Παγονέρι Δράμας: «Κόλιατ Μπάμπο» («Κουλιάντου Μπάμπου», ΚΟΛΕΝΤΑ). Ένα ξεχασμένο έθιμο.

Του Γιάννη Μόνιου

Θυμάμαι. Δεκαετία του ’50. Παιδάκι.

Μαζί με πολλά άλλα παγονεριτάκια – με αγωνία κάθε φορά – περιμέναμε την νύκτα των Χριστουγέννων, νύκτα γεννήσεως του Χριστού.

Μετά την δωδεκάτη ώρα ίσαμε τα χαράματα έπρεπε να πηγαίνουμε – ένας ένας, δύο δύο (συνήθως αδελφάκια) – στα σπίτια της γειτονιάς και των συγγενών, για να λέμε:

«Κόλιατ μπάμπο» (η παγονερίτικη προφορά ήταν «Κουλιάντου μπάμπου».

Αυτή η προφορά με δυσκόλεψε πολύ να βρω τι ακριβώς σημαίνει αυτή η φράση, παρά τις επίμονες ερωτήσεις μου προς παλιότερους Παγονερίτες).
Το λοιπόν, την προηγούμενη μέρα πηγαίναμε να κόψουμε βέργες από κρανιές.

Ηδωνίδα Γη-Διονυσιακά δρώμενα: Τα έθιμα- χαντέτια του Δωδεκαημέρου.

Μπαμπούγερα Κ.Βρύσης

του ΓΕΩΡΓ.Ν.ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΙΔΗ

"Γιορτές και Δρώμενα στο Νομό Δράμας"

Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Ν. Δράμας

Δράμα 1997

(οι φωτογραφίες είναι επιλογή Yauna)

ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟ

(ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ-ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ-ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ)

Το Δωδεκαήμερο πλαισιώνεται σε όλα τα μέρη με πλουσιότατη εθιμολογία,

 η οποία προσδίδει ιδιαίτερο πανηγυρικό τόνο όχι μόνο στις τρεις μεγάλες εορτές

 (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια),

 αλλά και στις ενδιάμεσες ημέρες της περιόδου αυτής.

 Παλαιότερα ήταν εντονότατα παρών και ένας δεισιδαιμονικός φόβος για νυχτερινά παράξενα όντα και αστρικές επιδράσεις, επειδή η περίοδος αυτή συμπίπτει με μια καμπή του ετήσιου κΰκλου του Ηλίου (χειμερινές τροπές).
Το Δωδεκαήμερο επίσης αποτελούσε και μια περίοδο ανάπαυλας, ιδιαίτερα για τους γεωργούς, απαραίτητης υστέρα από την εντατική εργασία της σποράς που προηγήθηκε.

Das Erbe Alexanders des Grossen: HELLENISMUS, HELLENEN IM NETZWERK.

Von Hans-Ulrich Wiemer

Unerhört vielgestaltig, permanent von Kriegen erschüttert und doch eine Blütezeit des Geistes - der Hellenismus war eine Epoche der Widersprüche. 

Aber die griechische Welt­kultur blieb stärker als alle politischen Gegensätze.

Die Bilder und die Textformatierungen sind unsere Auswahl (Yauna),
 und nicht im Text enthalten.

Um das Jahr 208 v. Chr. kam die Volksversammlung der Stadt Magnesia auf eine Idee, die ein heutiger Senator für Tourismus ziemlich verwegen finden würde: 

Die mittelgroße Polis am Fluss Mäander in Kleinasien nahm sich vor, 
ein Fest mit Wettkämpfen für alle Griechen auszurichten,
 das allen Ernstes den ehrwür­digen Spielen von Olympia
 Konkurrenz machen sollte. 

Gesandt­schaften wurden ausgeschickt, die für das Projekt werben sollten-   und sie hatten Erfolg: 
Gut 150 Staaten rund um das Mittelmeer, von Syrakus auf Sizilien bis nach Antiochia im heutigen Iran, erklärten sich bereit, an diesen „Magnesischen Spielen" teilzu­nehmen, die zu Ehren der Stadtgöttin „Leukophryena" genannt wurden.

Der eigenartige Vorgang ist typisch für die Epoche, die heute Hellenismus heißt Nicht nur rings um das Mittelmeer, an der Küste des Schwarzen Meers, in Sizilien und Unteritalien, sondern auch im Vorderen Orient, in Ägypten, ja bis hin nach Afghanistan lebten Menschen, die sich als Griechen verstanden und auf ihren geistigen Zusammenhalt Wert legten:

 eine Art Weltkultur zwei Jahrtausende vor dem Beginn der modernen Globalisierung. 

DIE AUSWIRKUNG DES MAKEDONISCHEN KAMPFES (1904-1908) FÜR DIE GRIECHISCHE, BULGARISCHE UND SERBISCHE REGIERUNG.

Die drei osmanische Vilayet's :
a.Saloniki
b. Monastiri
c. Kosovo
(Skopje war Teil  von Kosovo Vilayet 
und nicht Teil von
Makedonischen Vilayets, Saloniki und Monastiri)

Kyriaki Doukelli

Inauguraldissertation

zur Erlangung des akademischen Grades

 eines Doktors der Philosophie

der Universität Mannheim
November 2008

Die Bilder und die Textformatierungen 
sind unsere Auswahl (Yauna),
 und nicht im Text enthalten.

Die Großmächte, insbesondere Großbritannien, beschwerten sich regelmäßig durch Noten bei der griechischen Regierung über die Aktivitäten der griechischen Partisanengruppen in Makedonien.

 Der britische Unterkonsul in Volos erhielt den Befehl, die Gründung der griechischen Partisanengruppen in Thessalien im Auge zu behalten.

Die griechischen Behörden mussten viel vorsichtiger agieren, um die Großmächte nicht zu provozieren.

Der griechische Kosul
Lampros Koromilas.

 Der Druck zwang die griechische Regierung dazu, den Konsul in Thessaloniki Lampros Koromilas abzulösen.
Dadurch fand Koromilas’ bedeutender Beitrag für die makedonische Sache im Vilayet Thessaloniki ein Ende.
 Koromilas war schon im Jahr 1907 den Großmächten ein Dorn im Auge. 
In den österreichisch-ungarischen Berichten werden seine Aktivitäten verfolgt und aufs Schärfsten kritisiert.

Als der österreichisch-ungarische Konsulatmitarbeiter eine Konversation mit Koromilas in Athen im Januar 1907 führte, schrieb er:

Ηρωίδες στο Μακεδονικό Αγώνα: Φωτεινή Καραμανλή, μητέρα Εθνάρχη και γιαγιά Πρωθυπουργού

Αθηνά  Τζινίκου-Κακούλη

"Η Μακεδόνισσα στο θρύλο και στην Ιστορία".

Γυναίκες καπετάνισσες —

Γυναίκες ηρωίδες

Φωτεινή Καραμανλή: 

Αν δεχτούμε, ότι ό ακριβολόγος και δικαιοκρίτης λαός μας συμπυκνώνει τη σοφία του σε μικρές παροιμίες, πού κρύβουν αιώνιες αλήθειες,
 για την μεγαλοσύνη τής Φωτεινής Καραμαν­λή, 
μητέρας του Εθνάρχη και Προέδρου Κωνσταντίνου Καραμανλή, 
τίποτε άλλο δέν θα ήταν πιο ταιριαστό από τούτη και μόνον τη φράση:

«Έκ του καρπού γνωρίζεται τό δένδρον».

Ή Φωτεινή Καραμανλή, το γένος Δολόγλου, μιά γνήσια Ελληνίδα απ' το Κιούπκιοϊ, σημερινή Πρώτη Σερρών, θα πρέπει να γεννήθηκε γύρω στά 1888.
Καλλονή ως προς την εμφάνιση και προικισμένη με σπάνια ψυχικά προσόντα, ενέπνευσε σφοδρό έρωτα στον δάσκαλο του χωρίου Γεώργιο Καραμανλή, ό όποιος και την ζήτησε σε γάμο απ τούς γονείς της.

Ήταν τα χρόνια του Μακεδονικού 'Αγώνος και δάσκαλος σήμαινε πραγματικός εθναπόστολος, έτοιμος να θυσιάσει ανά πάσα στιγμή και γαλήνη, και περιουσία, και οικογένεια, και τη ζωή του ακόμα για το ιδεώδες τής πατρίδας και τής ελευθερίας.
Κι ό Γεώργιος Καραμανλής ήταν αντιπροσωπευτικός τύπος δασκάλου τής εποχής του.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ (1907-1908): Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΚΡΗΤΩΝ ΣΤΟΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ

Ο Κρητικός Μακεδονομάχος
Θύμιος  Καούδης

Δημήτριος Γοβατζιδάκης

Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών

Μακεδονική Λαική Βιβλιοθήκη

ΑΡ. 34

Θεσσαλονίκη 1986

Παιδιά, κι ιντανε τούτη η βοή και εσείσθη ο Ψηλορείτης; 

έξεκινήσαν τα θεριά, τσή Κρήτης τα λιοντάρια!

Και ποιοι είναι αυτοί που πέρασαν στα πάρωρα τσή νύχτας 

κι άκούστηκε το διάβα ντων και τρόμαξεν ο κόσμος

και βουβαθήκαν τα πουλιά κι εσκιάχτηκαν τ αγρίμια;

Είναι ο Λουκάκης, ό Μακρής, ο Γιώργης Σεϊμένης,

ό Κοντονάτος, ο Βρανάς, ο Γιώργης Στρατινάκης, 

είναι ο Μπονατος ο Στρατής, ο Πέρρος, ο Ζουρίδης,

καί καπετάνιος κι αρχηγός ο Θύμιος ο Καούδης.

Είναι οι δέκα Κρητικοί, οι πρώτοι του Αγώνα.

Μ΄ αυτό  το ριζίτικο τραγούδι η λαϊκή κρητική μούσα χαιρέτησε το ξεκίνημα των παλικαριών μας για τον Μακεδονικόν Αγώνα.

Κι όσες φορές μου έρχονται στο νου οι στίχοι αυτού του τραγουδιού, τότε αναλογίζομαι πιο έντονα τη μεγάλη προσφορά και τις αμέτρητες θυσίες και των δικών μας αγωνιστών στη μεγάλη υπόθεση της Μακεδονίας μας.

 Και μέσα από τις μνήμες μου ξεπηδούν ηρωικές φυσιογνωμίες και μεγάλα ονόματα αρχηγών, οπλαρχηγών και καπεταναραίων, που μαζί με τους ντόπιους και όλους τους άλλους, άπ όλα τα τότε ελεύθερα και σκλαβωμένα χώματα της Μεγάλης Πατρίδας, κέρδισαν δικαιωματικά  το ζηλεμένο τίτλο του Μακεδονομάχου.

Μακεδονικός Αγώνας: Η δράση του Λάκη Νταηλάκη και των άλλων συνεργατών του Κώτα κατά το μακεδόνικο αγώνα (1904-1908).

Καπετάν Νταηλάκης Νικόλαος(Λάκης).

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Α. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ

Ερευνητής ΙΜΧΑ
Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΟΥ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ
(1894-1904)

(οι φωτογραφίες  επιλογές Yauna)

Ένα από τα σημαντικότερα στελέχη του ανταρτικού σώματος του Κώτα υπήρξε
ο καπετάν Λάκης ή Νικόλαος Νταηλάκης,
ο οποίος γεννήθηκε στο σλαβόφωνο χωριό Βέρνικ της Κοριτσάς κοντά στη Βίγλιστα.

 Τα Απομνημο­νεύματα του Νταηλάκη, που επιγράφονται
«Βιογραφικαί αναμνήσεις αντί ημερολογίου από του 1900-1912 του Καπετάν Λάκη ή Νικολάου Νταηλάκη»,
σώζονται σήμερα στα Αρχεία της Διεύθυνσης της Ιστορίας Στρατού του Γενικού Επιτελείου^. Ορισμένα μόνο διάσπαρτα στοιχεία από την ανέκδοτη αυτή ιστορική πηγή άντλησε ο Γ. Μόδης για το σύνθεση του κεφαλαίου «Ο Λάκης και ο Γιάννης Νταϊλάκης», που περιέχεται στο βιβλίο του «Μακεδόνικος Αγών και Μακεδόνες Αρχηγοί».

 Εκεί ιχναλύει σε γενικές γραμμές τη δραστηριότητα του Λάκη Νταηλάκη ως το 1904 και προχωρεί έπειτα στην αφήγηση της δράσης του κατά την περίοδο του μακεδόνικου αγώνα, στα 1909—1912 και στα 1940—41.

 Όσα όμως στοιχεία αναφέρει ως το 1904 για τον Λάκη Νταηλάκη, παραθέτοναι χωρίς καμιά συνοχή και δίχως να αξιολογείται η προσφορά τους στην ιστορική επιστήμη.

 Κατά την ερμηνεία των βιογραφικών γεγονότων για τον Νταηλάκη, θα περιορι­στούμε στη σκιαγράφηση της δράσης του ως το 1908, δηλαδή ως το τέλος του μακεδόνικου αγώνα.

Μακεδονικός Αγώνας: ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟΝ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΔΕΙΩΝ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ ΕΙΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΝ KAΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ

Παύλος Μελάς, Θεόφιλος

ΠΑΥΛΟΥ Λ. ΤΣΑΜΗ

Περιοδικόν "ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ'

Φλώρινα 1960

Τεύχος 21ον

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1. Την 13 Όκτωβρίου 1959 συνεπληρώθησαν 55 έτη άφ’ ής ο ήρως του Μακεδονικού Άγώνος, Άνθρος Πυροβολικού ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ έφονεύθη εις το μικρόν χωρίον των Κορεστίων 1 Στάτιστα 2, όπερ νυν έχει μετονσμασθή πρός τιμήν του Μελάς  εις συμπλοκήν του Αντάρτικου Σώματος αύτου, μετά Τουρκικού καταδιωκτικού Άποσπάσματος.

2. Είς τον Μακεδονικόν Αγώνα (1903-1908) συμμετέσχον ως γνωστόν πλείστοι Στρατιωτικοί και ίδιώται, έξ όλων των μερών της τε έλευθέρας τότε Ελλάδος και της  ύποδούλου τοιαύτης ο Μελάς όμως άνυψώδη εις την συνείδησιν του "Εθνους και άνεκηρύχθη Έθνικός ήρως, έκ του γεγογότος οτι ύπήρξεν πρωτοπόρος ώς πρός την όργάνωοιν του Άγωνος έκείνου άφιερώσας τον εαυτόν του εις την Ιεράν εκείνην ύπόδεσιν.

3. Όταν το πρώτον ήρχισεν εις Μακεδονίαν φανερά η δράσις του Βουλγαρισμού,

μέ σκοπόν την άλλοίωσιν τής Έθνολογικής μορφής ταύτης και οι Μακεδόνες άνίσχυροι, στενάζοντες είσέτι υπό τον Τουρκικόν ζυγόν, έτέλουν εις άπελπιστικήν κατάστάσιν, όντες εις την διάθεσιν της  Βουλγαρικής βίας, ύπήρξαν άνθρωποι εις Άθήνας, ολίγοι εν αρχή, οι όποιοι διείδον τον φοβερόν κίνδυνον τόν όποιον διέτρεχεν ο Ελληνισμός των ύποδούλων Βορείων Επαρχιών και έκινήθησαν ποικιλοτρόπως, διά νά ενημερώσουν τούς άρμοδίους  νά διαφωτίσουν την κοινήν γνώμην, νά όργανώσουν την άντιδρασίν κατά των Βουλγαρικών σχεδίων και νά προπαρασκευάσουν καθ΄ όλα τον μετέπειτα ένοπλον νικηφόρον Μακεδονικόν 'Αγώνα.

4. Είς έκ των πρωτεργατών της  τοιαύτης κινήσεως,

ύπήρξεν ο ίδεολόγος, 

ο συναισθηματικός και

 ένθουσιώδης

 'Άνθ/γός του Πυροβολικού 

ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ

  όστις έμυήθη εις την υπέρ της  Μακεδονίας κίνησήν εις την οικίαν του πενθερού του Στεφάνου Δραγούμη, Μακεδόνος πολιτευτού  διατελέσαντος και πρωθυπουργού και ο όποιος ύπήρξεν και ο πρώτος Ελλην Αξιωματικός όστις ύλοποίησεν τας περί άντιδράσεως κατά του Βουλγαρισμού θεωρίας, διά επανειλημμένων περιοδειών του άνά την τρομοκρατουμένην τότε Μακεδονίαν και τας έπεσφράγισεν διά του ήρωϊκού του θανάτου, εις την μικράν εκείνην κοιλάδα του Βιτσίου.

5. Είς την πραγματείαν θα αναφερθώσιν εν πάσει λεπτομερεία αι πραγματοποιηθείσαι υπό του Μελά περιοδείαι εις Μακεδονίαν, ήτοι τα δρομολόγια τα οποία  ηκολούθησεν, οί σταθμοί τούς οποίους έκαμεν και αι διάφοροι συνθήκαι υφ’ άς έκινείτο και έδρα, μέχρι της  μοιραίας εκείνης ημέρας της  15ής 'Οκτωβρίου 1904, καθ' ήν έδωσε και την ζωήν του διά την Μακεδονίαν του.

6. Ό σκοπός της  παρούσης -πραγματείας είναι νά άποδοθή φόρος τιμής και ευγνωμοσύνης πρός τον "Ηρώα Άξ/κόν, όστις έθυσίασεν εύμάρειαν, οίκογενειακήν εύτυχίαν και αύτήν την ζωήν του διά την Πατρίδα.

ΓΕΝΙΚΑ

7. Ό Μελας επραγματοποίησεν τρεις εν συνόλω περιοδείας εις την Τουρκοκρατουμένην τότε Μακεδονίαν :

—   Την πρώτην, άπό 29 Φεβρουάριου μέχρι τέλους Μαρτίου 1904, όμού μετά τριών ετέρων ’Αξ/κών (Παπούλα, Κοντούλη, Κολοκοτρώνη), με σκοπόν την μελέτην της εν Μακεδονία έπικρατούσης καταστάσεως.

—   Την δευτέραν, άπό 17 Ιουλίου μέχρι 3 Αύγούστου 1904, μόνος του, με σκοπόν την όργάνωσιν του άγώνος κατά των Βουλγάρων Κομιτατζήδων καί

— Τήν τρίτην και τελευταίαν, άπό 28 Αύγούστου μέχρι 13 Όκτωβρίου 1904, επί κεφαλής ένοπλου πλέον 'Αντάρτικού Σώματος, καθ’ ήν και έφονεύθη.

ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑ

Οι Σλαβόφωνοι και οι Βούλγαροι.

του Γεωργίου Μόδη.
ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ
κειμένων περί του
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΟΣ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ.

"Ο ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝ

ΚΑΙ

 Η ΝΕΩΤΕΡΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ

 ΙΣΤΟΡΙΑ"

Κύριος στόχος των Βουλγάρων ήταν οί σλαβόφωνοι ή βουλγαρόφωνοι.


Τούς θεώρησαν δικούς τους 100%, άδιαφιλονίκητο καί άναφαίρετο κτήμα τους καί όταν άγωνίζονταν καί θυσιάζονταν γιά τήν έλληνική ιδέα καί όταν άκόμη ήταν Τούρκοι φανατικώτεροι καί άγριώτεροι άπ’ τούς «Κονιάρους» καί «Γιουρούκους» Τούρκους.

’Αψευδής μάρτυς είναι ό Μπράνκοφ μέ τις στατιστικές του.

 Πέρασε στο ενεργητικό τής Βουλγαρίας τούς «Έλληνίζοντες» ή «Γραικομάνους», πού βαστούσαν όλο τό βάρος του άντιβουλγαρικού πολέμου, καί τούς Τούρκους, πού θά τον εκαμναν χίλια κομμάτια, αν τολμούσε να έκστομίση μπροστά τους τον καταπληκτικό του άφορισμό.

Γνήσιοι Βούλγαροι γι’ αύτόν καί όλη τήν έπίσημη Βουλγαρία καί Εξαρχία ήταν οί Στρωμνιτσιωτες, πού τό 1913, όταν παραχωρήθηκε ή γενέτειρά τους στή Βουλγαρία μέ τη συνθήκη τού Βουκουρεστίου, προτίμησαν να κάψουν τά σπίτια τους, νά έγκαταλείψουν περιουσίες καί τά «πάντα» καί νά κουβαληθούν γυμνοί πρόσφυγες στή φτωχή Ελλάδα !...Μέ τον τρόπο αύτό οί Βούλγαροι έσπρωχναν τά σύνορά τους ίσα μέ τον "Ολυμπο καί τά Καμβούνια.

Μακεδονική Ελληνική Γή: Αλιστράτη έδρα Μητρόπολης Φιλίππων, Δράμας και Ζιχνών. Ελληνικό πνευματικό κέντρο της Αντολικής Μακεδονίας του 19ου και 20ου αιώνα.

  του Ευάγγελου Γ. Καρσανίδη,  

Σχολικού Συμβούλου ε.ε.

Η Αλιστράτη έδρα της Μητρόπολης

 Φιλίππων, 

Δράμας και 

Ζιχνών.

                                                                                                                    

Το μεγαλύτερο και σπουδαιότερο κέντρο του καζά Ζίχνης δεν ήταν η ομώνυμη κωμόπολη και πρωτεύουσα του, 

αλλά η Αλιστράτη που από 

το 1721 ως το τέλος του 19ου αιώνα 

υπήρξε έδρα 

του μητροπολίτη Φιλίππων, Δράμας και Ζιχνών. 

Από μία ανέκδοτη εμπιστευτική έκθεση του υποπροξένου Καβάλας Α. Τσιμπουράκη πληροφορούμαστε ότι η κωμόπολη αυτή το 1885 αριθμούσε συνολικά 3.650 κατοίκους, από τους οποίους 750 ήταν Έλληνες, 400 Οθωμανοί και 2.500 σλαβόφωνοι Έλληνες , ενώ στις αρχές του 20ού αιώνα και συγκεκριμένα στα 1910 είχε 3.555 κατοίκους, από τους οποίους οι 3.090 ήταν Έλληνες και οι υπόλοιποι 465 Τούρκοι .

Μακεδονική Εκκλησία:Η Ιστορική Πορεία της Ι.Μητροπόλεως Δράμας

Του κ.Γ.Κ.Χατζόπουλου,
τ.Λυκειάρχη

Παρά τις μέχρι σήμερα ιστορικές έρευνες, ασαφής θεωρείτε ο χρόνος της ίδρυσης της Ι.Μ.Δράμας.

Οι υπάρχουσες πληροφορίες πάντως ανάγουν την ίδρυση της Ι.Μ.Δράμας στις αρχές του 14ου αιώνος (περίπου 1320 επί Ανδρονίκου Παλαιολόγου).

    Είναι όμως σαφής η μαρτυρία ότι γύρω στον 10ο αιώνα η εκκλησία της Δράμας ποιμαινόταν από πρωτοπαπά, ο οποίος άνηκε στην δικαιοδοσία του Μητροπολίτου Φιλίππων.

Η Μητρόπολις των Φιλίππων θεωρείται ως η αρχαιότερη Ι.Μ.
που ιδρύθηκε στον Ευρωπαϊκό χώρο το 50 μ.Χ. από τον Απόστολο των Εθνών Παύλο.

Μακεδονικός Αγώνας: Μακεδονομάχοι Αλιστράτης.

Του Βασ. Πασχαλίδη.  

 Η Αλιστράτη με τον συμπαγή ελληνικό πληθυσμό υπήρξε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας το προπύργιο της αντίστασης του ελληνισμού κατά των σχεδίων και ενεργειών της Βουλγαρίας κυρίως μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου στα 1878 με την οποία δημιουργούνταν η Μεγάλη Βουλγαρία.

    Γι' αυτόν τον λόγο η έδρα της Μητρόπολης Δράμας μοιράζονταν η Δράμα με την Αλιστράτη.

   Με την άφιξη του Μητροπολίτη Δράμας Χρυσόστομου στη Δράμα το 1902, οργανώθηκε συστηματικά η άμυνα των Ελλήνων κατά των σχεδίων και των ενεργειών του βουλγαρικού κομιτάτου για την προσάρτηση της περιοχής στη Βουλγαρία

   Το 1902 συστάθηκε η Επιτροπή Άμυνας της Αλιστράτης. Αποτελέστηκε από τους:

Η ελληνική παιδεία στη τουρκοκρατούμενη Μακεδονία: Η Κεντρική Ελληνική Σχολή Αλιστράτης.

του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΓΙΟΜΠΛΙΑΚΗ

Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών

άλλες αναρτήσεις Yauna:

 Μακεδονία: Η Ελληνική παιδεία στην Αλιστράτη την περίοδο της Τουρκοκρατίας. 

Μακεδονική Ελληνική Γή: Αλιστράτη έδρα Μητρόπολης Φιλίππων, Δράμας και Ζιχνών. Ελληνικό πνευματικό κέντρο της Αντολικής Μακεδονίας του 19ου και 20ου αιώνα.
 

Σχόλιο Yauna: Η Σχολή ιδρύθηκε στην Αλιστάτη πολύ πριν την επανάσταση του 1821. Επόμενως οι ισχυρισμοί των ανιστόρητων της περιοχής οτι δεν υπήρχαν ελληνικά σχολεία στη Μακεδονία και ότι αυτά τα "έφεραν" οι "έλληνοι" το 1912 είναι επικίνδυνοι.

Ότε υπηρετούν εις το γυμνάσιον της κωμοπόλεως Αλιστράτης, ανεκάλυψα εις το ιδιωτικόν αρχείον της αρχοντικής οικογενείας Μ. Μάλαμα συλλογήν επιστολών, ων το περιεχόμενον είναι πλούσιον εις ίστορικάς πληροφορίας τοπικού βεβαίως χαρακτήρος.

Ένιαι των επιστολών τούτων αναφέρονται εις την «Κεντρικήν Σχολήν» της Άλιστράτης, ήτις ήκμασε τον παρελθόντα αιώνα και συνέβαλε πάρα πολύ εις την προαγωγήν των γραμμάτων εν τω ύποδούλω τούτω τμήματι του Ελληνισμού.

Διεσώθη επίσης και απολυτήριος τίτλος της Σχολής εις πολύ καλήν κατάστασιν.

 Επειδή το εξ αυτών ενδιαφέρον είναι μέγα και πολλαπλούν, έθεωρήσαμεν καλόν δπως δημοσιεύσωμεν τινάς εξ αυτών, άφορώσας εις την ίστορίαν της Σχολής. Άπασαι αι έπιστολαί απευθύνονται προς τον μαθητήν της Σχολής Κωστάκην Μάλαμαν η Καλλικλήν.

1

Έγράφη υπό του πατρός Γεράκη Μάλαμα προς τον μαθητήν υιόν.

Σέρραι τη 11η Απριλίου 1844

Υιέ μου Κωστάκη, Εις Άλιστράτιον»

 Χθες από τον Παναγιώτην έλαβα το γράμμα σου και εχάρικα δια το της υγείας σας αίσιον και μάλλον δια την επιμέλειαν άχρι δια τα μαθήματά σου.

Ελυπήθην όμως εξ άλλου οπόσον να άμελήσης τα Γερμανικά και βλέπων την εικόνα του γραψίμματός σου να την χαλάσης όλοις διόλου και τέλος δεν εστάλης όλως διόλου εις τον λόγον που μας εδωκες εδώ.

Κύταξε λοιπόν Κωστάκη μου να μελετάς τα μαθήματά σου καθ΄ έκάστην διά να προχώρησης όσον το δυνατόν το όγλιγορότερον προς ώφέλειάν σου.

Εν τούτοις ασπαζόμενός σε μένω ο πατήρ σου Γ. Μάλαμας.

Makedonien des 19-20 Jahrhunderts: Mythos und Wirklichkeit. Kein 'makedonisches Volk' in zeitgenössischen Ethnographischen Karten.

Eine detaillierte Aufstellung der 

 Balkan Völker 
nach Carl Sax (1877):
Serbokroaten, Bulgaren, Helenen, Skipetaren, Türken,
Keine Spur von 'Makedonier'

Ingrid KRETSCHMER

Institut für Geographie und Regionalforschung

Kartographie und Geoinformation

Universität Wien

Die Bilder sind unsere Auswahl (Yauna),
 und nicht im Text enthalten

FRÜHE ETHNOGRAPHISCHE KARTEN

SÜDOSTEUROPAS AUS WIEN

Die k.k. Geographische Gesellschaft in Wien und die Balkanforschung.

Im Herbst des Jahres 1856 konstituierte sich in Wien die k.k. Geographische Gesellschaft, die daher im Jahr 2006 als Österreichische Geographische Gesellschaft ihre 150 Jahr-Feier begeht. Sie ist die achtälteste Geographische Gesellschaft der Welt.

Diese Gesellschaft war zum Zeitpunkt ihrer Gründung die einzige im damaligen Österreichischen Kaiserstaat, nach dem Ausgleich 1867 entstand aber schon 1872 die Ungarische Geographische
Gesellschaft in Budapest.

 Schon bei ihrer Gründung am 4. November 1856 vereinte die k.k. Geographische Gesellschaft in Wien unter ihren 222 Gründungsmitgliedern neben vielen Freunden der Geographie und Kartographie bedeutende Persönlichkeiten und Naturwissenschaftler des Gesamtstaates, insbesondere auch Mitglieder der 1847 gegründeten kaiserlichen Akademie der Wissenschaften und der 1849 gegründeten k.k. Geologischen Reichsanstalt.

Ηεξέγερση του Ίλιντεν-Πρεομπράζινιε (Προφήτη Ηλία- Μεταμορφώσεως του Σωτήρος) (Илинденско-Преображенско въстание) (Ilinden–Preobrazhenie Uprising)

ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ «ΗΛΙΝ - ΝΤΕΝ»

Ιωάννου Σ. ΝΟΤΑΡΗ.

Εκδ. Περιοδικό "ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ" , 
25.1.1974,

 Φλώρινα, 

του Φ.Σ.Φ. "Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ" 

H επέτειος του «Ήλίν - Ντέν», που πλησιάζει, άφ’ ενός και άφ’ ετέρου μια πρόσφατη έκδοση του Σλαβικού Τμήματος του «Ιδρύματος Μελετών της Χερσονήσου του Αίμου» (ΙΜΧΑ), ή μετάφραση δηλαδή από τη βουλγαρική της ανώνυμης εργασίας «Τά Μακεδονικόν Ζήτημα», στάθηκαν οι αφορμές να γράψω το άρθρο τούτο.

Το 1966 δημοσιεύτηκε στο εκδιδόμενο τότε στην πρωτεύουσα περιοδικό «ΕΠΟΧΕΣ» το μελέτημά μου «ΗΛΙΝ - ΝΤΕΝ». Πρόθεσή μου ήταν να ενημερώσω το μορφωμένο ελληνικό κοινό πάνω σ’ ένα θέμα σημαντικό, αλλά και πολύ λίγο γνωστό, δυστυχώς, στους Έλληνες, όλους εν γένει κι όχι μόνο τούς νότιους. Πιστεύω ότι το έγραψα με αίσθημα ευθύνης και προσπάθησα να είμαι αντικειμενικός και αμερόληπτος.
Με τον τρόπον αυτόν της εργασίας μου και, ειδικότερα, τη διαφωτιστική εισαγωγή μου αφόπλισα όσους θα ή θελαν να χτυπήσουν από σκοπιμότητα το μελέτημά μου.

Όμως ελάχιστο χρόνο μετά τη δημοσίευση της εργασίας μου ό Διευθυντής των «Εποχών» κ. “Αγγελος Τερζάκης με παρακάλεσε να περάσω από το γραφείο του περιοδικού, για να διαβάσω δυο επιστολές, που αναφέρονταν στην εργασία μου.

Ή μια, από τη Θεσ)νίκη, ήταν επιδοκιμαστική, ενώ ή δεύτερη, που την έστελνε κάποιος Έλληνας από το εξωτερικό, έντονα αποδοκιμαστική, συνάμα δέ και κακόπιστη. 

Όταν τη διάβασα, ζήτησα από τον κ. Τερζάκη να τη δημοσιεύσει, για να την αντικρούσω.
’Εκείνος όμως αρνήθηκε, επειδή, καθώς μου τόνισε, ό επιστολογράφος παρέλειπε να γράψει τη διεύθυνση της κατοικίας του.

Η ΕΛΛΗΝΙΔΑ ΣΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ

Αμαλία Οικονόμου
Γόνος αρχοντικής οικογένειας του Μελένικου,
της Βυζαντινής Πολιτείας της Μακεδονίας μας.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΠΑΡΑΦΕΝΤΙΔΟΥ

Μηνιαία Επιθεώρηση ΗΩΣ

1960

Μέσα στην πανανθρώπινη ιστορία η Ελλάδα υψώνεται σύμβολο των πιο υψηλών άξιών. 

Αναντίρρητα στην κορυφή της πυραμίδας των ανθρωπίνων άξιών, στέκει η ελευθέρια και η αξεδιάλυτα δεμένη μ’ αυτήν αγάπη για την πατρίδα. 

Όμως για τις υψηλές αυτές αξίες που αποτελούν και το βάθρο πάνω στο όποιο στηρίζεται το Εθνικό μας οικοδόμημα απ’ τα πανάρχαια χρόνια, ως τις μέρες μας, αδιάκοπα αγωνίζονται οι Έλληνες. Άντρες και γυναίκες ο ένας δίπλα στον άλλο, με αλύγιστο φρόνημα όπως στη ζωή, έτσι και στους αγώνες, πορεύονται στο δρόμο του χρέους. 

Στις μεγάλες Ιστορικές στιγμές, 

η αδύναμη γυναίκα γιγαντώνεται 

και μπορεί να κορυφωθή σε πράξεις επικού μεγαλείου. 

Ελληνική Μακεδονική Γη: Γευγελή (Гевгелија), ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟΤΗΣ

Φιλόπτωχος Αδελφότης Γευγελής (1904).

 του Ιωάννου Ξανθού

Συνταξιούχου Δημοδιδασκάλου

και ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΥ

"ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΕΓΕΛΗΣ ΚΑΙ 

ΕΘΝΙΚΗ ΔΡΑΣΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΑΥΤΗΣ

 ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΞ ΧΩΡΙΩΝ"

Θεσσαλονίκη 1954

Οι κάτοικοι της Γευγελής και των πέριξ χωρίων ως και οι κάτοικοι της Βορείου Μακεδονίας ώμίλουν μίαν γλώσσαν εις διαφόρους ιδιωτισμούς, έχουσαν λέξεις διαφόρων εθνικοτήτων εκ των οποίων πλείστας όσας έλληνικάς ως και μερικάς Δωρικής και Ομηρικής διαλέκτου ακόμη έκτων οποίων, άλλαι μέν, προφέρονται άπαράλλακτα, ως προφέρονται εις την έλληνικήν, άλλαι δε έχουν άλλάξει την αρχήν η την κατάληξιν της λέξεως π. χ. εφθασα—φτασάχ, κίνησα=κινησάχ, άρέσω=άρέσαμ, πίνω —πίαμ, σίτος=ζίτο κ.τ.λ.

Άλλ΄ έκτος των εις την γλώσσαν αυτήν ευρισκομένων ελληνικών λέξεων εκ των οποίων έχω συλλέξει άνω των 350 και των οποίων πίνακα κατ΄ άλφαβητικήν σειράν παραθέτω κατωτέρω ύπάρχουν πολλαί λέξεις Τουρκικαί, Άγγλικαί, Γαλλικαί, Γερμανικαί, Ίταλικαί, Βουλγαρικοί και Σερβικαί,
 από τάς όποίας έσχηματίσθη το ανάμικτον τούτο γλωσσικόν ιδίωμα το μολύνον το Μακεδονικόν όνομα.

Έν πάσει περιπτώσει είναι μια γλώσσα, η οποία δεν δύναται να νοηθή καλώς, ούτε από Έλληνας, ούτε από Βουλγάρους, ούτε και από Σέρβους.

Γεώργιος Χατζηκυριακού: Ο Μακεδόνας Επιθεωρητής Εκπαίδευσης των Σχολείων της Μακεδονίας στην Περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα.

Γεώργιος Κ. Χατζηκυριακού.

ΣΚΕΨΕΙΣ

 ΚΑΙ 

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΕΚ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑΣ 

ΑΝΑ ΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΝ 

ΔΡΑΜΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΑ

(1905-1906).

Από το Δραμινό Περιοδικό

 "ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ", τεύχη 13,14

Δράμα 1989.

Ποιός ήταν ο Γεώργιος Κ. Χατζηκυριακού.

Είναι ένας από τους επώνυμους πνευματικούς ανθρώπους, που η συμβολή του στον ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ υπήρξε σημαντική.

Γεννήθηκε στη Θεσ/νίκη το 1863.
 Ο πατέρας του, πλοιοκτήτης από τα ψαρά, είχε νυμφευθεί κόρη παλαιός οικογένειας της Θεσσαλονίκης.
Εφοίτησε στο Γυμνάσιο Θεσ/νίκης.
 Σπούδασε φυσική και Μαθηματικά και επέτυχε να λάβει και τον τίτλο του διδάκτορα. Όταν
άρχισε ο Μακεδονικός Αγώνας, τοποθετήθηκε στο Γενικό Ελληνικό Προξενείο Θεσ/νίκης, σαν επιθεωρητής των Σχολείων των Ελλήνων της Μακεδονίας. Οι υπηρεσίες που πρόσφερε στον ΑΓΩΝΑ, κοντά στον υπέροχο Έλληνα πρόξενο ΛΑΜΠΡΟ ΚΟΡΟΜΗΛΑ ήταν σημαντικές.
Περιόδευσε με αυτοθυσία πολλές φορές τη Μακεδονία, με εντολή του Προξένου, εκτελώντας μυστικές αποστολές.
Η ιδιότητά του ως επιθεωρητού ελληνικών σχολείων, του επέτρεπε να έρχεται σε άμεση επαφή και επικοινωνία με σημαντικά πρόσωπα, όπως Μητροπολίτες κ.λπ. και να μορφώνει γνώμη για την υφισταμένη κατάσταση. Πορίσματα των επιτόπιων περιοδειών του υποβάλλονταν στο Προξενείο.
Οι εντυπώσεις του γραμμένες με γλαφυρότητα αποκαλύπτουν την πλούσια πνευματική καλλιέργεια του συγγραφέα.
Σημαντικό μέρος των εντυπώσεών του αυτών, που αφορούν τη Δράμα και την περιοχή, θα δημοσιεύσουμε σε συνέχειες. Οι αναγνώστες μας θα έχουν έτσι την ευκαιρία να εκτιμήσουν την ολοζώντανη εικόνα της Δράμας και της περιοχής της, κατά την εποχή εκείνη, στις αρχές δηλαδή του αιώνα που τελειώνει, όπως την είδε το διεισδυτικό και παρατηρητικό μάτι του.

Για την πολυσχιδή εθνική δράση του, μετά το κίνημα των Νεοτούρκων, ο Γ.Κ.Χ. απελάθηκε από την Θεσ/ νίκη. Το 1912 διετέλεσε Γενικός Επιθεωρητής Εκπαιδεύσεως Μακεδονίας και για ένα διάστημα, επί παγκάλου, υπουργός Παιδείας, οπότε και υπέγραψε το διάταγμα ιδρύσεως του Πανεπιστημίου Θεσ/ νίκης, το οποίο ο αείμνηστος και πρώτος πρωθυπουργός της πρώτης Δημοκρατίας Αλέξανδρος Παπαναστασίου το είχε έτοιμο.
Αυτός είναι ο Γεώργιος Κ. Χατζηκυριακού, που η συμβολή του στην Παιδεία και στον Μακεδονικό Αγώνα, υπήρξε ανυπολόγιστη. 
Πέθανε το 1933 φορτωμένος με τιμητικές διακρίσεις.

Γυναίκες στο Μακεδονικό Αγώνα: Η Φιλόπτωχος Αδελφότης Ελληνίδων Κυριών Μοναστηρίου (1902)

της Αθηνάς Τζινίκου-Κακούλη.

Φιλολόγου

"Η Μακεδόνισσα στο Θρύλο και στην Ιστορία"

(1453-1940 μ.Χ.)

Θεσσαλονίκη 1992

ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ

 Ηρωίδες και συνεργάτιδες των Μακεδονομάχων

Το Μοναστήρι, κτισμένο κοντά στην αρχαία Ηράκλεια, με έντονη την ελληνορωμαϊκή και βυζαντινή του παράδοση, αν και επί τουρκοκρατίας ήταν έδρα του Ρούμελη Βαλεσή, του γενικού δηλαδή Διοικητού της ευρωπαϊκής Τουρκίας, υπήρξε ο τόπος απ’ όπου εκπορεύτηκε η  πρώτη οργάνωση «Μακεδονική Άμυνα», που με τα τμήματά της, το οικονομικό, το δικαστικό και το εκτελεστικό, μετέτρεψε τον αγώνα από αμυντικό σ’ επιθετικό.

Και πραγματικά στο Μοναστήρι έγιναν εκδικητές των βουλγαρικών εγκλημάτων όχι μόνο άντρες, μα και γυναίκες. Κατά πληροφορία του Μόδη, όταν αποφασίζονταν να γίνει φόνος σ’ ένα δρόμο, ειδοποιούνταν οι νοικοκυρές να αγρυπνούν, να έχουν την πόρτα ανοιχτή και να κλείνουν αμέσως μόλις έμπαινε ο εκτελεστής, που από σπίτι σε σπίτι έφευγε μακριά, αφού είχε επιτελέσει την αποστολή του.

Τα λαμπρά του εκπαιδευτήρια ήταν η  παλλόμενη καρδιά του βορείου Ελληνισμού κι οι ογδόντα Ελληνίδες δασκάλες του γαλβάνιζαν την εθνική συνείδηση των μικρών παιδιών με τέτοια τραγούδια:

«Του βουλγαρισμού η  ψώρα Μακεδόνες δεν μολύνει...»

Ανατολική Ρωμυλία. Ελληνικοί πληθυσμοί στα βουλγαρικά παράλια της Μαύρης θάλασσας (18ος - 20ός αιώνας).

Παπακωνσταντίνου Κατερίνα
Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού,
Εύξεινος Πόντος

 

Ανθρωπογεωγραφία

Στη διάρκεια του 18ου και του 19ου αιώνα πληθυσμοί από τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τα νησιά του Αιγαίου, τα μικρασιατικά παράλια και τις περιοχές του Πόντου μετακινήθηκαν προς την ανατολική Θράκη και την Ανατολική Ρωμυλία. 

Μέχρι το 1906 ο ελληνικός πληθυσμός της Βουλγαρίας και της Ανατολικής Ρωμυλίας ανερχόταν στα 100.000 άτομα.1 

Ελληνόφωνοι ή ελληνικής προέλευσης πληθυσμοί διαβιούσαν στην ύπαιθρο και στις πόλεις κατά μήκος των παραλίων του Εύξεινου Πόντου, απ’ όπου έλεγχαν το εμπόριο της περιοχής. 

Αρκετοί από αυτούς μετακινούνταν προς τις πόλεις της νότιας Ρωσίας μετά τη δεκαετία του 1830 εκμεταλλευόμενοι την εμπορική άνθησή τους. 

Καθαρά ελληνικές πόλεις ήταν 
η Μεσημβρία και 
η Σωζόπολη, ενώ 
η Αγχίαλος,
ο Πύργος και 
η Βάρνα είχαν ανάμεικτο πληθυσμό.

Τουρκοκρατούμενη Θράκη.Ο ελληνισμός στην Βόρεια Θράκη- Ανατολική Ρωμυλία και στην Βουλγαρία.

Φιλιππούπολη.
Ο Διδασκαλικός σύλλογος των
Ζαρειφίων Διδασκαλείων (1874-1875)

 Κωνσταντίνου Α. Βακαλόπουλου

Ιστορία του Βόρειου ελληνισμού

Θ Ρ Α Κ Η

Τα ελληνικά σχολεία στην Βόρεια Θράκη

Αυτονόητο είναι ότι

 η Φιλιππούπολη 

αποτέλεσε τον φάρο της ελληνικής παιδείας 

και τον πυρήνα της πολιτιστικής παρουσίας του ελληνισμού της Βόρειας Θράκης. 

Μικρότερα, αλλά πολύ αξιόλογα εκπαιδευτικά κέντρα του ελληνικού στοιχείου της Βόρειας Θράκης και του Εύξεινου Πόντου,
υπήρξαν


η Αγχίαλος, 
η Μεσημβρία, 
η Σωζόπολη, 
ο Πύργος, 
η Βαρνα, 
ο Στενήμαχος, 
η Κούκλενα, 
τα Άνω Βοδενά, 
η Περιστερά, 
το Καβακλή και άλλα.

Ο ελληνισμός της Ανατολικής Ρωμυλίας και η στάση του έναντι της Μακεδονίας (1879-1906)

Σχολείο στο Καβακλή της Ανατ. Ρωμυλίας. Έτος 1900

Σπυρίδων Σφέτας
(οι φωτογραφίες επιλογή Yauna)

 Η ίδρυση της Ανατολικής Ρωμυλίας ως ημιαυτόνομης ηγεμονίας οφειλόταν σε πολίτικους λόγους, άμεσα συνδεδεμένους με την αγγλική και την αυστριακή πολιτική.

Η περιοχή αυτή όφειλε να αποτελέσει μία «ουδέτερη ζώνη, ένα ανάχωμα» στις προσπάθειες της Ρωσίας να διεισδύσει περαιτέρω στα Βαλκάνια και να καταλάβει τα Στενά.

Από την Ανατολική Ρωμυλία διερχόταν η σιδηροδρομική γραμμή Κωνσταντινοΰπολης-Μπέλοβο, με μία διακλάδωση μέχρι την Αδριανούπολη και με μία άλλη μέχρι την πόλη Γιάμπολ μέσω του Τύρνοβο-Σεϋμέν και της Νόβα Ζαγκόρα.

Οι σιδηροδρομικές αυτές γραμμές αποτελούσαν ιδιοκτησία της Εταιρείας Ανατολικών Σιδηροδρόμων, ενός επιχειρηματικού ομίλου που ανήκε στον Εβραίο βαρώνο Χιρς από τη Βιέννη. Σκοπός των Αυστριακών ήταν η άμεση σύνδεση της Κωνσταντινούπολης με τη Βιέννη και έτσι η περιοχή της Ανατολικής Ρωμυλίας συγκέντρωνε το ενδιαφέρον τους.

Η πολυεθνικότητα της περιοχής, που κατοικούνταν από Βουλγάρους, Έλληνες, Πομάκους, Αρμενίους, Εβραίους και άλλους λαούς, παρείχε την ευκαιρία εκμετάλλευσης εθνοτικών διενέξεων για άσκηση επιρροής.
 Έτσι, η Αυστρία και η Αγγλία ευνοούσαν το ελληνικό και το μουσουλμανικό στοιχείο, ενώ η Ρωσία τους Βουλγάρους.
Ο συνταγματικός χάρτης της Ανατολικής Ρωμυλίας, ο Οργανικός Κανονισμός, τον οποίο επεξεργάστηκε μία ευρωπαϊκή επιτροπή, προέβλεπε την ισοτιμία των γηγενών της κατοίκων, της βουλγαρικής πλειοψηφίας και των «μειονονηφιών», κατοχύρωνε τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα των πολιτών, τη θρησκευτική και εκπαιδευτική αυτονομία των κοινοτήτων και αναγνώριζε την ισοτιμία της βουλγαρικής, τουρκικής και ελληνικής γλώσσας στις διοικητικές και δικαστικές Αρχές.

Ανατολική Ρωμυλία: Η ολοσχερής καταστροφή της Άγχιάλου το 1906

Η Ελληνική Αγχίαλος της  Ανατολικής  Ρωμυλίας (Βορείου Θράκης). 

Κατεστράφη ολοσχερώς και ο πολυπληθής Ελληνικός πληθυσμός

της εξωντώθη με τους  βανδαλισμούς, 

τας θηριωδίας και τας φρικαλεότητας των Βουλγάρων (30/7/1906)

του Αποστόλου Π. Ευθυμιάδη

" Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΕΙΣ

 ΤΟΥΣ  ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΑΣ 

ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ 

(ΑΠΟ ΤΟΥ 1361 ΜΕΧΡΙ ΤΟΥ 1920)

 





ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ ΑΓΩΝΕΣ ΤΩΝ ΘΡΑΚΩΝ  

Βανδαλισμοί, 

εμπρησμοί,

 φόνοι,

 λεηλασίαι,

 βεβηλώσεις, 

βαρβαρότητες, 

θηριωδίαι και 

φρικαλεότητες των Βουλγάρων 

εις την Άγχίαλον της  Βορείου Θράκης (Ανατολικής 'Ρωμυλίας).  

Μετά τους κατά τα ανωτέρω, βανδαλισμούς, τας λεηλασίας, τας βαρβαρότητας και τας θηριωδίας των Βουλγάρων εις την Βάρναν,

εις τον Πύργον,

εις την Φιλιππούπολιν,

εις την Στενήμαχον,

εις το Εύσταθοχώριον και

εις τας άλλας κωμοπόλεις και χωρία της  Βορείου Θράκης,

εις το πρόγραμμα των Βουλγάρων κομιτατζήδων
 περιελαμβάνετο και η ολοσχερής καταστροφή της  Άγχιάλου της  Ανατολικής Ρωμυλίας.

Μακεδονική Γη: Το «Κοινό» Μελενίκου, το πρώτο Ελληνικό Δημοκρατικό Σύνταγμα εν μέσω Τουρκοκρατίας

Γράφει ο Ραδόβαλης Ηλίας 

Πρόεδρος Συνδέσμου Ευελπίδων Μελενίκου 

Από την εφημερίδα "Φωνή του Μπέλες" 

Τεύχος 3ο 

 Το Καταστατικό του Μελενίκου («Σύστημα ή Διαταγαί») ψηφίστηκε από τους Έλληνες πολίτες του Μελενίκου το 1813, ως ένα πρότυπο κοινωνικής οργάνωσης και συνοχής καταργώντας τις κοινωνικές και ταξικές διακρίσεις, κατάλοιπο τις βυζαντινής περιόδου. 

Διαπνέεται από δημοκρατικές αρχές και φιλελεύθερο πνεύμα, αρετές της πρόσφατης τότε Γαλλικής Επανάστασης και έχει πρώιμο άρωμα ελευθερίας στο τουρκοκρατούμενο Μελένικο. 

 Ο Καταστατικός αυτός Χάρτης εμφανίστηκε για πρώτη φορά μόνο στο Μελένικο, «και είναι ο μοναδικός ολοκληρωμένος στην ιστορία των Κανονισμών των Ελληνικών κοινοτήτων της Οθωμανικής περιόδου», 

όπως λέει στο μνημειώδες έργο του

 «Η Ιστορία Του Μελένικου-Η Διαχρονική Πορεία Του Ελληνισμού»

 ο διδάκτωρ Αντώνιος Κολτσίδας. 

 Τυπώθηκε στη Βιέννη της Αυστρίας το 1813 στο τυπογραφείο Ιωάν. Βαρθ. Τζβεκίου, όπου η εκεί παροικία των Μελενικίων ήταν ισχυρή και σε άνθιση κοινωνική, πολιτική και οικονομική, δίνοντας το δικό της αγώνα για την απελευθέρωση του Ελληνικού Έθνους από τον τουρκικό ζυγό. 

Ο συντάκτης του «Κοινού» από μετριοφροσύνη θέλησε να παραμείνει ανώνυμος, αλλά από τον πρόλογο του έργου του διαφαίνονται με σαφήνεια τα ελατήρια του. 

Όπως ο Νεόφυτος Δούκας από την Βιέννη και ο Αδαμάντιος Κοραής από το Παρίσι, διέσπειραν πλήθος βιβλίων σε πλείστες υπόδουλες περιοχές της Ελλάδος με σκοπό την αφύπνιση του Ελληνικού λαού και την πνευματική ενδυνάμωση του Ελληνικού φρονήματος,

 έτσι και ο ανώνυμος Μελενίκιος Πατριώτης, εκδίδει το «Κοινό» μιμούμενος τους παραπάνω διανοούμενους και το διασπείρει ώστε να βρεθούν νέοι μιμητές που όντας πνευματικά έτοιμοι θα ξεσηκωθούν αποφασιστικά ενάντια στον τουρκικό ζυγό.

 Τι ήταν όμως το «Κοινό» Μελενίκου; 

 Επρόκειτο για ένα Σύστημα με 30 άρθρα,

το οποίο ανέλυε τις σχέσεις των πολιτών με την τοπική εξουσία και την οργάνωση, 

τη λειτουργία και τη διοίκηση της εκκλησιαστικής, κοινωνικής και εκπαιδευτικής ζωής των Μελενίκιων. 

Ψηφίστηκε ομόφωνα από τη Γενική Συνέλευση όλων των κατοίκων του Μελένικου, υπό την παρουσία του Μητροπολίτη Άνθιμου, εξασφαλίζοντας ισότιμη συμμετοχή στα κοινοτικά πράγματα σε όλα τα μέλη, καθώς και την από κοινού ανάληψη ευθυνών για το μέλλον της κοινότητας.

 Στην ετήσια συνέλευση όπου συμμετείχαν Μελενίκιοι από κάθε τάξη, 

εκλέγονταν

3 Επίτροποι του «Κοινού» και 

3 Έφοροι οι οποίοι διαχειρίζονταν τη σχολική περιουσία, 

νοίκιαζαν τα κτήματα του «Κοινού» με εξαμηνιαίο ενοίκιο, 

δάνειζαν από τα μετρητά κεφάλαια του «Κοινού» και 

εισέπρατταν τους φόρους από βιοτέχνες και επαγγελματίες, 

αλλά το πιο σημαντικό προστάτευαν κάθε αδύνατο μέλος με φιλανθρωπίες και αγαθοεργίες.

 Όπως γράφει ο αείμνηστος Πέτρος Πέννας στα «Σερραϊκά Χρονικά», τόμος 15,

 «ο λόγος που ψηφίστηκε το καταστατικό και αποφασίστηκε η αναδιοργάνωση των κοινωνικών πραγμάτων, ήταν ότι από έλλειψη οργάνωσης κινδύνευε να εξαφανισθεί κάθε ίχνος κοινοτικής περιουσίας από τα άγρια τουρκικά χαράτσια και ότι Εκκλησίες, Σχολεία, Κοινωνική αλληλεγγύη και φιλανθρωπία είχαν παραμεληθεί κατά τρόπο επικίνδυνο». 

Το πρωτότυπο «Κοινό» Μελενίκου δυστυχώς δε σώζεται, αφού οι Βούλγαροι μπαίνοντας στο Σιδηρόκαστρο το 1941, έκαψαν όλο το αρχείο του Συνδέσμου Ευελπίδων Μελενίκου. 

 Ευτυχώς όμως αντίτυπα της εκτύπωσης της Βιέννης σώζονται ώστε να μας θυμίζουν ότι οι προγονοί μας σε αυτή την ακριτική Μακεδονική πόλη του Μελενίκου, οραματίστηκαν πρώτοι και δημιούργησαν ένα πρώιμο Δημοκρατικό Σύνταγμα, μέσα στο σκοτάδι της τουρκικής σκλαβιάς.