Του Κων/νου Β. Χιώλου Διδάκτορος Νομικής - Προέδρου Εθνικής Ενώσεως Βορείων Ελλήνων.
Η Μακεδονία κατά την μακρά περίοδο της τουρκοκρατίας, διεκρίθη σε εθνικούς αγώνες, σε θυσίες αξιοθαύμαστες και δεν υπελείφθη της λοιπής Ελλάδος σε πράξεις ηρωισμού και αυτοθυσίας.
Λόγω δε της ιδιάζουσας θέσεως της, από γεωγραφικής απόψεως, υπέστη περισσότερον παντός άλλου τις συνέπειες της Οθωμανικής κατακτήσεως.
Η Θεσσαλονίκη, οι Σέρρες, το Μελένικο, η Κοζάνη, η Νάουσα, η Σιάτιστα και πολλές άλλες πόλεις της Μακεδονίας διατήρησαν αμείωτη την ελληνική ζωτικότητα τους καθ' όλη τη διάρκεια της μακραίωνης δουλείας και ως εκ τούτου εδέχθησαν ασμένως τα κηρύγματα της Φιλικής Εταιρείας.
Όλες αυτές οι πόλεις της Μακεδονίας, όταν υπό τις ευλογίας της Εκκλησίας την 25η Μαρτίου 1821, υψώνονταν στην Αγία Λαύρα η Σημαία της Ελληνικής Επαναστάσεως, εξεγέρθηκαν και συμμερίσθηκαν την τύχη της λοιπής Ελλάδος.
Πολλοί ήσαν εκείνοι, οι οποίοι με τη γραφίδα, είτε με το χρήμα, είτε προσφέροντας τη ζωή τους, αγωνίσθηκαν για την επιτυχία του απελευθερωτικού Αγώνος του 1821.
Εκείνος, όμως, του οποίου το όνομα κατ' εξοχήν λαμπρύνει τις χρυσές δέλτους της Ελληνικής Ιστορίας και τιμά την Ανατολική Μακεδονία και ιδιαίτερα εμάς του Σερραίους,
είναι αναμφίβολα ο Εμμανουήλ Παπάς,
ο οποίος μυηθείς στη Φιλική Εταιρεία από τον Ιωάννη Φαρμάκη, διέθεσε υπέρ του Αγώνος ολόκληρη τη μεγάλη περιουσία του, τη ζωή του και τη ζωή όλων γενικά των μελών της οικογένειας του.Στον Αγώνα στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίςε, έλαβαν ενεργό μέρος και πολλοί Μακεδόνες, όπως ο Γεώργιος Ξενοκράτης.και ο Νικόλαος Τουζουνίδης από τη Θεσσαλονίκη και ο Γεωργάκης Ολύμπιος, ο Αρματολός του Ολύμπου που ήταν από τους πλέον επιφανείς αγωνιστές της εθνεγερσίας.
Τον πόθο για την ελευθερία κράτησαν άσβεστο στη Μακεδονία, οι Αρματολοί και οι Κλέφτες, κέντρο των οποίων ήταν ο Όλυμπος.
Η παρά του Εμμανουήλ Παπά αναπτυχθείσα δράση ήταν πολύ μεγάλη.
Το επαναστατικό κήρυγμα του Εμμανουήλ Παπά και η Επανάσταση της Χαλκιδικής ανησύχησαν βαθέως την τουρκική κυβέρνηση, η οποία προκειμένου να ανακόψει την επέκταση της, διόρισε ως Πασά Θεσσαλονίκης τον Αμπούλ Αβούδ με εντολή να εκστρατεύσει κατά της Χαλκιδικής και να καταπνίξει στο αίμα την Επανάσταση των Μακεδόνων.
Ο Αμπούλ Αβούδ εξεστράτευσε με 15.000 στρατό περί τα τέλη Οκτωβρίου εναντίον της Κασσάνδρας, την οποία ύστερα από σκληρό αγώνα με τους 600 υπερασπιστές της, την κατέλαβε. Κατόπιν τούτου, οι Τούρκοι της Θεσσαλονίκης αναθαρρήσαντες, επετέθησαν κατά του Χορτιάτη και των Βασιλικών, όπου εφόνευσαν εκ των 200 ανδρών του Χάψα τους 60, καθώς και τον ίδιο.
Απογοητευμένος ο Εμμανουήλ Παπάς από την κατάσταση στην οποία περιήλθε η Επανάσταση στη Χαλκιδική, αναχώρησε την 27η Οκτωβρίου με τον υιό του από την Κασσάνδρα, προκειμένου να επιτύχει την αποστολή βοήθειας από πλοία και πολεμοφόδια για τη συνέχιση του Αγώνος στη Χαλκιδική.
Ατυχώς, όμως, συντελούσης και της καταστροφής της Κασσάνδρας, τα γεγονότα έλαβα ραγδαία δυσάρεστη εξέλιξη. Κατόπιν τούτου, ο μετά τόσου ενθουσιασμού και τόσων προσδοκιών, αρχίσας τον απελευθερωτικό Αγώνα της Πατρίδος, Εμμανουήλ Παπάς, φεύγει και μόλις προφταίνει να αποβιβαστεί μαζί με τον υιό του Ιωάννη και τον υπασπιστή του Χατζηπέτρο στο πλοίο του Χατζηβισβίκη, προτιθέμενος να μεταβεί στην Ύδρα.
Δεν ήταν, όμως, πεπρωμένο να φθάσει στην Ύδρα, διότι μετά τόσες κακουχίες, εγκατάλειψη και έντονες ψυχικές συγκινήσεις, υπέστη εν πλω συγκοπή καρδίας και απέθανε την 5η Δεκεμβρίου 1821 σε ηλικία μόλις 48 ετών, ενώ το πλοίο παρέπλεε τον Καφηρέα (Κάβο-Ντόρο) και ετάφη με τιμές Αρχιστρατήγου στην Ύδρα, μετά μάλιστα την μεταβολή του έτους 1843 αναγράφηκε στο Ελληνικό Βουλευτήριο το όνομα του, ως ενός των πρωταγωνιστών της Εθνεγερσίας του 1821.
Έτσι εξέλιπε μια συμπαθέστατη μορφή του Ιερού Αγώνος του 1821, ο ακραιφνής εκείνος Έλληνας, στον ένθερμο πατριωτισμό του οποίου οφείλονταν η επαναστατική κίνηση της Μακεδονίας.
Το Έθνος απεστερήθη του Αρχιστρατήγου των Μακεδόνικων Δυνάμεων Εμμανουήλ Παπά, τίτλο που απένειμε εις αυτόν ο Δημήτριος Υψηλάντης, Γενικός Επίτροπο της εν Ναυπλίω Επαναστατικής Κυβερνήσεως, διότι με δικές του δαπάνες εξήγείρε την Μακεδονία σε Επανάσταση, προσέφερε ύψιστες υπηρεσίες υπέρ της κοινής ελευθερίας και συνέδραμε του αδυνάτους ομογενείς της Θεσσαλονίκης, των Σερρών, της Κασσανδρείας, του Αγίου Όρους και όλης της Χαλκιδικής.
Το έργο του Εμμανουήλ Παπά, παρά την εκ πρώτης όψεως φαινομενική αποτυχία της μάχης της
Κασσάνδρας, υπήρξε μέγα με τεράστια απήχηση επί του όλου Αγώνος και ιδιαίτερα της πολιορκίας της Τριπολιτσάς, διότι αν δεν απασχολούνταν ο εκ 15.000 ανδρών τουρκικός στρατός του Αμπούλ Αβούδ με το ιππικό και το πυροβολικό στη Χαλκιδική, θα μεταφέρονταν στο Μωριά, οπότε δεν είναι γνωστό ποια τύχη θα είχε η έκβαση του όλου απελευθερωτικού Αγώνος των Πανελλήνων.
Με την πτώση της Κασσάνδρας, δεν τελείωσε η δοκιμασία της Μακεδονίας.
Οι υπό τον Ζαφειράκη Θεοδοσίου, τον Καρατάσο και τον Αγγελή Γάτσο από τα Βοδενά, γενόμενες προετοιμασίες, έφθασαν στο σημείο, ώστε την 22α Φεβρουαρίου να εισέλθουν στη Νάουσα ένοπλοι, να καταλύσουν τις τουρκικές αρχές και να δώσουν τον όρκο του Αγώνος στο Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Δημητρίου.
Ο Αμπούλ Αβούδ, ευθύς ως επληροφορήθη την Επανάσταση της Ναούσης, εβάδισε εναντίον των επαναστατών με δύναμη 16.000 πεζικού, ιππικού και πυροβολικού.
Η πολιορκία έγινε στενή και η πίεση των πολιορκητών σφοδρή.
Την 6η Απριλίου 1822 οι Τούρκοι, διασπάσαντες με το πυροβολικό τους και τον όγκο τους την ζώνη των επαναστατών, όρμισαν με αλαλαγμούς στα οδούς και τας οικίας της πόλεως. Έξαλλοι γενόμενοι οι Τούρκοι, έσφαξαν αδιακρίτως τους πάντες. Γυναίκες με μικρά παιδιά στην αγκαλιά τους, ετράπησαν προς ύψωμα στη βραχώδη όχθη της Αραπίτσας και από εκεί, για να μην πέσουν στα χέρια των μαινόμενων Τούρκων, και για να αποφύγουν τις ατιμώσεις, ερρίπτοντο στα καταρρακτώδη νερά της Αραπίτσας. Οι ηρωίδες αυτές της Ναούσης, με την ομαδική αυτοκτονία τους, έκλεισαν για δεύτερη φορά ένα νέο ανατριχιαστικό επίλογο του «Χορού του Ζαλόγγου», τον χορό της Αραπίτσας.
Ο Ζαφειράκης και ο Καρατάσος, μαχόμενοι συνεχώς, κατορθώνουν να φθάσουν έξω από την Βέροια. Καταδιωκόμενοι, κατόπιν προδοσίας, περικυκλώνονται και αφού συλλαμβάνονται σφαγιάζονται από τους Τούρκους στο Φραγκόζι.
Τα ιστορικά γεγονός μαρτυρούν, ότι η συνεισφορά των Μακεδόνων στον υπέρ της Ελευθερίας των Ελλήνων Ιερόν Αγώνα του 1821, υπήρξε λίαν αποφασιστικής σημασίας. Με τρεις μεγάλες επαναστατικές εστίες που δημιούργησαν οι Μακεδόνες, ήτοι υπό τον Εμμανουήλ Παπά, στην περιοχή Βερροίας - Ναούσης και Εδέσσης υπό τους Αγγελή Γάτσο, Ζαφειράκη Θεοδόσιο και Καρατάσο και στην περιοχή Πιερίας - Ολύμπου υπό τους Γρηγόριο Σάλα, Νικόλαο Κασομούλη και Διαμαντή Ολύμπιο, αντιστάθηκαν σθεναρώς στους Τούρκους και συνέβαλαν τα μέγιστα στην έκβαση του υπέρ Πίστεως και Πατρίδος Ιερού Αγώνος των Πανελλήνων.
Τελικώς, η Επανάσταση στη Μακεδονία, ούσα ασυντόνιστη, κατεπνίγη στο αίμα, αφού οι Τούρκοι διέθεσαν προς τούτο μεγάλες δυνάμεις στρατού.
Έτσι, η αιματηρή αποτυχία του Χορτιάτη και της Κασσάνδρας, η μεγάλη καταστροφή και σφαγή της Ναούσης, η σφαγή της Χίου και η καταστροφή των Ψαρών, είναι μοιραία αποτελέσματα μη καλώς συντονισμένης εθνικής δράσεως και πολεμικής προσπάθειας, η οποία και συνετέλεσε στο να παραταθεί η δουλεία των επαρχιών αυτών μέχρι το 1912.
Παρά ταύτα, όμως, το αγωνιστικό φρονημάτων Μακεδόνων δεν εκάμφθη και συνέχισαν ούτοι απτόητοι τον Αγώνα, παρέχοντας την συνδρομή τους στη λοιπή αγωνιζόμενη Ελλάδα και προσφέροντες εις αυτήν τους βραχίονες και το αίμα τους.
Πολλοί από τους Μακεδόνες διακρίθηκαν σε πολλές μάχες για την τόλμη τους, την ανδρεία, την αυταπάρνηση και το γενναίο φρόνημα τους.
Προκειμένου, λοιπόν, να συνεχίσουν τον Αγώνα τους και την πολύτιμη συνεισφορά τους στην Εθνεγερσία, κατήλθαν στη Νότιο Ελλάδα και αφού
συγκρότησαν τη Μακεδόνικη Φάλαγγα,
παρείχαν αμέριστη τη συνδρομή τους στην απελευθέρωση του Έθνους των Ελλήνων μέχρι του διπλωματικού τυπικού τέρματος της Ελληνικής Επαναστάσεως που έλαβε χώραν το έτος 1830 με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, διά του οποίου ανεγνωρίσθη διεθνώς το Ελληνικό Κράτος με όρια τον Σπερχειό και τον Αχελώο. Παραλλήλως,
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου