Πετρούσα Δράμας: Επιτέλους θα λήξει η περιπέτεια ενός πατριαρχικού ναού ύστερα από ένα αιώνα.

[Με την πρωτοβουλία του νέου Μητροπολίτη μας κ.κ. Παύλου και τη συμβολή του αειμνήστου Δημάρχου Προσοτσάνης Γ. Μακρή, ο ιστορικός ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου θα τεθεί σύντομα στη διάθεση των πιστών της Πετρούσας. Αναδημοσιεύουμε πιο κάται από έντυπο το οποίο εξέδωκε ο ενοριακός ναός Αγίου Αθανασίου Πετρούσας με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κ.κ. Παύλου την ιστορία του πιο ναού» Σ.τ.Δ.]

Περί του Ιερού Ναού της Παναγίας 
Πλέβνας ή Πλεύνα- Πετρούσας .

Α. Έτος ανέγερσης.

    Πρόκειται για τρίκλινη βασιλική εκκλησία, η οποία σύμφωνα με την επιστολή του Αγίου Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου Δράμας-Σμύρνης προ το Παναγιότατο Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιωακείμ τον Γ' και ημερομηνία 7 Μαίου 1907,
ανηγέρθη από τον Ορθόδοξο Μητροπολίτη Δράμας Αθανάσιο Γ΄ Καίρη

με συνδρομές των ορθοδόξων χριστιανών Πλεύνας.

Ο Αθανάσιος Γ΄ Καίρης εποίμανε την Ιερά Μητρόπολη Δράμας από το 1842-1852.

Αν λάβουμε υπόψη μας ότι ο Αθανάσιος Γ΄ Καίρης καταγόμενος από την μεγάλη και φημισμένη οικογένεια των Καίρηδων της Άνδρου, ανήλθε στο Μητροπολιτικό θώκο της Δράμας το 1842 και παρέμεινε μέχρι το 1852, ο  ιερός ναός της Παναγίας πρέπει να ανηγέρθη  στο διάστημα της αρχιερατείας του.

Επειδή όμως η ανέγερση ενός ιερού δεν ήταν εύκολη υπόθεση, γιατί:

Α. απαιτούνται σχετική άδεια ανέγερσης από την Υψηλή Πύλη(ιστιλάμιον), που συχνά, παρά την έκδοση της άδειας, που δε συντελούνταν και τόσο εύκολα, αντιμετώπιζε και την κωλυσιεργία από μέρους των Τούρκων,

Β. Την όλη δαπάνη της ανέγερσης και λειτουργίας του  ιερού ανελαμβάνανε οι ορθόδοξοι χριστιανοί με συνδρομές τους, οι οποίες δεν εξασφαλιζόταν και τόσο εύκολα, και

Γ. δεν ήταν φυσικό, αμέσως μετά την έλευση του να προβεί στην ανέγερση ιερού ναού, αλλά και αν το επιχειρούσε, ο χρόνος αποπεράτωσης του δε θα ήταν μικρότερος από δύο χρόνια, τότε η ανέγερση του πιο πάνω ιερού ναού θα πρέπει να συντελέστηκε στο διάστημα 1843-1851.


Το τμήμα της κεραμοπλαστικής επιγραφής από την οποία σώθηκα μόνον οι δύο πρώτοι αριθμοί του έτους ανέγερσης 18.., και η οποία βρίσκεται στη νότια όψη επάνω ακριβώς από τη είσοδο του ιερού ναού, δυστυχώς δεν μας επιτρέπει με ακρίβεια να προσδιορίσουμε το έτος ανέγερσης του.

Β. Έτος λειτουργίας.

Ο ιερός ναός της Παναγίας λειτούργησε ως ορθόδοξος πατριαρχικός μέχρι το 1880, επί της αρχιερατείας του Γερμανού του Γ΄ (1879-1896). 

Ήδη είχε ιδρυθεί  η βουλγάρικη εξαρχία με της ευλογίες της Υψηλής Πύλης και την αφανή σνέργεια της Ορθοδόξου Ρωσίας (1870). Η μεν Υψηλή Πύλη ήθελε να εφαρμόσει το δόγμα "διαίρει και βασίλευε",

ενώ η ομόδοξη Ρωσία αγωνιζόταν για την καθιέρωση του πανσλαβισμού στα Βαλκάνια και την έξοδό της δια του Αιγαίου στην Μεσόγειο, μετά την αποτυχία της να επιτύχει την ασφαλή διέλευση των Στενών του ελλησπόντου.

Έτσι οργανωμένα και εξοπλισμένα βουλγαρικά τμήματα (κομιτατζήδες) άρχισαν να
εισβάλουν στο έδαφος της Ανατολικής Μακεδονίας και ιδιαίτερα στον Καζά της Δράμας.

Με την ανοχή λοιπόν των Τούρκων άρχισαν να καταλαμβάνουν ναούς και σχολεία των ορθοδόξων πατριαρχικών.

Και στους μεν πρώτους για να τελούν τη θεία λειτουργία με βούλγαρους ιερείς, τους οποίους έφεραν μαζί τους από την Βουλγαρία, ενώ στα σχολεία να διδάσκουν στη βουλγαρική γλώσσα την ιστορία με αποκλειστικό σκοπό τον εκβουλγαρισμό της περιοχής και τον αφελληνισμό της.

Συνέπεια αυτής της κατάστασης ήταν να καταλάβουν με την βία και τον ιερό ναό της Παναγίας με την ανοχή και γιατί όχι και τη έμμεση παρότρυνση και στήριξη της Υψηλής Πύλης.

Η βίαιη κατάληψη του ιερού ναού έγινε το 1880.

Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε σχεδόν μέχρι την έναρξη των βαλκανικών πολέμων (1912-1913).
Οι Συμμαχικές δυνάμεις επιτίθενται εναντίον των Τούρκων.
Στην περιοχή της Δράμας οι Βούλγαροι στέλνουν την7η Μεραρχία, επικεφαλής της οποίας είναι ο στρατηγός Κοβάτσεφ.

Την κατάσταση επωφελούνται οι άριστα οργανωμένοι και εξοπλισμένοι κομιτατζήδες, οι οποίοι επιτίθενται στο τουρκικό στρατό με σκοπό να βοηθήσουν τα προελαύνοντα βουλγαρικά στρατεύματα για πλήρη κατάληψη και κατοχή της περιοχής μας.




Ετσι ομάδα κομιτατζήδων με αρχηγούς τον Δάεφ και Πανίτσα, αρχικομιτατζήδες,
οχυρώνονται στο ιερό ναό της Παναγίας στην Πετρούσα, από όπου πλαγιοκοπούν τα διερχόμενα τουρκικά στρατεύματα. 
Αυτά, χωρίς χρονοτριβή, στρέφουν το πυροβόλα τους εναντίον του ιερού ναού. 

Αποτέλεσμα ήτα οι μεν κομιτατζήδες να απομακρυνθούν από τον ιερό ναό για να σωθούν, ενώ ο ιερός ναός κατεστράφη από πυρκαγιά, η οποία ακολούθησε.

Έκτοτε ο ναός παραμένει σε ερειπιώδη κατάσταση μέχρι την πρόσφατη αναστύλωση του.

Λέγεται ότι ο νεωκόρος του ιερού ναού δεν κατόρθωσε να απομακρυνθεί από αυτού και κάηκε ζωντανός.

Γ. Επίλογος.

Απ΄όσα πιο πάνω εκτέθηκαν καταδεικνύεται εμφανώς η αλήθεια της ιστορίας της περιπετειώδους, του ιερού ναού της Παναγίας, ο οποίος,  έστω και μετά την παρέλευση αιώνος και πλέον, και σύμφωνα με τους ιερούς κανόνες επιβάλλεται να αποκτήσει ζώσαν ορθόδοξον πατριαρχική πνοήν.

Με την επαναλειτουργία του, σύμφωνα με τους ορθόδοξους πατριαρχικούς ιερούς κανόνες, θα διαλύσει τις ομιχλώδεις και σκόπιμα και αφανώς καλλιεργούμενες δυσμενείς φήμες για την αληθινή ταυτότητα του, ώστε να ισχύσουν οι θείοι και ιεροί κανόνες.

Δίκαια προς αυτή την κατεύθυνση κινείται ο νέος προκαθήμενος της μαρτυρικής Μητροπόλεως Δράμας κ.κ. Παύλος, ο οποίος με τον τρόπο αυτό επιχειρεί να αντικαταστήσει τη ιστορική αλήθεια, υπακούοντας στη αναμφίλεκτη αρχή

"φίλος ο Πλάτων, φιλτάτη η αλήθεια".

Γ. Χατζόπουλος.

Βιβλιογραφία

1.    Αρχείο Χρυσοστόμου, τομ. Α΄
2.    Σαββοπούλου-Κατσίκη Ξανθής, Μεταβυζαντινές εκκλησίες στο νομό Δράμας, Η Δράμα και η περιοχή της. Δράμα 1992.
3.    Τριάρχη Φώτη, Ιστορία του νομού Δράμας. Καβάλα 1969
4.    Επισκόπου Διονυσίου κ. Κυράτσας, Συμβολή στη Ιστορία της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας. Δράμα 1998