Η υπέρτατη θυσία του Παύλου Μελά για την σωτηρία της Ελληνικής μας Πατρίδος

Του κ. Κων/νου Β. Χιώλου, Διδάκτορος Νομικής – Προέδρου
Εθνικής Ενώσεως Βορείων Ελλήνων

 Ο Μακεδονικός Αγώνας – που άρχισε ουσιαστικά το 1870 που έγινε το Βουλγαρικό Σχίσμα και διήρκεσε μέχρι το 1908, ήτοι 38 έτη – είναι ο μεγαλύτερος Αγώνας του Ελληνικού Έθνους μετά την Επανάσταση του 1821. Κατά την διάρκεια αυτού ο Μακεδονικός Ελληνισμός υπέστη πολλές θυσίες σε ανθρώπινο δυναμικό και περιουσιακά στοιχεία. Παρ’ όλα αυτά, όμως, παρέμεινε ρωμαλέος και ανταποκρίθηκε πλήρως στο εθνικό του χρέος.

Την 4η Μαΐου 1904, δηλαδή πριν από 105 έτη, ιδρύθη στην Αθήνα η μυστική επαναστατική Οργάνωση «το Μακεδονικό Κομιτάτο», από τους Δημήτριο Καλαποθάκη, εκ Μάνης, διευθυντή της εφημερίδος «ΕΜΠΡΟΣ», Νικόλαο Πολίτη, Ιωάννη Δ. Ράλλη, Παναγιώτη Σαρόγλου και άλλους, το οποίος και απεφάσισε την άμεση δράση ενόπλων σωμάτων στην Μακεδονία προς αντιμετώπιση των Βουλγάρων κομιτατζήδων.

Η ίδρυση του «Μακεδονικού Κομιτάτου» εταυτίσθη με την έναρξη της ενόπλου φάσεως του Μακεδονικού Αγώνος, σκοπό δε της ιδρύσεώς του απετέλεσε η εξεύρεση και συλλογή των αναγκαιούντων χρηματικών ποσών δια την συντήρησιν των αγωνιστών που θα απεστέλλοντο στην Μακεδονία.

Ο Μακεδονικός Αγώνας διεξήχθη με ακατάβλητον σθένος και σπανίαν αγωνιστικήν έξαρσιν και ενθουσιασμόν και τελικώς χάρις εις την αρραγή ενότητα σύμπαντος του Ελληνισμού και χάρις και εις την αποφασιστικήν συμβολήν της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, η οποία, ως γνωστόν, προμαχεί πάντοτε εις όλους τους Αγώνας του περιουσίου Ελληνικού μας Εθνους, απέβη νικηφόρος, αποτραπέντος έτσι του θανασίμου κινδύνου αφανισμού που διέτρεξεν τότε η από αμνημονεύτων ετών Ελληνικωτάτη Μακεδονία μας.

Αφετηρία του Μακεδονικού Αγώνος, απετέλεσεν η έλευσις τον Αύγουστον του 1904 εις την Δυτικήν Μακεδονίαν του ανθυπολοχαγού του Ελληνικού Στρατού Παύλου Μελά, η άφιξη του οποίου εκεί ενεθάρρυνε πάρα πολύ τους Έλληνας.

Εις το προσκλητήριον σάλπισμα του Παύλου Μελά ανταποκρίθηκε το Πανελλήνιον. Πρώτη η ηρωοτόκος Κρήτη εις αριθμόν και ποιότητα μαχητών. Ακολουθεί η Μάνη εις θυσίας αίματος γενναίων αγωνιστών. Επονται άλλες περιφέρειες της ελευθέρας και της υποδούλου Ελλάδος με ολιγωτέρους αγωνιστάς, οι οποίοι, όμως, δεν υστερούσαν εις ενθουσιασμόν και πνεύμα αυτοθυσίας.
Ο Παύλος Μελάς, υπήρξεν σύμβολον και πρωτεργάτης του Μακεδονικού Αγώνος, ενώ κατ’ εξοχήν οργανωτής αυτού ήταν ο Λάμπρος Κορομηλάς, Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στην Θεσσαλονίκη. Μεγάλη υπήρξεν, επίσης, η συμβολή εις την επιτυχίαν του Μακεδονικού Αγώνος και του Ιωνος Δραγούμη, Γενικού Προξένου της Ελλάδος στο Μοναστήρι, καθώς και των Μητροπολιτών Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη, Δράμας (και μετέπειτα Εθνοϊερομάρτυρος Μητροπολίτου Σμύρνης) Αγίου Χρυσοστόμου, Μοναστηρίου Ιωακείμ, Κορυτσάς Φωτίου, Γρεβενών Αιμιλιανού, Στρωμνίτσης Γρηγορίου, Μελενίκου Ειρηναίου και πολλών άλλων.

Ο πρόωρος θάνατος του Παύλου Μελά την 13ην Οκτωβρίου 1904, ημέραν Τετάρτην, κατόπιν προδοσίας, εις το χωρίον Στάτιστα  της Καστοριάς (το οποίον σήμερα φέρει το όνομά του), όχι μόνον δεν εκλόνισεν το ηθικόν τωνΜακεδονομάχων, αλλ’ αντιθέτως το ανεπτέρωσεν και διήγειρεν ακόμη περισσότερον τον απανταχού Ελληνισμόν προς συνέχισιν του όλου Αγώνος.

Η υπερτάτη υπέρ της σωτηρίας της φιλτάτης μας Ελληνικής Πατρίδος, που είναι ο υπέρτατος νόμος, θυσία του Παύλου Μελά, συνεκίνησεν βαθύτατα σύμπαντα τον Ελληνισμόν και ο Μακεδονικός Αγώνας, του οποίου ο μεταστάς, ως προελέχθη, υπήρξεν ο κύριος εμπνευστής και πρωτεργάτης, εισήλθεν με τον θάνατόν του, εις νέαν, πλέον έντονον και κρίσιμον φάσιν, με επιστέγασμα την τελικήν νίκην.

Εις ολόκληρον την έκτασιν της Μακεδονίας ο Παύλος Μελάς έγινε πραγματικός θρύλος. Ο λαός με διάφορα δημοτικά τραγούδια και θούρια, ύμνησεν την θυσίαν και τους αγώνας του Εθνομάρτυρος δια την διάσωσιν από τον αφανισμόν του Μακεδονικού Ελληνισμού.

Η δράσις των Ελληνικών Σωμάτων, διήρκεσεν μέχρι του έτους 1908, οπότε η επικράτησις των Νεοτούρκων, η ανακήρυξις την 10ην Ιουλίου του 1908 του Τουρκικού Συντάγματος και η από μέρους των εφαρμογή νέας, πλεόν σκληράς πολιτικής έναντι των υποδούλων εις την Τουρκίαν Εθνών, ωδήγησεν εις την συνένωσιν όλων των Κρατών της Βαλκανικής Χερσονήσου (Ελλάδος, Σερβίας, Μαυροβουνίου και Βουλγαρίας) εις κοινόν αγώνα κατά των Τούρκων και τελικώς εις την κήρυξιν του πολέμου κατά της Τουρκίας.

Η νικηφόρος έκβασις του Μακεδονικού Αγώνος, που τυπικώς έληξεν το έτος 1908, ενθουσίασε τους Έλληνας και προπαρασκεύασε το έδαφος δια νέους θριάμβους του Έθνους μας κατά τους επακολουθήσαντας, επίσης, νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους των ετών 1912-1913, οι οποίοι είχον ως αποτέλεσμα την απελευθέρωσιν της Μακεδονίας και την αναγνώρισιν αυτής ως αναποσπάστου τμήματος της Ελληνικής Επικρατείας που επραγματοποιήθη με την Συνθήκην του Βουκουρεστίου του έτους 1913.

Ημείς οι επιγενόμενοι, οφείλομεν προς τον Παύλον Μελάν και προς όλους γενικώς τους Μακεδονομάχους – τους αξίους αυτούς συνεχιστάς των ευκλεών Αγώνων των ενδόξων προγόνων μας – αιωνίαν ευγνωμοσύνην και εμπνεόμενοι από το φωτεινόν παράδειγμά των, πρέπει να έχωμεν πάντοτε προ οφθαλμών, ως πολύτιμον παρακαταθήκην, τους λόγους που μας εκληροδότησεν ο αείμνηστος Παύλος Μελάς:

«Η Μακεδονία είναι οι πνεύμονες της Ελλάδος και άνευ αυτών η λοιπή Ελλάς δεν δύναται να ζήση!».