Βουλγάρικη Κατοχή (1916-1918) Ξηροπόταμος Δράμας: Βρέθηκε το πηγάδι των σφαγιασθέντων Μακεδόνων

Το έτος 1917 διεπράχθηκε στην Δράμα ένα αποτρόπαιο έγγλημα.

Ένα πρωινό του 1917 από τα υπόγεια των Εκπαιδευτηρίων Δράμας 10 Μακεδόνες προύχοντες και προεστοί και ένας ιερωμένος ο Ιωακείμ Παπαϊωακείμ, αφού βασανίστηκαν επί πέντε σχεδόν μήνες, μεταφέρθηκαν ημιθανείς στην θέση "Τσομπάνκα", στην δυτική είσοδο της Δράμας, και αφού λογχίσθηκαν ρίχτηκαν στο εκεί ευρισκόμενο ξηροπήγαδο.

Τα ονόματα των σφαγιασθέντων:
 

(από Προσοτσάνη)

Χρ. Ζάμπας, Αβραάμ Χάλλας, Λάμπρος Στακέτας, Α. Καραγιάννης, Νικ. Σακκής, Α. Καραγεώργης, Νικ. Στεργίου, Αλεξ. Κωστής,

(από Βώλακα)

Κ. Κούπτσιος, ο πατέρας του εθνομάρτυρα Άρμεν Κούπσιος,

(από Καλλιθέα)
Γ. Κομβόκης.

(από Ξηροπόταμο)
ο ιερέας Ιωακείμ Παπαϊωακείμ.

Μετά την απελευθέρωση το 1918 τον Οκτώβριο παρουσία του Δημάρχου Δράμας γίνεται η εκταφή των σκελετών.

Το 1931 στήνεται Αναθηματική Στήλη στο σημείο σφαγής, με την αναγραφή των ονομάτων.

Το 1941 με την τρίτη έλευση των Βουλγάρων καταστρέφεται η στήλη και οργώνεται το χωράφι για να εξαφανιστούν τα ίχνη του εγλήματος.

Την  Τετάρτη 11 Αυγούστου 2010 με εντολή του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Δράμας κ.κ. Παύλου γίνεται εκσκαφή για τη ανεύρεση του πηγαδιού το οποίο και βρέθηκε αυθημερόν.

Ο Σεβασμιότατος ανακοίνωσε ότι θα ενεργήσει ώστε, έστω και με καθυστέρηση 70 χρόνων, να δοθεί η προσήκουσα τιμή και αναγνώριση στους  Μακεδόνες αυτούς ήρωες.

Οι περισσότεροι από τους σφαγιασθέντες ήταν στελέχη του Μακεδονικού Αγώνα.
Όλοι τους ήταν γνήσια τέκνα της Μακεδονίας επικηρυγμένα από το Βουλγάρικο Κομιτάτο
Οι προγραφές Ελλήνων Μακεδόνων από το Βουλγάρικο κομιτάτο το 1883.

Το λυπηρό ότι άλλοι "Μακεδόνες", ΑγιοΣτεφανίτες και Βουλγαρολάγνοι, συνεργάστηκαν με τις κατοχικές βουλγαρικές δυνάμεις  και διέπραξαν αυτοί οι "Μακεδόνες" εγκλήματα εναντίον των αδελφών τους.

Στόχος τους από τότε:
Αλλοίωση της πραγματικής μακεδονικής συνείδησης, η οποία ήταν και θα είναι πάντα ελληνική.

Συγχωρούμε αλλά δεν ξεχνούμε.

Σαν φόρο ελάχιστης τιμής στον 
Ιερέα Ιωακείμ Παπαϊωακείμ,
Μάρτυρα της εκκλησίας και του έθνους,
το άρθρο του κ.Γ,Κ.ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ,
από την εφημερίδα "Πρωινός Τύπος" Δράμας,
09.08.2008.

 Τα νέα στοι­χεία, τα οποία περιήλθαν εις γνώση μας σχετικά με το μαρτυρικό τέ­λος του εθνομάρτυρα ιερέα Ιωακείμ Ιωακειμίδη, μας οδή­γησαν στη σύνθεση του πα­ρόντος άρθρου. Τα νέα στοι­χεία διαλαμβάνονται στα πρακτικά των εξετάσεων μαρτύρων και στα πορί­σματα της Διεθνούς Επιτρο­πής για την παραπομπή των εγκληματιών στο Διεθνές Δι­καστήριο, εγκλήματα, τα οποία διεπράχθησαν από τους Βουλγάρους στην Ανα­τολική Μακεδονία κατά τα έτη 1916-1918.

Τα πρακτικά συντάχθηκαν στη γαλλική γλώσσα το 1919, εκδόθηκαν δε πρό­σφατα μεταγλωττισμένα στην ελληνική γλώσσα από το Ιστορικό και Λογοτεχνικό Αρχείο Καβάλας με την επι­μέλεια του άοκνου Προέ­δρου του, του Νικολάου Ρουδομέτωφ και με τίτλο «Τετράδια Βουλγαρικής Κα­τοχής - Ανατολική Μακεδο­νία 1916-1918, τομ. 2ος, Καβάλα 2008».

Σε πρακτικό του Μαρτίου του 1919 η Ασημένια Παπαϊωακείμ, σύζυγος του εθνο­μάρτυρα ιερέα Ιωακείμ α­ναφέρει ότι, ενώ η ίδια ασθε­νούσε από εξανθηματικό τύφο, Βούλγαροι κλείσανε το σύζυγο της σε γειτονικό δωμάτιο, όπου τον κτύπησαν και τον μαχαίρωσαν. Στη συ­νέχεια τον έριξαν αιμόφυρτο στο δωμάτιο όπου βρισκό­ταν και αυτή. Η πρεσβυτέρα δεν αναφέρεται στο μαρτυ­ρικό του θάνατο και στη ρίψη του στο πηγάδι στη θέση Κουτούλοβο. Απλώς δηλώνει το τέλος του.
Ο Γεώργιος όμως Τσάρας, κάτοικος Ξηροποτάμου σε κατάθεσή του στην Επι­τροπή το Μάρτη του 1919 αναφέρει τα ακόλουθα; «Ο ιερέας του χωριού μας Ιωα­κείμ Ιωακειμίδης φυλακί­στηκε από Βούλγαρους στρατιωτικούς σε μια κά­μαρα του σχολείου, γιατί ή­ταν άρρωστος. Ύστερα από μια εβδομάδα ο ιερέας πέ­θανε. Ακούσαμε ότι τον δο­λοφόνησαν οι Βούλγαροι και τον έθαψαν νύχτα. Μαζί με τον ιερέα του χωριού βρέθη­καν κι άλλα πτώματα σ' ένα πηγάδι.

Σε πρακτικό του Μαρτίου στο οποίο καταθέτουν οι: Κων/νος Βουλγούρης, Κων/ νος Αντωνίου; Νικ. Τέτοιος, Αθ. Τέτσιος και Χασάν Μπέ­ης, κάτοικοι Ξηροποτάμου, αναφέρουν ότι η εκταφή των σκελετών έγινε τον Οκτώ­βριο του 1918 με την παρου­σία του Δημάρχου Δράμας Δημητρίου Βάντση, ο οποίος και φωτογράφησε τους σκε­λετούς.
Οι ίδιο βεβαίωσαν ότι όλα τα θύματα που βρέ­θηκαν στο πηγάδι είχαν ευ­ρωπαϊκή ενδυμασία και ότι έφεραν σημάδια από λογχισμούς. Ανάμεσα στα πτώ­ματα υπήρχε και το πτώμα ιερέα με άσπρα γένεια. Τα πτώματα στη συνέχεια εντα­φιάστηκαν σε λάκκο, αφού οι Βούλγαροι απείλησαν τους Ελληνες ότι θα είχαν σοβαρές συνέπειες, αν κοι­νολογούσαν το γεγονός. Το ίδιο βράδυ συνέστησαν στον ιδιοκτήτη του χωραφιού μέσω του Χασάν Μπέη να οργώσει το χωράφι του ισο­πεδώνοντας το λάκκο της ταφής για να εξαφανιστούν τα ίχνη του εγκλήματος.

Σε άλλο πρακτικό του Απριλίου του 1918 ο Αντώ­νιος Καραγιάννης, ηπειρωτι­κής καταγωγής και κάτοικος Προσοτσάνης, καταθέτει ότι ανάμεσα στα εννέα πτώματα που ρίχτηκαν στο πηγάδι αναγνώρισε και το πτώμα του γιου του Ιωάννη, από τον οποίο, μετά τη δολοφονία του, οι δολοφόνοι αφαιρέσανε τη θήκη των τσιγάρων, η οποία έφερε σκαλισμένο στο εσωτερικό της το όνομα Καραγιάννης.
Το τελευταίο το επιβεβαίωσε ο Χασάν Μπέης, ο οποίος έμαθε από Βούλγαρο υπάλληλη, τον Pitko, ότι οι δολοφόνοι ήταν δυο Βούλγαροι χωροφύλα­κες και οτι ο ένας από τους δυο είχε μαζί του τη θήκη των τσιγάρων.
Σε άλλο πρακτικό του Νοεμβρίου του 1918 ο Χασάν Μπέης κατέ­θεσε ότι το νερό του χωριού, που προερχόταν από το πιο πάνω πηγάδι, έβγαζε άσχη­μη μυρωδιά και τα ζώα ακό­μη αποφεύγανε να το πιούν.
Εντόπισε ίχνη αίματος και μια μυρωδιά απαίσια έβγαινε από το πηγάδι. Με τη βοή­θεια καθρέφτη κατόρθωσε να διακρίνει στο βάθος του πηγαδιού ανθρώπινα πτώ­ματα. Φοβούμενος ότι τα πτώματα ανήκαν σε Τούρ­κους, απευθύνθηκε στο Βού­λγαρο Δήμαρχο του Ξηρο­ποτάμου Athanase Yani, ο οποίος τον καθησύχασε λέγοντάς του: «Μείνε ήσυχος, δεν πρόκειται για ομοεθνείς σου, αλλά για Έλληνες».

Η έρευνα για την προ­σφορά του' εθνομάρτυρα ιερέα Ιωακείμ Παπαϊωακείμ δεν ολοκληρώθηκε. Θα συ­νεχισθεί. Νομίζω πως χρέος των τοπικών Αρχών είναι να τιμήσουν τη μνήμη και την προσφορά του ανεγείρο­ντας καλαίσθητο μνημείο στον τόπο του μαρτυρίου του καθώς και των άλλων οκτώ μαρτύρων.


Η πρόταση αυτή δεν απο­βλέπει στην αναζωπύρωση παθών και στην έξαρση μίσους, αλλά στην εκπλήρωση χρέους προς όλες εκείνες τις μορφές, οι οποίες όδευ­σαν εκούσια στο θυσιαστή­ριο για χάρη της θεόδοτης ελευθερίας, δώρου πολύτι­μου και πολυπόθητου, παρά­γοντα δε καθοριστικού κάθε  υψηλού επιτεύγματος.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ευχαριστώ θερμά τον εκλεκτό φίλο Νι­κόλαο Ρουδομέτωφ, άοκνο, αναστυλωτή της τοπικής ιστορίας, για την τιμητική προσφορά του αξιόλογου πονήματος «ΤΕΤΡΑΔΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ 1916- 1918» που τόσο θαυμάσια επιμελήθηκε. Η προσφορά του είναι τεράστιας σημα­σίας.