Ο Μακεδονικός Αγών στη Βεύη (Μπάνιτσα): Μία συντριπτική νίкη των Αρχηγών Μπολάνη, Μακρή και I. Καραβίτη κατά του Αρχιβοεβόδα Τζόλε Γκέργκεφ, τον Ιούνιο του 1908

Οι 'Αρχηγοί Μπολάνης, Μακρής και Καραβίτης

του Στεργ. Τριανταφυλλίδου

Δημοδιδασκάλου

Περιοδική  Έκδοσης του

Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Φλωρίνης

"ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ"

Τεύχος 9, 

Φλώρινα 1958

Κατά τον μήνα Ιούνιον του 1908 εις την δασωμένην θέσιν Πεπερίτσα της περιφερείας του χωρίου Αγιος 'Αθανάσιος, οι 'Αρχηγοί Μπολάνης, Μακρής και Καραβίτης με 30 παλληκάρια συνεπλάκησαν με τον Άρχιβοεβόδαν Τζόλε Γκέργκεφ, ο όποίος είχε 200 κομιτατζήδες.

Κατά την συμπλοκήν έπετέθησαν οι Αρχηγοί μας με τα παλληκάρια με θυελλώδη ορμήν και λύσσαν εναντίον της έξαπλασίως και πλέον άνωτέρας εις δύναμιν συμμορίας του άρχιβοεβόδα Τζόλε Γκέργκεφ και την έτρεψαν εις άτακτον και έπονείδιστόν φυγήν.

Ο αρχιβοεβόδας Τζόλε Γκέργκεφ μάλιστα και οι άλλοι βοεβόδαι, οι όποίοι ήσαν έφιπποι, έγκατέλειψαν φεύγοντες περίτρομοι τα άλογά των εις το πεδίον μάχης.

Το άλογο του Τζόλε, μία ωραία φοράδα, άλλαξε τότε νοικοκύρην και περιήλθεν εις την ιδιοκτησίαν του γενναίου 'Αρχηγού Μπολάνη.

Bεύη (Μπάνιτσα) Φλώρινας: Η Ιστορία του γενναίου Οπλαρχηγού του Μακεδονικού Αγώνος Καπετάν Σταύρου Δάφου Κωτσόπουλου .

Σταύρος Κωτσόπουλος

του Στεργ. Τριανταφυλλίδου

Δημοδιδασκάλου

Περιοδική  Έκδοσης του

Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Φλωρίνης

"ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ"

Τεύχος 9ο, 

Φλώρινα 1958

Ό Kαπετάν Σταύρος Δάφου Κωτσιόπουλος, η Kαπετάν Σταύρος Μπανιτσιώτης όπως ελέγετο κατά τον Μακεδονικόν Άγωνα, είναι ένας από τους σκληρούς αγωνιστές του Μακεδονικού Άγωvoς.

Προσενεγκών τας υπηρεσίας του εις  την Πατρίδα όλίγον πρό του 1905 και μέχρι του θανάτου του εις   όλους  τους εθνικούς αγωνας όπως εκτίθεται εις  την παρούσαν  ίστορίαν της έθνικης του δράσεως .


Ό Καπεταν Σταυρός ήτο μετρίου αναστήματος , μελαχρινός με μάτια κάστανα και βλέμμα ζωηρόν και διαπεραστικόν, πλούσια μαύρα φρύδια και πυκνά κατάµαυρα μαλλιά, τα οποία  διετηρήθησαν μέχρι του θανάτου του, ολόλευκα βεβαίως κατά την γεροντικήν του ήλικίαν, με µύτην έλληνικης κατατομής, και εν γένει πρόσωπον με αρρενωπήν εμφάνισιν.
Ευσταλής, εύθυτενης ως κυπάρισσος, με καλοδεμένον σώµα, ισχυρόν και νευρώδες, και βάδισμα υπερήφανον.

Κωνστ. Δ. Ρακτιβάν: Έγγραφα και Σημειώσεις εκ της πρώτης Ελληνικής Διοικήσεως της Μακεδονίας (1912-1913).

Κωνσταντίνος Δ. Ρακτιβάν

Κωνσταντίνου Δ. Ρακτιβάν

ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΠΙ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

Αντιπροσώπου της κυβερνήσεως εν Μακεδονία

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Μακεδονική Βιβλιοθήκη 12

Θεσσαλονίκη 1951

Επιμέλεια Ι.Δημαρά 

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΟΥ

Tη 27η Όκτωβρίου 1912 επέβην εν Πειραιεΐ του ατμοπλοίου «’Αρκαδία», κυβερνωμένου υπό του πλοίαρχου Άντ. Χατζηκυριάκου, μετά δεκάδος προξενικών υπαλλήλων, δυο δικαστικών, πέντε τελωνειακών και 3 4 ετέρων, πρός δέ 168 άνδρών της Κρητικής χωροφυλακής υπό τον ’Αρχηγόν άντι συνταγματάρχην του πυροβολικοΰ Λ. Μομφερράτον, μικρού αγήματος ναυτών, ευαρίθμων μηχανικών του ασυρμάτου καί τινων δημοσιογράφων .

 Τήν επομένην δέ περί την 2αν μ. μ. κατεπλεΰσαμεν εις Έλευθεροχώριον, ενθα εΰρομεν υπέρ τά 20 πλοία άναμένοντα, εν οις ήσαν ή θαλαμηγός «Αμφιτρίτη», ής έπέβαινεν ή Α.Μ. ή Βασίλισσα [Όλγα], τό πλοκόν νοσοκομειον «’Αλβανία», τό καταδρομικόν «Σφακτηρία», τό υπερωκεάνειον «Θεμιστοκλής».

Διότι ο μέν πρός τον λιμένα τής Θεσσαλονίκης εΐσπλους έτέλει άποκεκλεισμένος διά τών τοποθετημένων τορπιλλών, ή πλοηγική δέ υπηρεσία εκ ρυμουλκών, φερόντων Γαλλικήν σημαίαν, ήρνεΐνο νά oδηγήσει τά Ελληνικά πλοία.

Έσπευσα νά τηλεγραφήσω ταΰτα εις Αθήνας, μεθ’ ο επεσκέφθην κατά καθήκον τήν Βασίλισσαν, άποβάς δέ εις Έλευθεροχώριον, ενθα εΰρίσκετο ο άντισυνταγματάρχης Μεσσαλάς, εντεταλμένος τήν επιμελητείαν του στρατού, έξήτασα εάν ήτο δυνατή ή διά ξηρας μετάβασις εις Γιδά καί έκεΐθεν εις Θεσσαλονίκην, άλλ΄ έβεβαιώθην οτι ή συγκοινωνία αΰτη ήτο τελείως διακεκομμένη καί δι΄ αυτά τά μεταγωγικά του στρατού ενεκα του καιρού και του εδάφους.

Ελληνική Μακεδονική Γη: H λογοτεχνία στη Δράμα (1819-1935)

ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

"Η Δράμα και η Περιοχή της"

Ιστορία Πολιτισμός

Δήμος Δράμας

ΔΕΚΠΟΤΑ

Δράμα 1996

'Όπως κάθε πόλη, έτσι καί ή Δράμα έχει τήν πνευματική της ιστορία.

Καί, όπως συμβαίνει με τίς περισσότερες έλληνικές πόλεις, ή ιστορία αύτή είναι άκόμη άγνωστη• ακόμη πιό άγνωστη είναι ή λογοτεχνική ιστορία της, τής όποίας θά προσπαθήσω νά συνθέσω δύο κεφάλαια: ένα γιά τήν τουρκοκρατία καί ενα γιά τόν μεσοπόλεμο.

Τουρκοκρατία

Τό πρώτο ποίημα πού γνωρίζουμε άπό τή Δράμα είναι μιά έμμετρη επιγραφή, πού βρίσκονταν εντοιχισμένη άπέναντι άπό τή μαρμάρινη δεξαμενή τοΰ παλιού μητροπολιτικού ναού.

 Είχε χρονολογία «1819 Μαρτίου 27» κι άρχιζε ώς έξης:

Οί δίψη κατεχόμενοι δεΰτε καί κορεσθήτε

 υδωρ γλυκύ καλλίρροον ίσως καί εύφρανθήτε 

πηγής, ήν ωκοδόμησε Δράμας μητροπολίτης 

έπιστατήσας εις αυτήν ώς όντως άρχιθύτης.

'Ωστόσο, ή πνευματική ζωή στή Δράμα άρχίζει τό 1874. 

Τότε ιδρύεται ή «Φιλοπρόοδος ’Αδελφότης Δράμας» καί άνοίγουν τό ένα μετά τό άλλο σχολεία, διδασκαλεία, παρθεναγωγεία, άναγνωστήρια.

100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης: Ο Ελληνικός Τύπος της Θεσσαλονίκης. Αρχές και Εξέλιξη.

 του ΧΡΗΣΤΟΥ Ε. ΛΑΜΠΡΙΝΟΥ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΤΑΕΤΗΡΙΔΟΣ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1980

 Ο  Τύπος της Θεσσαλονίκης και γενικότερα ο τύπος της Μακεδονίας ανάγεται ως προς την καταγωγή του στο εξωτερικό, όπως συμβαίνει άλλωστε και με ολόκληρο τον ελληνικό τύπο.

 Ή Βιέννη υπήρξε o γενέθλιος τόπος του ελληνικοί τύπου, πού άρχισε την ύπαρξή του στην εξορία.

Και ή ειμαρμένη το θέλησε ή δεύτερη κατά χρονολογική σειρά ελληνική εφημερίδα στον κόσμο να έχει εκδότες Μακεδόνες.

Πρόκειται για την «Εφημερίδα», πού ή πρώτη της έκδοση κυκλοφόρησε στις 31 Δεκεμβρίου τού 1790 στην απειλούμενη τότε από το Ναπολέοντα καχύποπτη πρωτεύουσα των Αψβούργων.

Μακεδονικό Ζήτημα: Η ιστοριογραφία και η χαρτογραφία του Μακεδονικού ζητήματος.

Από τη συνθήκη του Βερολίνου το 1878. 

του Βασίλη Κ. Γούναρη
 Καθηγητή του ΑΠΘ στον Τομέα Νεότερης και
 Σύγχρονης Ιστορίας, Λαογραφίας
 και Kοινωνικής Ανθρωπολογίας

Αναδημοσίευση απότο http://www.imma.edu.gr
(Οι υπογραμίσσεις και οι Φωτογραφίες επιλογή Yauna)

1. Η διεκδίκηση της οθωμανικής κληρονομιάς στην Ευρώπη

Από την στιγμή που η λέξη «Ελλάς» κρίθηκε ως η καταλληλότερη ονομασία για το σύγχρονο κράτος των Ρωμιών, το ζήτημα της Μακεδονίας -στη θεωρία τουλάχιστον- είχε κριθεί. 

Η ιστορική γεωγραφία -κατά το γνωστό απόσπασμα του Στράβωνος- έθετε τη γη του Αλεξάνδρου εντός της Ελλάδος αλλά στην πράξη βέβαια το ζήτημα δεν απασχολούσε άμεσα τους Έλληνες.

 Οι εδαφικές φιλοδοξίες τους δύσκολα ξεπερνούσαν τον Όλυμπο. Εξάλλου, τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του ΙΘ΄ αιώνος, ο προβληματισμός για την ταυτότητα των Μακεδόνων, ελλείψει ανταπαιτητών του χώρου, ήταν άκαιρος· η ιστορική γνώση για την πορεία τους κατά τους Μέσους Χρόνους ήταν νεφελώδης· η αλλοφωνία δεν ξάφνιαζε κανέναν και η ομοδοξία ήταν μεν αναγκαία αλλά πάντως απολύτως επαρκής συνθήκη για να ενταχθεί κανείς στο ελληνικό έθνος.

Αν υπήρχε προβληματισμός για την Μακεδονία και τους κατοίκους της, αυτός εντοπιζόταν σαφώς στον σλαβικό χώρο και μάλιστα στο πλαίσιο της βουλγαρικής εθνικής αναγεννήσεως και των σχέσεών της με τη Ρωσία αφενός και την Σερβία αφετέρου.

Πριν από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, το 1822, ο Βουκ Κάραζιτς, ο εξέχων Σέρβος φιλόλογος και εθνογράφος, συμπεριέλαβε σε έκδοσή του, ως βουλγαρικά, σλαβικά δημοτικά τραγούδια από το Ράζλογκ. 

Μακεδονικός Αγώνας: Κρατερό Φλωρίνης. Ο Μακεδονομάχος οπλαρχηγός Παύλος Ρακοβίτης.

 Ο Μακεδονομάχος Οπλαρχηγός
 Παύλος Ρακοβίτης

του Γεωργίου Μόδη.

" ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝ 

ΚΑΙ  ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ ΑΡΧΗΓΟΙ"

 ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2007

ΙΙήγε να εργασθή μ΄ άλλους χωριανούς του από το Ράκοβο (Κρατερό) στην ’Αλβανία σ’ ένα δάσος.

Γρήγορα τα χάλασε μ΄ ένα ’Αλβανό μπέη και έγινε αιτία να το σκάσουν κρυφά και άναυλα και οι άλλοι.

Πήγε στην Αμερική υστέρα από το κάψιμο του χωριού του από τους Τούρκους (Αύγουστος 1903).
’Έφυγε κι άπ’ εκεί κρυφά και άναυλα. Σκότωσε σ΄ ένα καυγά δυο Βουλγάρους.
Δεν είχε ούτε τα έξοδα της επιστροφής.
Πλήρωσαν το εισιτήριό του άλλοι.

Τρελλοπαύλο τον έλεγαν όλοι στο χωριό.

Κούπτσια 2012. 14 Οκτωβρίου, Ημέρα Μακεδονικού Αγώνα. Εκδηλώσεις προς τιμή του Μακεδονομάχου Αρμεν Κούπτσιου στο Βώλακα Δράμας.

Αναδημοσίευση από την Εταιρεία Δραμινών Μελετών.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

 Με την ευκαιρία του εορτασμού της Ημέρας Μακεδονικού Αγώνα θα πραγματοποιηθούν στην Περιφερειακή Ενότητα Δράμας οι παρακάτω εκδηλώσεις:

ΚΥΡΙΑΚΗ 14 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Οι εκδηλώσεις εορτασμού θα πραγματοποιηθούν στο Βώλακα Δράμας.

          9:30π.μ. Επίσημη Δοξολογία – 

                Τέλεση Μνημόσυνου στον Ιερό Ναό Προφήτη Ηλία

         9:45π.μ. Εκκίνηση αθλητών αγώνα «Δρόμος Θυσίας» στο 25^ο χλμ. εθνικής οδού Δράμας-Νευροκοπίου

10:00π.μ. Μετάβαση στο μνημείο του Άρμεν Κούπτσιου

-Επιμνημόσυνη δέηση

-Επετειακή ομιλία από τον κ. Ιωάννη Δεϊρμετζόγλου, τ. εκπαιδευτικό σύμβουλο

-Κατάθεση στεφάνων

-Τήρηση σιγής ενός λεπτού

-Εθνικός Ύμνος

11:00π.μ. Εκδηλώσεις στο χώρο του μνημείου του Άρμεν Κούπτσιου

-Ποιήματα και τραγούδια αναφερόμενα στο Άρμεν Κούπτσιο από γυναίκες του Βώλακα

-Μακεδονικοί χοροί από τους πολιτιστικούς συλλόγους Βώλακα, Καλής Βρύσης, «Μέγας Αλέξανδρος» Προσοτσάνης, Μοναστηρακίου, Ξηροποτάμου, Πετρούσας και Πύργων

-Απονομή επάθλων στους νικητές του αγώνα δρόμου

ΔΕΥΤΕΡΑ 15 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2012

Πραγματοποίηση ομιλιών στα δημοτικά σχολεία, γυμνάσια και λύκεια του νομού για το Μακεδονικό Αγώνα. 

Ο Μακεδονικός Αγώνας και οι Φιλεκπαιδευτικοί Σύλλογοι το 1906 στη Δράμα

Του Ευάγγελου Γ. Καρσανίδη

Εφ. Πρωινός Τύπος Δράμας

11.10.2012

Οι φιλεκπαιδευτικοί σύλλογοι και αδελφότητες των πόλεων και κωμοπόλεων της Μακεδονίας, με την οικονομική ενίσχυση των σχολείων και την αποστολή δασκάλων σε διάφορα μέρη, συνετέλεσαν πολύ στη διάδοση της εκπαίδευσης και στην ενίσχυση του εθνικού φρονήματος των κατοίκων. 

Έτσι ενισχύθηκε ηθικά, εξοπλίστηκε πνευματικά και διαμορφώθηκε εθνικά ο Ελληνισμός της Δράμας και της Μακεδονίας γενικότερα και οι κάτοικοί τους έγιναν ικανοί να αντισταθούν πρωτίστως στον προσηλυτισμό της βουλγαρικής προπαγάνδας, να ανθέξουν  στις καταπιέσεις και τους διωγμούς και να μπορέσουν τέλος να αγωνιστούν νικηφόρα στην περίοδο της κρίσης του Μακεδονικού Αγώνα.

Επωφελούμενο το ελληνικό κράτος, από την έκδοση του Χάτι-Χουμαγιούν της 18ης Φεβρουαρίου 1856 που εξασφάλιζε θεωρητικά την ισότητα όλων των υπηκόων της οθωμανικής αυτοκρατορίας χωρίς διάκριση φυλής ή θρησκεύματος, επιχειρεί τη διείσδυσή του στη Μακεδονία με τη διάδοση της ελληνικής εκπαίδευσης, την ίδρυση και λειτουργία φιλεκπαιδευτικών συλλόγων και αδελφοτήτων και άλλων σωματείων.

Αφετηρία στην ιστορία της δράσης των ελληνικών φιλεκπαιδευτικών συλλόγων, αποτελεί η ίδρυση στην Αθήνα του «Συλλόγου προς διάδοσιν των ελληνικών γραμμάτων», στις 17 Απριλίου 1869.

Με την επίδραση και ενίσχυσή του κυρίως εμφανίστηκαν και πολλαπλασιάστηκαν οι φιλεκπαιδευτικοί σύλλογοι στο μακεδονικό χώρο.

Μια πυραμίδα ελληνικών συλλόγων δημιουργήθηκε με στενή εξάρτηση μεταξύ τους, ένα σφικτό πλέγμα που μπόρεσε να καλύψει σε αξιόλογο ποσοστό τις ανάγκες της ελληνικής εκπαίδευσης σε κάθε περιοχή του αλύτρωτου Ελληνισμού.

Στην αλύτρωτη ακόμη Δράμα, μια πόλη με ελληνικό χαρακτήρα παρά το μειωμένο πληθυσμό της, οι κάτοικοί της είχαν την τύχη να έχουν αρχηγό τους τον μητροπολίτη Χρυσόστομο Καλαφάτη (1902-1910), τον μετέπειτα ιεροεθνομάρτυρα μητροπολίτη Σμύρνης, ηγέτη φωτισμένο και θαρραλέο, που πρόσφερε πολλά στη μητρόπολή του.

Στο πλαίσιο της πλούσιας ποιμαντορικής και πνευματικής του δράσης ο Χρυσόστομος ίδρυσε σειρά σωματείων, συλλόγων και ιδρυμάτων στη Δράμα αλλα και σε άλλες κωμοπόλεις και χωριά της επαρχίας του.
Κάτω από την εμπνευσμένη και φωτεινή παρουσία του λειτουργούσαν στην πόλη οι αδελφότητες:

Ελληνική Μακεδονική Γη: Η Σέρρες και η Μητρόπολη Σερρών και Νιγρίτης.

Βυζαντινά μνημεία

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου,
προφήτες, άγιοι.
Εκκλησιαστικό Μουσείο
της Ιεράς Μητροπόλεως Σερρών
και Νιγρίτης

Η Εκκλησία των Σερρών ιδρύθηκε κατά πάσα πιθανότητα την εποχή που ο Απόστολος των Εθνών Παύλος , επισκέφθηκε ιεραποστολικώς (50μ.χ) τους Φίλιππους.

Αρχικά και πριν προβιβαστεί σε αρχιεπισκοπή η εκκλησία των Σερρών ήταν επισκοπή (στην 14η θέση) του Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης.

Πρώτος γνωστός Επίσκοπος είναι ο Πρέκτηος ή κατ΄άλλους ο Μαξιμίνος ή Μαξιμιανός που υπογράφει τα Πρακτικά της ληστρικής συνόδου της Εφέσου το 449 και της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου της Χαλκηδόνας το 451. 

Στις αρχές του 10ου αιώνα και αμέσως μετά τη Σύνοδο που συγκάλεσε ο Αυτοκράτορας Λέων ο Στ΄ ο Σοφός (886-912), σε συνεννόηση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Νικόλαο Μυστικό, η επισκοπή Σερρών στο μεσοδιάστημα 901-906 γίνεται αρχιεπισκοπή καταλαμβάνοντας την 26η θέση στην ιεραρχική κατάταξη των αρχιεπισκοπών και επισκοπών του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Μακεδονική Γη: Ιστορία της Γευγελής (Гевгелија)

του Ιωάννου Ξανθού

Συνταξιούχου Δημοδιδασκάλου

και ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΥ

"ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΕΓΕΛΗΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΔΡΑΣΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΑΥΤΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΞ ΧΩΡΙΩΝ"

Θεσσαλονίκη 1954

ΕΙΔΟΜΕΝΗ η ΙΔΟΜΕΝΗ

 Ή Γευγελή, ως θα μετωνομάζετο μετά την άπελευθέρωσιν της Μακεδονίας έκ του τουρκικού ζυγου εις Ε ί δ ο μ έ ν η ν, εύρίσκεται πλησίον και εις άπόστασιν δέκα λεπτών της ώρας από την τοποθεσίαν της άρχαίας Είδομένης, πόλεως της άρχαίας Μα­κεδονίας, η οποία άπετελείτο τότε από την ’Άνω και Κάτω Μακεδονίαν, ως τούτο άναφέρουν ο Ηρόδοτος (VIII 137) και ο Θουκυδίδης (II 99).

Ό δεύτερος μάλιστα λέγει, ότι μεταξύ των άκραίων πόλεων προς Βορράν της Κάτω Μακεδονίας ήτο και η Είδομένη, πόλις ώχυρωμένη διά την ασφάλειαν του Βα­σιλείου του Βασιλέως Φιλίππου του Β'.

Ή Είδομένη ήτο μια των πέντε μεγαλυτέρων άρχαίων Πελασγικών πόλεων της Παιονίας.

100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης: Η πορεία του στρατού προς Θεσσαλονίκη (Οκτ. 1912)

του Κωνσταντίνου Ν. Ζωρογιαννίδη

Αντιστρατήγου

"Ημερολόγιον πορειών και 

πολεμικών επιχειρήσεων 1912-13".

Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου 

του Αίμου
Θεσσαλονίκη 1975

18η Οκτωβρίου. Αναχώρησις τής Μεραρχίας εκ Αιμπανόβου τη 8η πρωινή ώρα, διά τής αμαξιτής όδοΰ τής άγούσης διά τής γεφύρας του 'Αλιάκμονας (Νισέλι).

Μετά πορείαν τεσσάρων ωρών άφικόμεθα εις την εντεύθεν τής γεφύρας μεγάλην στάσιν, διαρκέσασαν περί τήν μίαν ώραν, μεθ΄ ήν έξακολουθήσαντες τήν πορείαν μας καί διαβάντες τήν γέφυραν, την όποίαν οι Τούρκοι, ύποχωροΰντες, ματαίως άπεπειράθησαν νά καταστρέψωσιν, άφικόμεθα εις τό χωρίον Κορυφήν, περί τήν 3ην μ.μ. ώραν.

 Ό λόχος μου κατά τήν πορείαν ταύτην άπετέλεσε μέρος του κορμού τής εμπροσθοφυλακής. "Αμα δε τη έγκαταστάσει των προφυλακών εις Κορυφήν, άπετέλεσε τήν έφεδρείαν. Οί άνδρες έβάδισαν καλώς.

100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης: Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912).

του Αποστόλου Παπαγιαννοπούλου

"Ιστορία της Θεσσαλονίκης"

Εκδόσεις Ρέκος

Θεσσαλονίκη 1982

apapagianopoulos.blogspot.gr

Με την έναρξη του Α' Βαλκανικού πολέμου, και σε χρονικό διάστημα μιας βδομάδας, οι συμμαχικές δυνάμεις των βαλκανικών κρατών είχαν ήδη προξενήσει σοβαρά πλήγματα στις στρατιωτικές δυνάμεις της Τουρκίας.

Οι αλλε­πάλληλες, όμως, αυτές νίκες των συμμάχων όξυναν στο παρασκήνιο έναν έντονο ανταγωνι­σμό μεταξύ τους, που εκδηλωνόταν — παρό­λες τις συμφωνίες που προηγήθηκαν — ακόμα και σ’ αυτά τα πεδία των επιχειρήσεων.

Καθεμιά από τις σύμμαχες χώρες είχε πια φα­νερό στόχο την κατάληψη περισσότερων εδα­φών και ιδιαίτερα μεγάλων αστικών κέντρων, ώστε με βάση τις κατακτήσεις της να προβάλλει και να διεκδικήσει αργότερα τις απαιτήσεις της, που πολλές φορές εξυπηρετούσαν ξένα συμφέροντα των ισχυρών της Ευρώπης.

Βυζαντινή Μακεδονία:Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΙΟΥ ΣΤΟΥΣ ΣΛΑΒΟΥΣ

του

ΑΝΤΩΝΙΟΥ-ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΤΑΧΙΑΟΥ
Καθηγητού ΑΠΘ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΤΑΕΤΗΡΙΔΟΣ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1980

ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 862 η Κωνσταντινούπολη δεχόταν μια διπλωματική αντιπροσωπεία του ηγεμόνα της Μεγάλης Μοραβίας Ροστισλάβ. οι πρεσβευτές παρουσιάστηκαν στον αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ' και του δήλωσαν ότι επιθυμία του ηγεμόνα τους ήταν να του στείλει ανθρώπους, οι όποιοι θα μπορούσαν να διδάξουν στους Μοραβούς τη χριστιανική πίστη στη δική τους, σλαβική γλώσσα. ο κλήρος έπεσε σε δύο αδελφούς από τη Θεσσαλονίκη, στον Κωνσταντίνο-Κύριλλο, τον επονομαζόμενο «φιλόσοφο», και στον ιερομόναχο Μεθόδιο.

Το επόμενο έτος οι δύο αδελφοί, συνοδευόμενοι από ομάδα συνεργατών, ξεκίνησαν για τη Μοραβία έχοντας ήδη μαζί τους ένα έτοιμο αλφάβητο της σλαβικής γλώσσας και μεταφράσεις εκκλησιαστικών βιβλίων από την ελληνική στη σλαβική.

Από τη στιγμή εκείνη ο κόσμος των Σλάβων συνδεόταν πνευματικά και πολιτιστικά με το Βυζάντιο.

Μακεδονία Θεσσαλονίκη: ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (316 π.Χ.-1980 μ.Χ.)

του

ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΤΑΕΤΗΡΙΔΟΣ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1980

   (οι φωτογραφίες επιλογές Yauna)

ΑΡΧΑΙΟΙ ΧΡΟΝΟΙ

Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, που βρίσκεται σε επίκαιρη στρατηγική και εμπορική θέση στον μυχό τού Θερμαϊκού κόλπου με άνοιγμά χερσαίων δρόμων προς την Κεντρική Ευρώπη  

κτίζεται στα 316 π.Χ., 

στις άρχές μιας κοσμοϊστορικής εποχής, της λεγόμενης ελληνιστικής, 

όπως και μερικές άλλες πόλεις,

 π.χ. η ’Αντιόχεια και η ’Αλεξάνδρεια στην Εγγύς ’Ανατολή. 

Είναι η εποχή που ακολουθεί τον θάνατο του Μ. ’Αλεξάνδρου (323 π.Χ.) και κατά την όποία ο απέραντος κόσμος των κατακτήσεων του διαποτίζεται από τον ελληνικό πολιτισμό, άλλ’ ασκεί καί εκείνος βαθιές επιδράσεις στον ελληνισμό, επιδράσεις οικονομικές, πολιτικές και πνευματικές.

’Ακόμη και λατρείες ανατολικές εισδύουν στον ελληνικό χώρο.

Η έκλογή τού τόπου της Θεσσαλονίκης οφείλεται στον βασιλιά Κάσσανδρο, που διείδε τα πλεονεκτήματα που παρουσίαζε ο μυχός του Θερμαικού.