Παρασκευή 6 Αυγούστου 2010

Η Εθνωφελής δράση του Θεμιστοκλή Χατζησταύρου στην επαρχία Δράμας(1902-1907)

 Γ.Κ. ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ, Φιλολόγου, τ. Λυκειάρχη
   
Βρισκόμαστε στην εκπνοή του 19ου αιώνα. Η Βαλκανική Χερσόνησος μοιάζει με πυριτιδαποθήκη, έτοιμη να εκραγεί.
Ο απόηχος από τη θνησιγενή Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (1878), η οποία αποτέλεσε και τον θρίαμβο των σλαβικών σχεδίων στη χερσόνησο του Αίμου εις βάρος του Ελληνισμού, οδηγεί σε δραματικά γεγονότα .

Η ορθόδοξη Ρωσία μετά την αποτυχία της να ελέγξει την ασφαλή της δίοδο από τα Στενά του Ελλησπόντου και να κυριαρχήσει στη Μεσόγειο, βάζοντας σε εφαρμογή το σχέδιο της για εφαρμογή της επεκτατικής πολιτικής , την οδηγεί στην εφαρμογή νέου σχεδίου. Επιδιώκει τώρα την έξοδο της στο Αιγαίο και στη συνέχεια στη Μεσόγειο δια των Βαλκανίων.

Τα σημειούμενα στο « Ημερολόγιου ενός Συγγραφέως» του Ρώσου διανοούμενου Ντοστογιέφκι:

«Πώς θα κατορθώσωμεν να αντιμετωπίσωμεν     το κυριαρχούν εις τα  Βαλκάνια προοδευτικόν στοιχείον των Ελλήνων, με  το οποίον εις ουδέν συμφώνου μεν;» αποτελεί εύγλωττη απόδειξη   της ανθελληνικής   ρωσικής πολιτικής, η οποία σφυρηλατήθηκε  από το 1770 χωρίς να εγκαταλειφθεί.

Για την υλοποίηση του ονείρου της η ορθόδοξη Ρωσία καταφεύγει     σε σχέδιο ελάχιστα τιμητικό της ομοδοξίας της με την Ελλάδα   .
Στα πλαίσια της μελλοντικής   της δράσης στη Βαλκανική χερσόνησο ιδρύει στη Φιλιπούπολη κομιτάτο, που με υπόδειξη της ονομάζεται «Μακεδονικόν»,  στηρίζοντας πλουσιοπάροχα τη στρατολόγηση μισθωτών οργάνων για τη διάδοση της προπαγάνδας της.

Η κίνηση αυτή της Ρωσίας ανοίγει την όρεξη της Βουλγαρίας, η οποία στηριζόμενη στην αδρά ρωσική οικονομική ενίσχυση, βλέπει ότι ήλθε το πλήρωμα του χρόνου για την υλοποίηση του μακροχρόνιου πόθου της για έξοδο στο Αιγαίο. Έτσι , μετά την πραξικοπηματική προσάρτηση της Ανατολικής Ρωμυλίας το 1885 στρέφει την προσοχή της στη Μακεδονία. Για να συντελεστεί επιτυχώς η επικράτηση της στη Μακεδονία, βλέπουν το φως της γένεσης δύο τάσεις :

Η εσωτερική Μακεδόνικη      Επαναστατική οργάνωση (Ε.Μ.Ε.Ο), που    φαινομενικά απέβλεπε στη δημιουργία χριστιανικού κινήματος για την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τον οθωμανικό ζυγό
και η δεύτερη υποστήριζε
την προέκταση της Βουλγαρίας στη Μακεδονία με ένοπλες συγκρούσεις .



Σαφής ο σκοπός και των δύο τάσεων. Ήδη από του έτους 1895 ιδρύθηκαν τα κομιτάτα με αποκλειστικό σκοπό τη διεξαγωγή διμέτωπου δήθεν αγώνα εναντίον της οθωμανικής διοίκησης και την προσκειμένων ορθοδόξων στο Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κων/πόλεως  .
Είχε αρχίσει πια η οδυνηρή περιπέτεια για τους ορθόδοξους πατριαρχικούς Έλληνες στη Μακεδονία. Το επίσημο ελληνικό κράτος, πληγωμένο από τον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 ' κωφεύει. Ακούγονται κάποιες φωνές στο κλεινόν Άστυ, που εύλογα θεωρούν τη Μακεδονία ως τους πνεύμονες του μελλοντικού ελληνικού κράτους. Εγρηγορεί όμως το Οικουμενικό Πατριαρχείο, του οποίου ηγείται ο Ιωακείμ ο Ρ, διορατικός πατριάρχης, ηπίων τόνων, εξαιρετικός διπλωμάτης, ο οποίος θεωρούσε ως πιο χρήσιμη τη συνεργασία και τη συνεννόηση με τις οθωμανικές Αρχές για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του ποιμνίου του.
Και για την εφαρμογή αυτής της ενδεδειγμένης για τους χρόνους εκείνους πολιτικής του αποστέλλει στη Μακεδονία Ιεράρχες φωτισμένους, νεαρούς στην ηλικία , που δεν υπολογίζουν το σαρκίον τους, αλλά μόνη έγνοια τους είναι η εμψύχωση και προστασία του χειμαζόμενου ποιμνίου τους.

Και είναι τούτοι:
Ο Αγαθάγγελος Κωνσταντινίδης στα Γρεβενά,
ο Γερμανός Καραβαγγέλης στην Καστοριά,
ο Φώτιος Καλπίδης στην Κορυτσά ,
ο Ιωακείμ Φορόπουλος στην Πελαγονία
και ο Χρυσόστομος Καλαφάτης στη Δράμα.

Ο τελευταίος φέρνει μαζί του και μια ισχυρή, όπως θα αποδειχθεί μελλοντικά, προσωπικότητα με κοχλάζουσα την πίστη και πυρακτωμένα τα συναισθήματα του ελληνισμού, τον κατά δώδεκα χρόνια νεώτερο του και συμπατριώτη του ιερωμένο
Θεμιστοκλή Χατζησταύρου, που δίπλα στο Χρυσόστομο θα ξεδιπλώσει όλες τις αρετές ,που έκρυβε η μικρασιατική εκείνη ψυχή οι οποίες πολλαπλώς ευεργετήσανε τον καταπτοημένο δραμινό λαό.
Προτού προβούμε στην όντως σημαντική προσφορά του Θεμιστοκλή Χατζησταύρου στον Ελληνισμό της Δράμας και της περιοχής θεωρούμε αναγκαίο να παραθέσουμε σε αδρές γραμμές βιογραφικά του στοιχεία.






Ο Θεμιστοκλής Χατζησταύρου γεννήθηκε 1880 στο Αϊδίνι της Ιωνίας της Μ. Ασίας από γονείς θεοσεβείς και ενάρετους.

Αφού διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα στην ιδιαίτερη πατρίδα του και κινούμενος από την αγάπη τη φλογερή για την Εκκλησία, από την οποία διαπνεόταν από τα παιδικά του χρόνια, έφυγε για τη Σάμο, όπου φοίτησε στο Πυθαγόριο Γυμνάσιο.
Μετά το πέρας των σπουδών του πήγε στην Κωνταντινούπολη για να συνεχίσει τις σπουδές του στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης . Τη δίψα του για τα θεολογικά γράμματα δεν την έσβησε η αποφοίτηση του με άριστα από την Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης το 1902.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, που ενδιαφερόταν ζωηρά για την επάνδρωση της εκκλησίας με φιλομαθείς, νουνεχείς, εύστροφες και μαχητικές προσωπικότητες, επιλέγει τον αοίδιμο Θεμιστοκλή για να τον καταστήσει ηγετική μορφή σε μια περίοδο έντονης δοκιμασίας και σκληρού βασανισμού του χριστεπωνυμου ποιμνίου.

Έτσι τον προτρέπει να συνεχίσει τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο της Λοζάννης αναλαμβάνοντας όλα τα έξοδα.
Μετά το 1897 μαζί με άλλους τελειοφοίτους συμμαθητές του, δεκαεπταετής, γεμάτος από εθνική ορμή και πυρπολούμενος από έντονα ελληνορθόδοξα συναισθήματα, μεταβαίνει στην Αθήνα και ζητά να στρατευθεί ως εθελοντής στους αγώνες του έθνους. Η φλογερή του επιθυμία δεν βρίσκει ανταπόκριση.
Παίρνει όμως το θάρρος και εμφανίζεται στο Μητροπολίτη Αθηνών Θεόκλητο, τον οποίο εντυπωσιάζει με την προσωπικότητα του.
Ήδη αρχίζει να διαφαίνεται η πορεία του Θεμιστοκλή , η οποία δεν θα αργήσει να ξεδιπλωθεί σε όλη της τη λαμπρότητα.
Θεία οικονομία και στο Μητροπολιτικό θώκο της Δράμας ανέρχεται η πολλά υποσχόμενη μορφή του Χρυσοστόμου Καλαφάτη, του μετέπειτα εθνοϊερομάρτυρος Αγίου. Ο Χρυσόστομος γνώριζε από καιρό τον Θεμιστοκλή με τον οποίο συνεδέθη με προσωπική φιλία και αμέσως, μετά την ανάρρηση του στο Μητροπολιτικό θώκο της Δράμας, τον κατέστησε στενό του συνεργάτη στον οποίο υπαγόρευε όρθιος ο Χρυσόστομος  τα περισπούδαστα προσωπικά του έγγραφα . Με το γραφικό χαρακτήρα του Θεμιστοκλή καταστρώθηκαν πολλά από τα πρακτικά της Ι.Μ. Δράμας στον κώδικα της Χωριστής .
Φλογεροί πατριώτες και οι δύο και «καλοί ποιμένες έθεσαν την ψυχή των υπέρ του ποιμνίου των».


Λίγο μετά την εγκατάσταση του στη Δράμα, εποχή κατά την οποία ο αγώνας των κομιτατζήδων για αφελληνισμό της περιοχής μας βρίσκεται σε έξαρση, ο Θεμιστοκλής, με την προτροπή του Χρυσοστόμου, αναλαμβάνει την ηγεσία της Εθνικής Οργάνωσης για τη στήριξη των Ελλήνων Χριστιανών. Πρόκειται για τη "Νέα Φιλική Εταιρεία,,.


Ανάμεσα στα σημαίνοντα πρόσωπα, που όρκισε, ήταν ο Άρμεν, ο πατέρας του Προκόπιος, ο πρόεδρος της Πετρούσας Αθανάσιος Βαλαβάνης, ο Κομβόκης από την Καλλιθέα κ.ά.


Είχε επιφορτιστεί μάλιστα και με το χρέος να προμηθεύει όπλα στους μυούμενους.

Παράλληλα συντάσσει κατάλογο των χειρογράφων της Ιεράς Μονής Εικοσιφοινίσσης, στον οποίο στηριζόμενος ο καθηγητής της Χριστιανικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γεώργιος Σωτηρίου είχε μεταβεί στη Σόφια και διεκδίκησε μέρος των κλαπέντων το1917 από τους Βουλγάρους.

Χρυσόστομος και Θεμιστοκλής ήταν δίδυμο για το οποίο ο Δράμινός λαός έχει κάθε λόγο να σεμνύνεται, αλλά έχει και τη μεγάλη υποχρέωση να τους τιμά με σεμνότητα και να τους μνημονεύει για τις εξόχως προσφερθείσες πατριωτικές τους υπηρεσίες.

Ηγετικές Μορφές της Αγίας Ορθόδοξης Εκκλησίας μας "έθεσαν ως καλοί ποιμένες την ψυχή τους υπέρ του ποιμνίου τους" αδιαφορώντας για τη ζωή τους, η οποία καθημερινά διέτρεχε τον έσχατο κίνδυνο.


Ας είναι αιωνία η μνήμη τους.

Δεν υπάρχουν σχόλια: