Σάββατο 21 Ιουλίου 2012

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ

« Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται. ».


«Από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως τα σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε με την ίδια γλώσσα».
 Γιώργος Σεφέρης 

Από την Νία Θεοφανίδου 


Ποια Ελληνική λέξη είναι αρχαία και ποια νέα; 


 Γιατί μια Ομηρική λέξη μας φαίνεται δύσκολη και ακαταλαβίστικη; 


Οι Έλληνες σήμερα ασχέτως μορφώσεως μιλάμε ομηρικά, αλλά δεν το ξέρομε επειδή αγνοούμε την έννοια των λέξεων που χρησιμοποιούμε.

 Για του λόγου το αληθές θα αναφέρομε μερικά παραδείγματα για να δούμε ότι η Ομηρική γλώσσα όχι μόνο δεν είναι νεκρή, αλλά είναι ολοζώντανη. 



Αυδή είναι η φωνή. Σήμερα χρησιμοποιούμε το επίθετο άναυδος. 
Αλέξω στην εποχή του Ομήρου σημαίνει εμποδίζω, αποτρέπω. Τώρα χρησιμοποιούμε τις λέξεις αλεξίπτωτο, αλεξίσφαιρο, αλεξικέραυνο αλεξήλιο Αλέξανδρος (αυτός που αποκρούει τους άνδρες) κ.τ.λ. 
Με το επίρρημα τήλε στον Όμηρο εννοούσαν μακριά, εμείς χρησιμοποιούμε τις λέξεις τηλέφωνο, τηλεόραση, τηλεπικοινωνία, τηλεβόλο, τηλεπάθεια κ.τ.λ. 
Λάας ή λας έλεγαν την πέτρα. Εμείς λέμε λατομείο, λαξεύω. 
Πέδον στον Όμηρο σημαίνει έδαφος, τώρα λέμε στρατόπεδο, πεδινός. 
Το κρεβάτι λέγεται λέχος, εμείς αποκαλούμε λεχώνα τη γυναίκα που μόλις γέννησε και μένει στο κρεβάτι.
 Πόρο έλεγαν τη διάβαση, το πέρασμα, σήμερα χρησιμοποιούμε τη λέξη πορεία. Επίσης αποκαλούμε εύπορο κάποιον που έχει χρήματα, γιατί έχει εύκολες διαβάσεις, μπορεί δηλαδή να περάσει όπου θέλει, και άπορο αυτόν που δεν έχει πόρους, το φτωχό.
Φρην είναι η λογική. Από αυτή τη λέξη προέρχονται το φρενοκομείο, ο φρενοβλαβής, ο εξωφρενικός, ο άφρων κ.τ.λ. 
Δόρπος, λεγόταν το δείπνο, σήμερα η λέξη είναι επιδόρπιο. 
Λώπος είναι στον Όμηρο το ένδυμα. Τώρα αυτόν που μας έκλεψε (μας έγδυσε το σπίτι) το λέμε λωποδύτη. 
Ύλη ονόμαζαν ένα τόπο με δένδρα, εμείς λέμε υλοτόμος.
 Άρουρα ήταν το χωράφι, όλοι ξέρουμε τον αρουραίο. 
Τον θυμό τον αποκαλούσαν χόλο. Από τη λέξη αυτή πήρε το όνομα της η χολή, με την έννοια της πίκρας. Λέμε επίσης αυτός είναι χολωμένος. 
Νόστος σημαίνει επιστροφή στην πατρίδα. Η λέξη παρέμεινε ως παλινόστηση, ή νοσταλγία. Άλγος στον Όμηρο είναι ο σωματικός πόνος, από αυτό προέρχεται το αναλγητικό. 
Το βάρος το αποκαλούσαν άχθος, σήμερα λέμε αχθοφόρος. 
Ο ρύπος, δηλαδή η ακαθαρσία, εξακολουθεί και λέγεται έτσι – ρύπανση. Από τη λέξη αιδώς (ντροπή) προήλθε ο αναιδής. 
Πέδη, σημαίνει δέσιμο και τώρα λέμε πέδιλο. Επίσης χρησιμοποιούμε τη λέξη χειροπέδες. 
Από το φάος, το φως προέρχεται η φράση φαεινές ιδέες.
 Άγχω, σημαίνει σφίγγω το λαιμό, σήμερα λέμε αγχόνη. Επίσης άγχος είναι η αγωνία από κάποιο σφίξιμο, ή από πίεση. 
Βρύχια στον Όμηρο είναι τα βαθιά νερά, εξ ου και τo υποβρύχιο. 
Φερνή έλεγαν την προίκα. Από εκεί επικράτησε την καλά προικισμένη να τη λέμε «πολύφερνη νύφη». 
Το γεύμα στο οποίο ο κάθε παρευρισκόμενος έφερνε μαζί του το φαγητό του λεγόταν έρανος.
 Η λέξη παρέμεινε, με τη διαφορά ότι σήμερα δεν συνεισφέρουμε φαγητό, αλλά χρήματα. 


Υπάρχουν λέξεις, από τα χρόνια του Ομήρου, που ενώ η πρώτη τους μορφή μεταβλήθηκε –η χειρ έγινε χέρι, το ύδωρ νερό, η ναυς έγινε πλοίο, στη σύνθεση διατηρήθηκε η πρώτη μορφή της λέξεως.
 Από τη λέξη χειρ έχομε: χειρουργός, χειριστής, χειροτονία, χειραφέτηση, χειρονομία, χειροδικώ κ.τ.λ. 
Από το ύδωρ έχομε τις λέξεις: ύδρευση υδραγωγείο, υδραυλικός, υδροφόρος, υδρογόνο, υδροκέφαλος, αφυδάτωση, ενυδρείο, κ.τ.λ. 
Από τη λέξη ναυς έχομε: ναυπηγός, ναύαρχος, ναυμαχία, ναυτικός, ναυαγός, ναυτιλία, ναύσταθμος, ναυτοδικείο, ναυαγοσώστης, ναυτία, κ.τ.λ. 
Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα παραδείγματα προκύπτει ότι: Δεν υπάρχουν αρχαίες και νέες Ελληνικές λέξεις, αλλά μόνο Ελληνικές. 


Η Ελληνική γλώσσα είναι ενιαία και ουσιαστικά αδιαίρετη χρονικά.


 Από την εποχή του Ομήρου μέχρι σήμερα προστέθηκαν στην Ελληνική γλώσσα μόνο ελάχιστες λέξεις. 


Η γνώση των εννοιών των λέξεων θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε ότι μιλάμε τη γλώσσα της ομηρικής ποίησης, μια γλώσσα που δεν ανακάλυψε ο Όμηρος αλλά προϋπήρχε πολλές χιλιετηρίδες πριν από αυτόν.


 Φίλοι μου, προσθέστε και εσείς τις δικές σας γνώσεις που να σχετίζονται με το θέμα.
 Σκοπός μας είναι να ανακαλύψουμε τις έννοιες των λέξεων για να μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε καλύτερα.


 Παλαιότερα όταν έλεγαν μια λέξη καταλάβαιναν όλοι το ίδιο. π.χ για τη λέξη αρετή ήξεραν ότι είναι η μεσότητα ανάμεσα σε δύο υπερβολές. 
Σήμερα ο καθένας για την ίδια λέξη εννοεί και κάτι διαφορετικό.


 Πηγές: Απολλώνιου Σοφιστού Λεξικόν κατά στοιχείον Ιλιάδος και Οδύσσειας Εκδόσεις Ηλιοδρόμιο, Περιοδικό Δαυλός τεύχος 79 , 


olympia
 anti-ntp.blogspot.com, astrology.gr

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

ΚΑΛΗΣΠΕΡΑ.
Η ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ "H ''MAKEΔΟΝΙΚΗ'' ΤΩΝ ΣΚΟΠΙΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΡΙ ΣΛΑΒΟΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑΣ" ΜΟΥ ΦΕΡΝΕΙ ΠΟΛΛΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ.
ΠΙΣΤΕΥΩ ΠΩΣ ΚΑΙ Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ, ΚΑΝΕΙ ΛΑΘΟΣ ΣΕ ΠΟΛΛΑ, Ή ΔΕΝ ΤΑ ΕΡΕΥΝΗΣΕ ΚΑΛΑ.

1) ΣΤΑ ΝΤΟΠΙΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ΜΙΛΟΥΝ ΚΑΠΟΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ. ΕΚΤΟΣ ΚΙ ΑΝ ΤΑ ΘΕΩΡΕΙ "ΣΛΑΒΟΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ" [Είναι μια διάλεκτος ελάχιστων Ελληνοβουλγαρικών συνοριακών περιοχών, όπου ένας μικρός αριθμός Ελλήνων παράλληλα με την Ελληνική γνώριζαν (οι παλαιότεροι) και μια Βουλγαρικής προελεύσεως διάλεκτο, όπως συμβαίνει ανέκαθεν και παγκοσμίως με μερικές συνοριακές ομάδες τού πληθυσμού πλείστων χωρών.Ας σημειωθεί ότι λόγω τού δίγλωσσου χαρακτήρα των ομιλητών και λόγω τής διαφορετικής Βουλγαρικής διαλεκτικής προέλευσής της και, βεβαίως, λόγω τού ότι αυτή η (αποκλειστικά προφορική) διάλεκτος δεν εκσερβίστηκε, όπως η Βουλγαρική των Σκοπίων, τα Σλαβομακεδόνικα δεν ταυτίζονται με τη Σερβοβουλγαρική των Σκοπίων.].
ΤΟΤΕ ΚΑΝΕΙ ΛΑΘΟΣ. ΚΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΤΟ ΑΝΑΦΕΡΩ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΞΗΣ:
Α) Η ΟΜΙΛΙΑ ΑΥΤΗ ΤΩΝ ΝΤΟΠΙΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΔΕΝ ΤΑΥΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΑ. ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΥΝΕΝΟΟΥΝΤΑΙ ΚΑΠΟΙΟΙ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑ.
Β) Η ΓΛΩΣΣΑ ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑ ΜΕ ΤΑ ΠΟΜΑΚΙΚΑ. ΟΙ ΝΤΟΠΙΟΙ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ΜΙΛΟΥΝ ΟΤΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΜΑΚΟΙ ΤΗΣ ΞΑΝΘΗΣ.
Γ) ΟΙ ΠΟΜΑΚΟΙ ΤΑ ΜΙΛΟΥΣΑΝ ΑΙΩΝΕΣ - ΧΙΛΙΕΤΙΕΣ, ΕΙΝΑΙ ΦΥΛΗ-ΛΑΟΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΟΙ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΑΝ ΤΟ 600 μ.Χ.
Δ) ΙΣΩΣ ΔΕΝ ΑΡΕΣΕΙ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟΥΣ ΝΑ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΤΩΝ ΠΟΜΑΚΩΝ; ΚΑΙ ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΚΑΘΟΛΟΥ ΣΤΟΥΣ ΠΟΜΑΚΟΥΣ ΚΑΙ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΕΧΟΥΝ ΓΙΑ ΕΛΛΗΝΕΣ, ΕΝΩ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΠΟΜΑΚΟΙ ΕΚΑΝΑΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ (ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΠΟΜΑΚΩΝ). ΠΟΙΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ΚΑΛΕΣΑΝ ΠΟΜΑΚΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗ; ΜΗΠΩΣ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΣΥΜΠΑΘΟΥΝ; ΜΟΝΟ ΤΙΣ ΦΟΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥΣ ΝΑ ΔΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΘΑ ΤΟΥΣ ΜΠΕΡΔΕΨΕΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΗΤΕΣ π.χ.
Ε) ΜΕΧΡΙ ΠΡΙΝ ΑΠΟ 90 ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣΑΝ ΠΟΛΛΟΙ ΠΟΜΑΚΟΙ ΣΤΟ ν. ΔΡΑΜΑΣ, ΣΤΟΝ ΟΓΚΟ ΤΟΥ ΦΑΛΑΚΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΡΟΔΟΠΗΣ, ΑΛΛΑ ΣΑΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΔΙΩΞΕ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ (ΛΟΓΩ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ), ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ "ΤΟΥΡΚΟΙ". ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΠΟΜΑΚΟΙ ΗΤΑΝ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ (ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΟΙ ΠΟΜΑΚΟΙ), ΑΡΑ ΔΕΝ ΘΑ ΜΙΛΟΥΣΑ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ, ΟΥΤΕ ΓΙΑ ΑΣΤΕΙΟ.
ΣΤ) Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ ΠΟΛΥ ΜΕΤΑ ΤΟ 1000 μ.Χ., ΕΝΩ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΩΝ ΒΟΥΓΛΑΡΩΝ ΤΩΡΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ. Η ΓΡΑΦΗ ΤΟΥΣ ΜΑΛΙΣΤΑ ΤΟ 19ο ΑΙΩΝΑ (ΤΟ 1820 ΕΙΧΑΝ ΕΛΑΧΙΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ), ΔΙΑΒΑΖΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ.

2) ΜΕΤΑ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΙΣΤΕΥΩ ΠΩΣ ΑΚΟΜΗ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Η ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ ΠΟΛΛΩΝ.... ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΩΡΟ, ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΔΕΙΧΤΟΥΝ. ΚΑΙ ΤΟ ΑΣΧΗΜΟ ΚΑΝΕΝΑΣ ΔΕΝ ΑΝΤΙΔΡΑ ΣΤΑ "ΜΙΚΡΑ-ΤΟΠΙΚΑ" ΑΥΤΑ ΘΕΜΑΤΑ, ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ 50 ΧΡΟΝΙΑ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΑΛΛΑΞΕΙ ΟΛΑ (ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ, ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΑΜΕ ΜΟΝΟΙ ΜΑΣ) ΚΑΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΛΛΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ, ΜΙΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΘΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΙ ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΥΤΈΡΩΝ-ΠΑΠΠΟΥΔΩΝ, ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΓΡΑΦΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΤΙ; ... ΣΩΣΤΕΣ;


3) ΑΠΟ ΟΣΑ ΓΝΩΡΙΖΩ, ΑΠΟ ΦΙΛΟΥΣ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΟΥΣ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ, ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ, Η ΠΡΩΤΗ ΕΡΕΥΝΑ ΕΓΙΝΕ ΤΟ 1909, ΜΑΖΕΥΤΗΚΑΝ ΛΙΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΔΡΑΜΑ ΜΟΝΟ ΚΑΙ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΤΟ 1928, ΟΤΑΝ ΕΙΧΑΝ ΑΠΟΧΩΡΗΣΕΙ ΟΙ ΠΟΜΑΚΟΙ ΚΑΙ Η ΒΟΥΡΓΑΡΙΚΗ ΑΠΕΙΛΗ ΗΤΑΝ ΕΝΤΟΝΗ ΚΑΙ ΝΟΠΗ. ΟΠΟΤΕ Η ΔΡΑΜΙΝΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΗΓΕΝΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ, ΩΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΗΜΗ ΚΑΘΑΡΕΥΟΥΣΑ ΉΤΑΝ "ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ" ΑΡΑ ΚΑΙ ..... Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΙΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ ΕΓΙΝΕ ΤΟ 2007, ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΒΟΗΘΗΣΑ ΚΑΠΩΣ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΗΤΡΙΑ, Η ΟΠΟΙΑ ΓΥΡΙΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΝΤΟΠΙΑ ΧΩΡΙΑ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Κ. ΝΕΥΡΟΚΟΠΙΟΥ.

4) ΤΟ ΑΣΧΗΜΟ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΣΤΗΝ ΚΟΝΤΡΑ ΜΕ ΤΑ ΣΚΟΠΙΑ, ΕΜΠΛΕΚΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΘΕΣΗ ΣΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΥΤΟ. Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΕΜΠΛΕΚΕΤΑΙ ΣΕ ΘΕΜΑ ΜΕ ΘΡΑΚΗ, ΡΟΔΟΠΗ, ΠΟΜΑΚΟΥΣ ΚΑΙ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΤΩΡΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ.

ΚΑΤΣΙΓΙΑΝΝΗΣ ΕΛ. ΧΡΗΣΤΟΣ