Του Πασχάλη Β. Αγγελόπολου
Η ιστορία της περιοχής
Στη Νιγρίτα και την επαρχία της σε όλη την περίοδο μετά το σχίσμα της Βουλγαρικής Εκκλησίας και της απελευθερώσεως (1912) δεν βρέθηκε κάτοικος που να αποδέχθηκε το σχίσμα.
Ο στρατός του Βουλκώφ αντιμετώπισε έναν συμπαγή πληθυσμό με ακμαιότατο ελληνικό φρόνημα που οι ρίζες του χάνονται βαθειά στην αρχαιότητα προ του 5ου αι. π.Χ.
Οι σημερινοί κάτοικοι της επαρχίας Βισαλτίας δεν διαφέρουν από τους κατοίκους της αρχαίας, κατοικούν στον ίδιο χώρο ή κοντά σε ερείπια που μαρτυρούν περασμένες πολιτείες, χαλάσματα που δηλώνουν με την παρουσία τους ότι σε κάποια περασμένη εποχή υπήρξαν πολυάνθρωπα πολίσματα.
Σε κάθε σημερινό χωριό ή πολύ κοντά σ’ αυτό βλέπει κανείς εμφανή τα ίχνη του αρχαίου οικισμού του.
Ο καθημερινός βίος των σημερινών κατοίκων της επαρχίας Νιγρίτας εμφανίζει πλούσια τα στοιχεία της αρχαίας λαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς: τραγούδια, χοροί και έθιμα αποτελούν μια συνέχεια, αλλά το κυριότερο, η γλώσσα που ομιλείται και γράφεται σήμερα είναι η ίδια με αυτή του Αντιφά- νους, προσαρμοσμένη στις σύγχρονες ανάγκες επικοινωνίας.
Τα σημερινά σύνορα της επαρχίας είναι τα ίδια σχεδόν όρια με την αρχαία Βισαλτία, εκτός μιας μικρής περιοχής, δυτικά και πίσω από το βουνό Βερτίσκος, που περιλαμβάνει τα χωριά Αρέθουσα, Βρασνά και Στεφανινά που υπάγονται διοικητικώς στην επαρχία Λαγκαδά, θρησκευτικά όμως συνεχίζουν να υπάγονται στη Μητρόπολη Σερρών, όπως στο Βυζάντιο και στην τουρκοκρατία.
