Η Διαχρονικότητα του Μακεδονικού Αγώνα.

"Ο Μακεδονικός Αγώνας (1904-1908)

ως κορυφαία φάση 

των Αγώνων των Ελλήνων

 για τη Μακεδονία" 

Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος, 

ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΛΕΤΩΝ  ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ ΤΟΥ ΑΙΜΟΥ ΑΡ. 208

Θεσσαλονίκη 1985.

   (οι φωτογραφίες επιλογές Yauna)

Τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα, που ρυθμίζουν την πορεία των εθνών ή και των κρατών, δεν είναι γεννήματα ορισμένων σύντομων χρονικών περιόδων, μέσ’ από τις οποίες ανακύπτουν, αλλά προϊόντα μιας μακροχρόνιας διαδικασίας.

Η έννοια της εξελίξεως είναι η βασική έννοια της ιστορίας.
Η ρήση «τα πάντα ρει» του Ηρακλείτου έχει εδώ την απόλυτη εφαρμογή της.
Έτσι λοιπόν, για ν΄ αντιληφθούμε τον Μακεδονικό Αγώνα σε όλο το βάθος και σε όλη την έκτασή του, χρονική και τοπική, πρέπει να τον συναρτήσουμε και να τον συσχετίσουμε και με τους προηγούμενους αγώνες των κατοίκων της Μακεδονίας, αλλά και των άλλων ελληνικών χωρών για την ελευθερία και την επιβίωσή τους. Πρέπει δηλαδή να επιχειρήσουμε την αναγκαία αναδρομή στο παρελθόν.

Ο Μακεδονικός Αγώνας δεν είναι μια ξαφνική έκρηξη.

 Σειρά από κρίκους τον συνδέουν με το παρελθόν, για να φτάσει στην κορύφωσή του.
Στόχος λοιπόν της σημερινής μου ομιλίας δεν είναι να ιστορήσω τον Μακεδονικό Αγώνα στην τελευταία του φάση — αυτό έχει γίνει πολλές φορές ως τώρα από ικανούς ομιλητές —, αλλά να καταλήξω σ ’ αυτόν, αφού με νέα στοιχεία της ιστορικής επιστήμης που ήλθαν στο φως τα τελευταία χρόνια, αφού δηλαδή με νέα οπτική γωνία, καθορίσω το στίγμα του Μακεδονικού Αγώνα μέσα στην πορεία του Γένους.

 Αυτά ακριβώς τα νέα στοιχεία θέλω να τα παρουσιάσω και να τα υπογραμμίσω σήμερα, στοιχεία που δεν είναι ακόμη γνωστά σε όλους τους Έλληνες, ειδικά στους Νοτιοελλαδίτες.

Σφαγή της Δράμας 29 Σεπτεμβρίου 1941: Εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα της βουλγαρικής κατοχής. Δράμα 2012

Επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στα μνημεία των σφαγιασθέντων

Εκδηλώσεις μνήμης για τους αθώους συμπολίτες μας που έπεσαν θύματα της βουλγαρικής θηριωδίας κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 1941, πρόκειται να πραγματοποιηθούν στο Δήμο μας, στην πόλη και στα Δημοτικά Διαμερίσματα.

Την 29η Σεπτεμβρίου 2012, ημέρα Σάββατο, επέτειο της σφαγής του

Δραμινού λαού παρά των βουλγαρικών στρατευμάτων κατοχής, 

θα τελεσθεί

στον ιερό ναό Αγίου Νικολάου,

 Αρχιερατική Θεία Λειτουργία και Ιερό

Μνημόσυνο από 07:00 - 10:30 π.μ.

Εν συνέχεια στο μνημείο στην συμβολή των οδών Εθνικής Αμύνης και 28ης
Οκτωβρίου, στο οποίο βρίσκονται κατατεθειμένα τα οστά των φονευθέντων,
θα τελεσθεί τρισάγιο και θ’ ακολουθήσει κατάθεση στεφάνων.

Ακολούθως το πρόγραμμα των εκδηλώσεων στην μνήμη των σφαγιασθέντων συμπολιτών μας έχει ως εξής:

Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 2012

17:30 Μνημείο Κορυλόβου. Τρισάγιο και κατάθεση στεφάνου από το Δήμαρχο Δράμας

18:00 Μνημείο Αδερφών Μαίρης και Σταματίας Ζαχαροπούλου, Ελένης Μπρέζα, Χρηστάκου Ζεφαλή και Ιωάννη Μαυρίδη. Τρισάγιο και κατάθεση στεφάνου από το Δήμαρχο Δράμας.

19:30 Αίθουσα Πολλαπλών χρήσεων Δημαρχείου
Διάλεξη από τον κ. Σπυρίδωνα Σφέτα, Αναπληρωτή Καθηγητή Βαλκανικής Ιστορίας ΑΠΘ με θέμα: 
«Η εξέγερση της Δράμας σύμφωνα με τα Βουλγαρικά στρατιωτικά αρχεία».

Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου 2012

Ι.Ν. Αγ. Νικολάου

Ο Μητροπολίτης Δράμας

07:30 Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στον Ιερουργούντος του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Δράμας κκ. Παύλου μετά του Ιερού Κλήρου της Πόλης.

10:00 Προσέλευση επισήμων

10:30 Τέλεση μνημόσυνου
Ομιλητής εις το μνημόσυνο ο καθηγητής κ. Σπυρίδων Σφέτας

Εν πομπή μετάβαση στο Μνημείο Σφαγιασθέντων στην οδό Εθνικής Αμύνης και 28ης Οκτωβρίου -στάση και κατάθεση στεφάνου στον ανδριάντα του αειμνήστου
Δημάρχου Δράμας Θεοφίλου Αθανασιάδη στην ομώνυμη οδό-

Επιμνημόσυνη Δέηση.

Κατάθεση στεφάνων από εκπροσώπους φορέων

19:30 Αίθουσα Πολιτιστικού Συλλόγου Χωριστής

Διάλεξη από τον κ. Σπυρίδωνα Σφέτα με θέμα «Η εξέγερση της Δράμας σύμφωνα με τα Βουλγαρικά στρατιωτικά αρχεία η περίπτωση του εύελπι Γκεόργκι Κίνιν»

Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου 2012

07:30 Ιερός Ναός Εισοδίων Θεοτόκου Χωριστής
Θεία Λειτουργία — Μνημόσυνο

Ελληνική Μακεδονική Γη: Το πολυπαθές και μαρτυρικόν Παγονέριον Δράμας.Οι συνέπειες και τα αποτελέσματα του Βουλγαρικού Σχίσματος στα ντόπια μακεδονικά χωριά.

ΚΟΙΝΟΤΗΣ Παγονερίου 

ΝΟΜΟΥ Δράμας

ΕΚΘΕΣΙΣ

Ιστορικών στοιχείων

 και συμβάντων εν τη

 Κοινότητι Παγονερίου 

κατά την περίοδον των ετών 

1870-1944.

(άλλη ανάρτηση μου για το Παγέρι 

Παγονέρι Δράμας: «Κόλιατ Μπάμπο» 
(«Κουλιάντου Μπάμπου»).

 Ένα ξεχασμένο έθιμο.)

Το χωρίον Παγονέριον και έδρα της ομωνύμου Κοινότητος, (παλαιόν όνομα Τσερέσοβον) , είναι κτισμένον επί εδάφους ανωμάλου, πετρώδους και αγόνου.

Δεν είναι γνωστόν πότε ακριβώς εκτίσθη, εικάζεται όμως ότι έχει κτισθή αρκετά έτη προ του 1835 καθ' όσον κατά το έτος τούτο (1835)  έχουσι κτισθή η Εκκλησία και το Σχολείον του.

Οι λόγοι δι' ους οι πρώτοι κάτοικοι του χωρίου εξέλεξαν το πετρώδες και άγονον τούτο έδαφος ίνα κτίσουν το χωρίον των είναι οι εξής:

Πέτρος Ν. Παπαγεωργίου (1859-1914). Ένας Μακεδόνας αρχαιολόγος και βυζαντινολόγος της τουρκοκρατούμενης Μακεδονίας.

Πέτρος Ν. Παπαγεωργίου
(1859-1914)

Ο ΠΕΤΡΟΣ Ν. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΊΟΥ

 ΚΑΙ Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

του Γ. Ι. ΘΕΟΧΑΡΙΔΗ

'ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ'

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΝ ΣΥΓΓΡΑΜΑ 

ΤΗΣ 

ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΑΚΕΔΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1964

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΝ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ 

ΕΠΙ ΤΗ ΠΕΝΤΙΚΟΣΤΗ ΕΠΕΤΕΙΩ 

ΑΠΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΑΥΤΟΥ

 (Ιανουάριος 1914 - Ιανουάριος 1964)

Ή πεντηκονταετία που συμπληρώθηκε φέτος στις 18 Ίανουαρίου (31 Ιαν. π. ήμ.) από τη χρονιά που πέθανε ο Πέτρος Παπαγεωργίου εδωσε στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών λαμπρή και μοναδική ευκαιρία να τιμήση τη μνήμη του εξαιρετικού αύτου τέκνου της Μακεδονίας και της Θεσσαλονίκης ιδιαιτέρως, το όποιον ως φιλόλογος λάμπρυνε το έλληνικόν δνομα στο Εξωτερικό, ως αρχαιολόγος και βυζαντινολόγος επειτα πρόσφερε μεγάλες ύπηρεσίες στην ύποδουλωμένη ακόμα τότε ίδιαίτερή του πατρίδα και εν γένει ύπηρέτησε και ως εκπαιδευτικός μέ άφθαστη αφοσίωση την έλληνική έπιστήμη καί εκπαίδευση.

Δεν θά ήταν ίσως ύπερβολή να πούμε ότι η Θεσσαλονίκη τουλάχιστο δεν έχει να επίδειξη, υστέρα από το μητροπολίτη της Εύστάθιο στο 12ο αιώνα, κανένα άλλον παλιόν φιλόλογο πιο μεγάλον από τον Παπαγεωργίου.

Είναι δε άναμφίβολο ότι, χωρίς τον Παπαγεωργίου, πολύ λίγα πράγματα θά γνωρίζαμε σήμερα για πολλά μνημεία της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας και για ολόκληρες πόλεις άκόμα,
 όπως οι Σέρρες.

Εκείνο όμως που χαρακτηρίζει ιδιαίτερα τον Παπαγεωργίου είναι ότι

 συνδύαζε

στο πρόσωπό του 

τον κλασσικό φιλόλογο 

και το βυζαντινολόγο, 

τον άρχαιο δηλαδή και

 το μεσαιωνικό ελληνικό κόσμο,

 και άποτελούσε ετσι ζωντανό σύμβολο της συνέχειας του ιστορικού βίου του Έθνους, ο όποιος μετά τη μεγάλη νάρκη της τουρκικής Σκλαβιάς είχε άνασυνδέσει τα νήματά του στην Κάτω Ελλάδα μόλις τριάντα χρόνια πριν από τη γέννηση του Παπαγεωργίου.

Βυζαντινή Μακεδονία: Το Βυζαντινό κάστρο της Ζίχνας.

Αναδημοσίευση από Ανιχνευτές

Ζίχνη. Βυζαντινό κάστρο.

«Ὁ Ζίχνε -ὁ βασιλιὰς τῶν Σερρῶν- ἒχτισε τὸ κάστρο στὰ ἀρχαῖα χρόνια καὶ τοῦ ἒδωσε τὸ ὂνομά του. […]


Τὸ φρούριο βρίσκεται στὰ νότια καὶ περιβάλλεται ἀπὸ φυσικὴ τάφρο, ποὺ μοιάζει νὰ εἶναι σκαμμένη πάνω στὸ βράχο.

Εἶναι χτισμένο στὸ πρανὲς χαμηλοῦ λόφου κι ἒχει ὡραία τοιχοποιία.

Πρόκειται γιὰ πέτρινο οἰκοδόμημα, μόνο ποὺ εἶναι ἐρειπωμένο γι΄αὐτὸ δὲν ἒχει ντισντάτη (φρούραρχο), οὒτε φρουρά.

Τὸ προάστιο ἒχει χτιστεῖ πάνω σ΄ἓνα κάθετο, κατακόκκινο βράχο, ποὺ κάνει πιὸ κοπιαστικὴ καὶ ἐπικίνδυνη τὴν ἀνάβασή του.

Ἀλλὰ ἒχει ὑπέροχη θέα.

Τουρκοκρατούμενη Μακεδονία: Σφελινός Σερρών. Καταπιέσεις των Ελλήνων της Μακεδονίας πριν το 1821.

Ακρόπολη του Σφελινού

Σφελινός (Δήμος Νέας Ζίχνης)  

Χωριό της επαρχίας Φυλλίδος του νομού Σερρών στους πρόποδες του Μενοίκιου όρους σε υψόμετρο 450 m.

 Η ονομασία του δόθηκε από στρατηγό του Μεγάλου Αλεξάνδρου ο οποίος ονομαζόταν "Σφολενός".

Υπάρχουν ερείπια Ακρόπολης από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου πάνω από το χωριό. 

 Στην ευρύτερη περιοχή του οικισμού έχουν εντοπιστεί αρχαία ευρήματα. Ειδικότερα στη θέση Μέγας Αλέξανδρος, βόρεια του οικισμού, έχουν βρεθεί ερείπια κάστρου, καθώς και τάφοι με πλούσια κτερίσματα

Επί Βυζαντίου, το χωριό ήταν γνωστό με το όνομα Σφολενός. 

Κατά τους Μακεδονικούς αγώνες, το χωριό καταλήφθηκε από τα βουλγαρικά στρατεύματα και πολλοί από τους κατοίκους του εξαναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν προς τη βουλγαρική ενδοχώρα,

 απ' όπου επέστρεψαν ελάχιστοι.(wikipedia)

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΤΑΠΙΕΣΕΙΣ

 ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 

ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821

του Απόστολου Ε. Βακαλόπουλου

«Ιστορία του Νέου Ελληνισμού», Θεσσαλονίκη 1980

Ανάμεσα στα πολυάριθμα φυλλάδια ή μικρά βιβλία που δημοσιεύτηκαν κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης από δικούς μας και ιδίως από ξένους φιλέλληνες, για να κινήσουν το ενδιαφέρον και να συγκινήσουν την κοινή γνώμη του πολιτισμένου κόσμου, ιδίως της Ευρώπης, και να τον στρέψουν προς ενεργητική, ηθική και υλική, συνδρομή προς τους Έλληνες, ένα σπάνιο με τον τίτλο «Apergu sur les causes de la revolution de la Grece pour son independance du gouvernement des musulmans» τράβηξε την ιδιαίτερη προσοχή μου.

 Είναι γραμμένο από Έλληνα της Μακεδονίας,

τον Παναγιώτη Ψατέλη, 

διδάκτορα της ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου του Tubingen, 

και είναι τυπωμένο στη Lyon το 1826 μετά την έξοδο του Μεσολογγίου (10 Απριλίου 1826). 

Βυζαντινή Μακεδονία: Τα Θέματα του Μακεδονικού χώρου.Το Θέμα του Στρυμόνος

Βυζαντινή Μακεδονία

Της Αλκμήνης Σταυρίδου-Ζαφράκα.

Ομότιμη Καθηγήτρια στον Τομέα Αρχαίας Ελληνικής, 

Ρωμαϊκής, Βυζαντινής

 και Μεσαιωνικής Ιστορίας

Διεθνές Συμπόσιο "ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ'

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

         

                                                                                    (οι φωτογραφίες επιλογές Yauna)

1. Στα πλαίσια της θεωρίας για πλήρη εκσλαβισμό των περιοχών της Βαλκανικής μετά τις επιδρομές των Αβαροαλάβων και την εγκατάσταση εκεί σλαβικών φύλων τον 6ο και 7ο αιώνα, υποστηρίχθηκε ότι ο θεματικός θεσμός εφαρμόσθηκε στην περιοχή αυτή και κυρίως στον ελλαδικό χώρο μετά την υπαγωγή των Σλάβων στη βυζαντινή κυριαρχία και τον σταδιακό εξελληνισμό τους. Ο G. Ostrogorsky λέγει χαρακτηριστικά:

 «Η οργάνωση των θεμάτων στη Βαλκανική έγινε ευθύς ως το βυζαντινό κράτος μπόρεσε να στηριχθεί στον ντόπιο σλαβικό πληθυσμό και να αποκαταστήσει τη βυζαντινή κυριαρχία που είχε διαταραχθεί με τις αβαροσλαβικές επιδρομές... Όπου δεν υπήρχαν θέματα, δεν υπήρχε πραγματική εξουσία των Βυζαντινών».

Μεγάλες Μορφές του Μακεδονικού Αγώνα: Καπετάν Κώττας.

  

Συλλογική αναμνηστική φωτογραφία οπλαρχηγών του Μακεδονικού Αγώνα. 

Από αριστερά, διακρίνονται όρθιοι οι Κωνσταντίνος Κώττας απο τη Ρούλια Φλώρινας, 

Δημήτριος Νταλίπης απο τη Γάβρο Φλώρινας, 

Γεώργιος Κολίτσης απο τη Χαλάρα Φλώρινας και 

Συμεών Ιωαννίδης απο τα Άλωνα Φλώρινας.

 Καθήμενοι είναι από αριστερά οι 

Ηλίας Γαδούτσης απο το Αντάρτικο Φλώρινας 

και Παύλος Κύρου από το Ανταρτικό Φλώρινας.

                                                                                           

του Γεωργίου Μόδη.

"Ο ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝ 

ΚΑΙ  Η ΝΕΩΤΕΡΗ 

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ"

 ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ.

Ή επίσημη ελληνική άντίδραση 

στην έντονη αυτή δραστηριότητα των Βουλγάρων κομιτατζήδων ήταν στην αρχή άφαντη.

Ποια έπρεπε να ήταν η τακτική που επρεπε ν’ ακολουθήσουν οί Έλληνες, σκλάβοι η ελεύθεροι;

Δύο άνδρες έδειξαν τον ορθό δρόμο: ό Κώττας και ό Βαγγέλης.

Ό Κώττας κατάγονταν άπ’ το χωριό Ρούλια (σήμερα φέρει το ονομά του), στο δρόμο Φλώρινας Κορυτσάς και στή μεγάλη ρεματιά άπ’ το Πισοδέρι στα Αλβανικά σύνορα.

Ηράκλεια Λυγκηστίδος-Φλώρινα: Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ

Φλώρινα,Αρχαιολογικό Μουσείο

Λάζαρος Μέλλιος,

Λαογράφος-Iστορικός της Φλώρινας

 (οι φωτογραφίες επιλογές Yauna)

Είναι βαρύ το βήμα «όταν σε καλεί να μιλήσεις για χιλιετίες συνεχούς παρουσίας στο χώρο που λέγεται ΦΛΩΡΙΝΑ.

Και γίνεται ακόμα πιο βαρύ, όταν ο χρόνος είναι αντίστροφα ανάλογος, γιατί χιλιετιών ιστορία, παράδοση και συνέχεια, δεν μπορεί να γίνει σ' ένα 20λεπτο της ώρας.

'Ετσι, όσα πούμε, γιατί τα πολλά, θα τα αφήσσυρε, θάναι μια ανθοδέσμη αλλιώτικη, γιομάτη μνήμες, συγκινήσεις, ντοκουμέντα, παρουσίες, θάναι η ψυχή μας, ο εαυτός μας θάναι, μιας και για τη διαχρονικότητα της πατρογονικής μας κληρονομιάς 'θα 'μιλήσουμε, που αφορά όλους μας, που την έχουμε μέσα μας, πούναι η καρδιά της καρδιάς μας, και που, εδώ, στο χώρο που λέγεται Φλώρινα σήμερα, Ηράκλεια — Λυγκηστίδος στην αρχαία εποχή, συνεχίζεται, ίδια πάντα, και τη βρήσκουμε μέσα στη γη μας, στις παραδόσεις μας, στα ήθη κι έθιμά μας, στα παιγνίδια μας, στα παραμύθια μας, στα όνειρα και και πεπρωμένα μας, πούναι ίδια εδώ κι όπου λάχει Ελληνισμός.

Όλοι οι αγώνες των ανθρώπων του τόπου μας, σκοπό είχαν κι έχουν να αμυνθούν για την πατρώα γη τους, και, τη διατήρηση της οντότητας των Ελλήνων.

Αυτό που ο Πολύβιος αποκάλεσε «πράφραγμα της Ελλάδος είναι η Μακεδονία»,

Πως τραγούδησεν ο Λαός τον Μακεδονικό Αγώνα

του Κώστα Σκαρδέλη

Ανάτυπον εκ του Περιοδικού

"Ελληνικός Αστήρ"

 Το ΔΗΜΟΤΙΚΟ τραγούδι χρειάζεται, όπως ξέρουμε, ορισμένες συνθήκες υπό τις οποίες και μόνο μπορεί να γονιμοποιηθει στη μήτρα της καθολικής συνειδήσεως του λαου και να αναπτυχθεί.

Και τέτοιες συνθήκες ήταν, ασφαλώς, εκείνες του έν αιχμαλωσία Γένους, της τουρκοκρατίας ή πιο παλαιά στα χρόνια του μεσαιωνικού μας βασιλείου, του βυζαντίου, των ’Ακριτών και του Διγενή.

 Ειδικότερα τό κλέφτικο τραγούδι, στό οποιο έμεις, δικαίως πιστεύουμε, έντάσσουμε τα δημοτικά τραγούδια του Μακεδονικού Αγώνα, με τον ήρωίκο και «άρχαίκό»του χαρακτήρα χρειάζεται, επίσης, τις ίδιες ακριβώς συνθήκες των άλλων δημοτικών τραγουδιών, για να ευδοκιμήσει και να αποδώσει τό μικρό η τό μεγάλο αισθητικό αποτέλεσμα, άπαρατητο πάντοτε για την σωστή του λειτουργία ώς έργου τέχνης τής δημοτικής ποιητικής μας παραδόσεως.

Ελληνική παιδεία στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ Γ. ΔΗΜΙΤΣΑΣ: Επίτομος Ιστορία της Μακεδονίας (1879)

IIPΟΛΟΓΟΣ.

'Ότι μέν ή γνώσις тоυ παρελθόντος χώρας τινός, κατά τό μάλλον και ήττον επίδρασης ύφ’ οίανδήποτε εποψιν επί της παγκοσμίου ιστορίας, επιβάλλεται τοις κατοίκοις αυτής ώς καθήκον ίερώτατον, περι τούτου, νομίζω, ούδεις πλήν των άγριων και βαρβάρων τής Άσίας και Άφρίκης δύναται να άμφιβάλλη και επ’ έλάχιστον, εάν θέλη νά μή συγκαταλεχθή εις την χορείαν εκείνων.

‘Ότι δέ ή φύσει περικαλλεστάτη χαι μεγαλοπρεπεστάτη Μακεδονία, ώς τό ονομα αυτής εμφαίνει τό πραγμα, ένδοξότατον εχει παρελθόν καί διδακτικώτατον, τούτο στεντόρεια τη φωνή διακηρύττει τό στόμα τής παγκοσμίου ίστορίας και ούδενα των όπωσούν εγκυκλίου παιδευσεως τυχόντων λανθάνει.

Φιλιππούπολη Ανατολικής Ρωμυλίας: Το ελληνικό στοιχείο της περιοχής Φιλλιπουπόλεως πριν την Ίδρυση της Βουλγαρικής Εξαρχίας.

της Γεωργίας Ιωαννίδου-Μπιτσιάδου.

 'Ιδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου

 Σκοπός της μελέτης μου αυτής είναι ν’ αναφερθώ σε ορισμένες διαμαρτυρίες του ντόπιου ελληνικού στοιχείου της περιοχής Φιλιππουπόλεως κατά της οθωμανικής διοικήσεως πριν από την ίδρυση της βουλγαρικής Εξαρχίας.

 Οι καταπιέσεις σε βάρος του χριστιανικού πληθυσμού στη νευραλγική αυτή περιοχή, ιδιαίτερα μετά τις τουρκικές μεταρρυθμίσεις του Χάτι Χουμαγιούν (Hatti-Humayun) στις 18 Φεβρουάριου του 18561, περιγράφονται όχι μόνον στις έγγραφες ιδιωτικές διαμαρτυρίες του καταπιεζόμενου λαού, αλλά και στις αναφορές των διαφόρων προξένων και υποπροξένων στις οθωμανικές επαρχίες, καθώς επίσης και στις εκθέσεις των Ελλήνων πρεσβευτών στην Κωνσταντινούπολη.

Είναι γνωστό ότι στα χρόνια 1860-1872 το ελληνικό στοιχείο βρέθηκε για πρώτη φορά αντιμέτωπο με ένα χριστιανικό βαλκανικό έθνος, τους Βουλγάρους.

Στίχοι του Γεωργίου Σουρή για τον Εθνομάρτυρα Άγιο Χρυσόστομο Σμύρνης

Στεφάνι καί στής Δράμας

τον παπά, τον ήρωά μας.

Αφοβος, ανδρειωμένος, για τήν Πίστι, για τό Γένος, 

δείχνει στήθος μαχητού

μπρος στις λόγχες του στρατού.

Δεν τον σκιάζουν του νιζάμη μήτε λόγχες και μαχαίρες,

μήτε δεσποτών φοβέρες.

Φτερουγίζουν στη μορφή του πόθοι κι όνειρα μεγάλα 

κι αν τον πνίξουν στην κρεμάλα, 

θ΄ αντηχούν αγγελικά του Δεσπότη οί προσευχές για παλληκαριών ψυχές.

Άφοβος, ανδρειωμένος, 

για τήν Πίστι, για τό Γένος 

βροντή κάνει τή λαλιά του

 και πετά μέ τον αητό, 

πού ραγιάδων βογγητό τον ξυπνά μέσ΄ στή φωλιά του.

Δόλια σκλάβα μπρός μας πάλι φέρε τήν αυγή τήν πρώτη,

βγάζε δεσποτάδες σαν τής Δράμας τον Δεσπότη.

Διάδοχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου: ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ ΣΤΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ

Ο Μακεδόνας Βασιλεύς
Σέλευκος Α' Νικάτωρ

 ΜΕΡΙΚΕΣ ΕΠΙΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ

ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

του Ιωάννη Ξυδόπουλου.

Στο πρόσφατο βιβλίο των S. Sherwin-White και A. Kuhrt επιχειρείται μια νέα προσέγγιση του τρόπου διακυβέρνησης της αυτοκρατορίας των Σελευκιδών, προσέγγιση η οποία απετέλεσε και την αφορμή για την παρούσα εργασία.

 Πρόκειται για την αναθεώρηση της μέχρι προ τίνος κρατούσας αντίληψης, σύμφωνα με την οποία τη ζωτική δύναμη του κράτους αποτελούσαν οι έλληνες έποικοι.

 Οι δύο συγγραφείς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το γηγενές εθνικό στοιχείο διαδραμάτισε ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην εξελικτική διαδρομή της αυτοκρατορίας .

 To πιο χαρακτηριστικό, ίσως, εδάφιο είναι εκείνο από τον Εύμένη του Πλουτάρχου, όπου περιγράφεται η στήριξη του ομώνυμου σατράπη στον ντόπιο πληθυσμό της Βαβυλώνας, με αντικειμενικό σκοπό την εδραίωση της σατραπείας του.

Πρβ. σχετ. Εύμ. 4. 3:

 αυτός δε (sc. ό Ευμενής) τήν φάλαγγαν των Μακεδόνων έπηρμένην και θρασεΐαν εύρών, ώσπερ άντίταγμα κατεσκεύαζεν αύτή δύναμιν ιππικήν, των μέν εγχωρίων τοΐς ίππεύειν δυναμένοις άνεισφορίας διδούς καί άτελείας, των δε περί αυτόν οίς μάλιστ’ έπίστευεν ώνητοΰς διανέμων Ιππους, φιλοτιμίας τε και δωρεαΐς τα φρονήματα παροξύνων, καί τα σώματα κινήσεσι καί μελέταις διαπονών, ώστε τους μέν έκπλαγήναι, τους δε θαρρήσαι των Μακεδόνων, όρώντας όλίγω χρόνω περί αυτόν ήθροισμένους ιππείς ούκ έλάττους έξακισχιλίων καί τριακοσίων. 

Αντιστοιχίες υπάρχουν και στη συμπεριφορά και άλλων μακεδόνων σατραπών, όπως για παράδειγμα του Αλκέτα στην Πισιδία (Διόδ. Σικ. 18. 46-47) και του Ασάνδρου στην Καρία, ο οποίος παραχώρησε στον Ιρανό Βαγαδάτη και τον γιο του πολιτεία και φορολογική ατέλεια, δείγμα της ευρύτατης ανάληψης αξιωμάτων από τους ντόπιους (βλ. L. Robert, Fouilles d’Amyzon en Carie, II, Paris 1983, σ. 321. Βλ. και S. Sherwin-White και A. Kuhrt, ό.π., σ. 122). Τόσο o C. Habicht, «Die herrschende Gesellschaft in den hellenistischen Monarchien», Vierteljahrschrift fur Soziologie und Wirtschaftsgeschichte 45 (1958) 1-16, όσο και ο F. W. Walbank, ό.π., θεωρουν ότι οι Διάδοχοι αγνόησαν την πολιτική που εφάρμοσε ο Αλέξανδρος (ιδιαίτερα προς τους Ιρανους) και προωθούσαν σε υψηλές διοικητικές θέσεις μόνον Μακεδόνες και άλλους Έλληνες. 

Incantadas της Θεσσαλονίκης: ΕΝΑΣ ΓΑΛΛΟΣ ΕΛΓΙΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (1864)

του Απόστολου Βακαλόπουλου

Παρά τη συνεχή δημοσίευση νέων ειδήσεων για την ιστορία της Θεσσαλονίκης κατά τη διαχρονική της περίοδο τόσον από αρχαιολόγους, όσο και ιστορικούς, διαλανθάνουν εντούτοις την προσοχή μας ορισμένες μαρτυρίες που βρίσκονται σποραδικά σε ορισμένα περιηγητικά βιβλία, που δεν αναφέρονται άμεσα σ’ αυτήν, αλλά σε άλλους τόπους.

Ο ερευνητής πρέπει να έχει την υπομονή ν’ αναζητήσει, έστω και αν πρόκειται να χάσει πολύτιμο χρόνο, τις διάσπαρτες αυτές μαρτυρίες, να τις συλλέξει και να τις συνθέσει σ’ ένα ομοιόμορφο ιστορικό σύνολο συγκρίνοντάς τις με άλλες γνωστές πληροφορίες.
Αυτές τις σκέψεις κάνει κανείς, όταν διαβάζει στο βιβλίο του Emm. Miller, Le mont Athos. Vatopedi. L’ile de Thasos, Paris 1889, σ. 336-366 —τις εντυπώσεις του—σε επιστολές προς τη γυναίκα του καταγραμμένες από τη σύντομη παραμονή του στην πόλη του Θερμαϊκού.

Ο κύριος σκοπός του δεν είναι να περιγράψει τη Θεσσαλονίκη και να δώσει πληροφορίες για τους κατοίκους της, αλλά—με την πρόθυμη συγκατάθεση του σουλτάνου, καθώς και του πασά της πόλης—ν’ αρπάξει ένα ωραίο αρχαίο μνημείο, τις λεγόμενες κατά το καστιλιάνικο ιδίωμα των Ισπανοεβραίων Incantadas (Μαγεμένες) ή τα λεγόμενα από τους Έλληνες «Είδωλα»,
δηλαδή να μιμηθεί την πράξη που πριν 64 χρόνια είχε κάνει στην Αθήνα
ο γνωστός λόρδος Θωμάς Brice, κόμης Elgin, αφαιρώντας από το Ερέχθειο ορισμένα μάρμαρα και κόρες.

Σήμερα 9 Σεπτεμβρίου 2012: H μνήμη του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης- Μητροπολίτου Δράμας(1902-1910)

ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ 

ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΚΑΛΑΦΑΤΗΣ 

και

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΚΑΡΑΒΑΓΓΕΛΗΣ  

ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ

                                                                                          Γ. Κ. ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ, τ. ΛΥΚΕΙΑΡΧΗ

 «Ο ποιμήν ο καλός, την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων» (Ιω. κεφ. Ι, 11)

Η ιστορική πορεία της ορθόδοξης χριστιανικής Εκκλησίας και του Ελληνισμού,
 η οποία συχνά πέρασε δια πυρός και σιδήρου, δοκιμάσθηκε σκληρά, κινδύνεψε με αφανισμό, στάθηκε όμως στητή κι ολόρθα χάρη σε πανάξιους ταγούς, οι οποίοι διατρέξανε τον έσχατο κίνδυνο ή οδηγήθηκαν με τη θέλησή τους στο βωμό του χρέους για να στηρίξουν το ποίμνιο τους.

Στο σημερινό μας άρθρο θα εξετάσουμε τον παράλληλο βίο δυο θρησκευτικών ταγών,
του Γερμανού Καραβαγγέλη

Γερμανός Καραβαγγέλης

και του Χρυσοστόμου Καλαφάτη.

Μακεδονικός Αγών: Επιστολή Χρυσοστόμου Δράμας προς Ιωακείμ τον Γ΄ τον Μεγαλοπρεπή.

Χρυσόστομος Καλαφάτης
Μητροπολίτης Δράμας

+ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΚΑΛΑΦΑΤΗ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΔΡΑΜΑΣ

ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΟΣ.

Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών.

 Χρυσοστόμος Δράμας προς Ιωακείμ τον Γ΄.

22 Ιουλίου 1907

Παναγιώτατε Δέσποτα,

Οί δάκτυλοί μας έσκληρύνθησαν και  αυτοί και ο κάλαμος βαρέως σύρεται προς άναγραφήν των προσφάτων βουλγαρικών θηριωδιών, ας ξενίζοντες ρίπτομεν είς τήν δημοσιότητα οχι διά τους συγχρόνους ισχυρούς τής γης, οΐτινες ουδόλως συγκινούνται διά τά δεινοπαθήματα των έγκαταλελείμμένων άπροστατεύτων τέκνων μας, άλλά μόνον διά τήν ιστορίαν, ήτις άδέκαστος μίαν ήμέραν θά κρίνη και  θά άποδώση δικαιοσύνην τοΐς πάντοθεν σήμερον άδικουμένοις και  πολεμουμένοις και  άπερριμένοις ήμΐν.

‘Ακριβώς δέ διά τήν ιστορίαν, 
και  μόνον διά τήν ίστορίαν, 
άναγράφων και  τά έπ΄ έσχάτων παρά των Βουλγάρων 
έν τη έπαρχία μου κακουργηθέντα, 
διότι πικρά μακρά πεΐρα μ’ έδίδαξεν ότι αίρετώτερον ήθελεν είναι και  δι έμέ και  διά τούς κακοδαίμονας χριστιανούς μου άν, σιωπών, κατέπνιγον είς τά στήθη τούς στεναγμούς μου και  μή έθεάτριζον διά τής δημοσιότητος τήν ύπερήφανον δυστυχίαν και τά πικρά δάκρυα των τέκνων μου, δεν περιμιμένω ν΄ άκούσω και  πάλιν συμπαθή τινα και  παρήγορον φωνήν και  νά ίδω ποθέν άκτΐνα φωτός καταυγάζουσαν τά σκοτεινά νέφη, άτινα πανταχόθεν μας κατακαλύπτουσιν....

 Έκ των έπαλλήλων τούτων βουλγαρικών ώμοτήτων και  κακουργιών ολόκληρος ο  ορθόδοξος πληθυσμός είναι σφόδρα συγκεκινημένος και  έρεθισμένος.

 Άλλ’ έστι δίκης ο φθαλμός, ός ορά τά πάντα, όσα οι άνθρωποι έθελοτυφλοΰντες ζητοΰσιν έξ ύπολογισμών ίδιοτελών νά καλύπτωσιν.

 Ήμεΐς είς αύτόν τόν άδέκαστον τής δίκης οφθαλμόν και  είς τήν τιμωρόν έκδίκησιν του θεου, όστις είπεν «έμοί έκδίκησις έγώ άνταποδώσω» πλήρεις ισχυρών πεποιθήσεων έπαφιέμεθα και  έπαναπαυόμεθα..

Εθνοϊερομάρτυρος Αγίου Χρυσοστόμου Μητροπολίτου Σμύρνης του από Δράμας: Η εθνολογική σύστασις της Μακεδονίας την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνος.

+ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΚΑΛΑΦΑΤΗ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΔΡΑΜΑΣ

ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΟΣ.

Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών.

Εισαγωγή του

ΒΑΣ. ΛΑΟΥΡΔΑ

Ό Χρυσόστομος Καλαφάτης έξελέγη μητροπολίτης Δράμας τον Μάϊον του 1902 εις ήλικίαν 36 έτών, παρέμεινε δε εις την έδραν του μέχρι του Αύγουστου 1907, οπότε ήναγκάσθη νά άπέλθη, κατόπιν έντονων διαβημάτων της Τουρκικής κυβεφνήσεως παρά τω Οίκουμενικω Πατριαρχείω με την κατηγορίαν οτι ήτο ο διοργανωτής και ο έμψυχωτής ελληνικών άνταρτικών ομάδων εν Δράμα.

Την κατηγορίαν αυτήν ο Χρυσόστομος την άπέκρουσε πεισμόνως, ή Τουρκική κυβέρνησις ομως έπέμεινε μέχρι τέλους, βασιζόμενη αφ'  ενός εις πληροφορίας και εισηγήσεις των τοπικών τουρκικών αρχών, άφ΄ ετέρου δέ εις πληροφορίας της εν Δράμα ’Αγγλικής στρατιωτικής αποστολής, ήτις είχεν άναλάβει την οργάνωσιν της Τουρκικής χωροφυλακής.

Ο Χρυσόστομος εις τάς έκθέσεις του και τάς έπιστολάς του, τάς άναφερομένας εις τάς προσπαθείας έκδιώξεώς του έκ Δράμας, εκφράζει την υποψίαν, ότι και οί Τούρκοι και οί  Αγγλοι, οι οποίοι έπεδίωκον την αποπομπήν του έκ Δράμας, ήκολούθησαν συστάσεις των Βουλγάρων, οίτινες βεβαίως έπεθύμουν περισσότερον όλων την άπομάκρυνσίν του έκείθεν. 

Η Μακεδονική θύελλα - Τα πύρινα χρόνια 1903 - 1907: Γεγονότα της Δράμας.

ΤΟΥ ΒΑΣ. Κ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗ

Ο Γάλλος συγγραφέας M. Paillares κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΘΥΕΛΛΑ. Τα πύρινα χρόνια 1903-1907» σε μετάφραση και στην ελληνική γλώσσα από τις εκδόσεις ΤΡΟΧΑΛΙΑ το έτος 1994.

Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας παρέχει πληροφορίες για τον Μακεδονικό αγώνα, την δράση των βουλγαρικών ομάδων και την αντίδραση των ελληνικών σωμάτων, όπως επίσης δίνει και στατιστικά στοιχεία για τους πληθυσμούς που κατοικούν στις διάφορες περιοχές της Μακεδονίας.

 Μάλιστα οι πληροφορίες τους είναι ακριβείς γιατί οι πηγές του είναι κυρίως οι αξιωματικοί της Αγγλικής στρατιωτικής αποστολής στη Δράμα.

Ο ελληνισμός του χωριού Στράρτσοβα (Περιθώρι) δεχόταν τακτικά τις τρομοκρατικές επιδρομές των Βουλγάρων κομιτατζήδων.

Οικουμενικός Πατριάρχης Ιωακείμ Γ΄ Μεγαλοπρεπής(1834-1912)

Ο Πατριάρχης Iωακείμ Γ΄ο Μεγαλοπρεπής: Επισκόπηση και αιτούμενα της πορείας και της εποχής του

Ο Πατριάρχης Iωακείμ Γ΄

Μητροπολίτη  Αρκαλοχωρίου Καστελλίου και Βιάννου  Ανδρέα 

Καθηγητή Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης

Αναδημοσίευση από Φως Φαναρίου

Πριν εκατό χρόνια, το Νοέμβριο του 1912, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιωακείμ Γ΄  αναχωρούσε από τον πρόσκαιρο αυτό κόσμο  για τον άλλο κόσμο, τον αιώνιο και παντοτινό.

Ο Μακεδονικός Αγώνας και η ΦΙΛΟΠΤΩΧΟΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ ΑΝΔΡΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (1871-σήμερα)

του Κωνστ.Α.Βαβούσκου.

Ή Φιλόπτωχος ’Αδελφότης ’Ανδρών Θεσσαλονίκης εορτάζει την 117ην επέτειον της ίδρύσεώς της και τα μέλη του Διοικητικού της Συμβουλίου ήθέλησαν να προσδώσουν πανηγυρικόν χαρακτήρα εις τον εορτασμόν της έπετείου ταύτης μέ τελετήν, εις την όποίαν μετέχομεν ολοι ήμεις σήμερον.

’Ιωακείμ ο Γ'
ο Μεγαλοπρεπής

Βυζαντινή Μακεδονία: ΟΡΟΣ ΡΩΜΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ

του Νικολάου Οικονομίδη

Το πρόβλημα του συνόρου ανάμεσα στο Βυζάντιο και την Βουλγαρία κατά τον Μεσαίωνα απασχόλησε τους ιστορικούς επί πολλά χρόνια, ιδιαίτερα την εποχή που οι εθνικιστικές διεκδικήσεις βρίσκονταν σε έξαρση.

Πολλοί νομίζαμε πως η εποχή των εθνικισμών είχε περάσει ανεπιστρεπτί, μέχρι την στιγμή που οι πρόσφατες εξελίξεις μας απέδειξαν περίτρανα πόσο λανθασμένη ήταν η γνώμη μας αυτή.
Κι όμως, τα πράγματα ήταν διαφορετικά τον Μεσαίωνα.

 Τότε οι αντιπαραθέσεις γίνονταν ανάμεσα σε κράτη και ηγεμόνες οι εθνικιστικοί συναισθηματισμοί δεν υπήρχαν για να επηρεάσουν την κρίση των ατόμων έτσι τα πράγματα ήταν γενικώς απλούστερα.

Για να αποδείξω την άποψή μου αυτή θα εξετάσω μερικές επιγραφές που όριζαν, όπως λέγεται, τα σύνορα μεταξύ του Βυζαντίου και των Βουλγάρων.

Αρχιεπισκοπή Αχρίδας (11ος-13ος αιών): Πληροφορίες αρχιεπισκόπων Αχρίδας Θεοφυλάκτου και Δ. Χωματιανού.

 Βασιλείος Βουλγαροκτόνος 

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΤΟΥ ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟΥ ΑΧΡΙΔΑΣ

 ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΧΩΜΑΤΙΑΝΟΥ

 ΓΙΑ ΤΟΝ 
ΔΥΤΙΚΟΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΧΩΡΟ

της Β. Νεράντζη-Βαρμάζη

Ομότιμη Καθηγήτρια ΑΠΘ

 στον Τομέα Αρχαίας Ελληνικής, 

Ρωμαϊκής, 

Βυζαντινής και Μεσαιωνικής Ιστορίας

1. Οι περισσότεροι από τους βυζαντινούς συγγραφείς έζησαν και έγραψαν τα έργα τους στην Κωνσταντινούπολη και γι’ αυτό όχι μόνο βλέπουν τα πράγματα από την οπτική γωνία του κατοίκου της πρωτεύουσας, αλλά και οι πληροφορίες που δίνουν αφορούν στην πλειονότητά τους την ίδια την Κωνσταντινούπολη και τις κεντρικότερες περιοχές της αυτοκρατορίας.

 Η σπανιότητα των πηγών για τις επαρχίες του Βυζαντινού Κράτους είναι δεδομένη και προκαλεί δυσκολίες στην ανασύσταση μιας ρεαλιστικής εικόνας της αυτοκρατορίας.

Ακριβώς γι’ αυτό αποτελεί μια ευχάριστη έκπληξη η παρουσία λογίων αρχιεπισκόπων στην Αρχιεπισκοπή της Αχρίδας από τα τέλη του 11ου ως τις αρχές του 13ου αιώνα, οι οποίοι άφησαν ένα πλούσιο συγγραφικό έργο, γραμμένο στην έδρα της αρχιεπισκοπής τους και σχετικό με τα προβλήματα της περιοχής.

Συγκεκριμένα πρόκειται για το Θεοφύλακτο, που διατέλεσε αρχιεπίσκοπος Αχρίδας από τα τέλη του 11ου ως τις αρχές του 12ου αιώνα (1088/89-+1108 ή 1126)
 στα χρόνια της βασιλείας του Αλεξίου A' Κομνηνού (1081-1118) 

και το Δημήτριο Χωματιανό ή Χωματηνό, που κατείχε την έδρα της Αρχιεπισκοπής στις αρχές του 13ου αιώνα, από το 1217 ως το 1235.

 Οι επιστολές του πρώτου και οι αποκρίσεις του δεύτερου αποτελούν πολύτιμες πηγές για την ιστορία της περιοχής, στην οποία οι λόγιοι αυτοί υπηρέτησαν και έδρασαν.

Βυζαντινή παρακαταθήκη: 1η Σεπτεμβρίου, Αρχή Ινδίκτου, Βυζαντινό έτος, η ημέρα Δημιουργίας του ΚΟΣΜΟΥ.

Τι είναι η αρχή της Ινδίκτου; 

Γιατί "ξεκινάει" το εκκλησιαστικό έτος τότε;

 (1 Σεπτεμβρίου)

Ο των αιώνων Ποιητής και Δεσπότης,

 Θεέ των όλων, 

υπερούσιε όντως, 

την ενιαύσιον ευλόγησον περίοδον,

 σώζων τω ελέει σου τω απείρω, Οικτίρμον,

 πάντας τους λατρεύοντας σοι τω μόνω Δεσπότη, 

και εκβοώντας φόβω Λυτρωτά·

Εύφορον πάσι το έτος χορήγησον.

1η Σεπτεμβρίου: 

ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ
 (δηλαδή αρχή του νέου Εκκλησιαστικού έτους).