ΒΜΑΡΚ(ΒΜΡΟ): Η εξέγερση του Ilinden–Preobrazhenie (Ιλιντεν-Πρεομπράζινιε, Μεταμορφώσεως του Σωτήρος) και η Δημοκρατία της Στράντζα (Αυγ.1903).

Η Makedo-Adriopolitan Currier
 Pavel Genadiev 1903.

  ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΟΝΟΜΑΖΟΝΤΑΝ 

"ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗΣ"

Η εξέγερση του  Ilinden–Preobrazhenie, Ιλιντεν-Πρεομπράζινιε αναφέρεται πολλές φορές στην ελληνική βιβλιογραφία 
κακώς μόνο ως εξέγερση του Ilinden (Ιλιντεν) χωρίς αναφορά στην σχεδόν ταυτόχρονη εξέγερση στη Ανατολική Θράκη και δίδεται η εντύπωση ότι η εξέγερση έγινε μόνο στη Μακεδονία για ευνόητους λόγους.

Την εξέγερση οργάνωσε και εξετέλεσε η

ΒΜΑΡΚ Βουλγαρική Επιτροπή(Κομιτάτο) Μακεδονίας Αδριανούπολης

και όχι η 

ΒΜΡΟ ΕΜΕΟ Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση.

Η ΒΜΡΟ ΕΜΕΟ ιδρύθηκε το 1919 ως διάδοχη κατάσταση της ΒΜΑΡΚ.

Η ΒΜΑΡΚ είναι το Βουλγαρικό Κομιτάτο.

Η ίδια οργάνωση είχει ταυτόχρονη παρουσία και δραστηριότητα και στη Μακεδονία και στη Θράκη. 

Δεν ήταν ούτε 
Μακεδονική ούτε 
θρακική ήταν
βουλγαρική.

Οι βουλγαρικές επαναστατικές οργανώσεις την περίοδο εκείνη  ονομαζόταν με τον γεωγραφικό  προσδιορισμό "ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗΣ".

Αξίζει να ρωτηθεί κανείς αφού η ΒΜΑΡΚ σχεδίασε και συμετείχε και στην εξέγερση στη Θράκη, οι σεντραλιστές ή οι βερχοβιστές , τι επεδίωκαν;
Ήθελαν ανεξάρτητη η αυτόνομη Θράκη-Αδριανούπολη;
Η "Θράκη στους Θρακιώτες" κατά το "Η Μακεδονία στους Μακεδόνες";
Τέτοιο σύνθημα όμως δεν υπήρξε!

Εισαγωγικά:

Το τρίπτυχο ΟΜΟΓΛΩΣΣΟ - ΟΜΟΘΡΗΚΟ - ΟΜΟΕΘΝΕΣ

Μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Βερολίνου  στις 13 Ιουλίου 1878 η Μακεδονία και η Θράκη παρέμειναν υπό οθωμανική κυριαρχία.

Θα θέλαμε να αναφερθούμε στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν μετά την Συνθήκη αυτή και ειδικά με την δημιουργία της βουλγαρικής εξαρχίας στα τέλη του 19ου και αρχών του 20ου αιώνα επιγραμματικά, γιατί για αυτά γράφηκαν και χύθηκαν τόνοι μελάνης.

Γεγονός είναι ότι μετά την Συνθήκη η Βουλγαρία προσπαθεί να βρει τρόπους προσάρτησης των "χαμένων " επαρχιών Μακεδονίας και Θράκης.

Η Βουλγαρία από το 1870 με την ίδρυση της εξαρχίας έχει εξαπολύσει έναν αδυσώπητο αγώνα εναντίον του πατριαρχείου το οποίο θεωρεί εμπόδιο στα σχέδια της εξάπλωσης της στην χερσόνησο του Αίμου.

Η ομογλωσσία μιας μερίδας Θρακομακεδόνων, δεν μιλούσαν όλοι μόνο σλαβικά, με τους Βουλγάρους καθιστά το έργο της εξαρχίας εύκολη υπόθεση.

Με εξαγορά συνειδήσεων και με παραπλανητικά μέσα εξαπλώνεται ραγδαία η νέα εκκλησία.

Επικαλούμενη το σλαβικό γλωσσικό ιδίωμα το οποίο δεν έχει γραπτό λόγο και το οποίο ομιλείτε από την Αχρίδα ως τη Αγχίαλο με μικρές παραλλαγές και την υπαγωγή στην Εξαρχία των κατοίκων ιδρύει εκκλησίες και σχολεία στη  Μακεδονία  και στη Θράκη.

Η Βυζαντινή θεία λειτουργία 

αντικαθίσταται από την βουλγαρική.

Δεν άλλαξε όμως μόνο η θεία λειτουργία. 

Άλλαξαν όλα.

Με την βουλγαρική Εξαρχία έρχεται λοιπόν η ρήξη των δεσμών με το Βυζάντιο και η προσκόλληση στη βουλγαρική παράδοση.

Μια παράδοση που ήταν ξένη στους κατοίκους της Θρακομακεδονίας και ανατολικής Ρωμυλίας.

Από την στιγμή αυτή ξεκινά η παραχάραξη της ιστορίας και συνεχίζει μέχρι της μέρες μας.

Η εισαγωγή και η διδασκαλία της βουλγαρικής γλώσσας μέσω της εξαρχίας φέρνει τον εκβουλγαρισμό.

Τα εξαρχικά σχολεία δεν είναι εκκλησιαστικά σχολεία.

Διδάσκουν τη βουλγαρική παιδεία και την βουλγαρική ιστορία.

Το έργο αυτό του εκβουλγαρισμού αναλαμβάνουν βουλγαροδιδάσκαλοι όπως

Gotse Delchev 

Gyorche Petrov

Ivan Garvanov 

Hristo Matov

Mikhail Gerdschikow

και πολλά άλλα στελέχη της ΒΜΑΡΚ-ΒΜΡΟ.

Το εντυπωσιακό είναι ότι όλοι οι ιδρυτές της ΒΜΑΡΚ:

 Christo Tatartschew , Dame Gruew,  Petar Poparsow, Anton Dimitrow, Christo Batandschiew και  Iwan Chadschinikolow

ήταν βουλγαροδιδάσκαλοι.

Αυτή είναι οι υπεύθυνοι για τον διχασμό στη Μακεδονία.

Αυτοί είναι οι υπεύθυνοι του εκβουλγαρισμού της Μακεδονίας και της Θράκης.

  

Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε αναρίθμητα παραδείγματα στα οποία δήλωναν δημόσια τη βουλγαρική τους συνείδηση.

Η μετέχοντες της παιδείας αυτής βαθμιαία αποκόπτονται από την βυζαντινή ελληνορθόδοξη παράδοση και ασπάζονται την βουλγαρική.

Ένα παράδειγμα  του Gyorche Petrov για το δίδασκαν οι βουλγαροδιδάσκαλοι.

Γράφει λοιπόν ο Συμεών Ράντεφ, μαθητής  του Gyorche Petrov, Гьорче Петров και του Gotze Delchev, Гоце Делчев :

Gyorche Petrov, Гьорче Петров  

"Ο Gyorche Petrov ήταν δάσκαλος γεωγραφίας μας στα βουλγαρικά και γαλλικά. Ήταν αναμφισβήτητα από όλους τους συναδέλφους του το πιο ισχυρό πρόσωπο ... ....... τα μαθήματα του στη γεωγραφία τραβούν τη προσοχή  μας .

Από αυτά, έχουμε αποκτήσει μια ιδέα των ορίων της βουλγαρικής πατρίδας.

Επεσήμανε σε μας το αδιαίρετο της Μακεδονίας από το βουλγαρικό σύνολο.

Το 1916 τον είδα στη Μπίτολα/Μοναστήρι.

Ήταν χαρούμενος όπως όλοι μας που πιστεύουμε, λοιπόν, ότι η Βουλγαρία είναι ενωμένη...

Στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι η θιασώτες του "μακεδονισμού"  αδυνατούν να παραδεχθούν ότι αυτή η βουλγαρική εξαρχία μέσω της βουλγαρικής παιδείας είναι ο κορμός της νεοβουλγαρικής κουλτούρας που από μερικούς ονομάζεται "μακεδονική".

Η εξαρχία βουλγαρική ήταν και η παιδεία επίσης βουλγαρική.

  

Η γλώσσα που διδάσκεται στα εξαρχικά σχολεία από την Αχρίδα μέχρι την Αγχίαλο είναι η επίσημη βουλγαρική του πριγκιπάτου.

Πλάι στο ομιλούμενο τοπικό σλαβικό ιδίωμα στα χωριά της Θρακομακεδονίας επισημοποιείται η βουλγαρική.

Έτσι με αυτούς τους Μακεδόνες δασκάλους ξεκίνησε ο εκβουλγαρισμός των σλαβόφωνων Μακεδόνων και θρακών.

Όχι όλων γιατί οι γκραικομάνοι απέδειξαν ότι μόνο η γλώσσα δεν ήταν αρκετή και ικανή για την επιδιωκόμενη αλλοίωση  της εθνικής ταυτότητας των μακεδόνων.

Οι εξαρχικοί είναι πλέον  μεταξύ τους ομόθρησκοι αλλά και ομόθρησκοι με τους Βουλγάρους του πριγκιπάτου.

Το ομόγλωσσο έγινε ομόθρησκο. Το επόμενο βήμα είναι το ομοεθνές.

Αυτό το αναλαμβάνει η εξαρχία με το εκπαιδευτικό ανταγωνισμό που ξεκινά ενάντια στα ελληνικά σχολεία τα οποία υπήρχαν από την εποχή του Αριστοτέλη και του Δημοκρίτου πάντα στα χωριά και στις πόλεις της Θρακομακεδονίας.

Στα εξαρχικά σχολεία σφυριλατείται το ομοεθνές των Βουλγάρων αλλά και ο ανθελληνισμός.
Για όποιον διαφωνούσε με την εξαρχία υπήρξε και η βίαιη μέθοδος των εξαρχικών κομιτατζήδων της ΒΜΑΡΚ.

Η τσέτα του "Θρακιώτη" από το Haskovo , Tane Nikolov 

Ο Μακεδονομάχος Παύλος Κύρου, ο οποίος είχε συνεργαστεί αρχικά με την ΒΜΑΡΚ αναφέρει για την περίοδο εκείνη:

" Ο Gotze Delchev ήρθε και μας είπε: Οι Έλληνες ιερείς και οι δασκάλοι αποτελούν εμπόδιο. Ήρθε η ώρα να αγωνιστούμε για τη Βουλγαρία. Είμαστε όλοι Βούλγαροι."

Η βουλγαρική εξαρχία ιδρύει 2 γυμνάσια αρένων:

ένα στη Μακεδονία, 

στη Θεσσαλονίκη του "Κυρίλλου και Μεθοδίου"

Sts. Cyril and Methodius Bulgarian Men's High School of Thessaloniki, Солунската българска мъжка гимназия „Св. св. Кирил и Методий“

και ένα στη Ανδριανούπολη το " Δρ. Πετάρ Μπερόν" 

 Dr. Petar Beron Bulgarian Men's High School of Addrianople, Одринска българска мъжка гимназия „Д-р Петър Берон“ .

Επιπλέον ιδρύει και το διδασκαλείο το Σερρών, Серското българско педагогическо училище.

Το ίδιο εκπαιδευτικό κύκλο που είχαν τα παιδιά στη Μακεδονία και στην Θράκη το ίδιο ακριβώς είχαν και αυτά στη Βουλγαρία.

Μετά την αποφοίτηση τους από τα βουλγαρικά γυμνάσια οι καλύτεροι Μακεδόνες και Θρακιώτες μαθητές συνέχιζαν τις σπουδές τους στη Σοφία.

Δεν υπάρχει κανείς από τα ιδρυτικά αλλά και τα σημαντικότερα στελέχη της ΒΜΡΟ που να μη φοίτησε ή να δίδαξε στο βουλγαρικό γυμνάσιο αρενων της Θεσσαλονίκης.

Οι πλαστογράφοι της ιστορίας προσπαθούν να το μετονομάσουν σε Μακεδονικό

αλλά, Σλαβόφωνη "Μακεδονική" παιδεία δεν υπήρξε ποτέ στη Μακεδονία.

 Έτσι δημιουργείται μια ενιαία βάση ομοεθνών, ομόγλωσσων και ομόθρησκων  κατοίκων Μακεδονίας και Θράκης και Βουλγαρίας.

Η Σόφια ονομάζει πλέον επίσημα τους πληθυσμούς ως Βούλγαρους Μακεδόνες τους κατοικούντας τα βιλαέτια Θεσσαλονίκης, Μοναστηρίου και Κοσόβου και

Βούλγαρους Θρακιώτες τους κατοικούντας το βιλαέτι Αδριανουπόλεως.

Ο προσδιορισμός Μακεδόνας και Θράξ είναι καθαρά γεωγραφικός.

Όλοι οι κάτοικοι των περιοχών είναι δηλαδή βουλγαρικής συνειδήσεως και έχουν διαφορετική τοπική ταυτότητα.

Αυτή είναι η επίσημη αντίληψη της Σόφιας αλλά και η επίσημη θέση της ΒΜΑΡΚ (ΒΜΡΟ).

Αυτός είναι και ο λόγος που όλες οι βουλγαρικές οργανώσεις που δραστηριοποίθηκαν στα τέλη του 19ου και αρχές του 20ου την προσωνυμία ¨Μακεδονίας και Ανδριανούπολης¨

Η πρώτη οργάνωση που ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1893 ονομαζόταν:

ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΟ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΜΙΤΑΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗΣ     

ΒΜΑΡΚ ( Bulgarian Makedonia Adrianopel Revolutionery Komitee,   

Български Македоно-Одрински революционни комитети) 

Άλλες βουλγαρικές οργανώσεις:

Έτος 1895 Ανωτάτη Επιτροπή Μακεδονίας Ανδριανούπολης ΒΕΡΧΟΒΕΝ Supreme Macedonian-Adrianople Committee (SMAC)   Върховен македоно - одрински комитет, (ВМОК)

 Έτος 1902: SMARO – Μυστική Επαναστατική Οργάνωση Μακεδονίας-Αδριανούπολης, Secret Macedonian-Adrianople Revolutionary Organization (SMARO), 


Έτος 1905 : IMARO - Εσωτερική Επαναστατική Οργάνωση Μακεδονίας-Αδριανούπολης , Internal Macedonian-Adrianople Revolutionary Organization (IMARO) , 

Έτος 1910 : Βουλγαρική Λαική Οργάνωση Μακεδονίας Αδριανούπολης

Bulgarian People's Macedonian-Adrianople Revolutionary Organization

Българската народна македоно-одринска революционна организация

Βουλγαρικός τίτλος τιμής για τη συμμετοχή του Iliya Dilberov
από το Κιλκίς
στο Σώμα Εθελοντών
Μακεδονίας Αδριανούπολης.
Свидетелство за участие
 в Македоно-одринското опълчение
 на Илия Дилберов от
град Кукуш.

Έτος 1912 Σώμα Εθελοντών Μακεδονίας Αδριανούπολης Macedonian-Adrianopolitan Volunteer Corps, Македоно-одринско опълчение

Όπως γράψαμε σε προηγούμενη ανάρτηση με το Σώμα Εθελοντών Μακεδονίας Αδριανούπολης  που στελεχώθηκε από την ΒΜΑΡΚ έγινε πρακτικά συμπλήρωμα του Βουλγαρικού Στρατού.

Λέμε ότι η ΒΜΡΟ (Bulgarian: Вътрешна македонска революционна организация

 VMRO (Vatreshna makedonska revoliutsionna organizatsia)

είναι διαδοχή κατάσταση 
γιατί για την ΒΜΡΟ ιδρυτικά στελέχη 
θεωρούνται αυτά της ΒΜΑΡΚ.

  

Κανέναν στη Θρακομακεδονία δεν ενδιαφέρει η ανεξαρτησία της Μακεδονίας ή της Θράκης.

Ούτε οι πατριαρχικοί, οι οποίοι πολέμησαν για ένωση με την Ελλάδα, 
αλλά και ούτε οι εξαρχικοί που ήθελαν αυτονομία και προσάρτηση στη Βουλγαρία.

Αυτό αποτυπώνεται και εκδηλώνεται στην εξέγερση του Ιλλιντεν - Πρεομπράζινιε η οποία ήταν μια εξέγερση Μακεδονίας και Θρακης.

Η εξέγερση σχεδιάστηκε από την ΒΜΑΡΚ(ΒΜΡΟ) από κοινού με την Ανωτάτη Επιτροπή Βερχόβεν και τη Σόφια για την 20η Ιουλίου και 6η Αυγούστου αντνίστοιχα.

Η εξέγερση θα εκδηλωνόταν σε δύο σημεία.

Ένα στο Βιλαέτι Μοναστηρίου και ένα στο Βιλαέτι Αδριονουπόλεως.

Και στις δύο έχουμε βραχύβιες προσωρινές δημοκρατίες, Κοσσόβου και Στράντζας στις οποίες επικεφαλής είναι τα σημαίνοντα στελέχη της ΒΜΑΡΚ Nikola Karev και Mikhail Gerdschikow που σκοπό θα είχαν μόνο την ευαισθητοποίηση και επέμβαση των μεγάλων δυνάμεων.

Από τη αρχή γνώριζαν ότι θα είναι μια ανθρωποθυσία.

Ακριβώς όπως αυτές που έγιναν στη Βουλγαρία για να αποκτήσει την αυτονομία της.

Θα λέγαμε σήμερα στη καθομιλουμένη " η ίδια πατέντα".

Θα ήταν μια θυσία για να προκληθεί η επέμβαση της Ρωσίας και των Μεγάλων Δυνάμεων μετά από επίσημη αίτηση του πριγκιπάτου της Βουλγαρίας ότι σκοτώνονται Βούλγαροι  κάτοικοι και έτσι να ζητηθεί η αυτονομία των 4 αυτών βιλαετίων.

Η ΒΜΑΡΚ ήταν  μια εθνική οργάνωση απελευθέρωσης των Βουλγάρων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

ΒΜΑΡΚ Καταστατικό

Σαφώς ενοχλεί σήμερα κάποιους ο προσδιορισμός ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΟ, αυτή όμως είναι η αλήθεια.

Στο καταστατικό της στη διπλανή εικόνα δείχνει ότι   μέλη μπορούν να είναι μόνο βούλγαροι. 

Αν τα μέλη πρέπει να είναι βούλγαροι τότε τα ιδρυτικά και βασικά στελέχη που υπογράφουν το καταστατικό τι είναι;

Το σύνθημα ήταν "Ελευθερία η Θάνατος", "Свобода или смърт". Σύνθημα που είναι σε ΟΛΕΣ της σημαίες των εξεγερθέντων στη Μακεδονία και Θράκη.

Το σύνθημα "Η Μακεδονία στους Μακεδόνες"  ήταν μεταγενέστερο (1897) και ήταν κλεψίγαμο πνευματικό τέκνο.

 Υιοθετήθηκε από η ΒΜΑΡΚ για αποπροσανατολισμό της διεθνούς κοινής γνώμης ότι πρόκειται για απελευθερωτικό αγώνα των Μακεδόνων.

Πρωτοαναφέρθηκε, μάλλον πρωτογράφηκε από τον Άγγλο   W.E. Gladstone.

Το 1897, με επιστολή προς τον Υπουργό του Byron Society - Franzis Stevenson, ο Gladstone διτυπωνει το σύνθημα "Η Μακεδονία στους  τους Μακεδόνες".

 

Η σημαία της εξέγερσης
 στο Μοναστήρι

 

Η σημαία της εξέγερσης
 στη Καστοριά.

Στην εξέγερση του Ιλιντεν Πρεομπράζνιες οι σημαίες έγραφαν

Ελευθερία η θάνατος και όχι Μακεδονία στους Μακεδόνες.

Στην σημαία του Μοναστηρίου έγραφε επιπλέον "Μακεδονία δεύτερη περιοχή, έκτο τμήμα".

Η πιο αποκαλυπτική είναι η σημαία εξέγερσης στη Καστοριά, όπου απεικονίζεται ο βουλγαρικός λέων με βουλγαρικές σημαίες.

Στα απομνημονεύματά του ο βοεβόδας Milan Matt γράφει για τον Dame Gruev :

....Με την ευκαιρία αυτή το Ιούνιο του 1906 ήμουν στη Σόφια και ερωτηθείς ο Dame Gruev   για την αυτονομία της Μακεδονίας διευκρίνησε ότι :

"Είμαστε Βούλγαροι και πάντα και θα εργαζόμαστε για την ενοποίηση της Βουλγαρίας.

Αλλά όλες οι άλλες φόρμουλες είναι μέσα  για την επίτευξη του σκοπού αυτού."

Η οργάνωση ΒΜΑΡΚ δραστηριοποιείται στα βιλαέτια Θεσσαλονίκης, Μοναστηρίου, Κοσόβου και Αδριανούπολης και αγωνιζεται με έναν επαναστατικό τρόπο για την εφαρμογή του 23ο άρθρο της Συνθήκης του Βερολίνου, παρέχοντας πολιτική αυτονομία της Μακεδονίας και της Θράκης.

Σύμφωνα με τον Hristo Tatartchev η Θράκη αρχικά δεν θαπρεπε να περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα του κομιτάτου, αλλά αργότερα οι ιδρυτές κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η περιοχή αυτή πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της επαναστατικής δραστηριότητας.

Η απόφαση λαμβάνεται στο τέλος του 1895 και εφαρμόζονται σε δράση το 1896, όταν Dame Gruev ανατεθεί Christo Popkotsev, καθηγητή στο Βουλγαρικό Γυμνάσιο αρένων Αδριανούπολης   "Dr. Petar Beron "   για να ξεκινήσει εκεί η οικοδόμηση του επαναστατικού δικτύου της ΒΜΑΡΚ στο βιλαέτι Ανδριανούπολης.

Το 1896, στο Συνέδριο της  Θεσσαλονίκη   λαμβάνονται σημαντικές αποφάσεις.

Τα εδάφη στα οποία δραστηριοποιείται το κομιτάτο διαιρείται σε επτά επαναστατικές περιοχές:

Θεσσαλονίκη, 

Μοναστήρι, 

Σκόπια, 

Στρώμνιτσα, 

Στιπ , 

Σερρών και 

Αδριανούπολη.

Η περιοχή δράσης της οργάνωσης, εκτείνεται από τη Μαύρη Θάλασσα μέχρι τη λίμνη της Οχρίδας και από τα σύνορα του Πριγκιπάτου της Βουλγαρίας έως το Αιγαίο πέλαγος.

Στη Βουλγαρία, σχηματίζονται ένοπλες ομάδες τσέτες, οι οποίες διεισδύουν μέσω  ειδικών περασμάτων στα σύνορα πριγκιπάτου και οθωμανικής αυτοκρατορίας σε Μακεδονία και Θράκη.

Η Βουλγαρία χρησιμεύει ως βάση του κομιτάτου Μακεδονίας -Αδριανούπολης και ως εστία εξοπλισμού της.

Αναφερθήκαμε σε προγενέστερη ανάρτηση στη συνεργασία ΒΜΑΡΚ και ΒΕΡΧΟΒΕΝ για τα σημεία διέλευσης του πολεμικού υλικού.

Εδώ τυπώνονται εφημερίδες και έντυπο υλικό της οργάνωσης που θα χρησιμοποιηθεί στη Μακεδονία και Θράκη.

 Η προετοιμασία της εξέγερσης 

Μεταμόρφωσης-ΠΡΕΟΜΠΡΑΣΙΝΙΕ

Η Αδριανούπολη όπως γράψαμε πάρα πάνω ήταν η 7η επαναστατική περιοχή της ΒΜΑΡΚ.

Η Βουλγαρική εκδοχή της εθνολογικής κατανομής στη Θράκη.

Η περιοχή του βιλαετιού της Ανδριανούπολης καλύπτει την περιοχή από τη Μαύρη Θάλασσα ως τον  ποταμό Νέστο και από τα σύνορα Βουλγαρίας-Τουρκίας στο Μαρμαρά και το Αιγαίο Πέλαγος.

Την όλη οργάνωση της βουλγαρικής προπαγάνδας στα μέρη του βιλαετίου Ανδριανούπολης είχε αναλάβει από το 1895 ο συνιδρυτής της ΒΜΑΡΚ Dame Gruev  μαζί με τον Christo Popkotsev, Христо Попкоцев από το Νόβο Σέλο.

Καθοριστικό ρόλο για την εξέγερση και στην οργάνωση και στρατολόγηση στελεχών στη Θράκη επαιξε  ο Gotse Delchev ο οποίος πραγματοποιεί την πρώτη του επίσκεψη στην περιοχή το 1896,  τον δε Απρίλιο του 1898 περιόδευσε στη Στράντζα.

Επίσης οργανώνει τα  σημεία διέλευσης των συνόρων από τη Βουλγαρία για την ένοπλη υποστήριξη της ΒΜΑΡΚ σε Μακεδονία και Θράκη όπως αναφερθήκαμε σε προηγούμενη ανάρτηση μας.

Η προετοιμασία για την εξέγερση στη Στράντζα ξεκίνησε λοιπόν με περιοδείες του Gotse Deltsev στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Θράκης.

 Για την υποστήριξη και την ενίσχυση των τοπικών κοινοτήτων,  ο Gotse Delchev αναλαμβάνει με μια νέα περιοδεία στην περιοχή, τον Μάρτιο και τον Απρίλιο 1900, και συγκεκριμένα  επισκέπτονται το Lozengrad, το Malko και Bunarhisarsko.

Ο Gotse Delchev, Dona Kovatsieva
 και Mikhail Gerdschikow  (1902)

 Σύμφωνα με πληροφορίες του Christo Karamandzhukov, Христо Караманджуков , ο οποίος συμμετείχε στην εξέγερση, 
ένα σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της επαναστατικής δραστηριότητας στην περιοχή έπαιξε το συνέδριο στο οποίο  και  προέδρευσε ο Gotse Delchev 
και το οποίο πραγματοποιήθηκε 
στη Φιλιππούπολη στις 13 - 15 Απρ 1902
 στο σπίτι ταυ επιστήθιου φίλου του Mikhail Gerdschikow.

Σε αυτό είναι λαμβάνονται σημαντικές αποφάσεις για την δομή των τοπικών επιτροπών στο βιλαέτι Αδριανούπολης ενόψει της σχεδιαζόμενης εξέγερσης.

Στο Συνέδριο υφίσταται διεξοδική και σε βάθος ανάλυση της κατάστασης της επαναστατικής οργάνωσης στη Θράκη και στις δύο πλευρές του Μαρίτσα, δηλαδή της Ανατολικής και της Δυτικής Θράκης.

Εξομαλύνονται πολλές παρεξηγήσεις και διαμάχες μεταξύ των επαναστατών, κατανέμονται αρμοδιότητες στους ηγέτες και περιγράφονται τρόποι για πιο αυστηρή  πειθαρχία στην οργάνωση.

Το κύριο καθήκον των μελλοντικών εργασιών τοποθετείται στην προετοιμασία του πληθυσμού για την εξέγερση και τον εξοπλισμό του με όπλα.

Το βιλαέτι Ανδριανούπολης χωρίζεται σε πέντε επαναστατικές περιοχές,

Ι   περιοχή Malko Tarnovo, Lozengrad .

II περιοχή - Chokenski Edirne Αδριανούπολη

III περιοχή - Mustafapashanski (Svilengrad),

IV περιοχή - Ahachelebiysko (Smolyan) - Skechenski (Ksantiiski) 

V  περιοχή Gyumyurdzhinska-Dedeagach Κομοτινή-Αλεξανδρούπολη

Μετά το συνέδριο ο Gotse Delchev μαζί με τον Kosta Nunkov Коста Нунков περιοδεύουν τα βουνά της Ροδόπης και  συναντιούνται με τον Konstantin Antonov Ivanov Вълчо Антонов και του κοινοποιούν την απόφαση του Κογκρέσου και τα καθήκοντα που του έχουν ανατεθεί ως Γενικός Επιθεωρητής της Δυτικής Θράκης. 

Ο Konstantin Antonov Ivanov, ακόμη ένας βουλγαροδιδάσκαλος, ήταν μέλος της Macedonian Secret Revolutionary Committee (MSRC),   ΒΜΑΡΚ και της Ανωτάτης Επιτροπής Βερχόβεν και αργότερα μέλος του κομμουνιστικού κόμματος Βουλγαρίας.

Αργότερα, το 1903, στο συνέδριο της Petrova Niva αποφασίζετε η εξέγερση να γίνει  μόνο σε μια από αυτές, στη περιοχή του Malko Tarnovo δηλαδή στη πρώτη περιοχή.

Στο Συνέδριο αυτό συμμετέχουν περισσότερα από 300 σύνεδροι και  οπλαρχηγοί, πολεμιστές, μέλη των αγροτικών ταγμάτων θανάτου, και πολλοί άλλοι.

Το συνέδριο άνοιξε στις 28 Ιουνίου, 2:00 το απόγευμα, υπό την προεδρία του Vasil Paskov.

Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου συζήτησαν τις απόψεις υπέρ και κατά της εξέγερσης.

Αποφασίστηκε τελικά να προσαρμόσουν τις δράσεις τους με εκείνες των κομιτατζήδων στο   Βιλαέτι Μοναστηρίου.

Η απόφαση αυτή λαμβάνεται ακόμη και μετά την ανάδειξη των προβλημάτων της έλλειψης των όπλων και την αδυναμία των επιμέρους επαναστατικών επιτροπών.

Μόνο ένας εκπρόσωπος ο Dimitar Katerinski διαφωνεί και  εγκαταλείπει το Κογκρέσο.

Το Συνέδριο έληξε στις 29 το βράδυ.

Ο Gerdschikow εξουσιοδοτείτε  να προετοιμάσει τρομοκρατικές επιθέσεις στη Θράκη από τη Βουλγαρία.

Η σημαία της εξέγερσης στη Θράκη,
φιλοτεχνιμένη από την  Dona Kovatsieva

Η εξέγερση της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος - ΠΡΕΟΜΠΡΑΣΙΝΙΕ

Βουλγαρική τσέτα στην εξέγερση στην Αδριανούπολη 1903.

Την διαχείριση  και υπεύθυνος των κινητοποιήσεων ορίζεται  ο Gerdschikow μαζί με τους Stamat Ikonomov και Lazar Madjarov, Стамат Икономов и Лазар Маджаров..

Η  εξέγερση αποφασίστηκε να ξεκινήσει κατά τη διάρκεια της νύχτας της 5ης προς 6ης Αυγούστου, το 1903, δηλαδή στη γιορτή της  "Μεταμόρφωσης του Σωτήρος".

 Για εκείνες τις ημέρες Γκεόργκι Νικόλοφ, Георги Николов έγραψε:

"Πέντε Αύγουστου του 1903  το πρωί συνεδριάζει η επιτροπή στην κορυφή της Στράντζα.

Ως έναρξη και εκκίνηση της εξέγερσης αποφασίστηκε να γίνει με  ρήξη χειροβομβίδας.

Αντ΄ αυτής όμως διαπιστώσαν οι υπεύθυνοι πυρκαγιές στα γύρω χωριά.

Έτσι δόθηκε εσπευσμένα η διαταγή για να ξεκινήσει η εξέγερση.

Μέσα  σε δύο ημέρες η Στράντζα κατακτήθηκε από τους επαναστάτες και ανακυρήσεται η δημοκρατία της Στράντζας.

Στο Malko Tarnovo αποστέλλονται ενισχύσεις, η πόλη όμως πολιορκείτε από  ισχυρές τουρκικές δυνάμεις.

Μόνο είκοσι ημέρες κρατάει η εξέγερση και ονομάζεται Δημοκρατία της Στράντζα. "

Στην όλη εξέγερση έγιναν 289 μάχες, με 26.000 αντάρτες.

994 μαχητές σκοτώθηκαν και πάνω από 200 χωριά κάηκαν.

12.440 σπίτια πυρπολήθηκαν και περίπου 4.700 άμαχοι σκοτώθηκαν και 3.122 γυναίκες βιάστηκαν.

Μετά την εξέγερση πάνω από 30.000 Βούλγαροι έφυγαν πρόσφυγες στη Βουλγαρία και οι περισσότεροι στη Σόφια και στο Πύργο-Μπουργκάς.

ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ των σημαντικότερων κομιτατζήδων

Θα αναφερθούμε  σε  Βούλγαρους επαναστάτες πρωτεργάτες της εξέγερσης  με ορισμένα βιογραφικά  στοιχεία  όχι φυσικά για να τους τιμήσουμε αλλά για δώσουμε μια διάσταση σε αυτό που πιστεύουμε ότι η εξέγερση στηριζόταν στο ομοεθνές.

Είναι πρωτεργάτες της εξέγερσης στη Θράκη προερχόμενοι από διάφορα σημεία της Μακεδονίας και της Βουλγαρίας στελέχη της ΒΜΑΡΚ και αργότερα  της ΒΜΡΟ.

ΟΛΟΙ ΗΤΑΝ ΒΟΥΛΓΑΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ :

Vasil Paskov,
 Васил Илиев Пасков
(1874-1934)

Ο Vasil Paskov, Васил Илиев Пасков γεννήθηκε το 1874 στο Νευροκόπι (σημερινό Gotse Deltsev) του βιλαετιού Θεσσαλονίκης.

Το 1893 αποφοίτησε από το Βουλγαρικό Γυμνάσιο Αρένων Θεσσαλονίκης. 

Εκεί εντάχθηκε στην ΒΜΑΡΚ.

Προσχωρεί στο Δημοκρατικό Κόμμα  και από το 1895 μέχρι το 1897 ήταν ο εκδότης της εφημερίδας «Σημαία».

Το 1898 αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Σόφιας.

Το 1899 γίνεται καθηγητής στο βουλγαρικό σχολείο στο Μοναστήρι.

Εκλέγεται μέλος της   Επαναστατική Επαρχιακής Επιτροπής του  Μοναστήριου.

Στο Μοναστήρι μαζί με τον άλλο βουλγαροδιδάσκαλο Gerdschikow εκδίδουν την εφημερίδα "Στα Άρματα".

Το 1902 μεταβαίνει στην γενέτειρα του, στο Νευροκόπι, όπου συνέχισε να συμμετάσχει σε επαναστατικές δραστηριότητες.

Από κει αποστέλλεται από την Κεντρική Επιτροπή της ΒΜΑΡΚ στη Θράκη, όπου συνέχισε να συμμετάσχουν σε επαναστατικές δραστηριότητες.

Αντιπρόσωπος στο συνέδριο στη Petrova Niva όπου  και εξελέγη πρόεδρός της.

Μετά την εξέγερση του Ίλιντεν Πρεομπάσνιε ο Paskov εγκαταστάθηκε στη Σόφια και το 1904 επιμελήθηκε το περιοδικό «Επαναστατικό φύλλο."

Ο  Paskov ήταν πολιτικός αντίπαλος του συμπατριώτη του Σαντάνσκι.

Βουλγαρικό Γυμνάσιο αρένων Ανδιανούπολης

Ο Hristo  Popkotsev Христо Попкоцев γεννήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 1869 Novo Selo του βιλαετίου Μοναστηρίου

Ο Popkotsev ήταν απόφοιτος του Βουλγαρικού Γυμνασίου αρένων Θεσσαλονίκης και Βουλγαροδιδάσκαλος όπως ο Gruev  και ο Deltsev και χρημάτισε μετέπειτα καθηγητής στο Βουλγαρικό Γυμνάσιο αρένων στη Ανδιανούπολη.

Το 1892 και αποφοίτησε σλαβική φιλολογία και λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας.

Μετά διδάσκει στο Βουλγαρικό Γυμνάσιο Αρένων Αδριανούπολης.

Ο Dame Gruev του αναθέτει 1895  τη δημιουργία   επιτροπής  επαναστατικού δικτύου στην Ανατολική  Θράκη .

Στις αρχές του 1896, αυτός και ο Genadiev τίθενται επικεφαλής της Επαναστατική Επιτροπή Αδριανούπολη όπου προήδρευσε ο Popkotsev.

Τον ίδιο χρόνο διορίστηκε καθηγητής στο Βουλγαρικό  Γυμνασίο  αρένων Θεσσαλονίκης, στο δε  συνέδριο της ΒΜΑΡΚ στη Θεσσαλονίκη κατά το ίδιο έτος εξελέγη στην Κεντρική Επιτροπή για την περίοδο 1896 - 1897.

Μέλος της ΒΜΑΡΚ (ΒΜΡΟ), υπηρέτησε στο Σώμα Εθελοντών Μακεδονίας Ανδριανούπολης στο 9ο Τάγμα και Δήμαρχος Σκοπίων από το 1917-1918.

 Pavel Genadiev,
Павел Иванов Генадиев
(1873-1959) 

Ο Pavel Genadiev, Павел Иванов Генадиев γεννήθηκε στις 10 Ιουν 1873 στο Μοναστήρι.

Αποφοίτησε από το γυμνάσιο της Φιλιππούπολης το 1891 και κατόπιν συμπεριλήφθει στους επαναστατικούς κύκλους για την Απελευθέρωση της Μακεδονίας και της Ανατολικής Θράκης.

Στη συνέχεια, γίνεται φίλος με τον Michael Gerdschikow.

Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας Ιστορία.

Το 1895 έγινε μέλος της ΒΜΑΡΚ και άρχισε να διδάσκει στο Lozengrad, και το 1896-1897 διετέλεσε καθηγητής στο Mustafapasha και παράλληλα δημιούργησε επαναστατικές επιτροπές στο Svilengrad του βιλαετίου της Αδριανούπολης.

Ήταν εκδότης της παράνομης επαναστατικής εφημερίδας "Μαχητής".

Ο  Genadiev  γίνεται φίλος με τον Boris Sarafov και εκλέγεται στη  επιτροπή της Ανωτάτης Επιτροπή στο  Φιλιππούπολη.

Στη Σόφια ο Genadiev ξεκινήσει μια λογοτεχνική και κοινωνικές δραστηριότητες, αλλά συμμετέχει ενεργά σε επαναστατικές δραστηριότητες στη Θράκη.

Εκδίδει περιοδικά "Ηθική" και "Artist"  και αρθρογραφεί στην εφημερίδα «βουλγαρική ανεξαρτησία».

Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο γίνεται ο εκδότης της εφημερίδας. 

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο Genadiev προσπαθεί να αποτρέψει τη μετάδοση της Μακεδονίας του Πιρίν στη Γιουγκοσλαβία ως ένα βήμα προς την ομοσπονδία μεταξύ της Βουλγαρίας και της Γιουγκοσλαβίας και την αναγκαστική μακεδονοποίηση στον τομέα υποστηρίζοντας τον βουλγαρικού χαρακτήρα της Μακεδονίας.

 Gerdschikow Mikhail Ivanov,
Михаил Иванов Герджиков
(1877-1947)

Ο Gerdschikow (Gerdjikov)  Mikhail Ivanov,Михаил Иванов Герджиков, γεννήθηκε το 1877 Φιλιππούπολη, πέθανε το 1947 στη Σόφια, ήταν μια ηγετική φυσιογνωμία της BMARK και αργότερα της ΒΜΡΟ.

Οδήγησε τις προετοιμασίες και ηγήθηκε της Δημοκρατίας της Στάντζας κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Ίλιντεν Preobraschenie στην  7η επαναστατική Περιφέρεια, η οποία περιλάμβανε την Ανατολική Θράκη.

 Ήταν επίσης ένας από τους πιο διάσημους εκπροσώπους της Βουλγαρίας του αναρχισμού.

Mikhail Gerdschikow προερχόταν από μια ευκατάστατο και ευυπόληπτο  οικογένεια.  Γεννήθηκε  το 1877 στη Φιλιππούπολη. Ο πατέρας του  Ιβάν και Pavel Gerdschikow καταγόταν από Μπατάκ.

Η σγραγίς των αναρχικών-τρομοκρατών

Μετά την ίδρυση της αυτόνομης επαρχίας της Ανατολικής Ρωμυλίας Πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Φιλιππούπολη  και μετά την ένωση με το Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας, ο διευθυντής μιας τράπεζας.

 Ο Gerdschikow παρακολούθησε το γαλλικό College και μετά την ολοκλήρωση της κολέγιο, πήγε στη Λωζάννη και τη Γενεύη, όπου σπούδασε νομικά και είχε επαφές με την εκεί βουλγαρική αναρχική σκηνή  Macedonian Secret Revolutionary Committee (MSRC).

Μετά την αποφοίτησή του από τη Νομική Σχολή το 1899, επέστρεψε πίσω στη Βουλγαρία και αργότερα δάσκαλος του βουλγαρικού σχολείου στο Μοναστήρι.

Εκεί έγινε μέλος της BMARK και συνοδοιπόρος του Gotse Delchev.

Δραστηριοποιήθηκε στην τσέτα του Christo Tschernopeew, Христо Чернопеев , άλλου καθαρού βουλγάρου βοεβόδα από το Dermantsi της Βουλγαρίας στην περιοχή της Θεσσαλονίκης και Γευγελής.

Σε σύντομο χρονικό διάστημα, ωστόσο, ο ίδιος ηγήθηκε τσέτας στη περιοχή της Γευγελής.

Στο συνέδριο της Φιλιππούπολης το 1902 στις13 - 15 Απρ 1902  που έγινε στο σπίτι του, όπως αναφέραμε και παραπάνω, η BMARK τον εξέλεξε τον ηγέτη της οργάνωσης στη Θράκη.

Στο συνέδριο της Petrowa Niva ορίστηκε ως στρατιωτικός ηγέτης (Bulg главен войвода = Αρχιβοεβόδας) των εξεγερμένων στη "7 επαναστατική περιοχή ".

Μαζί με Stamat Ikonomow και Lazar Madscharow εξελέγη αρχηγός της Δημοκρατίας της Στράντζα.

Για τις υπηρεσίες του στην εξέγερση της Θράκης και στον βουλγαρικό στρατό και την ανδρεία του, τιμήθηκε μετά τον πόλεμο με 15 μετάλλια.

Μετά το τέλος των Βαλκανικών πολέμων ο Gerdschikow   εργάστηκε ως δημοσιογράφος και ως αρθρογράφος.

Το 1919, ήταν ιδρυτής της «Ομοσπονδίας αναρχο-κομμουνιστών στη Βουλγαρία".

Παντρεύτηκε την πρώην ερωμένη του Goze Delchev, Janka Kanaftschewa.

Πέθανε το 1947 στη Σόφια.

Hristo Karamandzhukov,
 Христо Караманджуков
(1876-1952)

Hristo Karamandzhukov Христо Караманджуков γεννήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου του 1876 στο χωριό Chokmanovo, στα σημερινά σύνορα Ελλάδας Βουλγαρίας.

 Ήταν ο πρωτότοκος γιος του Ιβάν Karamandzhukov, αντάρτη του περιβόητου  Petko βοεβόδα.

Το 1895 αποφοίτησε το τετρατάξιο βουλγαρικό σχολείο  στην Αδριανούπολη.

Δάσκαλος στο Karlukovo  και το 1898 - 1899 αποφοίτησε από τη  βουλγαρική Παιδαγωγική Σχολή στις Σέρρες (Серското българско педагогическо училище).

Ως φοιτητής στις Σέρρες έγινε μέλος της Βουλγαρικής μυστικής επαναστατικής Αδελφότητα, και το καλοκαίρι του 1899 μέλος της ΒΜΑΡΚ.

 O Karamandzhukov είναι ένας από τους πρωτεργάτες για τη σύγκληση του Κογκρέσου της Φιλιππούπολης (13 - 15 Απρ 1902.

Εκπρόσωπος της  επαναστατικής επιτροπής του Κογκρέσου της Αδριανούπολης περιοχή της   (28 - 30 Μάιος).

Συμμετείχε στην εξέγερση του Ίλιντεν-Πρεομπράζνιε, ως ηγέτης των ανταρτών   περιοχής Smolian (Ахъчелебийския).

Μετά την καταστολή της εξέγερσης ο Karamandzhukov σπούδασε φιλοσοφία και παιδαγωγική στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας.

Μετά το κίνημα  των Νεότουρκων το 1908 επέστρεψε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ως δάσκαλος.

Το 1917, ως στρατιώτης στην ενδέκατη Μεραρχία Πεζικού του βουλγαρικού στρατού.

 

Μετά από τον πόλεμο, είναι ο διευθυντής του σχολείου στην Ξάνθη.

Μετά τη δεκαετία του 1920, μετά την απελευθέρωση της Ξάνθης εγκαταστάθηκε στη Σόφια, όπου αρθρογραφούσε σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες.

Από το 1921-1947 ήταν ο εκδότης του περιοδικού «Ροδόπης», που είναι ο συντάκτης και ο εκδότης.

Το 1934 ο Karamandzhukov κυκλοφόρησε το:

" Βούλγαροι της Δυτικής Θράκης. Το πολιτιστικό και ιστορικό παρελθόν τους", με ιδιαίτερη έμφαση στο πολιτικό και επαναστατικό κίνημα τους.