Μελένικο: Ο υπέροχος Μακεδόνας λόγιος Αναστάσιος Πολυζωίδης, ο δικαστής του Κολοκοτρώνη.

του Κωνσταντίνου Β. Χιώλου.

Αναστάσιος Πολυζωίδης (1802-1873)

"Ό Πολυζωίδης έγεννήθη διά τήν Ελλάδα,

 διήνυσεν τό στάδιόν του 

διά τό μεγαλείον τής Ελλάδος." 

Τό Μελένικο άνέδειξε έξέχοντες άνδρες που διακρίθηκαν στά Γράμματα και τίς ’Επιστήμες, όπως

 1) Τόν Μανασσή Ήλιάδη, ιατρό και λόγιο, που εγινε τό 1780 Διευθυντής τής Ακαδημίας του Βουκουρεστίου,

2) Τόν Αναστάσιο Παλλατίδη, οικογενειακό ιατρό τής αυλής τών Αψβούργων και μέλος τής έν Βιέννη ’Ιατρικής Συνδιδακτορίας άπό του έτους 1830,

3) Τόν Αναστάσιο Χρηστομάνο, ιδρυτή του Χημείου και Καθηγητή τής Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Σημειωτέον ότι ή οικογένεια Χρηστομάνου ειχε μέλη έγκατεστημένα στή Βιέννη άπό του έτους 1790, τά όποια είχαν εμπορικές σχέσεις μέ Μελενικίους εμπόρους και έπροστάτευαν τά συμφέροντα τής Κοινότητος του Μελενίκου.

Τό Μελένικο μέ τίς πολλές παραδόσεις του δεν άνέδειξε μόνον όνομαστούς εκπαιδευτικούς και άλλους πνευματικούς άνθρώπους, άλλά επίλεκτο τέκνο αυτου υπήρξε και ό Άναστάσιος Πολυζωίδης, ό διακεκριμένος αυτός λόγιος, 

πολιτικός

 και δικαστής, 

ό όποίος εγινε ευρύτερα γνωστός και θά παραμείνη έσαεί υπόδειγμα -και φωτεινό παράδειγμα πρός μίμησιν- άμερόληπτου και άδέκαστου δικαστού,
 εκ του ότι ώς Πρόεδρος του συγκροτηθέντος στό Ναύπλιο εκτάκτου δικαστηρίου,
 άρνήθηκε ρητώς μαζί μέ τόν συνάδελφό του Γεώργιο Τερτσέτη,
νά ύποκύψη στίς πιέσεις τών Βαυαρών και νά καταδικάση σέ θάνατο -όπως του ζητούσαν- επί έσχάτη προδοσία,
 τόν Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τόν έξάδελφό του Δημήτριο Πλαπούτα.

'Ο Αναστάσιος Πολυζωίδης έγεννήθη τήν 20η Φεβρουάριου 1802 
στό Μελένικο,
 όπου είχε διδάσκαλο τόν Χριστόφορο Φιλητά.

 Ό πατέρας του ήταν Σερραίος, άλλά άπό μικράς ηλικίας ήταν εγκατεστημένος στό Μελένικο μαζί μέ τόν μετέπειτα Μητροπολίτη Λεόντιο, άδελφό του, ό όποιος άρχιεράτευσε στό Μελένικο άπό τό 1769 μέχρι τό 1796.


Ό υπέροχος Μακεδόνας λόγιος Αναστάσιος Πολυζωίδης είναι σπάνιο άν όχι μοναδικό υπόδειγμα άνθρώπου, πολίτου και δικαστού.
 Διά τούτο δικαίως άπεκλήθη Νέος Αριστείδης.


Ό Αναστάσιος Πολυζωίδης περατώσας τά μαθήματα τής Σχολής του Μελενίκου εστάλη τό 1815 άπό τους γονείς του στά Σέρρας γιά νά παρακολούθηση άνώτερα μαθήματα στήν περιώνυμη Σχολή τών Σερρών και νά μαθητεύση πλησίον του Μακεδόνος διανοουμένου Μηνά Μηνωΐδη, ό όποιος ήταν Σχολάρχης αύτής.

Τό 1817 μετά τόν θάνατο του πατέρα του, προκειμένου νά συνέχιση τίς σπουδές του, μετέβη στή Βιέννη, όπου ήσαν εγκατεστημένοι και πολλοί άλλοι συμπατριώτες του.

Ακολούθως, ένεγράφη στό Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, όπου πληροφορήθηκε τήν εξέγερση τών Ελλήνων στή Μολδοβλαχία.

 Τό γεγονός τής κηρύξεως τής Έπαναστάσεως τόσο πολύ ένθουσίασε τόν Πολυζωΐδη, ώστε έγκατέλειψε τίς σπουδές του και ετρεξε νά βρεθή κοντά στόν Ύψηλάντη, άποφασίσας νά κατέλθη στήν άγωνιζόμενη Ελλάδα, άλλά καθ’ όδόν πληροφορήθηκε τήν τύχη του Ιερού Λόχου.

Μετά άπό ενα παράτολμο και άκρως έπικίνδυνο ταξίδι, άκολουθών τόν Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, ώς μέλος του επιτελείου του, στίς άρχές του μηνός Σεπτεμβρίου του 1822 ήλθε στήν Ελλάδα, και άνεμίχθη στά διοικητικά, σέ διάφορες άποστολές στό εξωτερικό και σέ ποικίλες υπηρεσίες.

 Άπό τής πρώτης στιγμής τής άφίξεώς του στό Μεσολόγγι συνδέθηκε περισσότερο μέ τόν Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, του οποίου εγινε μόνιμος γραμματέας.

 Ύπό τήν ιδιότητά του αυτή έλαβε μέρος στίς εργασίες τής Α' ’Εθνικής Συνελεύσεως τής ’Επίδαυρου που συγκλήθηκε ύπό τήν προεδρία του Μαυροκορδάτου, όπου του δόθηκε ή ευκαιρία νά δείξη τά σπάνια προσόντα και τίς ίκανότητές του.

’Εκτός δέ τής ούσιαστικής συμβολής του στήν κατάρτιση του Προσωρινού Πολιτεύματος τής 1ης Ίανουαρίου 1822 συνέταξε και τήν περίφημη Διακήρυξη τής 15ης Ίανουαρίου 1822, προσηρτημένη στό πρώτο Ελληνικό Πολίτευμα τής 20ης Σεπτεμβρίου του 1822, ή όποία κατά τόν Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο, υπήρξε τό κάλλιστον ισως έγγραφον, έξ όσων ποτέ έπι 60 έτη έξέδωκε Ελληνική Συνέλευσις η, Κυβέρνησις και παραμένει τό κάλλιστο, άκόμη και μέχρι τών ημερών μας.

Μετά τή Συνέλευση τής ’Επιδαύρου άκολουθει  τόν Μαυροκορδάτο κατά του πολιορκουμένου Μεσολογγίου και τό 1833 άποστέλλεται στό Λονδίνο πρός σύναψη του πρώτου δανείου του ’Εθνικού Άγώνος, τό όποιο και επέτυχε εντός ελάχιστων ήμερών.

Γιά τίς πολλαπλές του υπηρεσίες πρός τήν Πατρίδα, ή Συνέλευση τής Δυτικής Ελλάδος, ή όποία συνήλθε στό Αίτωλικό, κατά τή συνεδρία τής 23ης Δεκεμβρίου 1824, άνακηρύσσει τόν Αναστάσιο Πολυζω'ίδη, Πολίτην αυτής, λόγφ έπιδείξεως εξαιρετικής προσφοράς εις θυσίας και υπηρεσίας εις τό άγωνιζόμενον ’Έθνος.

Άλλά και κατά τό διάστημα τής δευτέρας πολιορκίας του Μεσολογγίου (1825) ό Αναστάσιος Πολυζωίδης, άποσταλείς πάλιν στό εξωτερικό, πηγαίνει στή Μάλτα πρός στρατολογία μισθοφόρων γιά τήν άντιμετώπιση του πολιορκούντος τό Μεσολόγγι Ίμπραήμ Πασα.

Τό 1827 ή Συνέλευση τών παρευρισκομένων στήν έλεύθερη Ελλάδα Μακεδόνων και  Θετταλών τών έπαναστατησάντων μερών, ή συνελθούσα τήν 5η Φεβρουάριου στό Ναύπλιο, εκλέγει τόν Πολυζωίδη πληρεξούσιο και υπό τήν ιδιότητά του αυτή συμμετέχει στήν Γ' ’Εθνοσυνέλευση τής Τροιζήνος (19 Μαίου 1827), άπό τήν όποία έψηφίσθη τό νέο Πολιτικό Σύνταγμα τής Ελλάδος.

Μετά τή ναυμαχία του Ναυαρίνου, πιστεύων ότι ή ελευθερία τής Ελλάδος είχε πλέον έξασφαλισθεί, άναχωρει  25ετής ών γιά τό Παρίσι πρός συμπλήρωση τών νομικών σπουδών του, τίς όποιες διέκοψε τήν άνοιξη του έτους 1821, όπως προείπαμε.

Στή Γαλλία παρέμεινε μέχρι τό 1830, όποτε μή έχοντας οικονομικούς πόρους διέκοψε και πάλι τίς σπουδές του και έπέστρεψε στήν Ελλάδα έγκατασταθείς στό Ναύπλιο.

Τήν 19η Δεκεμβρίου 1830 κυκλοφορεί προκήρυξη, άναγγέλλων τήν έκδοση άπό 1ης Ίανουαρίου 1831 εφημερίδας του, τό πρώτο φύλλο τής όποίας υπό τόν τίτλο Απόλλων και μέ υπότιτλο Έφημερίς Άντιδεσποτική και Άντικαποδιστριακή κυκλοφόρησε στήν 'Ύδρα τήν 11η Μαρτίου 1831.

 Ή εφημερίδα αυτή του Πολυζωίδη, ή όποία υπήρξε άντιπολιτευτικό όργανο τής κρατούσης εξουσίας και κυρίως τοϋ Κυβερνήτη Ίωάννου Καποδίστρια, έκδιδόταν άνελλιπώς μέχρι τής κατά τήν 27η Σεπτεμβρίου 1831 δολοφονίας του Καποδίστρια στήν είσοδο του Ίερου Ναού Αγίου Σπυρίδωνος Ναυπλίου άπό τούς Κωνσταντίνο και Γεώργιο Μαυρομιχάλη, όπότε και διακόπηκε ή έκδοσή της, καθ’ όσον έξέλιπε ό σκοπός τής αποστολής της.

Μετά τόν θάνατο του Καποδίστρια, ό Πολυζωίδης έπέστρεψε στό Ναύπλιο, οπότε τό θέρος του 1832 λαμβάνει μέρος στή συνέχεια τής Δ' ’Εθνικής Συνελεύσεως.

Ή Άντιβασιλεία, έκτιμώσα τή νομική κατάρτιση του Πολυζωΐδη, τόν διώρισε Πρόεδρο του Πρωτοδικείου Ναυπλίου.

Έκτοτε άρχίζει και ή δράση του ώς δικαστού.

Ό Αναστάσιος Πολυζωίδης είναι ό Πρόεδρος του έν Ναυπλίω Δικαστηρίου που έδίκασε, επί Άντιβασιλείας, τόν Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

Επιβεβλημένος στήν κοινή γνώμη και συνείδηση σάν ακέραιος άνθρωπος και άδιάφθορος χαρακτήρας, διότι, μολονότι εχθρικά διακείμενος πρός τόν Γέρο του Μωρηά, 

δεν παρέβλεψε τήν άλήθεια, 

δεν έσπίλωσε τήν τιμή του.

 Μαζί μέ τόν Τσερτσέτη, έδωσαν ψήφο άθωωτική και άντιμετώπισαν παλληκαρίσια όλες τίς έν συνέχεια πιέσεις.

Άλλά και εκτός άπό αυτό, που συγκρατει  έσαεί ή εθνική μνήμη, ή όλη του πολιτεία τόν άποδεικνύει άπό τά εθνικά και πνευματικά κεφάλαια του Τόπου κατά τήν περίοδο τής ’Εθνεγερσίας.

Ό Πολυζωίδης κατέστη μάρτυς και διακεκριμένη μορφή στήν παγκόσμια ιστορία τής Δικαιοσύνης γιά τήν προάσπιση του κύρους και τής άνεξαρτησίας τής όποίας διακινδύνευσε και αύτήν άκόμη τή ζωή του, γενόμενος παγκοσμίως γνωστός ώςάγωνιστής τής ελευθερίας και τής δημοκρατίας και ήρωας δικαστής, γιά τόν όποιο έπαληθεύθηκε πλήρως ή προφητεία του Γεωργίου Τερτσέτη, ή εμπεριεχόμενη στήν περίφημη Απολογία του, κατά τήν όποία:...

 τό όνομα τοϋ Προέδρου μας (Πολυζωίδη) γνωστόν μόνο εις την Ελλάδα, εως τήν 26η Μαιου, θα γίνη γνωστόν εις όλην τήν πλάσιν.
Όπόταν μεταξύ τών ανθρώπων θα γίνεται λόγος δι’ αφοβον, δια φιλοδίκαιον Πρόεδρον Δικαστηρίου, θα άναφέρεται με έγκώμια τό όνομα τούτου του άνδρός.

’Επί Όθωνος (Απρίλιος 1837) εγινε Υπουργός ’Εκκλησιαστικών και Παιδείας και άργότερα ’Εσωτερικών.

Χρημάτισε Βουλευτής, γερουσιαστής, Σύμβουλος ’Επικρατείας, Αντιπρόεδρος του Άρείου Πάγου και τέλος μετά τήν άφιξη του Βασιλέως Γεωργίου του Α' διω- ρίσθη Νομάρχης Άττικοβοιωτίας.

Τό 1911 μέ Διάταγμα της 16/29 Δεκεμβρίου, διετάχθη ή άνάρτηση τής είκόνος του Πολυζω'ΐδη στό άκροατήριο του Άρείου Πάγου.

Ό Δήμος Ναυπλιέων τιμώντας τούς δυό Δικαστάς, Πολυζωΐδη και Τερτσέτη, τοποθέτησε τίς προτομές τους πρό του Δικαστικού Μεγάρου τής πόλεως.

Ό Πολυζωίδης είχε ιδιαίτερους δεσμούς μέ τό Μεσολόγγι, όπου πολιορκήθηκε τήν πρώτη φορά και τούς πρώτους μήνες τής δεύτερης πολιορκίας.

Διά τούτο και είχε ιδιαίτερη συγκίνηση ό λόγος που εκφώνησε στό Ναύπλιο στόν Μητροπολιτικό Ναό σέ επίσημη τελετή, όταν έορτάσθηκαν τά έπινίκεια γιά τή διάλυση τής άπό θαλάσσης πολιορκίας του Μεσολογγίου.

Τά Ελληνικά Χρονικά (φύλλο τής 26ης Αύγούστου 1825) βρίσκουν ώς προτερήματα του Πολυζωΐδη: τό ηδύ και γλαφυρόν της έκφράσεως, την ειλικρινή παράστασιν, και  την μετά λόγου και  γνώσεως τών πραγμάτων βαθεΐαν κρίσιν.

Ό Πολυζωίδης ώς Υπουργός Παιδείας συνέταξε τά περί συστάσεως του Πανεπιστημίου και του Κανονισμού αύτου Διατάγματα, ώς Υπουργός δέ Εσωτερικών τόν περί Τύπου νόμον.

Ό Πολυζωίδης έχει νά έπιδείξει, μεταξύ τών άλλων, και ενα πλούσιο συγγραφικό έργο.
Μεταξύ τών πολλών έργων του, περιοριζόμαστε νά άναφέρουμε ενδεικτικά τά εξής:

1) Τό προσωρινό Πολίτευμα τής Ελλάδος

2) Θεωρία γενική περί τών διαφόρων Διοικητικών Συστημάτων και έξαιρέτως του Κοινοβουλευτικού

3) Πολιτική Οικονομία, ήτοι άπαρχαί τής Επιστήμης του πλούτου

4) Άρχαί τής Φιλοσοφικής ’Επιστήμης του Δικαίου

5) Ό Πολιτικός τής Γαλλίας. Νόμος μετενεχθείς εις τήν νεωτέραν Έλληνικήν κατά διαταγήν τής Κυβερνήσεως

6) Τά Ελληνικά προοριζόμενα πρός χρήσιν τών μαθητών τών γυμνασίων. ’Ήτοι ό βίος τής Ελλάδος κατά πάσας τάς σχέσεις και εκδηλώσεις αύτου εξεταζόμενος έκτενέστερον μέν άπό τών άρχαιοτάτων χρόνων μέχρι της Ρωμαιοκρατίας, συνοπτικώς δε άπό τής εποχής ταύτης μέχρι τών νεωτέρων χρόνων

7) Τά Νεοελληνικά. Ήτοι τά κατά τήν Ελλάδα κυριώτερα συμβάντα και ή κατάστασις τής Ελληνικής Παιδείας. Άπό τής άλώσεως τής Κορίνθου υπό τών Ρωμαίων εως του εσχάτου υπέρ αυτονομίας έθνικού άγώνος (146 π.Χ. - 1821 μ.Χ.)

8) Γενική Ιστορία άπό τών άρχαιοτάτων χρόνων μέχρι τών καθ’ ημάς, άποτελουμένη άπό 4 τόμους, ή όποία τό ετος 1892 συνε- πληρώθη άπό τόν Γ. Κρέμον,

9) Τά Γεωγραφικά και πολλές άλλες πραγματείες σχετικές μέ τή συνταγματική και διοικητική οργάνωση του Κράτους.

Ό Πολυζωίδης, λόγω του ότι ήταν γλωσσομαθής, μετέφρασε στά Ελληνικά διάφορες μελέτες διαπρεπών Ευρωπαίων Καθηγητών τής εποχής εκείνης, όπως τάς Άρχάς τής Φιλοσοφικής Επιστήμης του Δικαίου του Καρόλου ’Ερρίκου Γρός άπό τά Γερμανικά, τήν Πολιτικήν Οικονομίαν τον Ιωσήφ Δρόζ άπό τά Γαλλικά και άλλα.

Σέ πανηγυρικό λόγο του γιά τήν 25η Μαρτίου, ό Γεώργιος Τερτσέτης άφιέρωσε τό 1874 τίς άναμνήσεις του στόν Αναστάσιο Πολυζωίδη, που είχε πεθάνει στίς 6 ’Ιουλίου 1873 και έκηδεύθη δημοσία δαπάνη μέ τιμάς Υποστρατήγου.

(Άλλά και ό Τερτσέτης άρρώστησε και πέθανε στίς 15 Απριλίου 1874 και ό λόγος του διαβάσθηκε άπό άλλον στόν Φιλολογικό Σύλλογο «Βύρων»).

’Έγραφε, λοιπόν, μεταξύ άλλων ό Τερτσέτης, χαρακτηρίζοντας τόν Πολυζωίδη:

Ήτον άνθρωπος γενναίας ψυχής, κάτοχος νομικής έπιστήμης, έπιμελητής τής άρχαίας τών Ελλήνων φωνής δθεν και  δταν εις τήν νεοελληνικήν γλώσσαν εγραφεν, ήκούετο ή άρμονική φωνή τής μητρός του. Ήτον αγαθός, ευχαρις ομιλητής εις τήν συναναστροφήν του.
 Τό φιλελεύθερο κίνημα τοϋ Ίεροϋ Άγώνος τόν ηύρεν εις τό άνθος τής ηλικίας του...

Έξ άλλου, όπως χαρακτηριστικά γράφει, μεταξύ πολλών άλλων, ό Δ. Μανασίδης στον πρόλογο του έκδοθέντος τό 1874 Α' Τόμου τών Νεοελληνικών, ό Πολυζωίδης καθ’ όλον τόν βίον του υπήρξε ό σοβαρός πολιτικός, ό άκραιφνής πατριώτης και  ό δόκιμος συγγραφεύς.

Ό Πολυζωίδης έγεννήθη διά τήν Ελλάδα, διήνυσεν τό στάδιόν του διά τό μεγαλείον τής Ελλάδος. 


Όλος ό βίος του είναι μία σειρά ιστορικών γεγονότων.
 Μόνον οδηγόν τών πράξεών του είχεν τό δίκαιον. Διά τούτο ούδείς έναντίον του ήγανάκτησεν.

Δικαίως άρα ή Ελλάς εκλαυσεν διά τήν άπώλειαν ένός τών αγνότερων τέκνων αύτής, του Αναστάσιου Πολυζωΐδη.

Ό Πολυζω'ίδης διέπρεψε ώς δικαστής, ώς πολιτικός και ώς άνθρωπος τών Γραμμάτων.

Οί αγώνες του, τους οποίους διεξήγαγε ώς πολιτικός, τό μίσος τών εχθρών έναντίον του, ή δυστυχία του και ή άχαριστία τών ανθρώπων, τόν κατέστησαν μελαγχολικόν και άκρως άπαισιόδοξον.

Όλίγον κατ’ ολίγον έκλονίσθη και ή υγεία του και εις τάς 7 Ιουλίου 1873 άπέθανε αίφνιδίως ό λαμπρός εκείνος λειτουργός τής Θέμιδος, ό άκαταμάχητος πολιτικός και ό ήρωας άγωνιστής τής Δημοκρατίας.

Τό Δικαστικό Σώμα εχασε τό υπόδειγμά του, ή ’Επιστήμη ένα άκάματο φιλόλογο και συγγραφέα, άριστο χειριστή του καλάμου και οί Έλληνες ένα ένθερμο πατριώτη και άγωνιστή τής Ελευθερίας.

Πράγματι, ό Πολυζωίδης σέ όλη τη ζωή του υπήρξε υπερασπιστής του Δικαίου, άριστος νομικός, υπέροχος φιλόλογος και τέλειος άνθρωπος και μάλιστα άνώτερος χρημάτων, διότι άν και του παρουσιάσθηκαν πολλές ευκαιρίες νά πλουτίση, έν τούτοις τίς άπέκρουσε και τίς άντιπαρήλθε.

Καθ’ όλη τη ζωή του έπάλαισε κατά τής τυραννίας και τής αυθαιρεσίας.

Άπέθανε στενοχωρημένος, άπογοητευμένος, πτωχός και συντετριμμένος άπό τόν κατατρεγμό και τήν άχαριστία.

Αυτός ήταν ό Αναστάσιος Πολυζωίδης.

Εξυπηρέτησε πιστώς τήν Πατρίδα και ώς στρατιώτης και ώς πολιτικός και ώς δικαστής και ώς άνθρωπος τών Γραμμάτων.


Κυρίες και Κύριοι,

'Ύστερα άπό όσα είχα τήν τιμή νά σας άναφέρω μέ κάθε δυνατή συντομία στά περιωρισμένα χρονικά πλαίσια αυτής τής ομιλίας μου, άνενδοίαστο βγαίνει τό συμπέρασμα,

ότι τό άπό άπομνημονεύτων ετών,

 Ελληνικότατο Μελένικο, 

αυτός ό Ακρίτας του Βορρά,

 όπως πολύ χαρακτηριστικά και προσφυώς τό άποκαλεί ό Πέτρος Σπανδωνίδης, μέσα άπό τους κρημνούς του, άπό τά φαράγγια του, άπό τούς μυτερούς του βράχους,
εβγαλε γιά τόν Ελληνισμό πολύτιμες φυσιογνωμίες μέ σπάνια πνευματικά χαρίσματα, οί όποίες διακρίθηκαν και ελαμψαν στό Πανελλήνιο στερέωμα.

Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται οί Αναστάσιος Πολυζω'ίδης, Αναστάσιος, Αντώνιος και Κωνσταντίνος Χρηστομάνος, Αναστάσιος Παλλατίδης, Αικατερίνη Λασκαρίδου κ.π.ά.

Άτυχώς, οί Μελενίκιοι δεν ευτύχησαν νά ιδουν, όπως οί Σερραίοι, τήν πόλη τους ελεύθερη και συμπεριλαμβανόμενη στό Ελληνικό Κράτος,
όπως αύτό διαμορφώθηκε μέ τή Συνθήκη του Βουκουρεστίου τής 28ης Ιουλίου 1913

 και εξαναγκάσθηκαν νά τήν έγκαταλείψουν 

εντεύθεν τών νέων συνόρων και συναποκομίζοντες τά παλλάδια και λίγα οικιακά τους σκεύη, έγκαταστάθηκαν οί περισσότεροι στό Σιδηρόκαστρο και άλλοι στίς Σέρρες, τή Θεσσαλονίκη και σέ άλλες πόλεις.

Όπου, όμως, και άν έγκαταστάθηκαν και διαβιούν οί Μελενίκιοι, 

δεν ξεχνούν ποτέ τήν ιδιαίτερη πατρίδα τους, 

τό πολυθρύλητο Μελένικο, 

γιά τό όποίο άναφέρονται πάντοτε μέ ιδιαίτερη συγκίνηση, υπερηφάνεια και άγάπη, 

σεμνυνόμενοι γιά τή 

Μελενικιώτικη καταγωγή τους.