία που επιτελούσαν οι σχετικοί θρύλοι σε σχέση με τις υφιστάμενες κοινωνικές και πολιτικές δομές. “Ακόμα και σήμερα”, αναφέρει ο Πάλλης, “οι φύλαρχοι των ορεινών περιφερειών του Αφγανιστάν και των βορειοδυτικών Ινδιών το έχουνε καύχημα πως κατάγονται από τον Αλέξαντρο – τον Ισκάνταρ Δουλ-Καρνέϊν. Την παράδοση αυτή την αναφέρει ο περίφημος Βενετός περιηγητής Μάρκο Πόλο, που ταξίδεψε στην Κεντρική Ασία το 13ο αιώνα, σχετικά με τους εμίρηδες του Μπαντακσάν, στο βόρειο Αφγανιστάν.
Ο Sir Henri Yule το ίδιο λέει για τους φυλάρχους πολλών περιφερειών στα βορειοδυτικά σύνορα των Ινδιών, όπως του Καρατεγκίν, Νταρουάζ, Ροσάν, Σιγνάν, Ουαχάν, Τσιτράλ, Γκιλγκίτ, Σουάτ και Χαλοπόρ”.
Πάνω από μισός αιώνας έχει περάσει από τότε που γράφτηκαν αυτά τα λόγια και νέες δυνάμεις έχουν προστεθεί σε όσα καθορίζουν τη ζωή των “απογόνων του Ισκαντέρ” – από τον τουρισμό μέχρι την έκρηξη των ΜΜΕ.
Oι πατροπαράδοτες δοξασίες λειτουργούν έτσι σ’ ένα εκσυγχρονισμένο σκηνικό.
Σε πρόσφατο ( 29/12/96) αφιέρωμα της “Καθημερινής”, λ.χ., είδαμε να επιστρατεύονται ως πρόσθετα αποδεικτικά στοιχεία για τη μακεδονική καταγωγή των Χούνζα, των Πατάν και των Καλάς … τα σχετικά διαφημιστικά φυλλάδια του πακιστανικού οργανισμού τουρισμού!
Ανάλογες ήταν και οι διαπιστώσεις της ταξιδιώτισσας Κάτιας Αντωνοπούλου στα χωριά των Καλάς, που τις ίδιες μέρες δεχόντουσαν την επίσκεψη κι ενός γιαπωνέζικου τηλεοπτικού συνεργείου: “Τους κάθισαν στη σειρά σ’ έναν πάγκο και τους είπαν ότι θα τους ρωτήσουν έναν έναν τ’ όνομά τους κι αυτοί πρέπει να πουν πως λέγονται Σίκαντερ τάδε. Οι γυναίκες αλλαφιάζονται λίγο αλλά ο πατριάρχης της οικογένειας Μπούμπουρ Χαν τις καθησυχάζει. Το μπάχαλο τους κόστισε τρία διαφορετικά γυρίσματα. (…)
Ο Σαρζάντα όταν του είπα αυτά που έγιναν σήμερα στο σπίτι του Μπούμπουρ Χαν, έβαλε τα γέλια και είπε ότι πολλοί τους δίνουν λεφτά για να πούν τα ίδια” (”Η κυρία Ουίλσον ταξιδεύει”, σ.230-2).

H Συνέχεια στο Echedoros-a Blog