Παγονέρι Δράμας: «Κόλιατ Μπάμπο» («Κουλιάντου Μπάμπου», ΚΟΛΕΝΤΑ). Ένα ξεχασμένο έθιμο.

Του Γιάννη Μόνιου

Θυμάμαι. Δεκαετία του ’50. Παιδάκι.

Μαζί με πολλά άλλα παγονεριτάκια – με αγωνία κάθε φορά – περιμέναμε την νύκτα των Χριστουγέννων, νύκτα γεννήσεως του Χριστού.

Μετά την δωδεκάτη ώρα ίσαμε τα χαράματα έπρεπε να πηγαίνουμε – ένας ένας, δύο δύο (συνήθως αδελφάκια) – στα σπίτια της γειτονιάς και των συγγενών, για να λέμε:

«Κόλιατ μπάμπο» (η παγονερίτικη προφορά ήταν «Κουλιάντου μπάμπου».

Αυτή η προφορά με δυσκόλεψε πολύ να βρω τι ακριβώς σημαίνει αυτή η φράση, παρά τις επίμονες ερωτήσεις μου προς παλιότερους Παγονερίτες).
Το λοιπόν, την προηγούμενη μέρα πηγαίναμε να κόψουμε βέργες από κρανιές.

Ηδωνίδα Γη-Διονυσιακά δρώμενα: Τα έθιμα- χαντέτια του Δωδεκαημέρου.

Μπαμπούγερα Κ.Βρύσης

του ΓΕΩΡΓ.Ν.ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΙΔΗ

"Γιορτές και Δρώμενα στο Νομό Δράμας"

Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Ν. Δράμας

Δράμα 1997

(οι φωτογραφίες είναι επιλογή Yauna)

ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟ

(ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ-ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ-ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ)

Το Δωδεκαήμερο πλαισιώνεται σε όλα τα μέρη με πλουσιότατη εθιμολογία,

 η οποία προσδίδει ιδιαίτερο πανηγυρικό τόνο όχι μόνο στις τρεις μεγάλες εορτές

 (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια),

 αλλά και στις ενδιάμεσες ημέρες της περιόδου αυτής.

 Παλαιότερα ήταν εντονότατα παρών και ένας δεισιδαιμονικός φόβος για νυχτερινά παράξενα όντα και αστρικές επιδράσεις, επειδή η περίοδος αυτή συμπίπτει με μια καμπή του ετήσιου κΰκλου του Ηλίου (χειμερινές τροπές).
Το Δωδεκαήμερο επίσης αποτελούσε και μια περίοδο ανάπαυλας, ιδιαίτερα για τους γεωργούς, απαραίτητης υστέρα από την εντατική εργασία της σποράς που προηγήθηκε.